Góðar fréttir og slæmar um heimsviðskipti Lars Christensen skrifar 12. júlí 2017 07:00 Verndarstefnutal Donalds Trump veldur sannarlega áhyggjum og vekur upp gamlar minningar um verndarstefnuna á 4. áratug síðustu aldar. Þá guldu ríki líku líkt í heimsviðskiptum og verndarstefna eins ríkis – til dæmis hin alræmdu Smoot-Hawley tollalög í Bandaríkjunum – olli því að önnur ríki gripu til sinna eigin skaðlegu verndaraðgerða. Enn sem komið er getum við hins vegar ekki sagt að við sjáum endurtekningu á verndarbylgjunni frá því á 4. áratugnum. Jú, Bandaríkin eru orðin verndarsinnaðri, en það lítur út fyrir að önnur ríki heims hafi, í stað þess að taka upp slæma stefnu Bandaríkjanna, orðið hrædd við popúlíska og verndarsinnaða orðræðu Trumps. Gott dæmi um þetta er nýr fríverslunarsamningur Evrópusambandsins og Japans – hinn svokallaði Efnahagslegi samstarfssamningur. Samningurinn sem náðist eftir fjögurra ára viðræður mun fella niður tolla á 99% vara sem seldar eru á milli ESB og Japans. ESB og Japan munu opna opinbera innkaupamarkaði sína hvort fyrir öðru og fella niður viðskiptahindranir aðrar en tolla. Samningurinn er sannarlega góðar fréttir fyrir heimsbúskapinn þar sem ESB og Japan eru samanlagt með 30% af vergri landsframleiðslu heimsins. Svo það ber að fagna þessum samningi, ekki bara vegna beinna jákvæðra áhrifa á heimsbúskapinn, heldur einnig vegna þess að hann sýnir heiminum að leiðin fram á við er ekki lokuð landamæri og verndarstefna. Við eigum að taka frjálsum viðskiptum og alþjóðavæðingu opnum örmum í stað þess að hafna slíku. Því miður skilur Donald Trump þetta ekki en hins vegar byrjaði ekki verndarstefna Bandaríkjanna með Donald Trump. Reyndar hófst endurkoma bandarískrar verndarstefnu – slæm hefð sem á sér langa sögu – á meðan Barack Obama var forseti. Og kannski enn fyrr. Alþjóðlega rannsóknarstofnunin Global Trade Alert sem fylgist með verndunaraðgerðum um allan heim gaf út ársskýrslu sína í síðustu viku. Það eru góðar fréttir og slæmar fréttir í skýrslunni. Slæmu fréttirnar eru að stærsta hagkerfi heimsins verður sífellt lokaðra. Góðu fréttirnar eru að verndarstefnan er ekki að ná sér á strik annars staðar. Þannig heldur verndarstefna Bandaríkjanna áfram að vaxa en í stað þess að svara í sömu mynt hafa önnur stór hagkerfi heimsins (G20-ríkin) í raun dregið úr verndaraðgerðum sínum hvert gegn öðru og gegn Bandaríkjunum. Svo það kemur í ljós að Donald Trump hefur haft góð áhrif að einu leyti. Hann hefur styrkt ferlið í átt að sívaxandi alþjóðavæðingu og frjálsri verslun – að minnsta kosti ef við lítum fram hjá bandaríska hagkerfinu. Því miður (hvað þetta varðar) eru Bandaríkin enn stærsta hagkerfi heims. En mesta lofið ættu leiðtogar Evrópusambandsríkjanna, Japans og Kína að fá fyrir að halda áfram að styðja meiri frjálsa verslun í stað þess að snúa sér inn á við (og niður á við!).Greinin birtist fyrst í Markaðnum, fylgiriti Fréttablaðsins um viðskipti og fjármál. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Lars Christensen Mest lesið Vindmyllufyrirtæki í áskrift hjá íslenskum almenningi Linda Jónsdóttir Skoðun Börn, foreldrar og skólar í vanda: Hvernig eigum við að nálgast verkefnið? Margrét Sigmarsdóttir,Bergljót Gyða Guðmundsdóttir,Arndís Þorsteinsdóttir,Edda Vikar Guðmundsdóttir Skoðun Hvers virði er vara ef hún er ekki seld? Jón Jósafat Björnsson Skoðun Ógnin sem við sjáum ekki – Hið falda tungumál ungu kynslóðarinnar á netinu Birgitta Þorsteinsdóttir Skoðun Nokkur atriði sem almennum borgara finnst að helst megi ekki ræða – eða mjög sjaldan Hjalti Þórðarson Skoðun Metnaðarfull markmið og stórir sigrar Halla Helgadóttir Skoðun Ár vondra vinnubragða í Stúdentaráði HÍ Katla Ólafsdóttir,Mathias Bragi Ölvisson Skoðun Aulatal um að Evrópa sé veik og getulaus Ole Anton Bieltvedt Skoðun „Evrópa er í hnignun“ – Er það samt? Lítum aðeins á söguna Guðni Freyr Öfjörð Skoðun Vilja Ísland í sambandsríki Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun
Verndarstefnutal Donalds Trump veldur sannarlega áhyggjum og vekur upp gamlar minningar um verndarstefnuna á 4. áratug síðustu aldar. Þá guldu ríki líku líkt í heimsviðskiptum og verndarstefna eins ríkis – til dæmis hin alræmdu Smoot-Hawley tollalög í Bandaríkjunum – olli því að önnur ríki gripu til sinna eigin skaðlegu verndaraðgerða. Enn sem komið er getum við hins vegar ekki sagt að við sjáum endurtekningu á verndarbylgjunni frá því á 4. áratugnum. Jú, Bandaríkin eru orðin verndarsinnaðri, en það lítur út fyrir að önnur ríki heims hafi, í stað þess að taka upp slæma stefnu Bandaríkjanna, orðið hrædd við popúlíska og verndarsinnaða orðræðu Trumps. Gott dæmi um þetta er nýr fríverslunarsamningur Evrópusambandsins og Japans – hinn svokallaði Efnahagslegi samstarfssamningur. Samningurinn sem náðist eftir fjögurra ára viðræður mun fella niður tolla á 99% vara sem seldar eru á milli ESB og Japans. ESB og Japan munu opna opinbera innkaupamarkaði sína hvort fyrir öðru og fella niður viðskiptahindranir aðrar en tolla. Samningurinn er sannarlega góðar fréttir fyrir heimsbúskapinn þar sem ESB og Japan eru samanlagt með 30% af vergri landsframleiðslu heimsins. Svo það ber að fagna þessum samningi, ekki bara vegna beinna jákvæðra áhrifa á heimsbúskapinn, heldur einnig vegna þess að hann sýnir heiminum að leiðin fram á við er ekki lokuð landamæri og verndarstefna. Við eigum að taka frjálsum viðskiptum og alþjóðavæðingu opnum örmum í stað þess að hafna slíku. Því miður skilur Donald Trump þetta ekki en hins vegar byrjaði ekki verndarstefna Bandaríkjanna með Donald Trump. Reyndar hófst endurkoma bandarískrar verndarstefnu – slæm hefð sem á sér langa sögu – á meðan Barack Obama var forseti. Og kannski enn fyrr. Alþjóðlega rannsóknarstofnunin Global Trade Alert sem fylgist með verndunaraðgerðum um allan heim gaf út ársskýrslu sína í síðustu viku. Það eru góðar fréttir og slæmar fréttir í skýrslunni. Slæmu fréttirnar eru að stærsta hagkerfi heimsins verður sífellt lokaðra. Góðu fréttirnar eru að verndarstefnan er ekki að ná sér á strik annars staðar. Þannig heldur verndarstefna Bandaríkjanna áfram að vaxa en í stað þess að svara í sömu mynt hafa önnur stór hagkerfi heimsins (G20-ríkin) í raun dregið úr verndaraðgerðum sínum hvert gegn öðru og gegn Bandaríkjunum. Svo það kemur í ljós að Donald Trump hefur haft góð áhrif að einu leyti. Hann hefur styrkt ferlið í átt að sívaxandi alþjóðavæðingu og frjálsri verslun – að minnsta kosti ef við lítum fram hjá bandaríska hagkerfinu. Því miður (hvað þetta varðar) eru Bandaríkin enn stærsta hagkerfi heims. En mesta lofið ættu leiðtogar Evrópusambandsríkjanna, Japans og Kína að fá fyrir að halda áfram að styðja meiri frjálsa verslun í stað þess að snúa sér inn á við (og niður á við!).Greinin birtist fyrst í Markaðnum, fylgiriti Fréttablaðsins um viðskipti og fjármál.
Börn, foreldrar og skólar í vanda: Hvernig eigum við að nálgast verkefnið? Margrét Sigmarsdóttir,Bergljót Gyða Guðmundsdóttir,Arndís Þorsteinsdóttir,Edda Vikar Guðmundsdóttir Skoðun
Ógnin sem við sjáum ekki – Hið falda tungumál ungu kynslóðarinnar á netinu Birgitta Þorsteinsdóttir Skoðun
Nokkur atriði sem almennum borgara finnst að helst megi ekki ræða – eða mjög sjaldan Hjalti Þórðarson Skoðun
Börn, foreldrar og skólar í vanda: Hvernig eigum við að nálgast verkefnið? Margrét Sigmarsdóttir,Bergljót Gyða Guðmundsdóttir,Arndís Þorsteinsdóttir,Edda Vikar Guðmundsdóttir Skoðun
Ógnin sem við sjáum ekki – Hið falda tungumál ungu kynslóðarinnar á netinu Birgitta Þorsteinsdóttir Skoðun
Nokkur atriði sem almennum borgara finnst að helst megi ekki ræða – eða mjög sjaldan Hjalti Þórðarson Skoðun