Þriðjungur fer á heilsugæslu út af geðrænum vandamálum Jón Hákon Halldórsson skrifar 31. ágúst 2017 06:00 Heilsugæsla höfuðborgarsvæðisins rekur tólf heilsugæslustöðvar. Að auki eru þrjár einkareknar. Ein þeirra er Heilsugæslan Lágmúla. Þar er starfandi sálfræðingur. Vísir/GVA Þriðjungur þeirra sem leita á Heilsugæsluna gerir það fyrst og fremst vegna geðræns vanda. Tugir bíða eftir hópmeðferð. Barnasálfræðingar eru starfandi á öllum stöðvum en mikil uppbygging er fram undan fyrir átján ára og eldri. Samkvæmt aðgerðaáætlun í geðheilbrigðismálum til fjögurra ára, sem samþykkt var í apríl 2016, er stefnt að því að gagnreynd meðferð sálfræðinga við algengustu geðröskunum verði aðgengileg á 50 prósentum heilsugæslustöðva í árslok 2017 og á 90 prósentum heilsugæslustöðva í lok árs 2019. Miðað við hvernig staðan er í dag er ólíklegt að það náist að manna helming stöðva fyrir lok árs. Sálfræðingar hafa starfað á nokkrum stöðum innan heilsugæslunnar frá 2007. Ráðinn var fagstjóri sálfræðiþjónustu í fyrravor og byrjað að fjölga stöðum sálfræðinga hinn 1. september. Byrjað var á að ráða sálfræðinga fyrir börn, á aldrinum 0-18 ára. „Þeir eru núna starfandi á öllum stöðvum á höfuðborgarsvæðinu. Þeir sinna líka mæðravernd á meðan konur eru þungaðar og á fyrsta ári eftir fæðingu,“ segir Agnes Agnarsdóttir, fagstjóri sálfræðiþjónustunnar.Agnes AgnarsdóttirAgnes segir að nú eigi eftir að manna stöður til að mæta eftirspurn fyrir sálfræðiaðstoð fyrir einstaklinga, átján ára og eldri. „Það ferli er byrjað og við höfum ráðið fyrsta fullorðinssálfræðinginn á eina stöð og ætlum að ráða á fleiri fyrir áramót. Eina þjónustan sem við veitum fullorðnum er að við bjóðum upp á hópmeðferð og það er gagnreynd meðferð, hugræn atferlismeðferð. Það er fyrir fullorðna í sex vikur. Þessi meðferð er nægjanleg fyrir hluta fólks en ekki alla,“ segir Agnes. Heilsugæslan vilji geta boðið upp á góð matsviðtöl til að greina vanda fólks. Svo vill heilsugæslan geta boðið upp á þjónustu fyrir fólk með vægan geðrænan vanda, sérstaklega þunglyndi og kvíða, og miðlungsþungan vanda. „Ef vandinn er greindur svo alvarlegur að ekki er unnt að sinna honum í grunnþjónustu er vísað á geðsvið Landspítalans eða önnur viðeigandi úrræði.“ Agnes bendir á að rannsóknir sýni að þriðjungur þeirra sem leita á heilsugæslustöðvar leitar þangað fyrst og fremst vegna geðræns vanda. Það sé mikilvægt fyrir heilsugæsluna að geta boðið upp á sálfræðiþjónustu, bæði til þess að geta gripið fyrr inn í ef vandi steðjar að hjá fólki en líka til að geta fylgt eftir einstaklingum sem hafa þegið þjónustu hjá geðsviði Landspítalans. „Það eru breyttir tímar og sálfræðiþjónusta ætti að vera eðlilegur hluti af þjónustu heilsugæslunnar,“ segir Agnes. Fagstjórinn segir að fullorðnum einstaklingum standi fyrst og fremst til boða hópmeðferð á heilsugæslustöðvunum núna. „Hópmeðferðin er ekki í boði á öllum heilsugæslustöðvum. Það eru ekki tök á því eins og staðan er í dag. Við höfum verið að bjóða upp á þetta á fjórum stöðvum í einu. Það er alltaf einhver biðlisti og ég veit að á einni stöðinni bíða núna tæplega hundrað manns. Þar tökum við inntökuviðtöl og þar skoðum við alvarleika vandans. Ef við rekumst á alvarlegt mál, þá vísum við í viðeigandi úrræði.“ Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Úkraínumenn aðstoða uppreisnarmenn í Malí gegn Wagner-liðum Erlent „Fólkið verður hreinlega að rísa upp“ Innlent Um þúsund bréfberar misst fingur eða framan af fingri á fimm árum Erlent Mælir gegn notkun á teflonvörum Innlent Skorar á Guðrúnu að fallast ekki á lausn Helga frá störfum Innlent Þolinmæði Færeyinga gagnvart Norðurlandaráðinu á þrotum Erlent Fólk byrjað að fá forsetaafslátt Innlent Hægt veður í dag en myndarleg lægð á leiðinni Veður Átta enn í lífshættu eftir árásina mannskæðu í Southport Erlent Reyna að fá Ísrael til að ráðast ekki á Beirút Erlent Fleiri fréttir Almennir borgara eltu uppi þjófa í tveimur aðskildum málum Hlaupið marki líklega upphaf á aukinni virkni í Kötlu Skorar á Guðrúnu að fallast ekki á lausn Helga frá störfum „Fólkið verður hreinlega að rísa upp“ Glæsileg 64 ára gömul rúta vekur mikla athygli Þyrlusveitin sinnti óvanalegu útkalli á Helgafelli Fólk byrjað að fá forsetaafslátt Mælir gegn notkun á teflonvörum Taumlaus græðgi, hlaup og umdeild bílakaup „Ekkert forsetabíla-hókuspókusprútt hér alla daga“ Frétti á eftir samstarfsfólki að ekki væri óskað eftir vinnuframlagi Einn slasaður í mótorhjólaslysi við Látrabjarg Íslenskir þjóðbúningar vekja lukku á Ólafsvöku Mohamad vill flytja af landi brott Enn mikið vatn í ám þótt dregið hafi úr rigningu Eigandi Brimborgar gefur upp viðskiptakjörin Einn besti dagur sumarsins í Reykjavík um helgina Rannsaka þátt rútubílstjóra sem fylgdist með hraðanum í síma Bílakaup verðandi forseta Heilmiklar skemmdir sem mun taka sinn tíma að gera við Engin merki um hlaupóróa lengur Kortleggja gamlar sundlaugabyggingar um allt land Ferðamenn í vanda í ám á Fjallabaksleið og Þórsmörk Fékk 549.127 krónur í afslátt af bílnum Hringvegurinn opnaður en ökumenn beðnir um að sýna tillitssemi Handteknir við að stela dósum úr gám Þrír drengir handteknir eftir rúðubrot og átök við lögreglu Vatnshæð lækkar áfram en hlaupið ekki alveg búið Málum vegna dyrabjöllumyndavéla muni fjölga Síðasta ávarp Guðna í embætti: „Þið eruð geggjuð!“ Sjá meira
Þriðjungur þeirra sem leita á Heilsugæsluna gerir það fyrst og fremst vegna geðræns vanda. Tugir bíða eftir hópmeðferð. Barnasálfræðingar eru starfandi á öllum stöðvum en mikil uppbygging er fram undan fyrir átján ára og eldri. Samkvæmt aðgerðaáætlun í geðheilbrigðismálum til fjögurra ára, sem samþykkt var í apríl 2016, er stefnt að því að gagnreynd meðferð sálfræðinga við algengustu geðröskunum verði aðgengileg á 50 prósentum heilsugæslustöðva í árslok 2017 og á 90 prósentum heilsugæslustöðva í lok árs 2019. Miðað við hvernig staðan er í dag er ólíklegt að það náist að manna helming stöðva fyrir lok árs. Sálfræðingar hafa starfað á nokkrum stöðum innan heilsugæslunnar frá 2007. Ráðinn var fagstjóri sálfræðiþjónustu í fyrravor og byrjað að fjölga stöðum sálfræðinga hinn 1. september. Byrjað var á að ráða sálfræðinga fyrir börn, á aldrinum 0-18 ára. „Þeir eru núna starfandi á öllum stöðvum á höfuðborgarsvæðinu. Þeir sinna líka mæðravernd á meðan konur eru þungaðar og á fyrsta ári eftir fæðingu,“ segir Agnes Agnarsdóttir, fagstjóri sálfræðiþjónustunnar.Agnes AgnarsdóttirAgnes segir að nú eigi eftir að manna stöður til að mæta eftirspurn fyrir sálfræðiaðstoð fyrir einstaklinga, átján ára og eldri. „Það ferli er byrjað og við höfum ráðið fyrsta fullorðinssálfræðinginn á eina stöð og ætlum að ráða á fleiri fyrir áramót. Eina þjónustan sem við veitum fullorðnum er að við bjóðum upp á hópmeðferð og það er gagnreynd meðferð, hugræn atferlismeðferð. Það er fyrir fullorðna í sex vikur. Þessi meðferð er nægjanleg fyrir hluta fólks en ekki alla,“ segir Agnes. Heilsugæslan vilji geta boðið upp á góð matsviðtöl til að greina vanda fólks. Svo vill heilsugæslan geta boðið upp á þjónustu fyrir fólk með vægan geðrænan vanda, sérstaklega þunglyndi og kvíða, og miðlungsþungan vanda. „Ef vandinn er greindur svo alvarlegur að ekki er unnt að sinna honum í grunnþjónustu er vísað á geðsvið Landspítalans eða önnur viðeigandi úrræði.“ Agnes bendir á að rannsóknir sýni að þriðjungur þeirra sem leita á heilsugæslustöðvar leitar þangað fyrst og fremst vegna geðræns vanda. Það sé mikilvægt fyrir heilsugæsluna að geta boðið upp á sálfræðiþjónustu, bæði til þess að geta gripið fyrr inn í ef vandi steðjar að hjá fólki en líka til að geta fylgt eftir einstaklingum sem hafa þegið þjónustu hjá geðsviði Landspítalans. „Það eru breyttir tímar og sálfræðiþjónusta ætti að vera eðlilegur hluti af þjónustu heilsugæslunnar,“ segir Agnes. Fagstjórinn segir að fullorðnum einstaklingum standi fyrst og fremst til boða hópmeðferð á heilsugæslustöðvunum núna. „Hópmeðferðin er ekki í boði á öllum heilsugæslustöðvum. Það eru ekki tök á því eins og staðan er í dag. Við höfum verið að bjóða upp á þetta á fjórum stöðvum í einu. Það er alltaf einhver biðlisti og ég veit að á einni stöðinni bíða núna tæplega hundrað manns. Þar tökum við inntökuviðtöl og þar skoðum við alvarleika vandans. Ef við rekumst á alvarlegt mál, þá vísum við í viðeigandi úrræði.“
Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Úkraínumenn aðstoða uppreisnarmenn í Malí gegn Wagner-liðum Erlent „Fólkið verður hreinlega að rísa upp“ Innlent Um þúsund bréfberar misst fingur eða framan af fingri á fimm árum Erlent Mælir gegn notkun á teflonvörum Innlent Skorar á Guðrúnu að fallast ekki á lausn Helga frá störfum Innlent Þolinmæði Færeyinga gagnvart Norðurlandaráðinu á þrotum Erlent Fólk byrjað að fá forsetaafslátt Innlent Hægt veður í dag en myndarleg lægð á leiðinni Veður Átta enn í lífshættu eftir árásina mannskæðu í Southport Erlent Reyna að fá Ísrael til að ráðast ekki á Beirút Erlent Fleiri fréttir Almennir borgara eltu uppi þjófa í tveimur aðskildum málum Hlaupið marki líklega upphaf á aukinni virkni í Kötlu Skorar á Guðrúnu að fallast ekki á lausn Helga frá störfum „Fólkið verður hreinlega að rísa upp“ Glæsileg 64 ára gömul rúta vekur mikla athygli Þyrlusveitin sinnti óvanalegu útkalli á Helgafelli Fólk byrjað að fá forsetaafslátt Mælir gegn notkun á teflonvörum Taumlaus græðgi, hlaup og umdeild bílakaup „Ekkert forsetabíla-hókuspókusprútt hér alla daga“ Frétti á eftir samstarfsfólki að ekki væri óskað eftir vinnuframlagi Einn slasaður í mótorhjólaslysi við Látrabjarg Íslenskir þjóðbúningar vekja lukku á Ólafsvöku Mohamad vill flytja af landi brott Enn mikið vatn í ám þótt dregið hafi úr rigningu Eigandi Brimborgar gefur upp viðskiptakjörin Einn besti dagur sumarsins í Reykjavík um helgina Rannsaka þátt rútubílstjóra sem fylgdist með hraðanum í síma Bílakaup verðandi forseta Heilmiklar skemmdir sem mun taka sinn tíma að gera við Engin merki um hlaupóróa lengur Kortleggja gamlar sundlaugabyggingar um allt land Ferðamenn í vanda í ám á Fjallabaksleið og Þórsmörk Fékk 549.127 krónur í afslátt af bílnum Hringvegurinn opnaður en ökumenn beðnir um að sýna tillitssemi Handteknir við að stela dósum úr gám Þrír drengir handteknir eftir rúðubrot og átök við lögreglu Vatnshæð lækkar áfram en hlaupið ekki alveg búið Málum vegna dyrabjöllumyndavéla muni fjölga Síðasta ávarp Guðna í embætti: „Þið eruð geggjuð!“ Sjá meira