Lítil en farsæl skref að betri heilsu Kristjana Björg Guðbrandsdóttir skrifar 14. janúar 2017 14:00 Sæunn Ingibjörg Marinósdóttir segir gott að missa sig ekki í skipulagi og skráningu og hafa ekki áhyggjur af nýjustu fréttum um næringu. Visir/Anton Brink Sæunn Ingibjörg Marinósdóttir er upplýsingafulltrúi Samtaka grænmetisæta á Íslandi. Samtökin standa fyrir Veganúar-áskoruninni í annað sinn í ár. Fjölmargir Íslendingar taka þátt í áskoruninni þótt víst sé að mörgum finnist erfitt að takast á við meiriháttar lífsstílsbreytingar. Umskiptin úr óhófi desembermánaðar yfir í grænmetisfæði í janúar er enda stórt stökk. Sæunn segir mikilvægt að fólk láti ekki áhyggjur af því að gera rétt eða rangt ráða för. „Mig langar að gefa fólki leyfi til að treysta eigin innsæi, prófa sig áfram og hlusta vandlega á viðbrögð líkamans við þeirri fæðu sem í hann er látið. Við erum allt of fljót að vantreysta okkur sjálfum og erum almennt allt of áhyggjufull þegar kemur að næringu og heilsu. Ef við borðum nóg af heilli jurtafæðu í alls konar litum og af góðri fjölbreytni þurfum við ekki að stressa okkur mikið,“ segir Sæunn og segir gott að huga að því að borða á hverjum degi eitthvað af ávöxtum, grænmeti, hnetum, fræjum og korni. „En ekki missa okkur í skipulagi og skráningu. Ekki hafa of miklar áhyggjur af nýjustu fréttum úr heimi næringarfræðanna heldur muna að innst inni vitum við sjálf hvað er okkur og umhverfi okkar fyrir bestu,“ segir Sæunn, sem lumar á góðum ráðum fyrir byrjendur. „Mörgum finnst erfitt að skipta um gír í mataræðinu því það tekur bragðlaukana nokkrar vikur að venjast nýjum áherslum. Þá flýtir oft verulega fyrir að taka einn dag eða nokkra á nýpressuðum safa, þeytingum og e.t.v. yljandi grænmetissúpum. Það auðveldar umskiptin frá sætu, sykruðu og feitu mataræði yfir í hreinni og heilnæmari valkost að fara í tímabundinn einfaldleika og í framhaldinu bragðast einfaldasti matur eins og dýrindis veisla,“ lofar Sæunn. „Ég legg áherslu á að fólk næri sig vel, drekki hágæða safa og þeytinga, fái sér jafnvel ávexti og grænmeti til að fylla magann en líti alls ekki á safadagana sem skyndimegrun eða átak. Mér finnst t.d. gott að hefja daginn á næringarbombu sem inniheldur bæði prótein og góða fitu, fá mér súpu í hádeginu og næra mig svo á kaldpressuðum rauðrófusafa, grænum safa og narta í vatnsmelónu fram á kvöldið.“ Hún segir hugarfarið mikilvægt. Sjálf hugsar hún um það í hvert skipti sem hún eldar og borðar að hún geti valið um kosti sem bæta heilsuna eða aðra sem gera það ekki. „Þar með er ekki sagt að síðarnefndi valkosturinn sé bannaður, stundum tek ég meðvitaða ákvörðun um að borða óhollari fæðu en venjulega og þá kýs ég að njóta þess,“ segir Sæunn. „Almennt legg ég mig fram um að borða sem mest heila fæðu úr jurtaríkinu, þ.e. úr hráefnum sem hafa verið sem minnst unnin og innihalda alla þá næringu sem þeim fylgdi frá náttúrunnar hendi. Ég elska einfaldleika og reyni alltaf að þróa uppskriftir sem krefjast ekki meira en 10-15 mínútna vinnu enda njóta góð hráefni sín best þegar eldunaraðferðirnar eru einfaldar og innihaldslistarnir stuttir.“ Sæunn lifir vegan lífi og borðar engar dýraafurðir. „En ég hef aldrei litið þannig á að eitthvað sé bannað, heldur einfaldlega eru dýraafurðir nokkuð sem mig langar aldrei í. Það er mikilvægt að hafa bannlistann sem stystan, helst tóman, en minna sig á það hvers vegna sumt er ákjósanlegra en annað þegar mismunandi möguleikar eru vegnir og metnir. Smám saman dettur hitt og þetta út af radarnum og í dag finnst mér það fjarstæðukennd tilhugsun að fá mér t.a.m. glas af kóki eða bita af vínarpylsu, þetta er einfaldlega ekki lengur hluti af menginu matur í mínum huga,“ segir Sæunn. AvókadóFimm fæðutegundur sem Sæunn mælir með: Avókadó er dásamlega næringarrík fæða sem ég elska að bæta við matinn minn, ýmist í þeytinga, sem meðlæti með kvöldmatnum eða hreinlega ofan á gott súrdeigsbrauð með ferskum sítrónusafa og örlitlu flögusalti.Kínóa er frábær grunnur að máltíð eða staðgengill fyrir meðlæti á borð vð hrísgrjón og kúskús. Það er próteinríkt og nærandi, passar vel með flestu og má meira að segja skella soðnu kínóa út í morgunþeytinginn.Gerjaður matur er ómissandi og auðvelt er að auka inntöku góðgerla með því að fá sér matskeið af súrkáli með kvöldmatnum, vegan kókosjógúrt í morgunmat, kombucha drykk í hádeginu eða þar til gerð gerlaskot eftir hentisemi. BaunirBaunir eru sífellt að koma sterkari inn sem einföld og mikilvæg hollustufæða. Þær eru ekki bara prótein- og næringarríkar heldur hefur komið í ljós að þær eru mjög mikilvægar varðandi stjórn blóðsykurs og hafa dempandi áhrif á blóðsykurssveiflur mörgum klukkustundum eftir að þeirra er neytt. Það er auðvelt að bæta baunum í flestan mat og upplagt að prófa nokkrar tegundir til skiptis.Fersk eða frosin ber ættu að vera dagleg fæða hjá flestum, þau eru svo uppfull af næringu og andoxunarefnum auk þess hvað þau eru dásamlega ljúffeng. Frosin, lífræn ber út í þeytinginn eða hrærð saman við morgungrautinn eru gott veganesti út í daginn. Mest lesið Eva flutt inn í verðlaunahús Kára Lífið „Það er einhver sjarmi yfir París sem er ekki annarsstaðar“ Lífið „Þegar menn vaða svona í fjölskylduna mína þá tek ég boxhanskana af“ Lífið Gaf langömmu tattú í afmælisgjöf Lífið Ætlar í blómabað á Balí með manninum sínum Lífið Fyndnustu dýralífsmyndir ársins Lífið Heldur ekki vatni yfir konunni sinni Lífið Fréttatía vikunnar: Þingframboð, þýfi og brúarframkvæmdir Lífið Íslensk börn skorti meiri aga Lífið Þriðja barnið á leiðinni Lífið Fleiri fréttir „Það er einhver sjarmi yfir París sem er ekki annarsstaðar“ Gaf langömmu tattú í afmælisgjöf Fréttatía vikunnar: Þingframboð, þýfi og brúarframkvæmdir „Þegar menn vaða svona í fjölskylduna mína þá tek ég boxhanskana af“ Þriðja barnið á leiðinni Eva flutt inn í verðlaunahús Kára Kallaður hinn íslenski Forrest Gump af stóra bróður Heldur ekki vatni yfir konunni sinni Íris Ósk selur tryllt hönnunarhús Maggie Smith er látin Gaf eiginmanninum nektarmynd á stórafmælinu Í hnapphelduna með krókódílamanninum Kolbrún ber laxerolíu á andlitið Íslensk börn skorti meiri aga Ætlar í blómabað á Balí með manninum sínum Minnast Bryndísar Klöru á tónleikum: „Pínulítil hugmynd sem stækkaði og stækkaði“ Húðrútína ekki síður fyrir karlmenn Umdeilt uppáhald arkitekts við Austurvöll Tekinn inn í frægðarhöll rafíþróttanna Lakkrískóngurinn Bülow selur sveitasetrið Skilnaður Step Up hjóna genginn í gegn Fyndnustu dýralífsmyndir ársins Tökumenn LXS yfirheyrðir í 90 mínútur og áttu ekki að fá inngöngu inn í landið Úr Idolinu yfir í útvarpið „Siðlausi siðfræðingurinn“ hreyfir ekki við Stefáni Einari Fagnaðarfundir á fyrstu frumsýningu vetrarins Hvað gerði Diddy? Mansal, ofbeldi og samsæriskenningar um Justin Bieber Steldu stílnum af heimili Laufeyjar Sama hvað fólki finnst Danska poppdívan Medina selur glæsivilluna Sjá meira
Sæunn Ingibjörg Marinósdóttir er upplýsingafulltrúi Samtaka grænmetisæta á Íslandi. Samtökin standa fyrir Veganúar-áskoruninni í annað sinn í ár. Fjölmargir Íslendingar taka þátt í áskoruninni þótt víst sé að mörgum finnist erfitt að takast á við meiriháttar lífsstílsbreytingar. Umskiptin úr óhófi desembermánaðar yfir í grænmetisfæði í janúar er enda stórt stökk. Sæunn segir mikilvægt að fólk láti ekki áhyggjur af því að gera rétt eða rangt ráða för. „Mig langar að gefa fólki leyfi til að treysta eigin innsæi, prófa sig áfram og hlusta vandlega á viðbrögð líkamans við þeirri fæðu sem í hann er látið. Við erum allt of fljót að vantreysta okkur sjálfum og erum almennt allt of áhyggjufull þegar kemur að næringu og heilsu. Ef við borðum nóg af heilli jurtafæðu í alls konar litum og af góðri fjölbreytni þurfum við ekki að stressa okkur mikið,“ segir Sæunn og segir gott að huga að því að borða á hverjum degi eitthvað af ávöxtum, grænmeti, hnetum, fræjum og korni. „En ekki missa okkur í skipulagi og skráningu. Ekki hafa of miklar áhyggjur af nýjustu fréttum úr heimi næringarfræðanna heldur muna að innst inni vitum við sjálf hvað er okkur og umhverfi okkar fyrir bestu,“ segir Sæunn, sem lumar á góðum ráðum fyrir byrjendur. „Mörgum finnst erfitt að skipta um gír í mataræðinu því það tekur bragðlaukana nokkrar vikur að venjast nýjum áherslum. Þá flýtir oft verulega fyrir að taka einn dag eða nokkra á nýpressuðum safa, þeytingum og e.t.v. yljandi grænmetissúpum. Það auðveldar umskiptin frá sætu, sykruðu og feitu mataræði yfir í hreinni og heilnæmari valkost að fara í tímabundinn einfaldleika og í framhaldinu bragðast einfaldasti matur eins og dýrindis veisla,“ lofar Sæunn. „Ég legg áherslu á að fólk næri sig vel, drekki hágæða safa og þeytinga, fái sér jafnvel ávexti og grænmeti til að fylla magann en líti alls ekki á safadagana sem skyndimegrun eða átak. Mér finnst t.d. gott að hefja daginn á næringarbombu sem inniheldur bæði prótein og góða fitu, fá mér súpu í hádeginu og næra mig svo á kaldpressuðum rauðrófusafa, grænum safa og narta í vatnsmelónu fram á kvöldið.“ Hún segir hugarfarið mikilvægt. Sjálf hugsar hún um það í hvert skipti sem hún eldar og borðar að hún geti valið um kosti sem bæta heilsuna eða aðra sem gera það ekki. „Þar með er ekki sagt að síðarnefndi valkosturinn sé bannaður, stundum tek ég meðvitaða ákvörðun um að borða óhollari fæðu en venjulega og þá kýs ég að njóta þess,“ segir Sæunn. „Almennt legg ég mig fram um að borða sem mest heila fæðu úr jurtaríkinu, þ.e. úr hráefnum sem hafa verið sem minnst unnin og innihalda alla þá næringu sem þeim fylgdi frá náttúrunnar hendi. Ég elska einfaldleika og reyni alltaf að þróa uppskriftir sem krefjast ekki meira en 10-15 mínútna vinnu enda njóta góð hráefni sín best þegar eldunaraðferðirnar eru einfaldar og innihaldslistarnir stuttir.“ Sæunn lifir vegan lífi og borðar engar dýraafurðir. „En ég hef aldrei litið þannig á að eitthvað sé bannað, heldur einfaldlega eru dýraafurðir nokkuð sem mig langar aldrei í. Það er mikilvægt að hafa bannlistann sem stystan, helst tóman, en minna sig á það hvers vegna sumt er ákjósanlegra en annað þegar mismunandi möguleikar eru vegnir og metnir. Smám saman dettur hitt og þetta út af radarnum og í dag finnst mér það fjarstæðukennd tilhugsun að fá mér t.a.m. glas af kóki eða bita af vínarpylsu, þetta er einfaldlega ekki lengur hluti af menginu matur í mínum huga,“ segir Sæunn. AvókadóFimm fæðutegundur sem Sæunn mælir með: Avókadó er dásamlega næringarrík fæða sem ég elska að bæta við matinn minn, ýmist í þeytinga, sem meðlæti með kvöldmatnum eða hreinlega ofan á gott súrdeigsbrauð með ferskum sítrónusafa og örlitlu flögusalti.Kínóa er frábær grunnur að máltíð eða staðgengill fyrir meðlæti á borð vð hrísgrjón og kúskús. Það er próteinríkt og nærandi, passar vel með flestu og má meira að segja skella soðnu kínóa út í morgunþeytinginn.Gerjaður matur er ómissandi og auðvelt er að auka inntöku góðgerla með því að fá sér matskeið af súrkáli með kvöldmatnum, vegan kókosjógúrt í morgunmat, kombucha drykk í hádeginu eða þar til gerð gerlaskot eftir hentisemi. BaunirBaunir eru sífellt að koma sterkari inn sem einföld og mikilvæg hollustufæða. Þær eru ekki bara prótein- og næringarríkar heldur hefur komið í ljós að þær eru mjög mikilvægar varðandi stjórn blóðsykurs og hafa dempandi áhrif á blóðsykurssveiflur mörgum klukkustundum eftir að þeirra er neytt. Það er auðvelt að bæta baunum í flestan mat og upplagt að prófa nokkrar tegundir til skiptis.Fersk eða frosin ber ættu að vera dagleg fæða hjá flestum, þau eru svo uppfull af næringu og andoxunarefnum auk þess hvað þau eru dásamlega ljúffeng. Frosin, lífræn ber út í þeytinginn eða hrærð saman við morgungrautinn eru gott veganesti út í daginn.
Mest lesið Eva flutt inn í verðlaunahús Kára Lífið „Það er einhver sjarmi yfir París sem er ekki annarsstaðar“ Lífið „Þegar menn vaða svona í fjölskylduna mína þá tek ég boxhanskana af“ Lífið Gaf langömmu tattú í afmælisgjöf Lífið Ætlar í blómabað á Balí með manninum sínum Lífið Fyndnustu dýralífsmyndir ársins Lífið Heldur ekki vatni yfir konunni sinni Lífið Fréttatía vikunnar: Þingframboð, þýfi og brúarframkvæmdir Lífið Íslensk börn skorti meiri aga Lífið Þriðja barnið á leiðinni Lífið Fleiri fréttir „Það er einhver sjarmi yfir París sem er ekki annarsstaðar“ Gaf langömmu tattú í afmælisgjöf Fréttatía vikunnar: Þingframboð, þýfi og brúarframkvæmdir „Þegar menn vaða svona í fjölskylduna mína þá tek ég boxhanskana af“ Þriðja barnið á leiðinni Eva flutt inn í verðlaunahús Kára Kallaður hinn íslenski Forrest Gump af stóra bróður Heldur ekki vatni yfir konunni sinni Íris Ósk selur tryllt hönnunarhús Maggie Smith er látin Gaf eiginmanninum nektarmynd á stórafmælinu Í hnapphelduna með krókódílamanninum Kolbrún ber laxerolíu á andlitið Íslensk börn skorti meiri aga Ætlar í blómabað á Balí með manninum sínum Minnast Bryndísar Klöru á tónleikum: „Pínulítil hugmynd sem stækkaði og stækkaði“ Húðrútína ekki síður fyrir karlmenn Umdeilt uppáhald arkitekts við Austurvöll Tekinn inn í frægðarhöll rafíþróttanna Lakkrískóngurinn Bülow selur sveitasetrið Skilnaður Step Up hjóna genginn í gegn Fyndnustu dýralífsmyndir ársins Tökumenn LXS yfirheyrðir í 90 mínútur og áttu ekki að fá inngöngu inn í landið Úr Idolinu yfir í útvarpið „Siðlausi siðfræðingurinn“ hreyfir ekki við Stefáni Einari Fagnaðarfundir á fyrstu frumsýningu vetrarins Hvað gerði Diddy? Mansal, ofbeldi og samsæriskenningar um Justin Bieber Steldu stílnum af heimili Laufeyjar Sama hvað fólki finnst Danska poppdívan Medina selur glæsivilluna Sjá meira