Lífið

„Ég hef marg oft upplifað gjaldfellingu á mér sem leikara af því að ég er hinsegin“

Elísabet Hanna skrifar
Bjarni Snæbjörnsson var gestur í þættinum Karlmennskan hjá Þorsteini V. Einarssyni.
Bjarni Snæbjörnsson var gestur í þættinum Karlmennskan hjá Þorsteini V. Einarssyni.

Leikarinn Bjarni Snæbjörnsson segist hafa óskað sér þess að vera ekki samkynhneigður, þóst hafa áhuga á stelpum og bælt niður tilfinningar sínar í langan tíma áður en hann kom út úr skápnum.

Taugaáfall í miðjum handritaskrifum

Bjarni var gestur í hlaðvarpinu Karlmennskan í umsjón Þorsteins V. Einarssonar þar sem hann ræðir meðal annars sýninguna Góðan daginn faggi sem er sjálfsævisögulegur heimildasöngleikur. 

Söngleikurinn hefur verið í sýningu í Þjóðleikhúskjallaranum og er berskjaldandi  leiðangur um  skömm, mennsku  og einlægt  samtal  við drauminn um að tilheyra. Bjarni byggir hann á eigin reynslu og togstreitu sem braust út í taugaáfalli í miðjum handritaskrifum.

„Okkur langaði að veita heilun áfram, hjálpa hinsegin fólki að sjá nýja hluti og skilja öráreiti og hvaða áhrif það getur haft að alast upp og finnast maður ekki tilheyra samfélaginu sínu. Á sama tíma veita hetero sís fólki innsýn í það hvernig það er að alast upp þannig,“ segir Bjarni um verkið.

Í röngu ljósi

„Sagan sýnir að það er svo mikið djók þegar karl fer í kjól eða málar sig. Það er bara hluti af menningararfleið grínsins og við eigum mýmörg dæmi um það úr íslensku sjónvarpi. [...] Og það er mjög skýrt hvernig transfólk hefur verið sýnt í bíómyndum sem einhver skrímsli og raðmorðingjar,“

segir Bjarni. Þá gagnrýnir hann afbökun á sögu og reynslu hinsegin fólks í þáttum og bíómyndum sem oft séu skrifaðar og leiknar af gagnkynhneigðu fólki:

„Sá tími er liðinn þar sem sís hetero fólk fær að skrifa sögur þar sem hinsegin fólk er í forgrunni.“

Sárt þegar allir hlæja

„Ég er ekki að segja að gagnkynhneigður leikari geti ekki leikið hinsegin manneskju heldur að það sé allavega hinsegin ráðgjöf, að það sé skýr sýn með því og sé farið alla leið með að afla sér vitneskju frá hinsegin manneskju til að gera þetta að heilindum. [...] svo fréttir maður af fólki í bíó og Auddi og Gillz kyssast, þá hlæja allir. Það er bara mjög sárt,“ segir hann.

Kvenfyrirlitning

„Um leið og maður er hvítur sís karlmaður sem að velur að taka upp klæðnað, háttalag eða orðræðu sem er kvenlegt þá gjaldfellir það mig að einhverju leiti. Þetta er svo áhugavert og svo bilað því það er svo mikil kvenfyrirlitning í því, að vera kvenlegur að þá sé maður minni,“

segir hann um upplifun sína. Í hlaðvarpinu segist Bjarni, þrátt fyrir reynslu sína af fordómum, vera meðvitaður um eigin forréttindi bæði vegna kyns síns, lands og þeirri stöðu að geta sagt eigin sögu í formi leiksýningar.

Misst verkefni vegna kynhneigðar

„Ég hef marg oft upplifað gjaldfellingu á mér sem leikara af því að ég er hinsegin [...] ég hef misst gigg og fengið að heyra að ég sé of mjúkur og soft spoken, sem er einhverra hluta vegna ekki gjaldgengt í stærstu hlutverkin.“

„Við öll þurfum að vera meðvituð um okkar forréttindi og meðvituð um að öll eiga sína sögu og það er allt í lagi að hafa farið í gegnum erfiðleika og vera triggeruð og finnast þetta erfitt.“

Í þættinum ræða þeir Bjarni og Þorsteinn ferlið við sýninguna Góðan daginn faggi, sterk viðbrögð sem fylgdu sýningunni, sársaukann, gleðina, samkenndina og skilningsleysið. Einnig tala þeir um gagnkynhneigðarhyggju, transfóbíu og kvenfyrirlitningu sem hann telur geta sameinast í samfélagslegri homofóbíu eða gagnkynhneigðarhyggju.

Hér að neðan má heyra þáttinn með Bjarna af Karlmennskan í heild sinni:


Tengdar fréttir

„Ekki vera aumingi“

Skaðleg karlmennska bitnar ekki einungis á konum eða jaðarsettum hópum heldur getur hún bitnað einnig á strákum, körlum og þeim eintaklingum sem tengja við karlmennsku. Þessi stutta teiknaða hreyfimynd er eitt dæmi um hvernig skaðleg karlmennska getur orðið til hjá ungum strákum.

Leyfum strákum að sjá og tjá til­finningar

Jákvæð karlmennska er andsvar við þeirri skaðlegu karlmennsku sem krefur karla og drengi um að bæla niður tilfinningar, fela þær, gefa þeim ekki gaum, tala ekki um þær og leita sér seint eða síður aðstoðar vegna vanlíðan.

Fær drifkraft frá ömurlegum yfirlýsingum karlrembna

Þorsteinn V. Einarsson er kynjafræðingur sem hefur meðal annars vakið athygli fyrir samfélagsmiðilinn @karlmennskan sem hann heldur utan um. Í starfi sínu hefur Þorsteinn tekið viðtöl við fjölbreyttan hóp fólks um ýmis málefni og leggur upp úr mikilvægu samtali um femínisma, jafnrétti og ýmis samfélagsleg málefni. Þorsteinn er viðmælandi vikunnar í Innblæstrinum.






Fleiri fréttir

Sjá meira


×