„Krabbamein fer ekki í sumarfrí“ Elísabet Hanna skrifar 24. júní 2022 10:30 Þær Ólöf og Svanheiður eru sérfræðingar í sínu fagi. Vilhelm Þær Svanheiður Lóa Rafnsdóttir brjóstaskurðlæknir og yfirmaður brjóstamiðstöðvar Landspítalans og Ólöf Kristjana Bjarnadóttir, brjóstakrabbameinslæknir, vilja hvetja allar konur til þess að þekkja líkamann sinn vel, þreifa brjóstin reglulega og mæta í skoðun þegar kallið kemur. Þær eru gestir í hlaðvarpinu „Fokk ég er með krabbamein“ hjá Sigríði Þóru Ásgeirsdóttur þar sem þær fara yfir greiningu, meðferðir og úrræði sem eru í boði í baráttunni við brjóstakrabbamein. Þáttinn má heyra í heild sinni hér að neðan: Klippa: Fokk ég er með krabbamein - Er brjóstheilsa á tímamótum? Skimun lækkar dánartíðni Þær segja að sýnt hafi verið að skimun sé árangursrík leið til þess að lækka dánartíðni þeirra sem greinast með brjóstakrabbamein en í dag eru fimm ára lífslíkur um 88% á Íslandi. Þær segja þó erfitt að miða við lífslíkurnar því það sé líklegt að slíkt mein komi aftur en gott sé að ná því snemma svo það dreifist ekki en regluleg skimun hefst um fertugt og er á tveggja ára fresti. „Brjóstaskimun er í rauninni röntgenmynd sem er tekin af brjósti frá einkennalausum konum.” Þær Ólöf og Svanheiður vilja þó hvetja yngri konur til þess að fylgjast vel með sér því það séu engin aldurstakmörk á brjóstakrabbameini þó að það sé ólíklegra hjá yngri einstaklingum. Einnig segja þær að sérstaklega sé fylgst vel með einstaklingum sem hafa greinst með BRCA stökkbreytinguna. Léleg mæting „Meðferðarmöguleikarnir eru mun betri í dag en þeir voru og nálgunin er líka allt önnur,” segir Svanheiður. Hún segir skurðaðgerðina hafa verið mun umfangsmeiri og með meiri fylgikvillum í fortíðinni en í dag sé hægt að hanna betri og einstaklingsmiðaðar aðgerðir. Þær sammælast um að því miður sé mæting í skimanir ekki nægilega góð en mæting er að meðaltali undir 60 prósentum. Konur í dag eru mjög uppteknar Þær telja að jafnvel megi rekja það til þess að erfitt sé að skipuleggja tímana því aðeins sé í boði að hringja, panta tíma eða færa til tíma á hefbundnum vinnutímum sem henta oft ekki í slíkt skipulag. Því geti það gleymst í amstri dagsins en þeirra ósk er að auðvelda ferlið og gera það líkara því sem tíðkast í öðrum löndum og jafnvel gera skimunina gjaldfrjálsa. „Konur í dag eru bara mjög uppteknar og margir boltar á lofti,“ segir Svanheiður. Vilja helst taka út milliliði Eins og staðan er í dag þá þurfa einstaklingar ennþá að leita til læknis, þá oftast heimilislæknis, fyrst eftir að grunur um brjóstakrabbamein vaknar til þess að fá framvísun áfram. Ólöf segir það vera þeirra ósk að í framtíðinni geti einstaklingar leitað beint til sérfræðinga án þess að fara til milliliðs. Ferlið var samþætt í Svíþjóð Svanheiður segir svipuð flækjustig hafa verið til staðar í Gautaborg, þar sem hún starfaði, en þar var stofnuð sérstök brjóstamiðstöð sem auðveldaði alla ferlana og samþætti þjónustuna sem gerði ferlið einfaldara. Hún segir umræður um slíka miðstöð hér á landi lengi hafa verið í umræðunni og það hafi verið ákveðið að fara í verkefnið árið 2020 og að fyrsti fasi í því sé hafinn og er hún bjartsýn með framhaldið. Erfitt að heyra um bið Ólöf segir það erfitt að heyra frá sjúklingum að þeir hafi þurft að bíða, að ferlið hafi gengið hægt fyrir sig eða verið flókið: „Það eru oft flækjustig þangað til þú færð greininguna.“ „Það er óþarfa mikil töf, fram að greiningu og yfirleitt gerast hlutirnir mjög hratt þegar greiningin er komin,“ segir Svanheiður. Oft er um tímaspursmál að ræða þegar kemur að krabbameini. Hún segir það vera hlutverk þeirra sem eru í þessum geira að samhæfa sig og ræða þessi mál. Læknarnir leggja mikið upp úr því að stuðla að auðveldara ferli í framtíðinni og aðgengi sjúklinga að því. Þær vilja hafa áhrif á ferlið fram að greiningu og segja að betur þurfi að skilgreina þjónustu í tenglum við brjóstakrabbamein í samfélaginu og auka vitund almennings. Ólöf segir vitundavakningu í samfélaginu koma í bylgjum. Til dæmis sé október bleikur mánuður þar sem allir eru varir um sjúkdóminn en hún segir krabbamein vera allan ársins hring: „Krabbamein fer ekki í sumarfrí.“ Ekki margir karlmenn „Þeir greinast en það er ekki eins algengt“ segir Ólöf aðspurð hvort að karlmenn séu að greinast með brjóstakrabbamein. Hún segir um 240 konur greinast á ári sem séu um það bil fjórar til fimm konur í viku en aðeins þrír til fimm karlmenn að meðaltali á ári. Þær segja því vera mikinn fjölda kvenna sem fara í gegnum meðferð. „Það er stór hópur kvenna sem hefur lokið meðferð og er úti í samfélaginu,“ segir Svanheiður. „Meirihluti kvenna sem greinast með brjóstakrabbamein eru ekki með þekktan áhættuþátt fyrir brjóstakrabbameini,“ segir Svanheiður. Fokk ég er með krabbamein Heilsa Tengdar fréttir „Látnir einstaklingar eru vissulega að geta börn“ Lífið var bjart og framtíðin spennandi hjá hjónunum Írisi Birgisdóttur og Kolbeini Einarssyni þar til hann veiktist skyndilega. Hjónin töldu fyrst að um flensu væri að ræða þar til fram kom málstol og við frekari rannsóknir kom í ljós að hann var með meinvörp í heila og fjórða stigs krabbamein. 10. júní 2022 07:00 „Annars deyr maður út af þessu“ Róbert Jóhannsson, fréttamaður og þjálfari, greindist með krabbamein í ristli og við endaþarm undir lok síðasta árs. Valdimar Högni Róbertsson, sonur hans er aðeins níu ára og byrjaði með hlaðvarpið „Að eiga mömmu eða pabba með krabba“ til þess að hjálpa sér og öðrum að komast í gegnum veikindin. 27. maí 2022 11:31 „Orðin sköllótt og þekki sjálfa mig ekki lengur“ Halla Dagný Úlfsdóttir hefur þrisvar sinnum greinst með krabbamein en hún er aðeins 28 ára gömul. Hún greindist fyrst fyrir fjórum árum með leghálskrabbamein á fjórða stigi, síðar sama ár greinist hún aftur og í þriðja skiptið í lok árs 2020. 20. maí 2022 10:31 Mest lesið „Fróunarklefinn“, versti leikstjóri heims og Teslu-skömmin Lífið Vill kynlíf en ekki samband Lífið „Var ekkert búin að reikna saman þessi laun“ Lífið Forsetahjónin, Elísabet Jökuls og Hugleikur létu sig ekki vanta Lífið Jennifer Lawrence orðin tveggja barna móðir Lífið „Ég held ég sé með niðurgang“ Lífið Fordæmd ást kúrekanna á fjallinu Menning Rekur heimili fyrir unglingsmæður í Kenía fyrir hálfa milljón á mánuði Lífið Biður drottninguna að blessa heimilið Tíska og hönnun Vörur sem flugfreyjur kaupa í Bandaríkjunum Lífið Fleiri fréttir „Fróunarklefinn“, versti leikstjóri heims og Teslu-skömmin Vill kynlíf en ekki samband „Var ekkert búin að reikna saman þessi laun“ Jennifer Lawrence orðin tveggja barna móðir Forsetahjónin, Elísabet Jökuls og Hugleikur létu sig ekki vanta „Ég held ég sé með niðurgang“ Rekur heimili fyrir unglingsmæður í Kenía fyrir hálfa milljón á mánuði Steldu stílnum af heimili Svönu Lovísu Hollt veisluhlaðborð sem er lygilega bragðgott og girnilegt Stjörnulífið: Eddan, rauðar blúndur og afmæli í París VÆB-bræður fyrstir á svið í Eurovision Vörur sem flugfreyjur kaupa í Bandaríkjunum Stefán Einar og Sara Lind selja parhúsið Richard Chamberlain er látinn Úr svefnherbergispoppi í drum-n-bass: „Fólkið var ógeðslega mikið að fíla þetta“ „Þarna brotnaði ég bara niður og grét og grét“ Krakkatían: Andrés Önd, Bubbi Morthens og ballett Adolescence: Börn ekki lengur örugg ein inni í herbergi Halda tíu tíma maraþontónleika Löng fangelsisvist blasir við popparanum Áhrifavaldar og þingmenn ræddu kærleikann „Þetta má ekki vera feimnismál“ „Ástarsorg er best í heimi“ Fréttatía vikunnar: Eddan, rektorskjör og mannanafnanefnd Fólk spyrji um veganisma af forvitni frekar en til að vera með leiðindi Fimm tíma morgunrútínan sem allir eru að tala um Eiginkona rafrettukóngs keypti eitt dýrasta einbýlishús Garðabæjar Dóttir Fox og Kelly komin í heiminn „Þetta var ekki alið upp í mér“ Hefur miklar áhyggjur af auknum vopnaburði barna Sjá meira
Þær eru gestir í hlaðvarpinu „Fokk ég er með krabbamein“ hjá Sigríði Þóru Ásgeirsdóttur þar sem þær fara yfir greiningu, meðferðir og úrræði sem eru í boði í baráttunni við brjóstakrabbamein. Þáttinn má heyra í heild sinni hér að neðan: Klippa: Fokk ég er með krabbamein - Er brjóstheilsa á tímamótum? Skimun lækkar dánartíðni Þær segja að sýnt hafi verið að skimun sé árangursrík leið til þess að lækka dánartíðni þeirra sem greinast með brjóstakrabbamein en í dag eru fimm ára lífslíkur um 88% á Íslandi. Þær segja þó erfitt að miða við lífslíkurnar því það sé líklegt að slíkt mein komi aftur en gott sé að ná því snemma svo það dreifist ekki en regluleg skimun hefst um fertugt og er á tveggja ára fresti. „Brjóstaskimun er í rauninni röntgenmynd sem er tekin af brjósti frá einkennalausum konum.” Þær Ólöf og Svanheiður vilja þó hvetja yngri konur til þess að fylgjast vel með sér því það séu engin aldurstakmörk á brjóstakrabbameini þó að það sé ólíklegra hjá yngri einstaklingum. Einnig segja þær að sérstaklega sé fylgst vel með einstaklingum sem hafa greinst með BRCA stökkbreytinguna. Léleg mæting „Meðferðarmöguleikarnir eru mun betri í dag en þeir voru og nálgunin er líka allt önnur,” segir Svanheiður. Hún segir skurðaðgerðina hafa verið mun umfangsmeiri og með meiri fylgikvillum í fortíðinni en í dag sé hægt að hanna betri og einstaklingsmiðaðar aðgerðir. Þær sammælast um að því miður sé mæting í skimanir ekki nægilega góð en mæting er að meðaltali undir 60 prósentum. Konur í dag eru mjög uppteknar Þær telja að jafnvel megi rekja það til þess að erfitt sé að skipuleggja tímana því aðeins sé í boði að hringja, panta tíma eða færa til tíma á hefbundnum vinnutímum sem henta oft ekki í slíkt skipulag. Því geti það gleymst í amstri dagsins en þeirra ósk er að auðvelda ferlið og gera það líkara því sem tíðkast í öðrum löndum og jafnvel gera skimunina gjaldfrjálsa. „Konur í dag eru bara mjög uppteknar og margir boltar á lofti,“ segir Svanheiður. Vilja helst taka út milliliði Eins og staðan er í dag þá þurfa einstaklingar ennþá að leita til læknis, þá oftast heimilislæknis, fyrst eftir að grunur um brjóstakrabbamein vaknar til þess að fá framvísun áfram. Ólöf segir það vera þeirra ósk að í framtíðinni geti einstaklingar leitað beint til sérfræðinga án þess að fara til milliliðs. Ferlið var samþætt í Svíþjóð Svanheiður segir svipuð flækjustig hafa verið til staðar í Gautaborg, þar sem hún starfaði, en þar var stofnuð sérstök brjóstamiðstöð sem auðveldaði alla ferlana og samþætti þjónustuna sem gerði ferlið einfaldara. Hún segir umræður um slíka miðstöð hér á landi lengi hafa verið í umræðunni og það hafi verið ákveðið að fara í verkefnið árið 2020 og að fyrsti fasi í því sé hafinn og er hún bjartsýn með framhaldið. Erfitt að heyra um bið Ólöf segir það erfitt að heyra frá sjúklingum að þeir hafi þurft að bíða, að ferlið hafi gengið hægt fyrir sig eða verið flókið: „Það eru oft flækjustig þangað til þú færð greininguna.“ „Það er óþarfa mikil töf, fram að greiningu og yfirleitt gerast hlutirnir mjög hratt þegar greiningin er komin,“ segir Svanheiður. Oft er um tímaspursmál að ræða þegar kemur að krabbameini. Hún segir það vera hlutverk þeirra sem eru í þessum geira að samhæfa sig og ræða þessi mál. Læknarnir leggja mikið upp úr því að stuðla að auðveldara ferli í framtíðinni og aðgengi sjúklinga að því. Þær vilja hafa áhrif á ferlið fram að greiningu og segja að betur þurfi að skilgreina þjónustu í tenglum við brjóstakrabbamein í samfélaginu og auka vitund almennings. Ólöf segir vitundavakningu í samfélaginu koma í bylgjum. Til dæmis sé október bleikur mánuður þar sem allir eru varir um sjúkdóminn en hún segir krabbamein vera allan ársins hring: „Krabbamein fer ekki í sumarfrí.“ Ekki margir karlmenn „Þeir greinast en það er ekki eins algengt“ segir Ólöf aðspurð hvort að karlmenn séu að greinast með brjóstakrabbamein. Hún segir um 240 konur greinast á ári sem séu um það bil fjórar til fimm konur í viku en aðeins þrír til fimm karlmenn að meðaltali á ári. Þær segja því vera mikinn fjölda kvenna sem fara í gegnum meðferð. „Það er stór hópur kvenna sem hefur lokið meðferð og er úti í samfélaginu,“ segir Svanheiður. „Meirihluti kvenna sem greinast með brjóstakrabbamein eru ekki með þekktan áhættuþátt fyrir brjóstakrabbameini,“ segir Svanheiður.
Fokk ég er með krabbamein Heilsa Tengdar fréttir „Látnir einstaklingar eru vissulega að geta börn“ Lífið var bjart og framtíðin spennandi hjá hjónunum Írisi Birgisdóttur og Kolbeini Einarssyni þar til hann veiktist skyndilega. Hjónin töldu fyrst að um flensu væri að ræða þar til fram kom málstol og við frekari rannsóknir kom í ljós að hann var með meinvörp í heila og fjórða stigs krabbamein. 10. júní 2022 07:00 „Annars deyr maður út af þessu“ Róbert Jóhannsson, fréttamaður og þjálfari, greindist með krabbamein í ristli og við endaþarm undir lok síðasta árs. Valdimar Högni Róbertsson, sonur hans er aðeins níu ára og byrjaði með hlaðvarpið „Að eiga mömmu eða pabba með krabba“ til þess að hjálpa sér og öðrum að komast í gegnum veikindin. 27. maí 2022 11:31 „Orðin sköllótt og þekki sjálfa mig ekki lengur“ Halla Dagný Úlfsdóttir hefur þrisvar sinnum greinst með krabbamein en hún er aðeins 28 ára gömul. Hún greindist fyrst fyrir fjórum árum með leghálskrabbamein á fjórða stigi, síðar sama ár greinist hún aftur og í þriðja skiptið í lok árs 2020. 20. maí 2022 10:31 Mest lesið „Fróunarklefinn“, versti leikstjóri heims og Teslu-skömmin Lífið Vill kynlíf en ekki samband Lífið „Var ekkert búin að reikna saman þessi laun“ Lífið Forsetahjónin, Elísabet Jökuls og Hugleikur létu sig ekki vanta Lífið Jennifer Lawrence orðin tveggja barna móðir Lífið „Ég held ég sé með niðurgang“ Lífið Fordæmd ást kúrekanna á fjallinu Menning Rekur heimili fyrir unglingsmæður í Kenía fyrir hálfa milljón á mánuði Lífið Biður drottninguna að blessa heimilið Tíska og hönnun Vörur sem flugfreyjur kaupa í Bandaríkjunum Lífið Fleiri fréttir „Fróunarklefinn“, versti leikstjóri heims og Teslu-skömmin Vill kynlíf en ekki samband „Var ekkert búin að reikna saman þessi laun“ Jennifer Lawrence orðin tveggja barna móðir Forsetahjónin, Elísabet Jökuls og Hugleikur létu sig ekki vanta „Ég held ég sé með niðurgang“ Rekur heimili fyrir unglingsmæður í Kenía fyrir hálfa milljón á mánuði Steldu stílnum af heimili Svönu Lovísu Hollt veisluhlaðborð sem er lygilega bragðgott og girnilegt Stjörnulífið: Eddan, rauðar blúndur og afmæli í París VÆB-bræður fyrstir á svið í Eurovision Vörur sem flugfreyjur kaupa í Bandaríkjunum Stefán Einar og Sara Lind selja parhúsið Richard Chamberlain er látinn Úr svefnherbergispoppi í drum-n-bass: „Fólkið var ógeðslega mikið að fíla þetta“ „Þarna brotnaði ég bara niður og grét og grét“ Krakkatían: Andrés Önd, Bubbi Morthens og ballett Adolescence: Börn ekki lengur örugg ein inni í herbergi Halda tíu tíma maraþontónleika Löng fangelsisvist blasir við popparanum Áhrifavaldar og þingmenn ræddu kærleikann „Þetta má ekki vera feimnismál“ „Ástarsorg er best í heimi“ Fréttatía vikunnar: Eddan, rektorskjör og mannanafnanefnd Fólk spyrji um veganisma af forvitni frekar en til að vera með leiðindi Fimm tíma morgunrútínan sem allir eru að tala um Eiginkona rafrettukóngs keypti eitt dýrasta einbýlishús Garðabæjar Dóttir Fox og Kelly komin í heiminn „Þetta var ekki alið upp í mér“ Hefur miklar áhyggjur af auknum vopnaburði barna Sjá meira
„Látnir einstaklingar eru vissulega að geta börn“ Lífið var bjart og framtíðin spennandi hjá hjónunum Írisi Birgisdóttur og Kolbeini Einarssyni þar til hann veiktist skyndilega. Hjónin töldu fyrst að um flensu væri að ræða þar til fram kom málstol og við frekari rannsóknir kom í ljós að hann var með meinvörp í heila og fjórða stigs krabbamein. 10. júní 2022 07:00
„Annars deyr maður út af þessu“ Róbert Jóhannsson, fréttamaður og þjálfari, greindist með krabbamein í ristli og við endaþarm undir lok síðasta árs. Valdimar Högni Róbertsson, sonur hans er aðeins níu ára og byrjaði með hlaðvarpið „Að eiga mömmu eða pabba með krabba“ til þess að hjálpa sér og öðrum að komast í gegnum veikindin. 27. maí 2022 11:31
„Orðin sköllótt og þekki sjálfa mig ekki lengur“ Halla Dagný Úlfsdóttir hefur þrisvar sinnum greinst með krabbamein en hún er aðeins 28 ára gömul. Hún greindist fyrst fyrir fjórum árum með leghálskrabbamein á fjórða stigi, síðar sama ár greinist hún aftur og í þriðja skiptið í lok árs 2020. 20. maí 2022 10:31