Í greinargerðinni rekur Arnór að allt því að ferðamannabylgjan hófst árið 2014 og til ársins 2018 hafi hækkandi gengi krónunnar, lágt verðlag innfluttra hráefna og almennt lítil erlend verðbólga vegið á mótum áhrifum aukins launakostnaðar. Mikilla launahækkana gætti því mun minna í almennu verðlagi en ætla mátti.
„Ferðamannabylgjan og viðskiptakjarabati leiddi til gengishækkunar sem ásamt lítilli alþjóðlegri verðbólgu varð til þess að laun gátu hækkað verulega án þess að það hefði sýnileg áhrif á innlenda verðbólgu,“ skrifar hann.
„Ólíklegt er að slíkar aðstæður endurtaki sig í bráð, eða í jafnríkum mæli. Þvert á móti gætir aukinnar erlendrar verðbólgu sem leggjast mun á sömu sveif og innlendar kostnaðarhækkanir.“
Í upphafi tímabilsins var launahlutfall enn undir meðallagi eftir að hafa fallið í kjölfar fjármálahrunsins og raungengi var lágt. Skuldir hins opinbera höfðu stórlækkað og einnig einkageirans.
Þetta svigrúm er nú á þrotum og erlendi kostnaðarliðir sem áður lækkuðu til mótvægis við aukinn innlendan kostnað eru nú sjálfstæður verðbólguvaldur
„Segja má að árin eftir fjármálahrunið hafi myndast ákveðið svigrúm fyrir launabreytingar eftir að hlutfall launa af verðmætasköpun lækkaði verulega í kjölfar kreppunnar,“ skrifar Arnór en bendir jafnframt á að launahlutfallið hafi færst upp í eða yfir langtímameðaltal á síðustu árum.
„Þetta svigrúm er nú á þrotum og erlendi kostnaðarliðir sem áður lækkuðu til mótvægis við aukinn innlendan kostnað eru nú sjálfstæður verðbólguvaldur.“
Launabreytingar í næstu kjarasamningalotu verða, að hans sögn, að taka mið af því að hinar hagfelldu aðstæður séu ekki lengur fyrir hendi.
„Verði það gert má binda vonir við að hægt verði að varðveita bæði ytra og innra jafnvægi í þjóðarbúskapnum og verja kaupmátt þeirra kjarasamninga sem undirritaðir verða.“
