Fékk nóg eftir að hafa nauðungarmatað einstakling Oddur Ævar Gunnarsson skrifar 4. október 2023 09:25 Flosi Þorgeirsson hefur bæði reynslu af því að starfa á geðdeild á Íslandi og í Danmörk auk þess sem hann hefur sjálfur leitað sér þar aðstoðar. Flosi Þorgeirsson, sjúkraliði, sagnfræðingur og tónlistarmaður segir mikinn mun vera á rétti sjúklinga á geðdeildum á Íslandi og í Danmörku þar sem hann hefur starfað. Flosi er fyrsti viðmælandi Landssamtaka Geðhjálpar í októbermánuði þar sem samtökin standa fyrir vitundarvakningu um geðheilbrigðismál. „Ef það var eitthvað inngrip, ef við vorum til dæmis að óla sjúkling sem var hættulegur öðrum eða sjálfum sér, óla hann við rúmið, þá var það ekki gert með hangandi hendi. Það var tekið mjög alvarlega, af því að þetta voru inngrip inn í persónulega frelsi þess einstaklings,“ segir Flosi um tímann sem hann starfaði sem sjúkraliði á geðdeild í Danmörku. Hann hefur reynslu af því að starfa sem ófaglærður á geðdeild hér á landi en einnig sem faglærður í Danmörku og á Íslandi. Flosi hefur jafnframt notendareynslu en hann hefur talað opinskátt um baráttu sína við þunglyndi. Í viðtalinu segir hann frá dæmum sem benda til þess að hér á landi sé ekki verið að gera hlutina nógu vel og þar kemur einnig fram að brotið sé á mannréttindum fólks í geðheilbrigðiskerfinu. Hvetja almenning til að taka þátt Markmið átaks Landssamtaka Geðhjálpar er að skapa vettvang fyrir fólk til að segja sína skoðun á því hvað það telur mikilvægast til að bæta geðheilsu og geðheilbrigðismál á Íslandi. Tekin voru viðtöl við þrjá einstaklinga með mismunandi reynslu af geðheilbrigðiskerfinu: notandi, aðstandandi og starfsmaður. Í tilkynningu Geðhjálpar segir að á þann hátt gefist fólki kostur á að hlusta á reynslu og sjónarmið þessara einstaklinga og hefja umræður um þessi mál sem hafa því miður verið aftarlega í forgangsröðinni þegar kemur að heilbrigðis- og lýðheilsumálum. „Við hvetjum almenning til að taka þátt og segja sína skoðun með því að fara á www.geðheilbrigdi.is og koma þar á framfæri hvað beri að setja í forgang í geðheilbrigðismálum á Íslandi.“ Sjúklingar beittir ofbeldi á Íslandi Flosi segir að það sé gríðarlegur munur á því hvernig sjúklingar séu meðhöndlaðir á geðdeildum á Íslandi og í Danmörku. Í Danmörku hafi strangar reglur gilt um slíkt. „Um leið og læknirinn tilkynnti honum að ástandið væri nú bara þannig að við verðum að grípa til þessara neyðarráðstafana en þú átt rétt á að tala við patientfortaler, sem er umboðsmaður sjúklinga og kæra þetta, ef þú ert ósáttur við þetta,“ segir Flosi. „Þetta var allt öðruvísi hér á Íslandi. Þar beittum við alveg ofbeldi og inngripi og það var enginn spurður um neitt. Þetta hafði greinilega alltaf verið gert svona og það var bara talið nauðsynlegt. Sérstaklega man ég eftir því að hafa nauðungarbaðað einstakling bæði í Danmörku og á Íslandi og munurinn var bara eins mikill og hann getur framast orðið.“ Upplifir mikla goggunarröð meðal heilbrigðisstarfsfólks Flosi lýsir því að í Danmörku hafi hann sem sjúkraliði á geðdeild verið gert að vera tengiliður eins sjúklings. Þannig hafi hann fengið aðgang að sjúkraskrá sjúklingsins. „Ég kynni mér sjúkrasögu hans, fæ að lesa hana, sem sjúkraliðar hér á landi fá alls ekki. Kynni mér hvaða lyfjum hann er á, sem sjúkraliðar hér á Íslandi hafa engan aðgang að og ekki ætlast til að þeir viti neitt um slíkt. Þannig að sjúkraliðar hér vita oft ekkert, það gleymist kannski að segja þeim, ég upplifði það, ef að sjúklingur er með lifrabólgu eða aids. Það gleymdist að segja okkur það.“ Flosi segir að í Danmörku hafi verið lögð áhersla á það að starfað væri í teymi. Hann segir að það sé sín upplifun að á Íslandi sé mikil goggunarröð meðal heilbrigðisstarfsmanna. Læknar hafi verið efstir, hjúkrunarfræðingar svo og sjúkraliðar á eftir þeim. „Okkur var treyst til að skipta á rúmum en það var ekkert mikið meira en það. Ég var svona fyrsta árið alltaf að bera saman Ísland og Danmörku og svo held ég að ég hafi orðið meira og meira samdauna því hvernig þetta var gert á Íslandi.“ Fékk nóg Flosi lýsir því að það hafi komið að því þegar hann var að vinna á geðdeild hér á landi að starfsmönnum hafi verið skipað að nauðungarmata einstakling. Læknir hafði samþykkt það og hjúkrunarfræðingar stjórnuðu þeirri aðgerð. „Þetta voru svona miðaldaaðferðir.Ég hélt þarna einum handlegg og annar starfsmaður hélt öðrum handlegg og það var líka haldið um höfuð hennar og fætur. Svo var manneskja með skeið að reyna að koma skeiðinni, þessi sjúklingur var lystarstolsjúklingur og ákveðin í því að fá ekki mat í sig, þannig að þetta náttúrulega endaði með því að hún var bara blóðug um munnvikin.“ Flosi segir að þarna þegar hann hafi verið í þessu þá hafi sér fundist eins og hann hafi vaknað. Hann hafi ekki getað haldið áfram störfum. „Eftir þetta ákvað ég bara að ég gæti ekkert verið í þessu lengur. Munurinn var of mikill. Það var of erfitt að fara frá því að vinna í Danmörku og á Íslandi. Ég verð eiginlega bara að vera hreinskilinn.“ Ófaglærðir fá ekki starf á geðdeild í Danmörku Hann segir það ekki breyta því að hann hafi unnið með mörgu frábæru starfsfólki. Flosi hóf sjálfur störf á geðdeild hér á landi ófaglærður en fékk það ekki í Danmörku. Því gerðist hann sjúkraliði. „Breytir því samt ekki að ég vann með mörgu frábæru starfsfólki. Margir af þessu ófaglærðu starfsmönnum vildu mjög vel og yfirleitt var þetta fólk sem hafði áhuga á geðdeildunum líka en skorti nauðsynlegan bakgrunn og það var mikil starfsmannavelta og því miður lenti ég í því að vinna með starfsfólki sem aldrei hefði átt að fá starf hérna á Íslandi. Fólk sem var alls ekki í stakk búið til þess að takast á við þetta.“ Geðheilbrigði Heilsa Mest lesið Frumsýning á Vísi: Steindi og Saga rifja upp gamla takta í Draumahöllinni Bíó og sjónvarp Hvað eru konur í framboði að hlusta á? Lífið Frambjóðendur stigu trylltan dans með unga fólkinu Lífið Hraðfréttir verða Hlaðfréttir Lífið Krakkatían: Eyðimerkur, býflugur og kjólar Lífið Sjáðu Nínu Dögg sem Vigdísi í fyrstu stiklunni Bíó og sjónvarp Eins og að setja bensín á díselbíl Heilsa Eitt fallegasta hús landsins tilbúið Lífið Vilt þú taka þátt í nýjum þætti á Stöð 2? Lífið Óhugnanlegt neyðarlínusímtal: „Hann var bara dáinn“ Lífið Fleiri fréttir Frambjóðendur stigu trylltan dans með unga fólkinu Hvað eru konur í framboði að hlusta á? Krakkatían: Eyðimerkur, býflugur og kjólar Hraðfréttir verða Hlaðfréttir Khalid kemur út úr skápnum Skautasvellið opnað í tíunda sinn Sykurlausar og dísætar smákökur Flaug alla leið frá Ástralíu til að heimsækja Eiðistorg Fréttatían: Gömul mannshvörf, rukkanir og gos Vængir, bjór og lófaklapp þegar Kaninn var forsýndur Kendrick Lamar gefur út óvænta plötu „Þetta var það erfitt, að við vorum öll dofin“ Lúxusíbúð við Heiðmörk með stórbrotnu útsýni Jay Leno illa leikinn og með lepp Óhugnanlegt neyðarlínusímtal: „Hann var bara dáinn“ Hrund Gunnsteins kaupir íbúð Viktors Bjarka og Álfrúnar Vilt þú taka þátt í nýjum þætti á Stöð 2? „Þú varst að tala um Klausturmálið!“ Datt í miðri sýningu á Ellý: „Eitt lélegasta fall leikhússögunnar“ Sigraði í alþjóðlegri kokteilakeppni á Kýpur Mikill sigur að geta opnað aftur í Kringlunni Átta ár án áfengis og fíkniefna Flytja frá Bandaríkjunum eftir sigur Trump Svava Rós og Hinrik eiga von á dreng Davíð Lúther og Linda selja sælureitinn með gullfiskum „Laugarnesið hafði mjög mikil áhrif á mig í uppvexti“ Heitasti partýljósmyndari Reykjavíkur stefnir langt Dularfull tíst Dylans vekja furðu Eldræða Sölku Sólar í ráðhúsinu Flotinn og amma Andrea hlutu viðurkenningu Barnaheilla Sjá meira
„Ef það var eitthvað inngrip, ef við vorum til dæmis að óla sjúkling sem var hættulegur öðrum eða sjálfum sér, óla hann við rúmið, þá var það ekki gert með hangandi hendi. Það var tekið mjög alvarlega, af því að þetta voru inngrip inn í persónulega frelsi þess einstaklings,“ segir Flosi um tímann sem hann starfaði sem sjúkraliði á geðdeild í Danmörku. Hann hefur reynslu af því að starfa sem ófaglærður á geðdeild hér á landi en einnig sem faglærður í Danmörku og á Íslandi. Flosi hefur jafnframt notendareynslu en hann hefur talað opinskátt um baráttu sína við þunglyndi. Í viðtalinu segir hann frá dæmum sem benda til þess að hér á landi sé ekki verið að gera hlutina nógu vel og þar kemur einnig fram að brotið sé á mannréttindum fólks í geðheilbrigðiskerfinu. Hvetja almenning til að taka þátt Markmið átaks Landssamtaka Geðhjálpar er að skapa vettvang fyrir fólk til að segja sína skoðun á því hvað það telur mikilvægast til að bæta geðheilsu og geðheilbrigðismál á Íslandi. Tekin voru viðtöl við þrjá einstaklinga með mismunandi reynslu af geðheilbrigðiskerfinu: notandi, aðstandandi og starfsmaður. Í tilkynningu Geðhjálpar segir að á þann hátt gefist fólki kostur á að hlusta á reynslu og sjónarmið þessara einstaklinga og hefja umræður um þessi mál sem hafa því miður verið aftarlega í forgangsröðinni þegar kemur að heilbrigðis- og lýðheilsumálum. „Við hvetjum almenning til að taka þátt og segja sína skoðun með því að fara á www.geðheilbrigdi.is og koma þar á framfæri hvað beri að setja í forgang í geðheilbrigðismálum á Íslandi.“ Sjúklingar beittir ofbeldi á Íslandi Flosi segir að það sé gríðarlegur munur á því hvernig sjúklingar séu meðhöndlaðir á geðdeildum á Íslandi og í Danmörku. Í Danmörku hafi strangar reglur gilt um slíkt. „Um leið og læknirinn tilkynnti honum að ástandið væri nú bara þannig að við verðum að grípa til þessara neyðarráðstafana en þú átt rétt á að tala við patientfortaler, sem er umboðsmaður sjúklinga og kæra þetta, ef þú ert ósáttur við þetta,“ segir Flosi. „Þetta var allt öðruvísi hér á Íslandi. Þar beittum við alveg ofbeldi og inngripi og það var enginn spurður um neitt. Þetta hafði greinilega alltaf verið gert svona og það var bara talið nauðsynlegt. Sérstaklega man ég eftir því að hafa nauðungarbaðað einstakling bæði í Danmörku og á Íslandi og munurinn var bara eins mikill og hann getur framast orðið.“ Upplifir mikla goggunarröð meðal heilbrigðisstarfsfólks Flosi lýsir því að í Danmörku hafi hann sem sjúkraliði á geðdeild verið gert að vera tengiliður eins sjúklings. Þannig hafi hann fengið aðgang að sjúkraskrá sjúklingsins. „Ég kynni mér sjúkrasögu hans, fæ að lesa hana, sem sjúkraliðar hér á landi fá alls ekki. Kynni mér hvaða lyfjum hann er á, sem sjúkraliðar hér á Íslandi hafa engan aðgang að og ekki ætlast til að þeir viti neitt um slíkt. Þannig að sjúkraliðar hér vita oft ekkert, það gleymist kannski að segja þeim, ég upplifði það, ef að sjúklingur er með lifrabólgu eða aids. Það gleymdist að segja okkur það.“ Flosi segir að í Danmörku hafi verið lögð áhersla á það að starfað væri í teymi. Hann segir að það sé sín upplifun að á Íslandi sé mikil goggunarröð meðal heilbrigðisstarfsmanna. Læknar hafi verið efstir, hjúkrunarfræðingar svo og sjúkraliðar á eftir þeim. „Okkur var treyst til að skipta á rúmum en það var ekkert mikið meira en það. Ég var svona fyrsta árið alltaf að bera saman Ísland og Danmörku og svo held ég að ég hafi orðið meira og meira samdauna því hvernig þetta var gert á Íslandi.“ Fékk nóg Flosi lýsir því að það hafi komið að því þegar hann var að vinna á geðdeild hér á landi að starfsmönnum hafi verið skipað að nauðungarmata einstakling. Læknir hafði samþykkt það og hjúkrunarfræðingar stjórnuðu þeirri aðgerð. „Þetta voru svona miðaldaaðferðir.Ég hélt þarna einum handlegg og annar starfsmaður hélt öðrum handlegg og það var líka haldið um höfuð hennar og fætur. Svo var manneskja með skeið að reyna að koma skeiðinni, þessi sjúklingur var lystarstolsjúklingur og ákveðin í því að fá ekki mat í sig, þannig að þetta náttúrulega endaði með því að hún var bara blóðug um munnvikin.“ Flosi segir að þarna þegar hann hafi verið í þessu þá hafi sér fundist eins og hann hafi vaknað. Hann hafi ekki getað haldið áfram störfum. „Eftir þetta ákvað ég bara að ég gæti ekkert verið í þessu lengur. Munurinn var of mikill. Það var of erfitt að fara frá því að vinna í Danmörku og á Íslandi. Ég verð eiginlega bara að vera hreinskilinn.“ Ófaglærðir fá ekki starf á geðdeild í Danmörku Hann segir það ekki breyta því að hann hafi unnið með mörgu frábæru starfsfólki. Flosi hóf sjálfur störf á geðdeild hér á landi ófaglærður en fékk það ekki í Danmörku. Því gerðist hann sjúkraliði. „Breytir því samt ekki að ég vann með mörgu frábæru starfsfólki. Margir af þessu ófaglærðu starfsmönnum vildu mjög vel og yfirleitt var þetta fólk sem hafði áhuga á geðdeildunum líka en skorti nauðsynlegan bakgrunn og það var mikil starfsmannavelta og því miður lenti ég í því að vinna með starfsfólki sem aldrei hefði átt að fá starf hérna á Íslandi. Fólk sem var alls ekki í stakk búið til þess að takast á við þetta.“
Geðheilbrigði Heilsa Mest lesið Frumsýning á Vísi: Steindi og Saga rifja upp gamla takta í Draumahöllinni Bíó og sjónvarp Hvað eru konur í framboði að hlusta á? Lífið Frambjóðendur stigu trylltan dans með unga fólkinu Lífið Hraðfréttir verða Hlaðfréttir Lífið Krakkatían: Eyðimerkur, býflugur og kjólar Lífið Sjáðu Nínu Dögg sem Vigdísi í fyrstu stiklunni Bíó og sjónvarp Eins og að setja bensín á díselbíl Heilsa Eitt fallegasta hús landsins tilbúið Lífið Vilt þú taka þátt í nýjum þætti á Stöð 2? Lífið Óhugnanlegt neyðarlínusímtal: „Hann var bara dáinn“ Lífið Fleiri fréttir Frambjóðendur stigu trylltan dans með unga fólkinu Hvað eru konur í framboði að hlusta á? Krakkatían: Eyðimerkur, býflugur og kjólar Hraðfréttir verða Hlaðfréttir Khalid kemur út úr skápnum Skautasvellið opnað í tíunda sinn Sykurlausar og dísætar smákökur Flaug alla leið frá Ástralíu til að heimsækja Eiðistorg Fréttatían: Gömul mannshvörf, rukkanir og gos Vængir, bjór og lófaklapp þegar Kaninn var forsýndur Kendrick Lamar gefur út óvænta plötu „Þetta var það erfitt, að við vorum öll dofin“ Lúxusíbúð við Heiðmörk með stórbrotnu útsýni Jay Leno illa leikinn og með lepp Óhugnanlegt neyðarlínusímtal: „Hann var bara dáinn“ Hrund Gunnsteins kaupir íbúð Viktors Bjarka og Álfrúnar Vilt þú taka þátt í nýjum þætti á Stöð 2? „Þú varst að tala um Klausturmálið!“ Datt í miðri sýningu á Ellý: „Eitt lélegasta fall leikhússögunnar“ Sigraði í alþjóðlegri kokteilakeppni á Kýpur Mikill sigur að geta opnað aftur í Kringlunni Átta ár án áfengis og fíkniefna Flytja frá Bandaríkjunum eftir sigur Trump Svava Rós og Hinrik eiga von á dreng Davíð Lúther og Linda selja sælureitinn með gullfiskum „Laugarnesið hafði mjög mikil áhrif á mig í uppvexti“ Heitasti partýljósmyndari Reykjavíkur stefnir langt Dularfull tíst Dylans vekja furðu Eldræða Sölku Sólar í ráðhúsinu Flotinn og amma Andrea hlutu viðurkenningu Barnaheilla Sjá meira