Sagt auka líkur á hægristjórn 5. apríl 2005 00:01 Tilkynning Gudrun Schyman, fyrrverandi formanns sænska Vinstriflokksins, og samherja hennar á mánudag um stofnun nýs kvennaframboðs sem stefni á að koma fulltrúum á þing í næstu kosningum, hefur valdið talsverðum titringi í sænskum stjórnmálum. Stjórnmálaskýrendur sænsku blaðanna taka reyndar fram, að hótunin um stofnun femínistaflokks, sem legið hafði í loftinu um nokkurt skeið, hefði þegar leitt til áherzlubreytinga í stjórnmálum landsins. Þannig segir stjórnmálaskýrandi Dagens Nyheter að "dramatískar kosningar" séu framundan á næsta ári, þar sem hver flokkur sem ætli sér að fá sæti á þingi verði að koma því til skila til kjósenda með trúverðugum hætti að hann hyggist gera betur í jafnréttismálunum. Minnihlutastjórn jafnaðarmanna hefði gert sér vonir um að fá fulltrúa Vinstriflokksins og Umhverfisflokksins til að styðja nýjasta fjárlagafrumvarp stórnarinnar án mikils samningaþjarks og vinstriflokkarnir gætu í framhaldinu sýnt einingu gagnvart borgaraflokkunum í hinum komandi kosningum. Þessum vonum hafi Gudrun Schyman spillt. Orðrómurinn um kvennaframboðið varð til þess að fulltrúar beggja litlu vinstriflokkanna settu fram nýjar kröfur fyrir samþykki fjárlagafrumvarpsins, enda hafa kannanir sýnt að minnst helmingur kjósenda Umhverfisflokksins og um þriðjungur kjósenda Vinstriflokksins gætu hugsað sér að kjósa nýjan femínistaflokk. Áfall fyrir Vinstriflokkinn "Mér er annt um það, hvernig flokkssystkinum mínum í Vinstriflokknum reiðir af í þessu sambandi," segir Steingrímur J. Sigfússon formaður Vinstri-grænna, inntur eftir viðbrögðum við fréttunum frá Svíþjóð. "Þetta er auðvitað að mörgu leyti áfall fyrir þann flokk. Mörgum þar finnst nú Gudrun reynast sínum fyrri félögum anzi ótrygg, því að satt bezt að segja naut hún mikils stuðings til þess að breyta þeim flokki í hreinan femínískan flokk og á þeim bæ kannast menn ekki við annað en að menn hafi verið þeirri arfleifð mjög trúir, enda leggur sænski Vinstriflokkurinn geysilega mikla áherzlu á kvenfrelsi og jafnréttismál." segir Steingrímur. "Ég held þannig að áhrifin af flokksstofnun Gudrunar verði minni en ella, vegna þess að femínismi er mjög sterkur í sænskum stjórnmálum," segir Steingrímur. "Þess vegna er þetta eiginlega þeim mun merkilegra að árið 2005 skuli verið að stofna kvennaflokk í Svíþjóð." Flestir sænskir stjórnmálamenn, þar með talinn Göran Persson, skilgreini sig sem femínista að sögn Steingríms. Það sé einkennandi fyrir sænsk stjórnmál, miklu frekar en til dæmis í Danmörku, þar sem menn hafi verið feimnir við slíkar skilgreiningar. "Þannig að maður myndi fljótt á litið ætla að plássið eða jarðvegurinn fyrir svona hreinan kvennaflokk ætti nú að vera hvað minnstur í Svíþjóð, af öllum löndum," segir Steingrímur. Hlutföllin þar séu jú mjög jöfn, hátt hlutfall kvenna á þingi og jafnmargir karl- og kvenráðherrar, svo dæmi séu nefnd. Gudrun Schyman hrökklaðist úr forystu Vinstriflokksins vegna hneykslismála, því síðasta árið 2003 þegar hún varð uppvís að skattsvikum. Ætli geti verið að persónuleg metnaðargirnd reki hana til þess að stofna nýjan flokk? "Ég vil nú ekki ganga svo langt að segja það," svarar Steingrímur. "En Gudrun Schyman er mikil baráttumanneskja og hefur geysilegan sjarma og mikinn kjörþokka eins og sagt er, hún kann lagið á að halda athygli fjölmiðla. Þannig að það er erfitt að meta hvaða árangri hún kann að ná, að minnsta kosti svona í fyrstu umferð." Það muni mikið til fara eftir því hvaða fólk velst til að manna framboðið með henni. Dreifir kröftum vinstriafla Aðspurður segir Steingrímur það vissulega geta verið að þetta nýja framboð muni dreifa kröftum vinstriaflanna í Svíþjóð þannig að það auki líkurnar á að borgaraflokkarnir komist í ríkisstjórn. Þessari skoðun hafa einnig málsmetandi talsmenn sænska Jafnaðarmannaflokksins lýst, þar á meðal Marita Ulvskog, sem er ritari flokksins en hún er meðal annars þekkt fyrir að hafa startað femínistasamráðsnetinu Feministas. "Vandamálið er að stofni þær [Schyman og fylgiskonur hennar] í alvöru stjórnmálaflokk munu þær óhjákvæmilega taka kjósendur frá Umhverfis- og Vinstriflokknum, kannski jafnaðarmönnum líka. Það myndi ýta undir að við fengjum hægristjórn eftir næstu kosningar," hefur Dagens Nyheter eftir Ulvskog. Litríkur foringi femínista Gudrun Schyman er fædd árið 1948. Hún varð fyrst þingmaður fyrir Vinstriflokkinn (sem hét þá Vinstriflokkurinn-Kommúnistarnir) árið 1988. Formaður hans varð hún árið 1993 og fór fyrir honum í tíu ár. Hún stýrði flokknum í átt að róttækum femínisma. Schyman aflaði sér mikils persónufylgis meðal annars með óvenjulegri framgöngu í kosningabaráttu. Sum uppátæki hennar urðu strax umdeild, svo sem er hún líkti sænskum karlmönnum við talibana í Afganistan. Drykkjusýki háði henni, en á meðan hneykslismálin héldust í skefjum jók sá veikleiki hennar jafnvel bara vinsældir hennar. Þegar uppvíst varð í ársbyrjun 2003 að hún hefði talið fram sem kostnað til frádráttar frá skatti ýmislegt sem flokkurinn og þingið hefðu greitt var henni ekki lengur sætt í formannsstóli Vinstriflokksins. Þetta hneyksli þótti slá allt annað út - fylliríin á almannafæri, leigubílaferðalögin eða húshjálpin sem vann svart hjá henni. Í desember 2004 gekk hún úr Vinstriflokknum og lýsti því yfir að hún hygðist há áfram femíníska baráttu utan flokka. Erlent Fréttir Stj.mál Mest lesið Segir ákvörðun um kæru fyrir nauðgun tekna fyrir andlát flugmanns Innlent Eiturlyf og vopn fundust á heimili hins handtekna á Bakkafirði Innlent „Þetta má aldrei gerast aftur“ Innlent Hefur þrisvar komið að 13 ára syni sínum meðvitundarlausum Innlent Sjö Rúmenar gefa ekkert uppi um tugmilljóna króna þýfi Innlent Jón Gnarr skráður í Viðreisn og ætlar á Alþingi Innlent Pilturinn áfram bak við lás og slá Innlent Sextán ára dómur fyrir manndráp í Drangahrauni stendur Innlent Hjónin létust eftir langvarandi veikindi Innlent Gripnir á leið upp í flugvél en tugmilljóna þýfi ófundið Innlent Fleiri fréttir Vísar á bug tillögum um frið í skiptum fyrir úkraínskt land Ákærður fyrir mútuþægni og fjársvik Þingmaður sagði fólki frá Haítí að „drulla sér“ frá Bandaríkjunum Lögðu hald á síma borgarstjórans Sendir Patriot, svifsprengjur og skotfæri til Úkraínu Nákvæmasta kortið af Vetrarbrautinni til þessa Sýknaður eftir meira en 50 ár á dauðadeild Segir tortímingu eða uppgjöf Hezbollah einu lausnina Alríkisákærur gefnar út á hendur borgarstjóra New York Hótar að beita kjarnorkuvopnum gegn árás með hefðbundnum vopnum Vinna að þriggja vikna vopnahléi á milli Ísrael og Hezbollah Selenskí varar við „kjarnorku hörmung“ Loftárásum ætlað að undirbúa mögulega innrás „Virkið“ Vuhledar að falli komið Skutu skotflaug í Kyrrhafið í fyrsta sinn í rúm fjörutíu ár Manngerð hlýnun gerði flóðin í Evrópu tvöfalt líklegri en ella Unnu spellvirki á finnska þinghúsinu til að mótmæla móvinnslu Hútar vilja háþróaðar stýriflaugar frá Rússum Combs sakaður um enn eina kynferðisárásina Infowars á uppboð í nóvember upp í skuld við syrgjandi fjölskyldur Starfsmenn Boeing sagðir hafna tilboði um 30 prósent launahækkun Sakar Hezbollah um að leiða Líbanon „að hyldýpinu“ Sonur tilræðismannsins handtekinn vegna barnaníðsefnis Með þrjú flugmóðurskip á sjó í fyrsta sinn Enn einn leiðtogi Hezbollah felldur Þreföldun á endurnýjanlegri orkuframleiðslu innan seilingar Skutu viðvörunarskotum að norsku skipi í norskri lögsögu Demókratar uggandi yfir niðurstöðum skoðanakannana „Sterk Úkraína mun neyða Pútín að samningaborðinu“ Halda árásum áfram og beina sjónum að eldflaugastæðum Hezbollah Sjá meira
Tilkynning Gudrun Schyman, fyrrverandi formanns sænska Vinstriflokksins, og samherja hennar á mánudag um stofnun nýs kvennaframboðs sem stefni á að koma fulltrúum á þing í næstu kosningum, hefur valdið talsverðum titringi í sænskum stjórnmálum. Stjórnmálaskýrendur sænsku blaðanna taka reyndar fram, að hótunin um stofnun femínistaflokks, sem legið hafði í loftinu um nokkurt skeið, hefði þegar leitt til áherzlubreytinga í stjórnmálum landsins. Þannig segir stjórnmálaskýrandi Dagens Nyheter að "dramatískar kosningar" séu framundan á næsta ári, þar sem hver flokkur sem ætli sér að fá sæti á þingi verði að koma því til skila til kjósenda með trúverðugum hætti að hann hyggist gera betur í jafnréttismálunum. Minnihlutastjórn jafnaðarmanna hefði gert sér vonir um að fá fulltrúa Vinstriflokksins og Umhverfisflokksins til að styðja nýjasta fjárlagafrumvarp stórnarinnar án mikils samningaþjarks og vinstriflokkarnir gætu í framhaldinu sýnt einingu gagnvart borgaraflokkunum í hinum komandi kosningum. Þessum vonum hafi Gudrun Schyman spillt. Orðrómurinn um kvennaframboðið varð til þess að fulltrúar beggja litlu vinstriflokkanna settu fram nýjar kröfur fyrir samþykki fjárlagafrumvarpsins, enda hafa kannanir sýnt að minnst helmingur kjósenda Umhverfisflokksins og um þriðjungur kjósenda Vinstriflokksins gætu hugsað sér að kjósa nýjan femínistaflokk. Áfall fyrir Vinstriflokkinn "Mér er annt um það, hvernig flokkssystkinum mínum í Vinstriflokknum reiðir af í þessu sambandi," segir Steingrímur J. Sigfússon formaður Vinstri-grænna, inntur eftir viðbrögðum við fréttunum frá Svíþjóð. "Þetta er auðvitað að mörgu leyti áfall fyrir þann flokk. Mörgum þar finnst nú Gudrun reynast sínum fyrri félögum anzi ótrygg, því að satt bezt að segja naut hún mikils stuðings til þess að breyta þeim flokki í hreinan femínískan flokk og á þeim bæ kannast menn ekki við annað en að menn hafi verið þeirri arfleifð mjög trúir, enda leggur sænski Vinstriflokkurinn geysilega mikla áherzlu á kvenfrelsi og jafnréttismál." segir Steingrímur. "Ég held þannig að áhrifin af flokksstofnun Gudrunar verði minni en ella, vegna þess að femínismi er mjög sterkur í sænskum stjórnmálum," segir Steingrímur. "Þess vegna er þetta eiginlega þeim mun merkilegra að árið 2005 skuli verið að stofna kvennaflokk í Svíþjóð." Flestir sænskir stjórnmálamenn, þar með talinn Göran Persson, skilgreini sig sem femínista að sögn Steingríms. Það sé einkennandi fyrir sænsk stjórnmál, miklu frekar en til dæmis í Danmörku, þar sem menn hafi verið feimnir við slíkar skilgreiningar. "Þannig að maður myndi fljótt á litið ætla að plássið eða jarðvegurinn fyrir svona hreinan kvennaflokk ætti nú að vera hvað minnstur í Svíþjóð, af öllum löndum," segir Steingrímur. Hlutföllin þar séu jú mjög jöfn, hátt hlutfall kvenna á þingi og jafnmargir karl- og kvenráðherrar, svo dæmi séu nefnd. Gudrun Schyman hrökklaðist úr forystu Vinstriflokksins vegna hneykslismála, því síðasta árið 2003 þegar hún varð uppvís að skattsvikum. Ætli geti verið að persónuleg metnaðargirnd reki hana til þess að stofna nýjan flokk? "Ég vil nú ekki ganga svo langt að segja það," svarar Steingrímur. "En Gudrun Schyman er mikil baráttumanneskja og hefur geysilegan sjarma og mikinn kjörþokka eins og sagt er, hún kann lagið á að halda athygli fjölmiðla. Þannig að það er erfitt að meta hvaða árangri hún kann að ná, að minnsta kosti svona í fyrstu umferð." Það muni mikið til fara eftir því hvaða fólk velst til að manna framboðið með henni. Dreifir kröftum vinstriafla Aðspurður segir Steingrímur það vissulega geta verið að þetta nýja framboð muni dreifa kröftum vinstriaflanna í Svíþjóð þannig að það auki líkurnar á að borgaraflokkarnir komist í ríkisstjórn. Þessari skoðun hafa einnig málsmetandi talsmenn sænska Jafnaðarmannaflokksins lýst, þar á meðal Marita Ulvskog, sem er ritari flokksins en hún er meðal annars þekkt fyrir að hafa startað femínistasamráðsnetinu Feministas. "Vandamálið er að stofni þær [Schyman og fylgiskonur hennar] í alvöru stjórnmálaflokk munu þær óhjákvæmilega taka kjósendur frá Umhverfis- og Vinstriflokknum, kannski jafnaðarmönnum líka. Það myndi ýta undir að við fengjum hægristjórn eftir næstu kosningar," hefur Dagens Nyheter eftir Ulvskog. Litríkur foringi femínista Gudrun Schyman er fædd árið 1948. Hún varð fyrst þingmaður fyrir Vinstriflokkinn (sem hét þá Vinstriflokkurinn-Kommúnistarnir) árið 1988. Formaður hans varð hún árið 1993 og fór fyrir honum í tíu ár. Hún stýrði flokknum í átt að róttækum femínisma. Schyman aflaði sér mikils persónufylgis meðal annars með óvenjulegri framgöngu í kosningabaráttu. Sum uppátæki hennar urðu strax umdeild, svo sem er hún líkti sænskum karlmönnum við talibana í Afganistan. Drykkjusýki háði henni, en á meðan hneykslismálin héldust í skefjum jók sá veikleiki hennar jafnvel bara vinsældir hennar. Þegar uppvíst varð í ársbyrjun 2003 að hún hefði talið fram sem kostnað til frádráttar frá skatti ýmislegt sem flokkurinn og þingið hefðu greitt var henni ekki lengur sætt í formannsstóli Vinstriflokksins. Þetta hneyksli þótti slá allt annað út - fylliríin á almannafæri, leigubílaferðalögin eða húshjálpin sem vann svart hjá henni. Í desember 2004 gekk hún úr Vinstriflokknum og lýsti því yfir að hún hygðist há áfram femíníska baráttu utan flokka.
Erlent Fréttir Stj.mál Mest lesið Segir ákvörðun um kæru fyrir nauðgun tekna fyrir andlát flugmanns Innlent Eiturlyf og vopn fundust á heimili hins handtekna á Bakkafirði Innlent „Þetta má aldrei gerast aftur“ Innlent Hefur þrisvar komið að 13 ára syni sínum meðvitundarlausum Innlent Sjö Rúmenar gefa ekkert uppi um tugmilljóna króna þýfi Innlent Jón Gnarr skráður í Viðreisn og ætlar á Alþingi Innlent Pilturinn áfram bak við lás og slá Innlent Sextán ára dómur fyrir manndráp í Drangahrauni stendur Innlent Hjónin létust eftir langvarandi veikindi Innlent Gripnir á leið upp í flugvél en tugmilljóna þýfi ófundið Innlent Fleiri fréttir Vísar á bug tillögum um frið í skiptum fyrir úkraínskt land Ákærður fyrir mútuþægni og fjársvik Þingmaður sagði fólki frá Haítí að „drulla sér“ frá Bandaríkjunum Lögðu hald á síma borgarstjórans Sendir Patriot, svifsprengjur og skotfæri til Úkraínu Nákvæmasta kortið af Vetrarbrautinni til þessa Sýknaður eftir meira en 50 ár á dauðadeild Segir tortímingu eða uppgjöf Hezbollah einu lausnina Alríkisákærur gefnar út á hendur borgarstjóra New York Hótar að beita kjarnorkuvopnum gegn árás með hefðbundnum vopnum Vinna að þriggja vikna vopnahléi á milli Ísrael og Hezbollah Selenskí varar við „kjarnorku hörmung“ Loftárásum ætlað að undirbúa mögulega innrás „Virkið“ Vuhledar að falli komið Skutu skotflaug í Kyrrhafið í fyrsta sinn í rúm fjörutíu ár Manngerð hlýnun gerði flóðin í Evrópu tvöfalt líklegri en ella Unnu spellvirki á finnska þinghúsinu til að mótmæla móvinnslu Hútar vilja háþróaðar stýriflaugar frá Rússum Combs sakaður um enn eina kynferðisárásina Infowars á uppboð í nóvember upp í skuld við syrgjandi fjölskyldur Starfsmenn Boeing sagðir hafna tilboði um 30 prósent launahækkun Sakar Hezbollah um að leiða Líbanon „að hyldýpinu“ Sonur tilræðismannsins handtekinn vegna barnaníðsefnis Með þrjú flugmóðurskip á sjó í fyrsta sinn Enn einn leiðtogi Hezbollah felldur Þreföldun á endurnýjanlegri orkuframleiðslu innan seilingar Skutu viðvörunarskotum að norsku skipi í norskri lögsögu Demókratar uggandi yfir niðurstöðum skoðanakannana „Sterk Úkraína mun neyða Pútín að samningaborðinu“ Halda árásum áfram og beina sjónum að eldflaugastæðum Hezbollah Sjá meira