Reikna þarf dæmið til enda 14. febrúar 2005 00:01 Með nýjum lánum og lánakjörum á fasteignamarkaði breyttist landslagið og fjöldi fólks veit nú ekki sitt rjúkandi ráð þegar kemur að kaupum fasteigna. Vilhjálmur Bjarnason, stundakennari við HÍ, hvetur fólk til að hugsa málið til enda áður en íbúð er keypt. Gylliboð bankanna eru þess eðlis að margir hlaupa til án þess að hugsa dæmið til enda og fjárfestingar fólks geta endað með ósköpum. Vilhjálmur Bjarnason, stundakennari við viðskipta- og hagfræðideild HÍ, er með námskeið í Endurmenntunarstofnuninni, en hann segir mikilvægt að fólk viti að hverju það gangi og hugsi lengra fram í tímann. "Sá sem tekur 100% lán í dag er að greiða ígildi húsaleigu framan af lánstímanum, það er að segja lága afborgun. Áhættan sem hann stendur frammi fyrir er hins vegar sú að íbúðin sem hann kaupir í dag kann að verða verðminni en andvirði lánsins eftir einhvern tíma. Verð á fasteignum í dag er í sögulegu samhengi mjög hátt. Hann er þó í sömu stöðu og hinn sem kaupir á 80% láni og er með 20% eigið fé, en sá getur staðið frammi fyrir því að hafa tapað eigin framlagi en eiga þó eignina engu að síður. 100% lántakandinn á sömuleiðis sína íbúð, en skuldar meira en andvirði hennar." Vilhjálmur segir að svo geti verið að viðkomandi hafi sæmilegar tekjur og alltaf möguleiki á að íbúðaverð rísi á ný. "Það standa allir frammi fyrir því í dag að vera að kaupa á tiltölulega háu verði, en það er skuldsetningin sem ræður því hvort menn eiga eitthvað umfram skuldir," segir hann. "Ég veit ekki hvort forsjálnin er almennt nóg í þessum efnum og ég hef tilfinningu fyrir því að fólk standi almennt frekar illa upplýst andspænis íbúðakaupum. Fólk gerir sér kannski ekki alltaf grein fyrir hvaða samband er á milli greiðslu og tekna. Ef afborgun af íbúð er 100 þúsund krónur á mánuði þýðir það að viðkomandi þarf að hafa 200 þúsund krónur í tekjur á mánuði. Það þarf að borga skatta og í lífeyrissjóð og margir eru með endurgreiðslu námslána, að ógleymdu því að fólk þarf að lifa. Fólk getur verið að binda sig á klafa, ekki bara í fimm ár heldur allt upp í 40 ár. Svo verða menn að gera það upp við sig hvort þeir vilja vinna fyrir lánastofnanir allt sitt líf." En hvað á fólk að gera? "Undirbúa sig vel, kannski að bíða aðeins með fjárfestingar og reisa sér ekki hurðarás um öxl. Kannski asnalegt að brýna fyrir fólki að spara en það eru skilaboðin þegar upp er staðið." Á námskeiði sem Vilhjálmur er með í Endurmenntunarstofnun HÍ fer hann í gegnum þessi mál með nemendurm sínum "Ég ætla meðal annars að kenna fólki að reikna út greiðslubyrði og bera saman eldri og ný lán," segir Vilhjálmur Bjarnason. Hús og heimili Mest lesið „Það var eiginlega ég sem bað hann um að giftast mér, held ég“ Lífið Kolbeinn Sigþórsson selur útsýnisíbúð á Kársnesinu Lífið Fékk yfir sig olíugusu við tökur á sjónvarpsþáttum Bíó og sjónvarp „Hugsuðum hver andskotinn væri í gangi“ Lífið Sleit sambandinu með símtali Lífið „Smá stress en alltaf jafn skemmtilegt“ að elda ofan í Ramsay Matur Heiðar Logi og Anny Björk eiga von á barni Lífið „Þetta er ekki jafn svakalegt og maður ímyndar sér“ Lífið Ekki meira en bara vinir Lífið Hinn góði gestur sem öllu illu hafnar Lífið Fleiri fréttir Heiðar Logi og Anny Björk eiga von á barni Hinn góði gestur sem öllu illu hafnar Kolbeinn Sigþórsson selur útsýnisíbúð á Kársnesinu „Hugsuðum hver andskotinn væri í gangi“ „Það var eiginlega ég sem bað hann um að giftast mér, held ég“ Kynnti unnustann í fyrsta sinn í París Sleit sambandinu með símtali Ekki meira en bara vinir Líf og fjör í 30 ára afmæli Mærudaga Himinlifandi með stærðarinnar lax í lúkunum Skipulagði innbrot tíu ára Stjörnulífið: Sólríkir bossar og stórkostlegir magavöðvar „Gott að við séum mismunandi og flottar á okkar hátt“ „Ég var búinn að byrgja allt saman inni í mörg ár“ Nágrannastjarnan Janet Andrewartha látin Komi heim úr fjölskyldufríinu með laskað mannorð og kvenhylli Guðni hljóp í Kerlingarfjöllum og flutti sitt síðasta ávarp Þurfti að hætta eftir sex tíma í sjónum „Ég vildi óska að það væru fleiri konur í þessu starfi“ „Þetta er ekki jafn svakalegt og maður ímyndar sér“ Eintóm gleði á Bræðslunni Allt í keng: „Líkurnar aukast þegar flugan er í vatninu“ Birtu nýja stiklu fyrir Rings of Power Arna Ýr uppljóstrar um kostnað brúðkaupsins Hefur lifað tveimur lífum Tónlistarmaður selur eina glæsilegustu eign Hafnarfjarðar Hvernig skal takast á við slæma veðrið Birti bikinímynd af sér áður en það verður um seinan Hræddur um líf eiginkonu sinnar Fimm heillandi einbýli á Akureyri Sjá meira
Með nýjum lánum og lánakjörum á fasteignamarkaði breyttist landslagið og fjöldi fólks veit nú ekki sitt rjúkandi ráð þegar kemur að kaupum fasteigna. Vilhjálmur Bjarnason, stundakennari við HÍ, hvetur fólk til að hugsa málið til enda áður en íbúð er keypt. Gylliboð bankanna eru þess eðlis að margir hlaupa til án þess að hugsa dæmið til enda og fjárfestingar fólks geta endað með ósköpum. Vilhjálmur Bjarnason, stundakennari við viðskipta- og hagfræðideild HÍ, er með námskeið í Endurmenntunarstofnuninni, en hann segir mikilvægt að fólk viti að hverju það gangi og hugsi lengra fram í tímann. "Sá sem tekur 100% lán í dag er að greiða ígildi húsaleigu framan af lánstímanum, það er að segja lága afborgun. Áhættan sem hann stendur frammi fyrir er hins vegar sú að íbúðin sem hann kaupir í dag kann að verða verðminni en andvirði lánsins eftir einhvern tíma. Verð á fasteignum í dag er í sögulegu samhengi mjög hátt. Hann er þó í sömu stöðu og hinn sem kaupir á 80% láni og er með 20% eigið fé, en sá getur staðið frammi fyrir því að hafa tapað eigin framlagi en eiga þó eignina engu að síður. 100% lántakandinn á sömuleiðis sína íbúð, en skuldar meira en andvirði hennar." Vilhjálmur segir að svo geti verið að viðkomandi hafi sæmilegar tekjur og alltaf möguleiki á að íbúðaverð rísi á ný. "Það standa allir frammi fyrir því í dag að vera að kaupa á tiltölulega háu verði, en það er skuldsetningin sem ræður því hvort menn eiga eitthvað umfram skuldir," segir hann. "Ég veit ekki hvort forsjálnin er almennt nóg í þessum efnum og ég hef tilfinningu fyrir því að fólk standi almennt frekar illa upplýst andspænis íbúðakaupum. Fólk gerir sér kannski ekki alltaf grein fyrir hvaða samband er á milli greiðslu og tekna. Ef afborgun af íbúð er 100 þúsund krónur á mánuði þýðir það að viðkomandi þarf að hafa 200 þúsund krónur í tekjur á mánuði. Það þarf að borga skatta og í lífeyrissjóð og margir eru með endurgreiðslu námslána, að ógleymdu því að fólk þarf að lifa. Fólk getur verið að binda sig á klafa, ekki bara í fimm ár heldur allt upp í 40 ár. Svo verða menn að gera það upp við sig hvort þeir vilja vinna fyrir lánastofnanir allt sitt líf." En hvað á fólk að gera? "Undirbúa sig vel, kannski að bíða aðeins með fjárfestingar og reisa sér ekki hurðarás um öxl. Kannski asnalegt að brýna fyrir fólki að spara en það eru skilaboðin þegar upp er staðið." Á námskeiði sem Vilhjálmur er með í Endurmenntunarstofnun HÍ fer hann í gegnum þessi mál með nemendurm sínum "Ég ætla meðal annars að kenna fólki að reikna út greiðslubyrði og bera saman eldri og ný lán," segir Vilhjálmur Bjarnason.
Hús og heimili Mest lesið „Það var eiginlega ég sem bað hann um að giftast mér, held ég“ Lífið Kolbeinn Sigþórsson selur útsýnisíbúð á Kársnesinu Lífið Fékk yfir sig olíugusu við tökur á sjónvarpsþáttum Bíó og sjónvarp „Hugsuðum hver andskotinn væri í gangi“ Lífið Sleit sambandinu með símtali Lífið „Smá stress en alltaf jafn skemmtilegt“ að elda ofan í Ramsay Matur Heiðar Logi og Anny Björk eiga von á barni Lífið „Þetta er ekki jafn svakalegt og maður ímyndar sér“ Lífið Ekki meira en bara vinir Lífið Hinn góði gestur sem öllu illu hafnar Lífið Fleiri fréttir Heiðar Logi og Anny Björk eiga von á barni Hinn góði gestur sem öllu illu hafnar Kolbeinn Sigþórsson selur útsýnisíbúð á Kársnesinu „Hugsuðum hver andskotinn væri í gangi“ „Það var eiginlega ég sem bað hann um að giftast mér, held ég“ Kynnti unnustann í fyrsta sinn í París Sleit sambandinu með símtali Ekki meira en bara vinir Líf og fjör í 30 ára afmæli Mærudaga Himinlifandi með stærðarinnar lax í lúkunum Skipulagði innbrot tíu ára Stjörnulífið: Sólríkir bossar og stórkostlegir magavöðvar „Gott að við séum mismunandi og flottar á okkar hátt“ „Ég var búinn að byrgja allt saman inni í mörg ár“ Nágrannastjarnan Janet Andrewartha látin Komi heim úr fjölskyldufríinu með laskað mannorð og kvenhylli Guðni hljóp í Kerlingarfjöllum og flutti sitt síðasta ávarp Þurfti að hætta eftir sex tíma í sjónum „Ég vildi óska að það væru fleiri konur í þessu starfi“ „Þetta er ekki jafn svakalegt og maður ímyndar sér“ Eintóm gleði á Bræðslunni Allt í keng: „Líkurnar aukast þegar flugan er í vatninu“ Birtu nýja stiklu fyrir Rings of Power Arna Ýr uppljóstrar um kostnað brúðkaupsins Hefur lifað tveimur lífum Tónlistarmaður selur eina glæsilegustu eign Hafnarfjarðar Hvernig skal takast á við slæma veðrið Birti bikinímynd af sér áður en það verður um seinan Hræddur um líf eiginkonu sinnar Fimm heillandi einbýli á Akureyri Sjá meira