Stríðið orsök eða afleiðing? 21. mars 2005 00:01 Markaði Íraksstríðið upphafið að bylgju frelsis og lýðræðis sem nú fer yfir Miðausturlönd? „Já,“ segja Bandaríkjastjórn og bandamenn hennar. „Nei, þetta er ekki alveg svona einfalt,“ segja fræðimenn. Ein af ástæðunum sem Bandaríkjastjórn gaf fyrir innrásinni í Írak, reyndar eftir á, var nauðsyn þess að breiða út lýðræði og frelsi í Miðausturlöndum. Nú, tveimur árum síðar, segist Bush Bandaríkjaforseti sjá þess merki að þetta takmark sé í augsýn. Konur hafi kosningarétt í Afganistan, Palestínumenn rjúfi hið gamla mynstur ofbeldis og hundruð þúsunda Líbana krefjist nú sjálfstæðis og lýðræðisréttinda. Þessar fullyrðingar vekja tvær spurningar. Í fyrsta lagi: Er það rétt að lýðræðisbylgja fari nú um Miðausturlönd? Og í öðru lagi: Ef svo er, er það Íraksstríðinu að þakka? Magnús Þorkell Bernharðsson, prófessor í málefnum Miðausturlanda og helsti sérfræðingur Íslands um þessi málefni, segir að þetta sé ekki lýðræðisvæðing að hans mati. „Ef við lítum á þetta þannig að þetta sé orðin lítil Skandinavía þarna í Miðausturlöndum þá er það náttúrlega mjög sterkt til orða tekið. Það er angi af lýðræðisferlinu víðs vegar en hvergi er komið fullt lýðræði eins og við þekkjum það,“ segir Magnús. Magnús segir að innrásin í Írak og vera Bandaríkjamanna þar sé einn þeirra þátta sem hafi stuðlað að þessum skrefum sem þó hafa verið tekin í lýðræðisátt. En hann leggur áherslu á að þetta eigi sér mun lengri aðdraganda. Fall Berlínarmúrsins hafði mikil áhrif, uppgangur heittrúarhreyfinga sem fékk stjórnvöld til að hugsa sinn gang og síðast en ekki síst áhrif sjónvarpsstöðva eins og Al-Jazeera sem fjalla gagnrýnið um eigin stjórnvöld og ná til almennings í þessum löndum. „Það var ekki Íraksstríðið sjálft sem kom þessu öllu af stað heldur er það hluti af allsherjar ferli á þessu svæði,“ segir Magnús. Erlent Fréttir Stj.mál Mest lesið Leiðtogi Hezbollah allur Erlent Brotthvarf Katrínar hafði mikil áhrif Innlent Draumurinn að fríbúðir skjóti upp kollinum um alla borg Innlent Orbán ber til baka ummæli ráðgjafa um uppgjöf fyrir Rússum Erlent Loftárásir á meint vopnabúr Hezbollah í Beirút Erlent Nýliðar hlakka til að láta að sér kveða: „Finnst vanta fólk eins og mig“ Innlent Líf segir söguna um stóladans Mörtu og Hildar dagsanna Innlent Mennirnir tveir fundnir Innlent Tugir látnir í fjórum ríkjum af völdum Helenar Erlent Lægð stjórnar veðrinu um helgina Veður Fleiri fréttir Leiðtogi Hezbollah allur Loftárásir á meint vopnabúr Hezbollah í Beirút Orbán ber til baka ummæli ráðgjafa um uppgjöf fyrir Rússum Tugir látnir í fjórum ríkjum af völdum Helenar Borgarstjóri New York lýsir yfir sakleysi sínu Netanjahú sagðist mættur til að svara „lygum“ annarra þjóða Gerðu umfangsmikla atlögu að leiðtoga Hezbollah Selenskí fundaði með Trump Sjö hundruð liggja í valnum eftir vikuna Nýjasti kafbátur Kínverja sökk við bryggju Einn stærsti fellibylur síðustu hundrað ára veldur usla í Flórída Vísbending um að jörðin gæti lifað áfram sem niflheimur Ishiba verður næsti forsætisráðherra Japans Ítalía tekur aftur upp agaviðurlög frá tíma Mussolini Netanyahu hafnar tillögum um vopnahlé milli Ísrael og Hezbollah Vísar á bug tillögum um frið í skiptum fyrir úkraínskt land Ákærður fyrir mútuþægni og fjársvik Þingmaður sagði fólki frá Haítí að „drulla sér“ frá Bandaríkjunum Lögðu hald á síma borgarstjórans Sendir Patriot, svifsprengjur og skotfæri til Úkraínu Nákvæmasta kortið af Vetrarbrautinni til þessa Sýknaður eftir meira en 50 ár á dauðadeild Segir tortímingu eða uppgjöf Hezbollah einu lausnina Alríkisákærur gefnar út á hendur borgarstjóra New York Hótar að beita kjarnorkuvopnum gegn árás með hefðbundnum vopnum Vinna að þriggja vikna vopnahléi á milli Ísrael og Hezbollah Selenskí varar við „kjarnorku hörmung“ Loftárásum ætlað að undirbúa mögulega innrás „Virkið“ Vuhledar að falli komið Skutu skotflaug í Kyrrhafið í fyrsta sinn í rúm fjörutíu ár Sjá meira
Markaði Íraksstríðið upphafið að bylgju frelsis og lýðræðis sem nú fer yfir Miðausturlönd? „Já,“ segja Bandaríkjastjórn og bandamenn hennar. „Nei, þetta er ekki alveg svona einfalt,“ segja fræðimenn. Ein af ástæðunum sem Bandaríkjastjórn gaf fyrir innrásinni í Írak, reyndar eftir á, var nauðsyn þess að breiða út lýðræði og frelsi í Miðausturlöndum. Nú, tveimur árum síðar, segist Bush Bandaríkjaforseti sjá þess merki að þetta takmark sé í augsýn. Konur hafi kosningarétt í Afganistan, Palestínumenn rjúfi hið gamla mynstur ofbeldis og hundruð þúsunda Líbana krefjist nú sjálfstæðis og lýðræðisréttinda. Þessar fullyrðingar vekja tvær spurningar. Í fyrsta lagi: Er það rétt að lýðræðisbylgja fari nú um Miðausturlönd? Og í öðru lagi: Ef svo er, er það Íraksstríðinu að þakka? Magnús Þorkell Bernharðsson, prófessor í málefnum Miðausturlanda og helsti sérfræðingur Íslands um þessi málefni, segir að þetta sé ekki lýðræðisvæðing að hans mati. „Ef við lítum á þetta þannig að þetta sé orðin lítil Skandinavía þarna í Miðausturlöndum þá er það náttúrlega mjög sterkt til orða tekið. Það er angi af lýðræðisferlinu víðs vegar en hvergi er komið fullt lýðræði eins og við þekkjum það,“ segir Magnús. Magnús segir að innrásin í Írak og vera Bandaríkjamanna þar sé einn þeirra þátta sem hafi stuðlað að þessum skrefum sem þó hafa verið tekin í lýðræðisátt. En hann leggur áherslu á að þetta eigi sér mun lengri aðdraganda. Fall Berlínarmúrsins hafði mikil áhrif, uppgangur heittrúarhreyfinga sem fékk stjórnvöld til að hugsa sinn gang og síðast en ekki síst áhrif sjónvarpsstöðva eins og Al-Jazeera sem fjalla gagnrýnið um eigin stjórnvöld og ná til almennings í þessum löndum. „Það var ekki Íraksstríðið sjálft sem kom þessu öllu af stað heldur er það hluti af allsherjar ferli á þessu svæði,“ segir Magnús.
Erlent Fréttir Stj.mál Mest lesið Leiðtogi Hezbollah allur Erlent Brotthvarf Katrínar hafði mikil áhrif Innlent Draumurinn að fríbúðir skjóti upp kollinum um alla borg Innlent Orbán ber til baka ummæli ráðgjafa um uppgjöf fyrir Rússum Erlent Loftárásir á meint vopnabúr Hezbollah í Beirút Erlent Nýliðar hlakka til að láta að sér kveða: „Finnst vanta fólk eins og mig“ Innlent Líf segir söguna um stóladans Mörtu og Hildar dagsanna Innlent Mennirnir tveir fundnir Innlent Tugir látnir í fjórum ríkjum af völdum Helenar Erlent Lægð stjórnar veðrinu um helgina Veður Fleiri fréttir Leiðtogi Hezbollah allur Loftárásir á meint vopnabúr Hezbollah í Beirút Orbán ber til baka ummæli ráðgjafa um uppgjöf fyrir Rússum Tugir látnir í fjórum ríkjum af völdum Helenar Borgarstjóri New York lýsir yfir sakleysi sínu Netanjahú sagðist mættur til að svara „lygum“ annarra þjóða Gerðu umfangsmikla atlögu að leiðtoga Hezbollah Selenskí fundaði með Trump Sjö hundruð liggja í valnum eftir vikuna Nýjasti kafbátur Kínverja sökk við bryggju Einn stærsti fellibylur síðustu hundrað ára veldur usla í Flórída Vísbending um að jörðin gæti lifað áfram sem niflheimur Ishiba verður næsti forsætisráðherra Japans Ítalía tekur aftur upp agaviðurlög frá tíma Mussolini Netanyahu hafnar tillögum um vopnahlé milli Ísrael og Hezbollah Vísar á bug tillögum um frið í skiptum fyrir úkraínskt land Ákærður fyrir mútuþægni og fjársvik Þingmaður sagði fólki frá Haítí að „drulla sér“ frá Bandaríkjunum Lögðu hald á síma borgarstjórans Sendir Patriot, svifsprengjur og skotfæri til Úkraínu Nákvæmasta kortið af Vetrarbrautinni til þessa Sýknaður eftir meira en 50 ár á dauðadeild Segir tortímingu eða uppgjöf Hezbollah einu lausnina Alríkisákærur gefnar út á hendur borgarstjóra New York Hótar að beita kjarnorkuvopnum gegn árás með hefðbundnum vopnum Vinna að þriggja vikna vopnahléi á milli Ísrael og Hezbollah Selenskí varar við „kjarnorku hörmung“ Loftárásum ætlað að undirbúa mögulega innrás „Virkið“ Vuhledar að falli komið Skutu skotflaug í Kyrrhafið í fyrsta sinn í rúm fjörutíu ár Sjá meira