Gatnamál á villigötum 14. apríl 2005 00:01 Auglýsingar Umferðarstofu hafa svo sannarlega vakið athygli og núna sitja margir foreldrar í umferðinni og skammast sín fyrir hvernig þeir tala og skammast út í aðra á meðan þeir eru að keyra. Þetta er stór auglýsingaherferð og maður hlýtur að spyrja sig hvort það sé svona algengt að foreldrar og aðrir skammist í umferðinni. Sennilega er það þó markmið Umferðarstofu að fá foreldrar til að vellta því fyrir sér hvernig ökumenn þeir eru allment, en ekki bara að huga að orðbragðinu. En orðbragðið varð fyrir valinu, og það hittir í mark vegna þess að langflestir kannast við að haga sér svona.Hvað er það sem ergir okkur svona í umferðinni? Af hverju erum við sífellt að skammast út í það að Íslendingar séu hrikalegir bílstjórar og kunni ekki að fara eftir umferðarreglunum og enginn virðist hugsa um að láta umferðina ganga, heldur bara að komast sjálfur leiðar sinnar, skítt með hina! Ekki virðist gatnakerfið létta undir með fólki að keyra almennilega því ef eitthvað er þá er það stútfullt af furðulegum beygjum, krókum og hringtorgum sem eru ekkert nema óskiljanleg, rugla ökumenn í rýminu og pirra þá. Nú rísa mislæg gatnamót út um allan bæ og maður hefði ætlað að þau væru til þess fallinn að létta á umferðinni svo hún geti gengið greiðlega. En allt annað virðist vaka yfir gatnamála yfirvöldum, því ef eitthvað er þá flækir hún umferðina til muna. Fólk er að stoppa á ljósum upp á brú og taka stórar beygjur þvert yfir þar sem erfitt er að átta sig á hvert beygjan liggur. Allt er þetta til þess fallið að auka slysahættu til muna þegar markmiðið er víst það að draga úr hraða. Það sem gerist hinsvegar að aksturstefna bílanna er sífellt að mætast og ekki er alltaf hægt að treysta á það að ljósin stoppi menn. Væri ekki mun gáfulegra að setja gatnamótin þannig upp að hægt sé að keyra greiðlega án þess að þurfa sífellt að stoppa til að hleypa í gegn bílum sem eru að koma úr annari átt? Það mætti halda að gatnamálayfirvöld hafi aldrei séð eða heyrt um slík gatnamót en þau eru til víða í hinum vestræna heimi og virka bara mjög vel. Hjá Útvarpi Umferðarráði kom það eitt sinn fram að allt gatnakerfið miðaði við að hægja á umferðinni því hraðinn væri okkar helsti óvinur. Furðulegt viðhorf á tímum þegar hraði skiptir öllu, en skiljanlegt þó þegar litið er til þess að flest alvarleg umferðarslys koma til vegna hraðaksturs. En slysin verða einnig þegar bílar mætast úr ólíkri átt. Aftur á móti er það spurning hvort þetta sé rétta leiðin til þess að draga úr hræðilegum umferðaslysum. Því miður verður sennilega aldrei hægt að koma alveg í veg fyrir þau en það er skylda yfirvalda og þeirra sem skipuleggja göturnar að minnka hættuna eins og hægt er. Væri því ekki betra að láta umferðina flæða og reyna að draga úr því að bílar séu að mætast og keyra í veg fyrir hvern annan? Mislæg gatnamót ættu að virka alveg eins og þau gera annarstaðar í hinum siðmenntaða heimi þar sem fólk fer upp á brú og keyrir svo af henni og niður á hraðbrautina án þess að þurfa að stoppa. Allt stopp og öll ljós hægja vissulega á umferðinni en þau hægja ef til vill einum of á henni, og þar af leiðandi eru aftanákeyrslur daglegt brauð. Í íbúahverfum eru allir sammála um að það þurfa að draga úr hraða og gæta þess að menn keyri varlega, en þegar kemur að stofnbrautum sem liggja í gegnum borgina og flestir keyra daglega, ætti að vera að minnsta kosti ein braut ljóslaus endanna á milli með mislægum gatnamótum þannig að bílar sem koma að henni geti farið inn á hana og af án þess að þurfa að stoppa. Líklega myndi meðalhraði aukast en menn væru minna að keyra aftan á, í veg fyrir hvorn annan og kæmust hratt og örugglega leiðar sinnar. Mjög líklega myndi umferðaslysum fækka við þetta en ekki fjölga. Annað vandamál sem til kemur með öllum þessum ljósum, sem virðast spretta upp eins og sveppir um alla borg, er að bílarnir menga meira. Við það að stöðva bílinn og taka af stað í sífellu eykst eldsneytisneysla til muna sem þýðir meiri mengun. Fólk er lengur að keyra á milli staða og hver bíll er lengur í umferðinni en ef hann gæti keyrt greiðlega og því er hann lengur í gangi og mengar meira. Umhverfissjónarmið er þáttur sem mjög nauðsynlegt er að hugsa um þegar umferðin er skipulögð því bílamengun er mjög alvarlegt mál. Augljóst er að ekki er hægt að skipuleggja allt gatnakerfið í kringum það eitt að það verði að draga úr hraða því það þarf alltaf að líta á heildarmyndina. Engum líður vel að þurfa alltaf að vera stopp í umferðinni. Skynsemi verður að ráða ferðinni, en það virðist hún ekki hafa gert til þessa. Það sem er mikilvægast er að umferðin flæði vel og fólk komist leiðar sinnar án vandkvæða því þetta er samgöngukerfi þar sem skiptir máli að komast hratt á milli staða, án þess þó að aka hættulega hratt. Fólki er treyst fyrir því að aka bíl, því verður að vera treyst fyrir því að aka skynsamlega en til þess þarf a bjóða upp á skynsamlegt gatnakerfi til að keyra eftir. Víkjum aftur að fyrstu spurningunni um það af hverju við teljum okkur keyra svona illa. Svarið við því er að spyrja á móti: Keyrum við svona illa eða er kerfið sem við keyrum eftir einfaldlega slæmt? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Í brennidepli Kristín Eva Þórhallsdóttir Mest lesið Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson Skoðun Norska leiðin hefur gefist vel – í Póllandi Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Af hverju hræðist fólk kynjafræði? Eydís Ásbjörnsdóttir Skoðun Auðbeldi SFS Örn Bárður Jónsson Skoðun Opið hús fyrir útvalda Björn Brynjúlfur Björnsson Skoðun 120km hraði á Keflavíkurveginum og netsölur með áfengi Jón Páll Haraldsson Skoðun Af hverju er Framsóknarfólk hamingjusamast? Árelía Eydís Guðmundsdóttir Skoðun Hópnauðganir/svartheimar! Davíð Bergmann Skoðun Skjárinn og börnin Daðey Albertsdóttir,Silja Björk Egilsdóttir,Skúli Bragi Geirdal Skoðun Hvers vegna er ungbarnadauði lægstur á Íslandi? Þórður Þórkelsson Skoðun Skoðun Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar Skoðun 120km hraði á Keflavíkurveginum og netsölur með áfengi Jón Páll Haraldsson skrifar Skoðun Lausnin liggur fyrir – Landspítali þarf að stíga skrefið Sandra B. Franks skrifar Skoðun Auðbeldi SFS Örn Bárður Jónsson skrifar Skoðun Skjárinn og börnin Daðey Albertsdóttir,Silja Björk Egilsdóttir,Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun „Er stjúpmamma þín vond eins og í Öskubusku?“ Hafdís Bára Ólafsdóttir skrifar Skoðun Af hverju er Framsóknarfólk hamingjusamast? Árelía Eydís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Norska leiðin hefur gefist vel – í Póllandi Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Opið hús fyrir útvalda Björn Brynjúlfur Björnsson skrifar Skoðun Af hverju hræðist fólk kynjafræði? Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar Skoðun Hópnauðganir/svartheimar! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Valdið og samvinnuhugsjónin Kjartan Helgi Ólafsson skrifar Skoðun NPA breytti lífinu mínu Sveinbjörn Eggertsson skrifar Skoðun Hefur þú tilkynnt um ofbeldi gegn barni? Alfa Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Gildi kærleika og mannúðar Toshiki Toma skrifar Skoðun Hvernig tryggjum við samkeppnishæfni þjóðar? Jón Skafti Gestsson skrifar Skoðun Í minningu Frans páfa - sem tók sér nafn verndardýrlings dýra og náttúru Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Flottu kjötauglýsingarnar í blöðunum... Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Grafarvogsgremjan Þorlákur Axel Jónsson skrifar Skoðun Er ég að svindla? – Um sambýli manns og gervigreindar í sköpun og þekkingu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Fjármögnuðu stríðsvél Rússlands Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugleiðingar á páskum Ámundi Loftsson skrifar Skoðun Gremjan í Grafarvogi Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Samlokan á borðinu: Hugleiðingar á föstudeginn langaum sjónvarpsþættina Adolescence Skúli Ólafsson skrifar Skoðun Móttaka skemmtiferðaskipa - hlustað á íbúa Þórdís Lóa Þórhallsdóttir skrifar Skoðun Námsfærni nemenda í íslenskum skólum: Eigum við að lækka rána? Sigríður Ólafsdóttir skrifar Skoðun Snorri byggir skoðun á skólakerfinu á reynslusögum annarra en Guðrún vitnar í ritrýndar heimildir Davíð Routley skrifar Skoðun Þegar mannshjörtun mætast Jóna Hrönn Bolladóttir,Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Horft til einkunna og annarra þátta við innritun í framhaldsskóla Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Sjá meira
Auglýsingar Umferðarstofu hafa svo sannarlega vakið athygli og núna sitja margir foreldrar í umferðinni og skammast sín fyrir hvernig þeir tala og skammast út í aðra á meðan þeir eru að keyra. Þetta er stór auglýsingaherferð og maður hlýtur að spyrja sig hvort það sé svona algengt að foreldrar og aðrir skammist í umferðinni. Sennilega er það þó markmið Umferðarstofu að fá foreldrar til að vellta því fyrir sér hvernig ökumenn þeir eru allment, en ekki bara að huga að orðbragðinu. En orðbragðið varð fyrir valinu, og það hittir í mark vegna þess að langflestir kannast við að haga sér svona.Hvað er það sem ergir okkur svona í umferðinni? Af hverju erum við sífellt að skammast út í það að Íslendingar séu hrikalegir bílstjórar og kunni ekki að fara eftir umferðarreglunum og enginn virðist hugsa um að láta umferðina ganga, heldur bara að komast sjálfur leiðar sinnar, skítt með hina! Ekki virðist gatnakerfið létta undir með fólki að keyra almennilega því ef eitthvað er þá er það stútfullt af furðulegum beygjum, krókum og hringtorgum sem eru ekkert nema óskiljanleg, rugla ökumenn í rýminu og pirra þá. Nú rísa mislæg gatnamót út um allan bæ og maður hefði ætlað að þau væru til þess fallinn að létta á umferðinni svo hún geti gengið greiðlega. En allt annað virðist vaka yfir gatnamála yfirvöldum, því ef eitthvað er þá flækir hún umferðina til muna. Fólk er að stoppa á ljósum upp á brú og taka stórar beygjur þvert yfir þar sem erfitt er að átta sig á hvert beygjan liggur. Allt er þetta til þess fallið að auka slysahættu til muna þegar markmiðið er víst það að draga úr hraða. Það sem gerist hinsvegar að aksturstefna bílanna er sífellt að mætast og ekki er alltaf hægt að treysta á það að ljósin stoppi menn. Væri ekki mun gáfulegra að setja gatnamótin þannig upp að hægt sé að keyra greiðlega án þess að þurfa sífellt að stoppa til að hleypa í gegn bílum sem eru að koma úr annari átt? Það mætti halda að gatnamálayfirvöld hafi aldrei séð eða heyrt um slík gatnamót en þau eru til víða í hinum vestræna heimi og virka bara mjög vel. Hjá Útvarpi Umferðarráði kom það eitt sinn fram að allt gatnakerfið miðaði við að hægja á umferðinni því hraðinn væri okkar helsti óvinur. Furðulegt viðhorf á tímum þegar hraði skiptir öllu, en skiljanlegt þó þegar litið er til þess að flest alvarleg umferðarslys koma til vegna hraðaksturs. En slysin verða einnig þegar bílar mætast úr ólíkri átt. Aftur á móti er það spurning hvort þetta sé rétta leiðin til þess að draga úr hræðilegum umferðaslysum. Því miður verður sennilega aldrei hægt að koma alveg í veg fyrir þau en það er skylda yfirvalda og þeirra sem skipuleggja göturnar að minnka hættuna eins og hægt er. Væri því ekki betra að láta umferðina flæða og reyna að draga úr því að bílar séu að mætast og keyra í veg fyrir hvern annan? Mislæg gatnamót ættu að virka alveg eins og þau gera annarstaðar í hinum siðmenntaða heimi þar sem fólk fer upp á brú og keyrir svo af henni og niður á hraðbrautina án þess að þurfa að stoppa. Allt stopp og öll ljós hægja vissulega á umferðinni en þau hægja ef til vill einum of á henni, og þar af leiðandi eru aftanákeyrslur daglegt brauð. Í íbúahverfum eru allir sammála um að það þurfa að draga úr hraða og gæta þess að menn keyri varlega, en þegar kemur að stofnbrautum sem liggja í gegnum borgina og flestir keyra daglega, ætti að vera að minnsta kosti ein braut ljóslaus endanna á milli með mislægum gatnamótum þannig að bílar sem koma að henni geti farið inn á hana og af án þess að þurfa að stoppa. Líklega myndi meðalhraði aukast en menn væru minna að keyra aftan á, í veg fyrir hvorn annan og kæmust hratt og örugglega leiðar sinnar. Mjög líklega myndi umferðaslysum fækka við þetta en ekki fjölga. Annað vandamál sem til kemur með öllum þessum ljósum, sem virðast spretta upp eins og sveppir um alla borg, er að bílarnir menga meira. Við það að stöðva bílinn og taka af stað í sífellu eykst eldsneytisneysla til muna sem þýðir meiri mengun. Fólk er lengur að keyra á milli staða og hver bíll er lengur í umferðinni en ef hann gæti keyrt greiðlega og því er hann lengur í gangi og mengar meira. Umhverfissjónarmið er þáttur sem mjög nauðsynlegt er að hugsa um þegar umferðin er skipulögð því bílamengun er mjög alvarlegt mál. Augljóst er að ekki er hægt að skipuleggja allt gatnakerfið í kringum það eitt að það verði að draga úr hraða því það þarf alltaf að líta á heildarmyndina. Engum líður vel að þurfa alltaf að vera stopp í umferðinni. Skynsemi verður að ráða ferðinni, en það virðist hún ekki hafa gert til þessa. Það sem er mikilvægast er að umferðin flæði vel og fólk komist leiðar sinnar án vandkvæða því þetta er samgöngukerfi þar sem skiptir máli að komast hratt á milli staða, án þess þó að aka hættulega hratt. Fólki er treyst fyrir því að aka bíl, því verður að vera treyst fyrir því að aka skynsamlega en til þess þarf a bjóða upp á skynsamlegt gatnakerfi til að keyra eftir. Víkjum aftur að fyrstu spurningunni um það af hverju við teljum okkur keyra svona illa. Svarið við því er að spyrja á móti: Keyrum við svona illa eða er kerfið sem við keyrum eftir einfaldlega slæmt?
Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson Skoðun
Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar
Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar
Skoðun Í minningu Frans páfa - sem tók sér nafn verndardýrlings dýra og náttúru Árni Stefán Árnason skrifar
Skoðun Er ég að svindla? – Um sambýli manns og gervigreindar í sköpun og þekkingu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar
Skoðun Samlokan á borðinu: Hugleiðingar á föstudeginn langaum sjónvarpsþættina Adolescence Skúli Ólafsson skrifar
Skoðun Námsfærni nemenda í íslenskum skólum: Eigum við að lækka rána? Sigríður Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Snorri byggir skoðun á skólakerfinu á reynslusögum annarra en Guðrún vitnar í ritrýndar heimildir Davíð Routley skrifar
Skoðun Horft til einkunna og annarra þátta við innritun í framhaldsskóla Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar
Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson Skoðun