Örugg netföng 31. mars 2010 06:00 Haukur Arnþórsson skrifar um netföng Unnið er að þeirri hugmynd hér á landi að tekin verði upp örugg netföng eða þjóðarnetföng. Það eru netföng sem standa í ákveðnu sambandi við kennitölur og nafn einstaklinga, þannig að ljóst er hver er hvað á netinu þegar þau eru notuð. Þá er miðað við nýtt fyrirkomulag sem er þannig að netfang er sótt til miðlægs staðar á netinu. Upphaflega kom sú hugmynd fram frá OpenId, sem veitir slíka þjónustu. Hér er miðað við að auðkennastaðlar OpenId verði teknir upp hérlendis. Þá er netfang sótt til eins miðlægs aðila og hægt að nota það á öllum vefjum sem styðja staðla OpenId, innanlands og erlendis, en þeim fjölgar mjög í heiminum. Það eru bæði opinberir aðilar og viðskiptaaðilar. Þjóðarnetföng yrðu netauðkenni sem almenningur getur notað í opinberu lífi á netinu í stað þess að nota netauðkenni frá vinnustað sínum eða frá alþjóðlegu póstþjónustufyrirtæki. Þau má nota í margvíslegum tilgangi og meðal annars til þess að tengjast opinberum vefsíðum, opinberum félagsmiðlum (social media), ábyrgum fjölmiðlum og viðskiptavefjum þar sem komið er fram undir nafni og við margskonar önnur tilefni. Með tilkomu þeirra geta opinberir aðilar staðlað og stýrt aðgangi að kerfum sínum án þess að semja við íslenska vinnustaði eða alþjóðleg póstþjónustufyrirtæki um aðgangsaðferðir fyrir þau netföng sem almenningur hefur nú þegar. Kennitalan og þjóðarnetfangÍ rauninni yrðu þjóðarnetföng staðgenglar kennitölu í aðgengisstjórnun, en kennitala má ekki vera netfang því netþjónustufyrirtæki vinna öðruvísi með netföng en almenn tölvugögn og kennitalan má vera hluti af tölvugögnum, en ekki netauðkenni. Fleiri netþjónustuaðilar geta tengt netfang við víðtækari upplýsingar, en ef hún er gögn, til dæmis í áhugaefnaskráningu. Af þessu leiðir að opinberir aðilar á Íslandi munu falla frá því að nota kennitölu sem aðgangsauðkenni, en nota þjóðarnetfang ef til kemur. Kennitalan yrði áfram að öðru leyti hið óbreytanlega auðkenni almennings, en þjóðarnetfanginu mætti breyta og hver og einn getur valið sér það að vild. Það verður ekki opinbert og ekki endilega skráð í þjóðskrá. Hugmyndin er að vottunarfyrirtækið Auðkenni geti vottað hver er hvað fyrir hvaða netauðkenni sem er. Það er eðlilegt. Því mun Auðkenni geta vottað þjóðarnetfang ef almenningur hefur til þess gerð skilríki eða lykla frá fyrirtækinu. Nýr markaður á netinuÞjóðarnetfang gefur nýja möguleika á þjónustu innlendra aðila við einstaklinga á netinu, svo sem við gagnavistun og fleira. Öll slík viðbótarnotkun er óhugsandi ef kennitalan er notuð sem netauðkenni, því kennitalan er svo viðkvæmt auðkenni. Netauðkenni landsmanna eru flest hjá vinnustöðum og alþjóðlegum tölvupóstþjónustum, eins og fyrr segir og með þjóðarnetföngum gæti myndast nýr möguleiki á opnum markaði á netinu fyrir íslenska þjónustuaðila. Sá markaður mun bæði taka verkefni af vinnustaðapósthúsum, opinberum aðilum og alþjóðlegum aðilum. Þannig gætu verkefni á tölvusviðinu flust heim. Þjóðarnetföng væru ákjósanleg fyrir skóla og aðra opinbera þjónustu þar sem eðlilegt er að komið sé fram undir nafni. Þá myndi þjóðarnetfang draga úr rekstri skólamálayfirvalda á tölvuþjónustu, en flytja hana til óháðra aðila á markaði. Þá gæti þjóðarnetfang opnað nýja möguleika í þjónustu við einyrkja og smáfyrirtæki, en flest fyrirtæki á Íslandi eru af þeirri stærð. Hugmyndin er að með tímanum komi fram tölvupósthús fyrir þjóðarnetfang. Það gefur möguleika á því að draga stórlega úr pappírsnotkun í samskiptum. Stofnanir og fyrirtæki hafa kennitölu almennings í gögnum sínum og hugmyndin er að þau geti með litlum kostnaði sent bréf á kennitölurnar sem berist á þjóðarnetföngin. Með tilkomu félagsmiðla (social media) aukast kröfurnar um að komið sé fram undir nafni. Opinberir aðilar svo sem sveitarfélög eða skólar geta stofnað eigin netheima til samræðu og samráðs við sitt fólk. Þá er mikilvægt að þeir heimar séu aðeins opnir réttum aðilum, meðal annars í því skyni að búnaðurinn sé ekki notaður í vafasömum tilgangi. Kennitalan er lykillinn að því að veita og takmarka aðgang að félagsmiðlum og af því að við viljum ekki nota hana beint, þá kemur að hlutverki þjóðarnetfangs. Sameining tveggja heimaÓlíkar áherslur eru ríkjandi vestanhafs og í Evrópu varðandi staðfestingu þess hver er hvað á netinu. Bandarísk stjórnvöld sömdu á s.l. hausti við netþjónustuaðila um að veita notendum sínum aðgang að opinberum vefum og votta þá. Þar er netfangið lykill að aðgangi. Í Evrópu hafa opinberir aðilar krafist hærra öryggisstigs, svipað og bankarnir og áherslan því verið á rafræna skilríkið. En styðja má báðar nálganirnar og það er hugmyndin hér, þjóðarnetfang er í takt við bandarísku leiðina og vottun frá Auðkenni er á evrópskum forsendum. Íslendingar hafa áður þurft að sameina ólíkar nálganir þessara tveggja markaðsheima. Á heildina litið er um að ræða hugmynd sem hefur mjög margþætt áhrif til hagsbóta fyrir Íslendinga. Fyrst og fremst gefur hún öllum netfang sem er frá óháðum aðila og óháð viðskiptatengslum hans. Líka börnum, unglingum og eldra fólki. Þá opnar hún nýja félagslega möguleika, möguleika á umhverfisvernd, nýja markaði og styrkir ábyrga netnotkun. Hún er eðlilegt inngrip stjórnvalda í málefni upplýsingatækninnar. Höfundur er stjórnsýslufræðingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Haukur Arnþórsson Mest lesið Flokkur fólksins eða flokkun fólksins? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Hver ætlar að bera ábyrgð á mannslífi? Sævar Þór Jónsson Skoðun Íslendingar flytja út fisk og líka ofbeldismenn Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun Betri nýting á tíma og fjármunum Reykjavíkurborgar 2/3 Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Horfumst í augu Kristín Thoroddsen Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun Skólarnir lokaðir - myglan vinnur Guðmundur Þórir Sigurðsson Skoðun Lægjum öldurnar Halla Hrund Logadóttir Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir Skoðun Er útlegð á innleið? Reyn Alpha Magnúsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Er útlegð á innleið? Reyn Alpha Magnúsdóttir skrifar Skoðun Leiðsögundurinn Gaur gerir mig að betri manneskju Þorkell J. Steindal skrifar Skoðun Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar Skoðun Skólarnir lokaðir - myglan vinnur Guðmundur Þórir Sigurðsson skrifar Skoðun Flokkur fólksins eða flokkun fólksins? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Betri nýting á tíma og fjármunum Reykjavíkurborgar 2/3 Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Hver ætlar að bera ábyrgð á mannslífi? Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Horfumst í augu Kristín Thoroddsen skrifar Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir skrifar Skoðun Saga Israa á Gaza og hvernig hægt er að verða að liði Katrín Harðardóttir,Israa Saed skrifar Skoðun Fordómar frá sálfélagslegu sjónarhorni Sóley Dröfn Davíðsdóttir skrifar Skoðun Er aldur bara tala? Teitur Guðmundsson skrifar Skoðun Íslendingar flytja út fisk og líka ofbeldismenn Guðný S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir skrifar Skoðun Frans páfi kvaddur eða meðtekinn? Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Lægjum öldurnar Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Að hata einhvern sem þú þarft á að halda? Katrín Pétursdóttir skrifar Skoðun Íslenskar pyndingar Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun SFS, Exit og norska leiðin þeirra Jón Kaldal skrifar Skoðun Friður - í framsöguhætti eða viðtengingarhætti? Bryndís Schram skrifar Skoðun Næringarfræði er lykillinn að betri heilsu, viltu vera með? Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar Skoðun Löngu þarft samtal um hóp sem gleymist! Katarzyna Kubiś skrifar Skoðun Menntun fyrir öll – nema okkur Haukur Guðmundsson skrifar Skoðun Það er ekki hægt að loka augunum fyrir þessum veruleika Davíð Bergmann skrifar Skoðun Kirkjugarðsballið: Eiga Íslendingar að mæta þar? Birgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Að sækja gullið (okkar) Þröstur Friðfinnsson skrifar Skoðun Til hamingju blaðamenn! Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Stormur í Þjóðleikhúsinu Bubbi Morthens skrifar Skoðun Börn í skugga stríðs Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Sjá meira
Haukur Arnþórsson skrifar um netföng Unnið er að þeirri hugmynd hér á landi að tekin verði upp örugg netföng eða þjóðarnetföng. Það eru netföng sem standa í ákveðnu sambandi við kennitölur og nafn einstaklinga, þannig að ljóst er hver er hvað á netinu þegar þau eru notuð. Þá er miðað við nýtt fyrirkomulag sem er þannig að netfang er sótt til miðlægs staðar á netinu. Upphaflega kom sú hugmynd fram frá OpenId, sem veitir slíka þjónustu. Hér er miðað við að auðkennastaðlar OpenId verði teknir upp hérlendis. Þá er netfang sótt til eins miðlægs aðila og hægt að nota það á öllum vefjum sem styðja staðla OpenId, innanlands og erlendis, en þeim fjölgar mjög í heiminum. Það eru bæði opinberir aðilar og viðskiptaaðilar. Þjóðarnetföng yrðu netauðkenni sem almenningur getur notað í opinberu lífi á netinu í stað þess að nota netauðkenni frá vinnustað sínum eða frá alþjóðlegu póstþjónustufyrirtæki. Þau má nota í margvíslegum tilgangi og meðal annars til þess að tengjast opinberum vefsíðum, opinberum félagsmiðlum (social media), ábyrgum fjölmiðlum og viðskiptavefjum þar sem komið er fram undir nafni og við margskonar önnur tilefni. Með tilkomu þeirra geta opinberir aðilar staðlað og stýrt aðgangi að kerfum sínum án þess að semja við íslenska vinnustaði eða alþjóðleg póstþjónustufyrirtæki um aðgangsaðferðir fyrir þau netföng sem almenningur hefur nú þegar. Kennitalan og þjóðarnetfangÍ rauninni yrðu þjóðarnetföng staðgenglar kennitölu í aðgengisstjórnun, en kennitala má ekki vera netfang því netþjónustufyrirtæki vinna öðruvísi með netföng en almenn tölvugögn og kennitalan má vera hluti af tölvugögnum, en ekki netauðkenni. Fleiri netþjónustuaðilar geta tengt netfang við víðtækari upplýsingar, en ef hún er gögn, til dæmis í áhugaefnaskráningu. Af þessu leiðir að opinberir aðilar á Íslandi munu falla frá því að nota kennitölu sem aðgangsauðkenni, en nota þjóðarnetfang ef til kemur. Kennitalan yrði áfram að öðru leyti hið óbreytanlega auðkenni almennings, en þjóðarnetfanginu mætti breyta og hver og einn getur valið sér það að vild. Það verður ekki opinbert og ekki endilega skráð í þjóðskrá. Hugmyndin er að vottunarfyrirtækið Auðkenni geti vottað hver er hvað fyrir hvaða netauðkenni sem er. Það er eðlilegt. Því mun Auðkenni geta vottað þjóðarnetfang ef almenningur hefur til þess gerð skilríki eða lykla frá fyrirtækinu. Nýr markaður á netinuÞjóðarnetfang gefur nýja möguleika á þjónustu innlendra aðila við einstaklinga á netinu, svo sem við gagnavistun og fleira. Öll slík viðbótarnotkun er óhugsandi ef kennitalan er notuð sem netauðkenni, því kennitalan er svo viðkvæmt auðkenni. Netauðkenni landsmanna eru flest hjá vinnustöðum og alþjóðlegum tölvupóstþjónustum, eins og fyrr segir og með þjóðarnetföngum gæti myndast nýr möguleiki á opnum markaði á netinu fyrir íslenska þjónustuaðila. Sá markaður mun bæði taka verkefni af vinnustaðapósthúsum, opinberum aðilum og alþjóðlegum aðilum. Þannig gætu verkefni á tölvusviðinu flust heim. Þjóðarnetföng væru ákjósanleg fyrir skóla og aðra opinbera þjónustu þar sem eðlilegt er að komið sé fram undir nafni. Þá myndi þjóðarnetfang draga úr rekstri skólamálayfirvalda á tölvuþjónustu, en flytja hana til óháðra aðila á markaði. Þá gæti þjóðarnetfang opnað nýja möguleika í þjónustu við einyrkja og smáfyrirtæki, en flest fyrirtæki á Íslandi eru af þeirri stærð. Hugmyndin er að með tímanum komi fram tölvupósthús fyrir þjóðarnetfang. Það gefur möguleika á því að draga stórlega úr pappírsnotkun í samskiptum. Stofnanir og fyrirtæki hafa kennitölu almennings í gögnum sínum og hugmyndin er að þau geti með litlum kostnaði sent bréf á kennitölurnar sem berist á þjóðarnetföngin. Með tilkomu félagsmiðla (social media) aukast kröfurnar um að komið sé fram undir nafni. Opinberir aðilar svo sem sveitarfélög eða skólar geta stofnað eigin netheima til samræðu og samráðs við sitt fólk. Þá er mikilvægt að þeir heimar séu aðeins opnir réttum aðilum, meðal annars í því skyni að búnaðurinn sé ekki notaður í vafasömum tilgangi. Kennitalan er lykillinn að því að veita og takmarka aðgang að félagsmiðlum og af því að við viljum ekki nota hana beint, þá kemur að hlutverki þjóðarnetfangs. Sameining tveggja heimaÓlíkar áherslur eru ríkjandi vestanhafs og í Evrópu varðandi staðfestingu þess hver er hvað á netinu. Bandarísk stjórnvöld sömdu á s.l. hausti við netþjónustuaðila um að veita notendum sínum aðgang að opinberum vefum og votta þá. Þar er netfangið lykill að aðgangi. Í Evrópu hafa opinberir aðilar krafist hærra öryggisstigs, svipað og bankarnir og áherslan því verið á rafræna skilríkið. En styðja má báðar nálganirnar og það er hugmyndin hér, þjóðarnetfang er í takt við bandarísku leiðina og vottun frá Auðkenni er á evrópskum forsendum. Íslendingar hafa áður þurft að sameina ólíkar nálganir þessara tveggja markaðsheima. Á heildina litið er um að ræða hugmynd sem hefur mjög margþætt áhrif til hagsbóta fyrir Íslendinga. Fyrst og fremst gefur hún öllum netfang sem er frá óháðum aðila og óháð viðskiptatengslum hans. Líka börnum, unglingum og eldra fólki. Þá opnar hún nýja félagslega möguleika, möguleika á umhverfisvernd, nýja markaði og styrkir ábyrga netnotkun. Hún er eðlilegt inngrip stjórnvalda í málefni upplýsingatækninnar. Höfundur er stjórnsýslufræðingur.
30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir Skoðun
Skoðun Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar
Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir skrifar
30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir Skoðun