Hvað getum við gert? II Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar 13. október 2010 06:00 Síðastliðinn laugardag birtist á sama vettvangi grein þar sem ég færði rök fyrir því að lýðræði snerist um að gera upp á milli ólíkrar stefnu (flokka) og manna. Þannig væri þeim refsað sem ekki stæðu sig en hinir verðlaunaðir og með því skapaður hvati til að gera betur. Bent var á að þegar allir væru settir undir sama hatt hætti lýðræðið að virka. Það sama á við þegar afstaða til manna og flokka er tekin fyrst og fremst út frá ímynd og spuna. Það er því afar óheppilegt að ríkisstjórn landsins skuli hafa tekist að taka hina nauðsynlegu drifkrafta lýðræðisins úr sambandi með því að láta umræðuna snúast um að stjórnmálin séu öll ómöguleg og setja alla stjórnmálamenn og flokka í einn flokk sem svo er kallaður stjórnmálastéttin eða fjórflokkurinn. Því var haldið fram að þessi skilgreining væri skaðleg og einnig ósanngjörn. Að undanförnu hafa þau stefnumál sem framsóknarmenn hafa barist fyrir, með öllum tiltækum ráðum, sannað gildi sitt. Öll þau atriði sem nú eru hvað háværastar kröfur um, og rökin sem menn sjá nú fyrir réttmæti krafnanna, eru nákvæmlega þau sömu og framsóknarmenn hafa haldið fram undanfarin tvö ár. Hér að neðan og í framhaldsgrein mun ég fara yfir þá sögu: I. EndurnýjunFramsóknarflokkurinn réðist fyrstur flokka í raunverulega endurnýjun. Það var talið óþarft að bíða eftir því að nefndir skrifuðu skýrslur. Strax eftir efnahagshrunið ákvað flokkurinn að flýta flokksþingi. Strax í janúar 2009 var haldið stærsta flokksþing í sögu Framsóknar. Fyrri formenn ákváðu að víkja og fram fór róttækasta endurnýjun í sögu íslenskra stjórnmálaflokka. Sú endurnýjun kom alfarið frá grasrót flokksins. Almennir flokksmenn sem vildu sjá breytingar í stjórnmálum tóku völdin. Þeir sýndu líka með afgerandi hætti að tal um klíkur og flokksræði ætti ekki við í Framsókn. Manni sem hafði aldrei starfað í stjórnmálum og hafði gengið í flokkinn tveimur vikum áður var treyst til forystu. [Svo er sagt að allir stjórnmálaflokkar séu lokaðar klíkur þar sem þeir sem ekki hafi starfað í stjórnmálum í áratugi eigi ekki séns.] II. UppgjörSíðan þá hefur flokkurinn gert allt það sem nú er hvað háværust krafa um í stjórnmálum. Við höfum ekki hikað við að viðurkenna mistök og verið svo ákveðin í því að draga ekkert undan að stundum hafa menn jafnvel verið tilbúnir að taka meira á sig en tilefni var til (eins og kom í ljós með skýrslu rannsóknarnefndar Alþingis þar sem minna fór fyrir flokknum en ætla hefði mátt af áróðri pólitískra andstæðinga). Ástæðan er sú að framsóknarmenn voru ekki ánægðir með hvernig samfélagið hafði þróast og þess vegna vildu þeir taka ábyrgð, gera upp málin og yfirfara stefnuna. Þegar maður sér hversu vel sumir aðrir flokkar komast upp með afneitun hvarflar stundum að manni að þeir stjórnmálaflokkar sem gera upp fortíðina séu bara að draga athygli að sér og frá vandræðum annarra. [Svo er sagt að allir stjórnmálaflokkar séu eins og hafi ekkert gert í sínum málum.] III. LýðræðiFlokkurinn samþykkti fjölmargar tillögur um lýðræðisumbætur. Þessar tillögur komu frá almennum flokksmönnum, hugsjónafólki með hugmyndir um hvernig bæta mætti samfélagið. Meðal þess sem kom út úr því voru áform um stjórnlagaþing, persónukjör og ítrekun þeirrar stefnu að aðskilja þyrfti framkvæmdarvald og löggjafarvald og styrkja þingið með því að ráðherrar sætu ekki á Alþingi. [Svo er sagt að stjórnmálamenn vilji bara verja óbreytt kerfi.] IV. Ný vinnubrögð og samvinnaAðeins höfðu liðið nokkrir dagar frá flokksþinginu þegar þingflokkur framsóknarmanna sýndi í verki að hann væri reiðubúinn að innleiða ný vinnubrögð í stjórnmálum. Glundroði ríkti í samfélaginu og brýn þörf var fyrir róttækar aðgerðir í skuldamálum og atvinnumálum. Við töldum að við þær aðstæður hlytu allir að taka höndum saman um að leysa þennan bráða vanda, aðalatriðið væri að koma á starfhæfri ríkisstjórn. Við buðumst því til að verja minnihlutastjórn, án þess að gera nokkra kröfu um ráðuneyti eða aðrar stöður, gegn því að sú stjórn tæki að sér að hrinda í framkvæmd nauðsynlegum bráðaaðgerðum í skuldamálum heimila og atvinnumálum. [Svo segja menn að pólitíkin snúist bara um að ná völdum og embættum fyrir sína flokka og það vanti allt traust og samstarfsvilja.] V. Traust og ábyrgðMinnihlutastjórn var mynduð án þess að henni hefði tekist að sýna hvernig hún hygðist taka á skulda- og atvinnumálunum. Við ákváðum að sýna stjórninni traust en sömdum um að ef ríkisstjórninni tækist ekki að setja saman tillögur í tíma mundum við leggja henni til lausnir. Þetta var í febrúar 2009 og við töldum ástandið þá þegar svo alvarlegt að kynna þyrfti aðgerðir strax á fyrstu dögum stjórnarinnar, þannig að þegar þrjár vikur voru liðnar án aðgerða virtist það heil eilífð. Það var ekki hægt að bíða lengur. Við kynntum því heildartillögur að bráðaaðgerðum í efnahagsmálum. [Svo segja menn að í stjórnmálum ríki ekkert traust, engin ábyrgð, ekkert frumkvæði.] VI. LausnirÞrátt fyrir fyrirheit um samráð og samstarf var tillögum okkar tekið með áróðursherferð sem gekk út á að kveða þær í kútinn, sérstaklega átti það við um tillöguna um almenna skuldaleiðréttingu. Við héldum þó áfram að berjast fyrir tillögum okkar á móti straumnum vegna þess að við sáum að þær væru framkvæmanlegar og nauðsynlegar. Fáeinir þingmenn annarra flokka tóku undir og Hagsmunasamtök heimilanna hófu baráttu fyrir sams konar lausnum. Smátt og smátt hafa menn áttað sig á gildi tillagnanna og nú er umræða um þær í hámarki með sömu rökum og við höfum beitt. Það sýndi sig enda að það sem við héldum fram sem forsendum tillagnanna, t.d. um flutning lána úr gömlu bönkunum í nýju, reyndist rétt. Í kjölfarið fylgdu fjölmargar aðrar tillögur að lausnum, aðvaranir og ábendingar um hvað betur mætti fara og ráð um hvernig best væri að standa að því. Margt af því hefur þegar sannað gildi sitt og er nú ofarlega í umræðunni eins og rakið verður í næstu grein. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sigmundur Davíð Gunnlaugsson Mest lesið Þarf ég að flytja úr landi? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir Skoðun Foreldrar, ömmur og afar þessa lands - áskorun til ykkar! Ragnheiður Stephensen Skoðun Bannað að lækna sykursýki II Lukka Pálsdóttir Skoðun Borgið lausnargjaldið Ólafur Hauksson Skoðun Krónan eða evran? Kostir og gallar Hilmar Þór Hilmarsson Skoðun Helvítis fokking fokk!! Er ekki nóg komið? Maríanna H. Helgadóttir Skoðun Þegar Skagamenn glöddu lítið hjarta María Rut Kristinsdóttir Skoðun Íslenski fasteignamarkaðurinn: spilavíti þar sem húsið vinnur alltaf Ingvar Þóroddsson Skoðun Flokkur fólksins ræðst gegn hagsmunum eldra fólks og komandi kynslóða Þorsteinn Sæmundsson Skoðun Jólaheimsóknir á aðventunni Guðrún Karls Helgudóttir Skoðun Skoðun Skoðun Heilbrigðisvandamál heilbrigðiskerfisins Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Heimilislæknir ----- þverfaglegt heilsugæsluteymi! Pétur Heimisson skrifar Skoðun Til friðarsinna á Íslandi Saga Unnsteinsdóttir skrifar Skoðun Að segja satt skiptir máli Þórunn Sveinbjörnsdóttir skrifar Skoðun Jöfnuður í heilbrigðisþjónustu fyrir öll börn – óháð búsetu Sif Huld Albertsdóttir skrifar Skoðun Að drepa eða drepast!? og þar fór það Bakir Anwar Nassar skrifar Skoðun Jane Goodall hvetur íslensk stjórnvöld til að hætta hvalveiðum Jane Goodall skrifar Skoðun Endurnýjun stjórnmálanna Guðjón Sigurbjartsson skrifar Skoðun Árangur og áskoranir í iðnmenntun Arna Arnardóttir,Magnús Hilmar Helgason,Vignir Steinþór Halldórsson skrifar Skoðun Hvar enda skattahækkanir? Bessí Þóra Jónsdóttir skrifar Skoðun Svört orka tekur 2 ár en græn 32 ár Magnús Jóhannesson skrifar Skoðun Ákall um aðgerðir gegn þjóðarmorði í Gaza Eva Dögg Davíðsdóttir skrifar Skoðun Það þarf samfélag til að ala upp barn Ástþór Ólafsson skrifar Skoðun Skömm Reykjavíkurborgar: Hvernig er staðan í leikskólum borgarinnar? Elín Einarsdóttir skrifar Skoðun Á ég að slökkva með fjarstýringunni? Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Samfélag án Pírata Lenya Rún Taha Karim skrifar Skoðun Burt með biðlista barna…nema þau búi í Reykjavík! Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Það byrjaði sem gola en brátt var komið rok Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Helvítis fokking fokk!! Er ekki nóg komið? Maríanna H. Helgadóttir skrifar Skoðun Foreldrar, ömmur og afar þessa lands - áskorun til ykkar! Ragnheiður Stephensen skrifar Skoðun Framsókn í forystu fyrir meira og hagkvæmara húsnæði Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Raforka til garðyrkjubænda hækkar um 25%. Verða heimilin næst? Elinóra Inga Sigurðardóttir skrifar Skoðun Á tíundu hverri mínútu er kona myrt af einhverjum sem hún þekkir Stella Samúelsdóttir skrifar Skoðun Flokkur fólksins ræðst gegn hagsmunum eldra fólks og komandi kynslóða Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Kerfisbreytingar á Réttindagæslu fatlaðra – óvissa og áhyggjur Aileen Soffia Svensdóttir skrifar Skoðun Þegar Skagamenn glöddu lítið hjarta María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Betra veður fyrir íþróttakrakkana okkar! Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Grjótið í eggjakörfunni Gunnsteinn R. Ómarsson skrifar Skoðun Vondar hugmyndir í verðbólgu Hildur Sverrisdóttir skrifar Skoðun Jólaheimsóknir á aðventunni Guðrún Karls Helgudóttir skrifar Sjá meira
Síðastliðinn laugardag birtist á sama vettvangi grein þar sem ég færði rök fyrir því að lýðræði snerist um að gera upp á milli ólíkrar stefnu (flokka) og manna. Þannig væri þeim refsað sem ekki stæðu sig en hinir verðlaunaðir og með því skapaður hvati til að gera betur. Bent var á að þegar allir væru settir undir sama hatt hætti lýðræðið að virka. Það sama á við þegar afstaða til manna og flokka er tekin fyrst og fremst út frá ímynd og spuna. Það er því afar óheppilegt að ríkisstjórn landsins skuli hafa tekist að taka hina nauðsynlegu drifkrafta lýðræðisins úr sambandi með því að láta umræðuna snúast um að stjórnmálin séu öll ómöguleg og setja alla stjórnmálamenn og flokka í einn flokk sem svo er kallaður stjórnmálastéttin eða fjórflokkurinn. Því var haldið fram að þessi skilgreining væri skaðleg og einnig ósanngjörn. Að undanförnu hafa þau stefnumál sem framsóknarmenn hafa barist fyrir, með öllum tiltækum ráðum, sannað gildi sitt. Öll þau atriði sem nú eru hvað háværastar kröfur um, og rökin sem menn sjá nú fyrir réttmæti krafnanna, eru nákvæmlega þau sömu og framsóknarmenn hafa haldið fram undanfarin tvö ár. Hér að neðan og í framhaldsgrein mun ég fara yfir þá sögu: I. EndurnýjunFramsóknarflokkurinn réðist fyrstur flokka í raunverulega endurnýjun. Það var talið óþarft að bíða eftir því að nefndir skrifuðu skýrslur. Strax eftir efnahagshrunið ákvað flokkurinn að flýta flokksþingi. Strax í janúar 2009 var haldið stærsta flokksþing í sögu Framsóknar. Fyrri formenn ákváðu að víkja og fram fór róttækasta endurnýjun í sögu íslenskra stjórnmálaflokka. Sú endurnýjun kom alfarið frá grasrót flokksins. Almennir flokksmenn sem vildu sjá breytingar í stjórnmálum tóku völdin. Þeir sýndu líka með afgerandi hætti að tal um klíkur og flokksræði ætti ekki við í Framsókn. Manni sem hafði aldrei starfað í stjórnmálum og hafði gengið í flokkinn tveimur vikum áður var treyst til forystu. [Svo er sagt að allir stjórnmálaflokkar séu lokaðar klíkur þar sem þeir sem ekki hafi starfað í stjórnmálum í áratugi eigi ekki séns.] II. UppgjörSíðan þá hefur flokkurinn gert allt það sem nú er hvað háværust krafa um í stjórnmálum. Við höfum ekki hikað við að viðurkenna mistök og verið svo ákveðin í því að draga ekkert undan að stundum hafa menn jafnvel verið tilbúnir að taka meira á sig en tilefni var til (eins og kom í ljós með skýrslu rannsóknarnefndar Alþingis þar sem minna fór fyrir flokknum en ætla hefði mátt af áróðri pólitískra andstæðinga). Ástæðan er sú að framsóknarmenn voru ekki ánægðir með hvernig samfélagið hafði þróast og þess vegna vildu þeir taka ábyrgð, gera upp málin og yfirfara stefnuna. Þegar maður sér hversu vel sumir aðrir flokkar komast upp með afneitun hvarflar stundum að manni að þeir stjórnmálaflokkar sem gera upp fortíðina séu bara að draga athygli að sér og frá vandræðum annarra. [Svo er sagt að allir stjórnmálaflokkar séu eins og hafi ekkert gert í sínum málum.] III. LýðræðiFlokkurinn samþykkti fjölmargar tillögur um lýðræðisumbætur. Þessar tillögur komu frá almennum flokksmönnum, hugsjónafólki með hugmyndir um hvernig bæta mætti samfélagið. Meðal þess sem kom út úr því voru áform um stjórnlagaþing, persónukjör og ítrekun þeirrar stefnu að aðskilja þyrfti framkvæmdarvald og löggjafarvald og styrkja þingið með því að ráðherrar sætu ekki á Alþingi. [Svo er sagt að stjórnmálamenn vilji bara verja óbreytt kerfi.] IV. Ný vinnubrögð og samvinnaAðeins höfðu liðið nokkrir dagar frá flokksþinginu þegar þingflokkur framsóknarmanna sýndi í verki að hann væri reiðubúinn að innleiða ný vinnubrögð í stjórnmálum. Glundroði ríkti í samfélaginu og brýn þörf var fyrir róttækar aðgerðir í skuldamálum og atvinnumálum. Við töldum að við þær aðstæður hlytu allir að taka höndum saman um að leysa þennan bráða vanda, aðalatriðið væri að koma á starfhæfri ríkisstjórn. Við buðumst því til að verja minnihlutastjórn, án þess að gera nokkra kröfu um ráðuneyti eða aðrar stöður, gegn því að sú stjórn tæki að sér að hrinda í framkvæmd nauðsynlegum bráðaaðgerðum í skuldamálum heimila og atvinnumálum. [Svo segja menn að pólitíkin snúist bara um að ná völdum og embættum fyrir sína flokka og það vanti allt traust og samstarfsvilja.] V. Traust og ábyrgðMinnihlutastjórn var mynduð án þess að henni hefði tekist að sýna hvernig hún hygðist taka á skulda- og atvinnumálunum. Við ákváðum að sýna stjórninni traust en sömdum um að ef ríkisstjórninni tækist ekki að setja saman tillögur í tíma mundum við leggja henni til lausnir. Þetta var í febrúar 2009 og við töldum ástandið þá þegar svo alvarlegt að kynna þyrfti aðgerðir strax á fyrstu dögum stjórnarinnar, þannig að þegar þrjár vikur voru liðnar án aðgerða virtist það heil eilífð. Það var ekki hægt að bíða lengur. Við kynntum því heildartillögur að bráðaaðgerðum í efnahagsmálum. [Svo segja menn að í stjórnmálum ríki ekkert traust, engin ábyrgð, ekkert frumkvæði.] VI. LausnirÞrátt fyrir fyrirheit um samráð og samstarf var tillögum okkar tekið með áróðursherferð sem gekk út á að kveða þær í kútinn, sérstaklega átti það við um tillöguna um almenna skuldaleiðréttingu. Við héldum þó áfram að berjast fyrir tillögum okkar á móti straumnum vegna þess að við sáum að þær væru framkvæmanlegar og nauðsynlegar. Fáeinir þingmenn annarra flokka tóku undir og Hagsmunasamtök heimilanna hófu baráttu fyrir sams konar lausnum. Smátt og smátt hafa menn áttað sig á gildi tillagnanna og nú er umræða um þær í hámarki með sömu rökum og við höfum beitt. Það sýndi sig enda að það sem við héldum fram sem forsendum tillagnanna, t.d. um flutning lána úr gömlu bönkunum í nýju, reyndist rétt. Í kjölfarið fylgdu fjölmargar aðrar tillögur að lausnum, aðvaranir og ábendingar um hvað betur mætti fara og ráð um hvernig best væri að standa að því. Margt af því hefur þegar sannað gildi sitt og er nú ofarlega í umræðunni eins og rakið verður í næstu grein.
Skoðun Árangur og áskoranir í iðnmenntun Arna Arnardóttir,Magnús Hilmar Helgason,Vignir Steinþór Halldórsson skrifar
Skoðun Skömm Reykjavíkurborgar: Hvernig er staðan í leikskólum borgarinnar? Elín Einarsdóttir skrifar
Skoðun Raforka til garðyrkjubænda hækkar um 25%. Verða heimilin næst? Elinóra Inga Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Á tíundu hverri mínútu er kona myrt af einhverjum sem hún þekkir Stella Samúelsdóttir skrifar
Skoðun Flokkur fólksins ræðst gegn hagsmunum eldra fólks og komandi kynslóða Þorsteinn Sæmundsson skrifar
Skoðun Kerfisbreytingar á Réttindagæslu fatlaðra – óvissa og áhyggjur Aileen Soffia Svensdóttir skrifar