Þeirra eigin orð II 26. ágúst 2010 06:00 Umræðan um hugsanlega aðild okkar Íslendinga að ESB er lífleg um þessar mundir. Hún hefur kallað á skoðun heimilda um þau málefni, sem hæst ber í rökræðunni. Ég sagði hér nýlega frá því, að mér hefði fundist bera dálítið á milli þess, sem fram kom í „Tengsl Íslands og Evrópusambandsins", skýrslu Evrópunefndarinnar frá 2007, og málflutningi sumra nefndarmanna undanfarna mánuði. Önnur heimild barst mér nýlega og vakti svipaðar hugrenningar. Björn Bjarnason skrifaði þetta á „Evrópuvaktina" 28. júní sl.: „Aðild Íslands að ESB þýðir, að Íslendingar afsala sér forræði á sjávarauðlindinni og gera atlögu að eigin landbúnaði. Fleiri náttúruauðlindir eru í húfi." Hann og fleiri hafa hamast á þessum hræðsluáróðri í greinum sínum þar og víðar. Við sem aðhyllumst samningaleiðina, höfum undrast skrif þeirra og aðeins hefur verið ýjað að því, að þeir hafi gerst málsvarar sérhagsmuna. Svo vel vill til, að Björn Bjarnason hefur ekki ætíð talað svona, jafnvel mótmælt skrifum Morgunblaðsins í þessa veru. Það gerði hann í grein 10. mars 1992. Síðan hefur það eitt breyst í sjávarútvegsstefnu ESB, þá EB, að hún hefur heldur færst nær stefnu okkar. Umrædd grein Björns er ritdómur hans um bókina „Hin sameiginlega sjávarútvegsstefna Evrópubandalagsins" eftir Ketil Sigurjónsson, útg. 1991, og er byggð á lokaritgerð hans fyrir embættispróf í lögfræði. Björn skrifar m.a.: „Þegar rætt er um Ísland og Evrópubandalagið (EB) er því gjarnan slegið fram, að umræður um aðild að EB muni óhjákvæmilega stranda á sjávarútvegsstefnu Evrópubandalagsins. Hún sé þess eðlis, að við Íslendingar getum aldrei sætt okkur við hana. Má segja, að þetta sé orðið að viðtekinni skoðun hér og með því að halda henni á lofti sé talið auðvelt að slá vopnin úr höndum þeirra, sem mæla með umræðum um aðild Íslands að bandalaginu, svo að ekki sé minnst á þá, sem gerðust svo djarfir að hvetja til slíkrar aðildar. Til að staðfesta réttmæti þessara fullyrðinga nægir að vitna til Reykjavíkur-bréfs Morgunblaðsins, sem birtist 8. mars sl., en þar segir meðal annars: „Þeir Íslendingar, sem kunna að telja tímabært að taka upp viðræður um beina aðild að EB vegna afstöðu annarra Norðurlandaþjóða verða að svara því, hvernig þeir ætla að komast í kringum sjávarútvegsstefnu Evrópubandalagsins, sem er eins andstæð hagsmunum okkar Íslendinga og hugsast getur."" Þarna er talað eins og Nei-mennirnir gera í dag, en svo er það Björn Bjarnason, sem segir: „Ef marka má niðurstöður rannsókna innan Háskóla Íslands er sjávarútvegsstefna EB ekki eins andstæð íslenskum hagsmunum og margir hafa ætlað. Þeir, sem vilja kynnast þessari stefnu EB og átta sig á því, hvernig framkvæmd hennar hefur verið háttað, geta auðveldlega glöggvað sig á því í þessu riti, sem eðli málsins samkvæmt er ritað frá lögfræðilegum sjónarhóli. Sjávarútvegsstefna EB byggist að sjálfsögðu á Rómarsáttmálanum, stjórnarskrá bandalagsins, eins og aðrir sameiginlegir réttargjörningar bandalagsþjóðanna. Sjávarútvegsstefnan er hins vegar ekki njörvuð niður með sama hætti og aðrar mikilvægar og stefnumarkandi ákvarðanir um atvinnuvegi bandalagsþjóðanna. Á það ekki síst rætur að rekja til þess, að upphaflega voru það meginlandsþjóðir Evrópu, sem stofnuðu EB, og þær voru ekkert sérstaklega með hugann við sjávarútveg. Þetta breyttist þegar áhugi vaknaði í Danmörku og Bretlandi á aðild að EB og til undirbúnings henni var hafist handa við að móta hina sameiginlegu sjávarútvegsstefnu á árinu 1970. Varð stefnan ekki til í þeirri mynd, sem við þekkjum hana, fyrr en 1983." Björn bendir enn fremur á, að undir lok bókar sinnar lítur Ketill Sigurjónsson á sjávarútvegsstefnu EB frá sjónarhóli Íslendings og veltir því fyrir sér, hvernig staðan væri, ef Ísland ætti aðild að EB. Ketill nefnir þar t.d., að fiskveiðistjórnun hafi tekist betur á Íslandsmiðum en innan EB-lögsögunnar. Innan EB sé nú forgangsverkefni að bæta eftirlit með fiskveiðum og auka hagkvæmni í útgerð. Loks fengi Ísland verulega fjárstyrki til eftirlits á Íslandsmiðum og væntanlega einnig til að byggja upp atvinnuvegi samkvæmt byggðastefnu EB. Að lokum segir Björn: „Ástæða er til að minna á þá staðreynd, að við útfærslu landhelginnar hafa Íslendingar ætíð byggt á vísindalegum rökum og skírskotun til alþjóðaréttar. Að baki stefnumörkunar á þeim vettvangi lá fræðilegt álit til styrktar hinum pólitísku ákvörðunum. Sé ætlunin að hefja frekari viðræður við EB-ríki um íslenska sjávarútvegshagsmuni verður málstaður Íslands að byggjast á fræðilegum grunni og víðtækri þekkingu á EB-rétti og framkvæmd hans. Hann klykkir svo út með því að segja: „Í ritgerð Ketils Sigurjónssonar er að finna svör við því, hvernig Íslendingar kynnu að geta gætt mikilvægustu hagsmuna sinna í aðildarviðræðum við Evrópubandalagið." Ég er svo innilega sammála Birni, í þessum ritdómi hans. En jafnframt undrast ég mjög hans eigin orð í dag, þau sem ég vitnaði til hér að upphafi: „Aðild Íslands að ESB þýðir, að Íslendingar afsala sér forræði á sjávarauðlindinni og gera atlögu að eigin landbúnaði. Fleiri náttúruauðlindir eru í húfi." Og ég spyr enn: Af hverju má ekki reyna samninga? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðanir Mest lesið Vatnið og tíminn Ari Trausti Guðmundsson Skoðun „Eru ekki allir pínu einhverfir í dag?“ Andrea Ólafsdóttir Skoðun Að verða fórnarlamb íslenskra skattyfirvalda Arnar Pálsson Skoðun Hver eru áhrif þess að selja sumarbústað? Björn Berg Gunnarsson Skoðun Betri leið til að velja keppendur inn á Ólympíuleika Pawel Bartoszek Skoðun Loftslagsávinningur Coda Terminal er gífurlegur Sigurður Loftur Thorlacius Skoðun Skaðinn í leyndri meðferð á heimilum Matthildur Björnsdóttir Skoðun Af glyðrugangi eftirlitsstofnana Ester Hilmarsdóttir Skoðun 3.200 aumingjar (mín skoðun) Ole Anton Bieltvedt Skoðun Um vanda stúlkna í skólum Ragnar Þór Pétursson Skoðun Skoðun Skoðun Hver eru áhrif þess að selja sumarbústað? Björn Berg Gunnarsson skrifar Skoðun Vatnið og tíminn Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun „Eru ekki allir pínu einhverfir í dag?“ Andrea Ólafsdóttir skrifar Skoðun Betri leið til að velja keppendur inn á Ólympíuleika Pawel Bartoszek skrifar Skoðun Tilgangur atvinnurekstrarbanns Lárus Sigurður Lárusson skrifar Skoðun Að verða fórnarlamb íslenskra skattyfirvalda Arnar Pálsson skrifar Skoðun Loftslagsávinningur Coda Terminal er gífurlegur Sigurður Loftur Thorlacius skrifar Skoðun Bóluefni eða veirur Ágúst Kvaran skrifar Skoðun Skaðinn í leyndri meðferð á heimilum Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Af glyðrugangi eftirlitsstofnana Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Linnulaus þjáning íbúa á Gaza Hrafnhildur Sverrisdóttir skrifar Skoðun Munurinn á þjóðerniskennd versus sálernis þarfar upplifun Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Verða rangfærslur að sannleika, ef þær eru endurteknar nógu oft!? Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Svifhrifavaldar Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Forseti ÍSÍ hvattur til að hefja tiltektina í eigin starfsemi Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Hvernig og hvenær en ekki hvort Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Það er víst hægt að semja um aðildarskilmála! Mörg dæmi sanna það! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Orðatónar: Aukinn orðaforði og lesskilningur barna með íslenskri tónlist Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Tilfinningalegur athyglisbrestur og heilbrigt tilfinningalíf Jón Þór Ólafsson skrifar Skoðun Reglurnar eru óumsemjanlegar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun 3.200 aumingjar (mín skoðun) Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Ber endurhæfing ávöxt? skrifar Skoðun Heimur á heljarþröm skrifar Skoðun Foreldrar á 4. vaktinni Sara Rós Kristinsdóttir,Lóa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Norður-Kórea er víða Ingvar Smári Birgisson skrifar Skoðun Það getur verið gott að búa til steind Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Uppskeruhátíð öldrunarfræða á Norðurlöndum Sirrý Sif Sigurlaugardóttir skrifar Skoðun Gullverðlaun í mengun Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Gen og glæpir Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun 10 tæknilegir yfirburðir rafbíla Sigurður Ingi Friðleifsson skrifar Sjá meira
Umræðan um hugsanlega aðild okkar Íslendinga að ESB er lífleg um þessar mundir. Hún hefur kallað á skoðun heimilda um þau málefni, sem hæst ber í rökræðunni. Ég sagði hér nýlega frá því, að mér hefði fundist bera dálítið á milli þess, sem fram kom í „Tengsl Íslands og Evrópusambandsins", skýrslu Evrópunefndarinnar frá 2007, og málflutningi sumra nefndarmanna undanfarna mánuði. Önnur heimild barst mér nýlega og vakti svipaðar hugrenningar. Björn Bjarnason skrifaði þetta á „Evrópuvaktina" 28. júní sl.: „Aðild Íslands að ESB þýðir, að Íslendingar afsala sér forræði á sjávarauðlindinni og gera atlögu að eigin landbúnaði. Fleiri náttúruauðlindir eru í húfi." Hann og fleiri hafa hamast á þessum hræðsluáróðri í greinum sínum þar og víðar. Við sem aðhyllumst samningaleiðina, höfum undrast skrif þeirra og aðeins hefur verið ýjað að því, að þeir hafi gerst málsvarar sérhagsmuna. Svo vel vill til, að Björn Bjarnason hefur ekki ætíð talað svona, jafnvel mótmælt skrifum Morgunblaðsins í þessa veru. Það gerði hann í grein 10. mars 1992. Síðan hefur það eitt breyst í sjávarútvegsstefnu ESB, þá EB, að hún hefur heldur færst nær stefnu okkar. Umrædd grein Björns er ritdómur hans um bókina „Hin sameiginlega sjávarútvegsstefna Evrópubandalagsins" eftir Ketil Sigurjónsson, útg. 1991, og er byggð á lokaritgerð hans fyrir embættispróf í lögfræði. Björn skrifar m.a.: „Þegar rætt er um Ísland og Evrópubandalagið (EB) er því gjarnan slegið fram, að umræður um aðild að EB muni óhjákvæmilega stranda á sjávarútvegsstefnu Evrópubandalagsins. Hún sé þess eðlis, að við Íslendingar getum aldrei sætt okkur við hana. Má segja, að þetta sé orðið að viðtekinni skoðun hér og með því að halda henni á lofti sé talið auðvelt að slá vopnin úr höndum þeirra, sem mæla með umræðum um aðild Íslands að bandalaginu, svo að ekki sé minnst á þá, sem gerðust svo djarfir að hvetja til slíkrar aðildar. Til að staðfesta réttmæti þessara fullyrðinga nægir að vitna til Reykjavíkur-bréfs Morgunblaðsins, sem birtist 8. mars sl., en þar segir meðal annars: „Þeir Íslendingar, sem kunna að telja tímabært að taka upp viðræður um beina aðild að EB vegna afstöðu annarra Norðurlandaþjóða verða að svara því, hvernig þeir ætla að komast í kringum sjávarútvegsstefnu Evrópubandalagsins, sem er eins andstæð hagsmunum okkar Íslendinga og hugsast getur."" Þarna er talað eins og Nei-mennirnir gera í dag, en svo er það Björn Bjarnason, sem segir: „Ef marka má niðurstöður rannsókna innan Háskóla Íslands er sjávarútvegsstefna EB ekki eins andstæð íslenskum hagsmunum og margir hafa ætlað. Þeir, sem vilja kynnast þessari stefnu EB og átta sig á því, hvernig framkvæmd hennar hefur verið háttað, geta auðveldlega glöggvað sig á því í þessu riti, sem eðli málsins samkvæmt er ritað frá lögfræðilegum sjónarhóli. Sjávarútvegsstefna EB byggist að sjálfsögðu á Rómarsáttmálanum, stjórnarskrá bandalagsins, eins og aðrir sameiginlegir réttargjörningar bandalagsþjóðanna. Sjávarútvegsstefnan er hins vegar ekki njörvuð niður með sama hætti og aðrar mikilvægar og stefnumarkandi ákvarðanir um atvinnuvegi bandalagsþjóðanna. Á það ekki síst rætur að rekja til þess, að upphaflega voru það meginlandsþjóðir Evrópu, sem stofnuðu EB, og þær voru ekkert sérstaklega með hugann við sjávarútveg. Þetta breyttist þegar áhugi vaknaði í Danmörku og Bretlandi á aðild að EB og til undirbúnings henni var hafist handa við að móta hina sameiginlegu sjávarútvegsstefnu á árinu 1970. Varð stefnan ekki til í þeirri mynd, sem við þekkjum hana, fyrr en 1983." Björn bendir enn fremur á, að undir lok bókar sinnar lítur Ketill Sigurjónsson á sjávarútvegsstefnu EB frá sjónarhóli Íslendings og veltir því fyrir sér, hvernig staðan væri, ef Ísland ætti aðild að EB. Ketill nefnir þar t.d., að fiskveiðistjórnun hafi tekist betur á Íslandsmiðum en innan EB-lögsögunnar. Innan EB sé nú forgangsverkefni að bæta eftirlit með fiskveiðum og auka hagkvæmni í útgerð. Loks fengi Ísland verulega fjárstyrki til eftirlits á Íslandsmiðum og væntanlega einnig til að byggja upp atvinnuvegi samkvæmt byggðastefnu EB. Að lokum segir Björn: „Ástæða er til að minna á þá staðreynd, að við útfærslu landhelginnar hafa Íslendingar ætíð byggt á vísindalegum rökum og skírskotun til alþjóðaréttar. Að baki stefnumörkunar á þeim vettvangi lá fræðilegt álit til styrktar hinum pólitísku ákvörðunum. Sé ætlunin að hefja frekari viðræður við EB-ríki um íslenska sjávarútvegshagsmuni verður málstaður Íslands að byggjast á fræðilegum grunni og víðtækri þekkingu á EB-rétti og framkvæmd hans. Hann klykkir svo út með því að segja: „Í ritgerð Ketils Sigurjónssonar er að finna svör við því, hvernig Íslendingar kynnu að geta gætt mikilvægustu hagsmuna sinna í aðildarviðræðum við Evrópubandalagið." Ég er svo innilega sammála Birni, í þessum ritdómi hans. En jafnframt undrast ég mjög hans eigin orð í dag, þau sem ég vitnaði til hér að upphafi: „Aðild Íslands að ESB þýðir, að Íslendingar afsala sér forræði á sjávarauðlindinni og gera atlögu að eigin landbúnaði. Fleiri náttúruauðlindir eru í húfi." Og ég spyr enn: Af hverju má ekki reyna samninga?
Skoðun Verða rangfærslur að sannleika, ef þær eru endurteknar nógu oft!? Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Forseti ÍSÍ hvattur til að hefja tiltektina í eigin starfsemi Sigurður G. Guðjónsson skrifar
Skoðun Það er víst hægt að semja um aðildarskilmála! Mörg dæmi sanna það! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Orðatónar: Aukinn orðaforði og lesskilningur barna með íslenskri tónlist Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar