Icesave-atriðin 10 Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar 5. apríl 2011 07:00 1. Við borgum allt: Samkvæmt nýjustu samningsdrögum taka Íslendingar að sér að bæta Bretum og Hollendingum allt tjón þeirra vegna Icesave með vöxtum. Þeir fá 20.000 evrur á reikning, ætla að nota helming af þrotabúinu til að fjármagna það sem þeir ákváðu sjálfir að greiða til viðbótar og fá fjármögnunarkostnaðinn ofan á það sem þeir ætla Íslendingum að borga. Þetta hefði e.t.v. verið eðlilegt fyrsta tilboð á fyrsta fundi. 2. „Dómstólaleiðin": Ólíklegt er að B&H vilji fara í mál vegna þess að það hentar þeim hvorki að vinna né tapa. Það væri afleitt fyrir Evrópulönd sem þegar eru í ríkisskuldakreppu að fá dæmda á sig ábyrgð á allt of stórum og löskuðum bankakerfum sínum. Ef farið yrði í mál getur aðeins íslenskur dómstóll dæmt íslenska ríkið til greiðslu skaðabóta. Það hefur EFTA-dómstóllinn staðfest. Hvergi er að finna ríkisábyrgð á innistæðutryggingum en jafnvel þótt hinn íslenski dómstóll liti framhjá því er óhugsandi að B&H yrði dæmt meira en algjört skaðleysi í málinu (þ.e. sama og núverandi drög gera ráð fyrir) 3. Neyðarlögin og mismunun: Samningarnir breyta engu um dómsmál vegna mismununar. Þegar liggur fyrir krafa um slíkt m.a. frá hollenskum innistæðueigendum sem ekki fengu allt sitt greitt (Hollendingar mismunuðu sínu fólki saman borið við Breta). Eftirlitsstofnun EFTA hefur sagt að hún skoði líklega málið óháð samningum. Samþykkt samningsins breytir því engu um þann hræðsluáróður að neyðarlögunum kunni að verða blandað í málið. 4. Hverjum var mismunað?: Ef borinn er saman afrakstur innistæðueigenda á Íslandi annars vegar og í B&H hins vegar kemur í ljós að mismunun bitnaði frekar á þeim sem áttu innistæður hér á landi en öfugt. Bretar fengu öll sín verðmæti tryggð en þeir sem áttu innistæður á Íslandi fengu þær aðeins tryggðar í krónum sem fallið höfðu í verði um tugi prósenta. Breska og hollenska ríkið hagnast gífurlega á neyðarlögunum enda færðu þau kröfur þeirra í forgang. 5. Upphæðin: Ljóst er að 26 milljarðar í uppsafnaða vexti koma til greiðslu strax og samningarnir verða samþykktir (sama upphæð og heildarkostnaður við Búðarhálsvirkjun nema hvað sá kostnaður fellur til innanlands og eflir hagkerfið). Ath: Ekki er hægt að nota þá tæpu 20 milljarða sem eru í innistæðutryggingasjóðnum í vaxtagreiðslur. Það veltur svo á því hvernig verðmæti þrotabúsins sveiflast, og hvenær farið verður að greiða út, hver endanleg upphæð verður. Þar getur munað tugum og hundruðum milljarða. 6. Gengisáhættan: Gengi krónunnar má ekki breytast mikið til þess að upphæðin sem lendir á ríkinu hækki verulega. Þar var hins vegar miðað við opinbert gengi Seðlabankans. Raunverulegt gengi er miklu veikara og því eru tölurnar um áætlað tjón ríkisins blekking. Reynt hefur verið að gera lítið úr gengisáhættunni með því að halda því fram að krónan sé lágt skráð og muni líklega styrkjast. Teldu menn slíkar upplýsingar öruggar gætu þeir orðið óendanlega ríkir á að veðja rétt á þróun gjaldmiðils. Aðalatriðið er þó það að verið er að reikna matið út frá opinberu gengi Seðlabankans sem hefur ekkert með raunverulegt gengið að gera. 7. Gjaldeyrishöft: Allir sem gáfu fjárlaganefnd mat á áhrifum samninganna á gjaldeyrishöftin, nema Seðlabankinn, töldu að með þeim væri verið að festa gjaldeyrishöft í sessi og að áframhaldandi höft væru í raun forsenda samninganna. Nú hefur Seðlabankinn viðurkennt að til standi að viðhalda höftunum út árið 2015. Varla þarf að taka fram að gjaldeyrishöft eru mun skaðlegri erlendri fjárfestingu en deila embættismanna um Evrópureglur. 8. Lánstraust og fjármögnun: Aukin skuldsetning bætir ekki skuldatryggingaálag heldur gerir það lakara. Þetta mátti öllum vera ljóst fyrir síðustu þjóðaratkvæðagreiðslu en samt leyfðu Icesave-menn sér að halda hinu gagnstæða fram. Þegar Íslendingar höfnuðu Icesave II fór lánstraust landsins að batna jafnt og þétt en hafði verið afleitt fram að því. Það hefur hins vegar fjarað undan öðrum ríkjum á sama tíma. Það er fráleitt að halda því fram að „alþjóðasamfélagið" myndi samsæri um að setja lönd í fjármögnungarbann bara af því þau vilja standa á rétti sínum gagnvar ólögvörðum kröfum í afmörkuðu máli. Fólk og fyrirtæki fjárfesta þar sem er hagnaðarvon eins og hefur komið á daginn. 9. Ímynd þjóðarinnar: Haldi einhver að Íslendingar geti bætt ímynd sína með því að taka á sig skuldir einkabanka hefur sá hinn sami ekki verið að fylgjast með erlendum fjölmiðlum. Þar fagna menn framgöngu Íslendinga í að bjóða fjármálageiranum birginn og líta á baráttu Íslendinga sem fyrirmynd í þeirri baráttu sem nú er hafin í Evrópu vegna skuldakrísunnar. Meira að segja virtustu fjármálablöð heims, Financial Times og Wall Street Journal verja málstað Íslendinga. 10. Þeir sem höfðu rangt fyrir sér um allt: Málflutningur þeirra sem vilja að almenningur taki á sig Icesave-kröfurnar er ekki aðeins ótrúverðugur heldur líka óskammfeilinn því að sama fólk hélt fram nákvæmlega sama hræðsluáróðri fyrir þjóðaratkvæðagreiðsluna síðast og hafði rangt fyrir sér um allt. Nú er sami áróður endurfluttur enda þótt fáránleiki hans blasi við hverjum sem fylgst hefur með fréttum. Tækifæri Íslands eru óþrjótandi svo framarlega sem tekst að vinna á ríkisskuldunum. Ríkis- og bankaskuldakrísan í Evrópu er nú farin aftur á fullan skrið. Vilja Íslendingar lögfesta á sig áhættusamar kröfur í erlendri mynt rétt áður en þau mál koma öll upp á yfirborðið og í ljós kemur aðrar þjóðir munu ekki taka á sig kröfur sem Íslendingum er ætlað að samþykkja án dóms og laga. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Icesave Sigmundur Davíð Gunnlaugsson Mest lesið Eru nýbakaðar mæður komnar aftur á bak við eldavélina, á TikTok? Ingunn Björk Vilhjálmsdóttir Skoðun Torfþakið varð að mýri Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir Skoðun Tölum um umferðaröryggi Ágúst Mogensen Skoðun Það sem er ekki sagt um geðheilsumál barna Ásdís Bergþórsdóttir Skoðun Auðvitað á að treysta fólki sjálfu fyrir því hvert það beinir viðskiptum sínum Sigurður G. Guðjónsson Skoðun Kom pólitík nálægt Brákarborgarfúskinu? Helgi Áss Grétarsson Skoðun Yndislestur og fyrirmyndir Vilhjálmur Þór Svansson Skoðun Afleiðingar hinna löngu dökku skugga andlegs ofbeldis Matthildur Björnsdóttir Skoðun Myndum greiða miklu meira Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Alvarleg atvik í heilbrigðisþjónustu hafa víðtækar afleiðingar Ásta Kristín Andrésdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Eru nýbakaðar mæður komnar aftur á bak við eldavélina, á TikTok? Ingunn Björk Vilhjálmsdóttir skrifar Skoðun Torfþakið varð að mýri Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Tölum um umferðaröryggi Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Afleiðingar hinna löngu dökku skugga andlegs ofbeldis Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Það sem er ekki sagt um geðheilsumál barna Ásdís Bergþórsdóttir skrifar Skoðun Auðvitað á að treysta fólki sjálfu fyrir því hvert það beinir viðskiptum sínum Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Myndum greiða miklu meira Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Kom pólitík nálægt Brákarborgarfúskinu? Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Yndislestur og fyrirmyndir Vilhjálmur Þór Svansson skrifar Skoðun Færeyingar vissulega til fyrirmyndar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Glútenlaust nesti - djöfulsins lúxus! Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun ÉG ÞORI! Inga Sæland skrifar Skoðun Hver er hún þessi drusla? Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Börn eða bissness Bryndís Jónsdóttir skrifar Skoðun Carnivore: Kransæðastífla og skínandi fínir kviðvöðvar? Guðrún Nanna Egilsdóttir ,Dögg Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Pawel og bronsið Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Stýrivextir verða að lækka Fjóla Einarsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigð skynsemi Einar Scheving skrifar Skoðun Hvar endar þetta? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Höfðu algerlega rétt fyrir sér Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Íslenskar getraunir og ólögleg veðmálafyrirtæki Pétur Hrafn Sigurðsson skrifar Skoðun Hættustig Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Minnkandi ábati stýrivaxta á verðbólgu Aron Heiðar Steinsson skrifar Skoðun Hún var kölluð drusla Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Til fyrirmyndar? Sverrir Björnsson skrifar Skoðun Tölum endilega íslensku, takk Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Les(mis)skilningur Miðflokksmanna Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Kennarinn sem breytti lífi þínu Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Tímabært að stokka spilin og gefa upp á nýtt Maarten Haijer skrifar Skoðun Cut The Crap! Davíð Bergmann skrifar Sjá meira
1. Við borgum allt: Samkvæmt nýjustu samningsdrögum taka Íslendingar að sér að bæta Bretum og Hollendingum allt tjón þeirra vegna Icesave með vöxtum. Þeir fá 20.000 evrur á reikning, ætla að nota helming af þrotabúinu til að fjármagna það sem þeir ákváðu sjálfir að greiða til viðbótar og fá fjármögnunarkostnaðinn ofan á það sem þeir ætla Íslendingum að borga. Þetta hefði e.t.v. verið eðlilegt fyrsta tilboð á fyrsta fundi. 2. „Dómstólaleiðin": Ólíklegt er að B&H vilji fara í mál vegna þess að það hentar þeim hvorki að vinna né tapa. Það væri afleitt fyrir Evrópulönd sem þegar eru í ríkisskuldakreppu að fá dæmda á sig ábyrgð á allt of stórum og löskuðum bankakerfum sínum. Ef farið yrði í mál getur aðeins íslenskur dómstóll dæmt íslenska ríkið til greiðslu skaðabóta. Það hefur EFTA-dómstóllinn staðfest. Hvergi er að finna ríkisábyrgð á innistæðutryggingum en jafnvel þótt hinn íslenski dómstóll liti framhjá því er óhugsandi að B&H yrði dæmt meira en algjört skaðleysi í málinu (þ.e. sama og núverandi drög gera ráð fyrir) 3. Neyðarlögin og mismunun: Samningarnir breyta engu um dómsmál vegna mismununar. Þegar liggur fyrir krafa um slíkt m.a. frá hollenskum innistæðueigendum sem ekki fengu allt sitt greitt (Hollendingar mismunuðu sínu fólki saman borið við Breta). Eftirlitsstofnun EFTA hefur sagt að hún skoði líklega málið óháð samningum. Samþykkt samningsins breytir því engu um þann hræðsluáróður að neyðarlögunum kunni að verða blandað í málið. 4. Hverjum var mismunað?: Ef borinn er saman afrakstur innistæðueigenda á Íslandi annars vegar og í B&H hins vegar kemur í ljós að mismunun bitnaði frekar á þeim sem áttu innistæður hér á landi en öfugt. Bretar fengu öll sín verðmæti tryggð en þeir sem áttu innistæður á Íslandi fengu þær aðeins tryggðar í krónum sem fallið höfðu í verði um tugi prósenta. Breska og hollenska ríkið hagnast gífurlega á neyðarlögunum enda færðu þau kröfur þeirra í forgang. 5. Upphæðin: Ljóst er að 26 milljarðar í uppsafnaða vexti koma til greiðslu strax og samningarnir verða samþykktir (sama upphæð og heildarkostnaður við Búðarhálsvirkjun nema hvað sá kostnaður fellur til innanlands og eflir hagkerfið). Ath: Ekki er hægt að nota þá tæpu 20 milljarða sem eru í innistæðutryggingasjóðnum í vaxtagreiðslur. Það veltur svo á því hvernig verðmæti þrotabúsins sveiflast, og hvenær farið verður að greiða út, hver endanleg upphæð verður. Þar getur munað tugum og hundruðum milljarða. 6. Gengisáhættan: Gengi krónunnar má ekki breytast mikið til þess að upphæðin sem lendir á ríkinu hækki verulega. Þar var hins vegar miðað við opinbert gengi Seðlabankans. Raunverulegt gengi er miklu veikara og því eru tölurnar um áætlað tjón ríkisins blekking. Reynt hefur verið að gera lítið úr gengisáhættunni með því að halda því fram að krónan sé lágt skráð og muni líklega styrkjast. Teldu menn slíkar upplýsingar öruggar gætu þeir orðið óendanlega ríkir á að veðja rétt á þróun gjaldmiðils. Aðalatriðið er þó það að verið er að reikna matið út frá opinberu gengi Seðlabankans sem hefur ekkert með raunverulegt gengið að gera. 7. Gjaldeyrishöft: Allir sem gáfu fjárlaganefnd mat á áhrifum samninganna á gjaldeyrishöftin, nema Seðlabankinn, töldu að með þeim væri verið að festa gjaldeyrishöft í sessi og að áframhaldandi höft væru í raun forsenda samninganna. Nú hefur Seðlabankinn viðurkennt að til standi að viðhalda höftunum út árið 2015. Varla þarf að taka fram að gjaldeyrishöft eru mun skaðlegri erlendri fjárfestingu en deila embættismanna um Evrópureglur. 8. Lánstraust og fjármögnun: Aukin skuldsetning bætir ekki skuldatryggingaálag heldur gerir það lakara. Þetta mátti öllum vera ljóst fyrir síðustu þjóðaratkvæðagreiðslu en samt leyfðu Icesave-menn sér að halda hinu gagnstæða fram. Þegar Íslendingar höfnuðu Icesave II fór lánstraust landsins að batna jafnt og þétt en hafði verið afleitt fram að því. Það hefur hins vegar fjarað undan öðrum ríkjum á sama tíma. Það er fráleitt að halda því fram að „alþjóðasamfélagið" myndi samsæri um að setja lönd í fjármögnungarbann bara af því þau vilja standa á rétti sínum gagnvar ólögvörðum kröfum í afmörkuðu máli. Fólk og fyrirtæki fjárfesta þar sem er hagnaðarvon eins og hefur komið á daginn. 9. Ímynd þjóðarinnar: Haldi einhver að Íslendingar geti bætt ímynd sína með því að taka á sig skuldir einkabanka hefur sá hinn sami ekki verið að fylgjast með erlendum fjölmiðlum. Þar fagna menn framgöngu Íslendinga í að bjóða fjármálageiranum birginn og líta á baráttu Íslendinga sem fyrirmynd í þeirri baráttu sem nú er hafin í Evrópu vegna skuldakrísunnar. Meira að segja virtustu fjármálablöð heims, Financial Times og Wall Street Journal verja málstað Íslendinga. 10. Þeir sem höfðu rangt fyrir sér um allt: Málflutningur þeirra sem vilja að almenningur taki á sig Icesave-kröfurnar er ekki aðeins ótrúverðugur heldur líka óskammfeilinn því að sama fólk hélt fram nákvæmlega sama hræðsluáróðri fyrir þjóðaratkvæðagreiðsluna síðast og hafði rangt fyrir sér um allt. Nú er sami áróður endurfluttur enda þótt fáránleiki hans blasi við hverjum sem fylgst hefur með fréttum. Tækifæri Íslands eru óþrjótandi svo framarlega sem tekst að vinna á ríkisskuldunum. Ríkis- og bankaskuldakrísan í Evrópu er nú farin aftur á fullan skrið. Vilja Íslendingar lögfesta á sig áhættusamar kröfur í erlendri mynt rétt áður en þau mál koma öll upp á yfirborðið og í ljós kemur aðrar þjóðir munu ekki taka á sig kröfur sem Íslendingum er ætlað að samþykkja án dóms og laga.
Eru nýbakaðar mæður komnar aftur á bak við eldavélina, á TikTok? Ingunn Björk Vilhjálmsdóttir Skoðun
Auðvitað á að treysta fólki sjálfu fyrir því hvert það beinir viðskiptum sínum Sigurður G. Guðjónsson Skoðun
Skoðun Eru nýbakaðar mæður komnar aftur á bak við eldavélina, á TikTok? Ingunn Björk Vilhjálmsdóttir skrifar
Skoðun Auðvitað á að treysta fólki sjálfu fyrir því hvert það beinir viðskiptum sínum Sigurður G. Guðjónsson skrifar
Skoðun Carnivore: Kransæðastífla og skínandi fínir kviðvöðvar? Guðrún Nanna Egilsdóttir ,Dögg Guðmundsdóttir skrifar
Eru nýbakaðar mæður komnar aftur á bak við eldavélina, á TikTok? Ingunn Björk Vilhjálmsdóttir Skoðun
Auðvitað á að treysta fólki sjálfu fyrir því hvert það beinir viðskiptum sínum Sigurður G. Guðjónsson Skoðun