Stóryrtur formaður KÍ Halldór Halldórsson skrifar 3. febrúar 2011 10:30 Í aðsendri grein Eiríks Jónssonar, formanns Kennarasambands Íslands, sem birt var í Fréttablaðinu mánudaginn 24. janúar sl. vandar hann ekki fremur en áður kveðjurnar til sveitarfélaganna. Hann kýs að tala niður til kjörinna fulltrúa í sveitarstjórnum og spyr hvort sveitarstjórnarmenn séu að ganga af göflunum. Hann talar um svartsýna og sjálfumglaða sveitarstjórnarmenn þar sem margt hafi farið úrskeiðis í fjármálastjórn, menn hafi verið að gera málamyndagjörninga í starfsmannamálum og afneitun þeirra á eigin mistökum eigi sér stað. Hann segir sveitarstjórnarmenn stunda tilviljunarkennd vinnubrögð, sýna nemendum áhugaleysi, starfsfólki skóla lítilsvirðingu og að þeir semji af sér í samningum við ríkið. Fleira telur hann upp til miska fyrir þá fulltrúa sem hafa verið kosnir í lýðræðislegum kosningum af íbúum sveitarfélaga til að fara með stjórn þessara samfélagseininga. Því verður ekki leynt að mann setur hljóðan eftir slíkan reiðilestur. Hvað gengur manninum til? Nú standa yfir kjaraviðræður aðila og verður að telja að slík innkoma formanns KÍ í fjölmiðlum geti vart verið með það að markmiði að auðvelda lausn þeirra mála. Ekki vil ég trúa því að tilgangur hans sé að breyta vinsamlegum og hlutlægum kjaraviðræðum í harðvítuga kjaradeilu? Reyndar tekur hann ekki beinan þátt í þessum viðræðum enda er hann að láta af störfum á næstu vikum sem formaður KÍ og maður spyr sig hvort þetta geti virkilega verið hans lokakveðjur til sveitarstjórnarmanna þessa lands og hans lokainnlegg til samninganefnda KÍ á þessum erfiðu tímum? Í raun dæma orð fráfarandi formanns KÍ sig sjálf og eru vart svaraverð. Engu að síður setur hann fram svo stóra og illa ígrundaða fullyrðingu í greininni að ekki verður hjá því komist að leiðrétta hana. Hann segir að stærstu mistökin sem sveitarstjórnarmenn hafi gert í samningum við ríkið þegar sveitarfélögin sömdu um yfirtöku á öllum rekstri grunnskólans árið 1996 séu þegar þau hafi einungis fengið 60% af því fjármagni sem þurfti til að standa undir rekstri skóla. Þessu til stuðnings vísar hann til útreikninga Kennarasambands Íslands frá þeim tíma. Hvernig er hægt að halda slíku fram og ætlast til að einhver taki mark á sér? Hvar eru þessir útreikningar KÍ? Í samningunum um yfirtöku á öllum rekstri grunnskólans fengu sveitarfélögin allt það fjármagn sem ríkið setti í rekstur sömu þátta og sveitarfélögin yfirtóku. Ef fullyrðing formanns KÍ myndi standast þá þýddi það að ríkið hefði rekið grunnskólann með 60% fjármögnun. Hvaðan komu þá þau 40% sem upp á vantaði til að starfrækja grunnskólann? Þetta gengur einfaldlega ekki upp hjá formanninum. Til viðbótar því fjármagni sem ríkið hafði sett til grunnskólans fyrir flutning fengu sveitarfélögin aukið fjármagn m.a. til að flýta fyrir einsetningu grunnskólans, uppbyggingu og rekstri mötuneyta og til að fjármagna fjölgun kennslustunda í áföngum. Í samningnum við ríkið árið 1996 var ákvæði um að endurmeta kostnað og tekjuþörf sveitarfélaga árið 2000. Það var gert og voru bæði ríkið og sveitarfélögin sammála um að ekki væri ástæða til að breyta forsendum samningsins. Byggði sú niðurstaða m.a. á sérstakri úttekt á málinu sem endurskoðunarfyrirtækið KPMG gerði auk rannsóknar sem Ólafur Darri Andrason, núverandi hagfræðingur ASÍ, gerði. Þetta skýrist m.a. af því að þrátt fyrir að sveitarfélögin hafi veitt viðbótarfjármagni til skólanna til að auka þjónustuna styrktist útsvarsstofn þeirra svo mikið að þau höfðu góð efni á útgjaldaauka vegna bættrar þjónustu. Aftur var gerð úttekt á stöðunni af hálfu Sambands íslenskra sveitarfélaga árið 2007. Þá kom skýrt fram að sveitarfélögin höfðu ákveðið að verja enn stærri hluta tekna sinna til grunnskólans enda hafa þau sýnt mjög mikinn metnað á þeim vettvangi. Frá árinu 1997 til 2006 hafði stöðugildum kennara og stjórnenda í grunnskólum fjölgað um 1.455 eða 43,6% og öðru starfsfólki úr 1.281 í 2.174 eða um 69,7%. Á sama tíma fjölgaði nemendum úr 42.319 í 43.875 eða um 1.556 sem er 3,7% aukning. Þetta þýðir að á þessu tímabili fjölgaði um 1,5 stöðugildi starfsmanna fyrir hvern nemanda sem bættist við. Skóli án aðgreiningar, fjölgun vikulegra kennslutíma, lægri kennsluskylda kennara, meiri sérfræðiþjónusta, aukin gæði stjórnunar og mörg fleiri verkefni sem aukið hafa gæði skólastarfsins valda þessari fjölgun með tilheyrandi kostnaði. Frábært starf kennara og stjórnenda við þróun þessarar þjónustu hefur verið mikilvægt sveitarfélögunum við að bæta skólastarfið og sinna nemendum betur en áður. Sá grunnskóli sem sveitarfélögin starfrækja í dag er allt annar og betri grunnskóli en sveitarfélögin tóku við frá ríkinu. Er þessi þróun í takti við aðra þjónustu sem sveitarfélögin hafa verið að útfæra og bæta á liðnum árum. Þau gátu það vegna tekjuaukningar í góðæristímabilinu. Nú hefur því miður brostið á kreppuástand sem einfaldlega kallar á að undið sé að einhverju leyti ofan af því sem byggt var upp og finna þarf nýtt jafnvægi. Sveitarfélögin verða að hafa tekjur til að standa undir útgjöldum vegna þjónustu. Þau hafa kallað til verka starfsmenn sína til að aðstoða við þá vinnu og við vitum öll að ekki er hægt að undanskilja kennara og skólastarfið í þeim efnum. Öll sveitarfélög reyna að sjálfsögðu eins og kostur er að hlífa skólastarfinu. Þau reyna að forgangsraða í þágu grunnþjónustunnar en það þýðir ekki að hægt sé að komast hjá því að snerta útgjaldaliði hennar. Sveitarfélögin, líkt og ríkissjóður og allur almenningur, þurfa að endurskipuleggja rekstur sinn og lækka útgjöld vegna minni ráðstöfunartekna en áður. Sveitarstjórnarfólk er áhugasamt um að starfrækja góða þjónustu. Það vill vel og það þarfnast stuðnings, samvinnu og skilnings, en ekki ósanngjarnra árása eins og fráfarandi formaður KÍ leyfir sér í fyrrgreindri blaðagrein. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Halldór Halldórsson Mest lesið Sjálfstæðismenn boða víst skattalækkanir á þá efnamestu Haukur V. Alfreðsson Skoðun Almageddon? Eyþór Kristleifsson Skoðun Viltu borga 200 þús á mánuði eða 600 þús á mánuði af íbúðinni? Hildur Þórðardóttir Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson Skoðun Það sem ekki má fjalla um fyrir kosningar til Alþingis Árni Jensson Skoðun ESB kærir sig ekkert um Ísland í jólagjöf Ole Anton Bieltvedt Skoðun Óstjórn í húsnæðismálum Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun Betri Strætó 2025 og (svo) Borgarlína Dagur B. Eggertsson Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Vímuefnið VONÍUM Haraldur Ingi Haraldsson Skoðun Skoðun Skoðun Nýtanleg verðmætasköpun um allt land Jóhann Frímann Arinbjarnarson skrifar Skoðun Geðrænn vandi barna og ungmenna Eldur S. Kristinsson skrifar Skoðun Það er kominn verðmiði á fangelsið en hvað má ungmenni í alvarlegum vanda kosta? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hinn opni tékki samgöngusáttmálans – ljósastýring og Sundabraut Eiríkur S. Svavarsson skrifar Skoðun Eru sumir heppnari en aðrir? Anna Kristín Jensdóttir skrifar Skoðun Við þurfum stjórnmálamenn sem skilja mikilvægi stærstu atvinnugreinar landsins Aðalheiður Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Kallað eftir fyrirsjáanleika í opinberum framkvæmdum Þorsteinn Víglundsson ,Jónína Guðmundsdóttir,Karl Andreassen skrifar Skoðun Sjálfstætt fólk Kristín Linda Jónsdóttir skrifar Skoðun Óstjórn í húsnæðismálum Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Arfur stjórnmálanna 2024 Elvar Eyvindsson skrifar Skoðun Kjósum rétt(indi) fyrir fatlað fólk! Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Frelsi er allra, ekki fárra útvaldra Jón Óskar Sólnes skrifar Skoðun Menntun og tækifæri: Hvað veljum við fyrir Ísland? Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Eyðimerkurganga kosningabaráttunnar? Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan eða evran? Kostir og gallar Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Kjóstu meiri árangur Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hvaða hlekkur ert þú í keðjunni? Ellý Tómasdóttir skrifar Skoðun Laxeldið verður ekki stöðvað Kristinn H. Gunnarsson skrifar Skoðun Þroskamerki þjóðar Tómas Torfason skrifar Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Var stytting náms til stúdentsprófs í þágu ungmenna? Sigurður E. Sigurjónsson skrifar Skoðun Það sem ekki má fjalla um fyrir kosningar til Alþingis Árni Jensson skrifar Skoðun Launafólk sýndi ábyrgð – Hvað með bankana og fjármagnseigendur? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Sjálfstæðar konur? Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Fullveldinu er fórnað með aðild að Evrópusambandinu Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Endurhugsum dæmið, endurnýtum textíl Guðbjörg Rut Pálmadóttir skrifar Skoðun Betri Strætó 2025 og (svo) Borgarlína Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Um kosningar, gulrætur og verðbólgu Jean-Rémi Chareyre skrifar Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson skrifar Sjá meira
Í aðsendri grein Eiríks Jónssonar, formanns Kennarasambands Íslands, sem birt var í Fréttablaðinu mánudaginn 24. janúar sl. vandar hann ekki fremur en áður kveðjurnar til sveitarfélaganna. Hann kýs að tala niður til kjörinna fulltrúa í sveitarstjórnum og spyr hvort sveitarstjórnarmenn séu að ganga af göflunum. Hann talar um svartsýna og sjálfumglaða sveitarstjórnarmenn þar sem margt hafi farið úrskeiðis í fjármálastjórn, menn hafi verið að gera málamyndagjörninga í starfsmannamálum og afneitun þeirra á eigin mistökum eigi sér stað. Hann segir sveitarstjórnarmenn stunda tilviljunarkennd vinnubrögð, sýna nemendum áhugaleysi, starfsfólki skóla lítilsvirðingu og að þeir semji af sér í samningum við ríkið. Fleira telur hann upp til miska fyrir þá fulltrúa sem hafa verið kosnir í lýðræðislegum kosningum af íbúum sveitarfélaga til að fara með stjórn þessara samfélagseininga. Því verður ekki leynt að mann setur hljóðan eftir slíkan reiðilestur. Hvað gengur manninum til? Nú standa yfir kjaraviðræður aðila og verður að telja að slík innkoma formanns KÍ í fjölmiðlum geti vart verið með það að markmiði að auðvelda lausn þeirra mála. Ekki vil ég trúa því að tilgangur hans sé að breyta vinsamlegum og hlutlægum kjaraviðræðum í harðvítuga kjaradeilu? Reyndar tekur hann ekki beinan þátt í þessum viðræðum enda er hann að láta af störfum á næstu vikum sem formaður KÍ og maður spyr sig hvort þetta geti virkilega verið hans lokakveðjur til sveitarstjórnarmanna þessa lands og hans lokainnlegg til samninganefnda KÍ á þessum erfiðu tímum? Í raun dæma orð fráfarandi formanns KÍ sig sjálf og eru vart svaraverð. Engu að síður setur hann fram svo stóra og illa ígrundaða fullyrðingu í greininni að ekki verður hjá því komist að leiðrétta hana. Hann segir að stærstu mistökin sem sveitarstjórnarmenn hafi gert í samningum við ríkið þegar sveitarfélögin sömdu um yfirtöku á öllum rekstri grunnskólans árið 1996 séu þegar þau hafi einungis fengið 60% af því fjármagni sem þurfti til að standa undir rekstri skóla. Þessu til stuðnings vísar hann til útreikninga Kennarasambands Íslands frá þeim tíma. Hvernig er hægt að halda slíku fram og ætlast til að einhver taki mark á sér? Hvar eru þessir útreikningar KÍ? Í samningunum um yfirtöku á öllum rekstri grunnskólans fengu sveitarfélögin allt það fjármagn sem ríkið setti í rekstur sömu þátta og sveitarfélögin yfirtóku. Ef fullyrðing formanns KÍ myndi standast þá þýddi það að ríkið hefði rekið grunnskólann með 60% fjármögnun. Hvaðan komu þá þau 40% sem upp á vantaði til að starfrækja grunnskólann? Þetta gengur einfaldlega ekki upp hjá formanninum. Til viðbótar því fjármagni sem ríkið hafði sett til grunnskólans fyrir flutning fengu sveitarfélögin aukið fjármagn m.a. til að flýta fyrir einsetningu grunnskólans, uppbyggingu og rekstri mötuneyta og til að fjármagna fjölgun kennslustunda í áföngum. Í samningnum við ríkið árið 1996 var ákvæði um að endurmeta kostnað og tekjuþörf sveitarfélaga árið 2000. Það var gert og voru bæði ríkið og sveitarfélögin sammála um að ekki væri ástæða til að breyta forsendum samningsins. Byggði sú niðurstaða m.a. á sérstakri úttekt á málinu sem endurskoðunarfyrirtækið KPMG gerði auk rannsóknar sem Ólafur Darri Andrason, núverandi hagfræðingur ASÍ, gerði. Þetta skýrist m.a. af því að þrátt fyrir að sveitarfélögin hafi veitt viðbótarfjármagni til skólanna til að auka þjónustuna styrktist útsvarsstofn þeirra svo mikið að þau höfðu góð efni á útgjaldaauka vegna bættrar þjónustu. Aftur var gerð úttekt á stöðunni af hálfu Sambands íslenskra sveitarfélaga árið 2007. Þá kom skýrt fram að sveitarfélögin höfðu ákveðið að verja enn stærri hluta tekna sinna til grunnskólans enda hafa þau sýnt mjög mikinn metnað á þeim vettvangi. Frá árinu 1997 til 2006 hafði stöðugildum kennara og stjórnenda í grunnskólum fjölgað um 1.455 eða 43,6% og öðru starfsfólki úr 1.281 í 2.174 eða um 69,7%. Á sama tíma fjölgaði nemendum úr 42.319 í 43.875 eða um 1.556 sem er 3,7% aukning. Þetta þýðir að á þessu tímabili fjölgaði um 1,5 stöðugildi starfsmanna fyrir hvern nemanda sem bættist við. Skóli án aðgreiningar, fjölgun vikulegra kennslutíma, lægri kennsluskylda kennara, meiri sérfræðiþjónusta, aukin gæði stjórnunar og mörg fleiri verkefni sem aukið hafa gæði skólastarfsins valda þessari fjölgun með tilheyrandi kostnaði. Frábært starf kennara og stjórnenda við þróun þessarar þjónustu hefur verið mikilvægt sveitarfélögunum við að bæta skólastarfið og sinna nemendum betur en áður. Sá grunnskóli sem sveitarfélögin starfrækja í dag er allt annar og betri grunnskóli en sveitarfélögin tóku við frá ríkinu. Er þessi þróun í takti við aðra þjónustu sem sveitarfélögin hafa verið að útfæra og bæta á liðnum árum. Þau gátu það vegna tekjuaukningar í góðæristímabilinu. Nú hefur því miður brostið á kreppuástand sem einfaldlega kallar á að undið sé að einhverju leyti ofan af því sem byggt var upp og finna þarf nýtt jafnvægi. Sveitarfélögin verða að hafa tekjur til að standa undir útgjöldum vegna þjónustu. Þau hafa kallað til verka starfsmenn sína til að aðstoða við þá vinnu og við vitum öll að ekki er hægt að undanskilja kennara og skólastarfið í þeim efnum. Öll sveitarfélög reyna að sjálfsögðu eins og kostur er að hlífa skólastarfinu. Þau reyna að forgangsraða í þágu grunnþjónustunnar en það þýðir ekki að hægt sé að komast hjá því að snerta útgjaldaliði hennar. Sveitarfélögin, líkt og ríkissjóður og allur almenningur, þurfa að endurskipuleggja rekstur sinn og lækka útgjöld vegna minni ráðstöfunartekna en áður. Sveitarstjórnarfólk er áhugasamt um að starfrækja góða þjónustu. Það vill vel og það þarfnast stuðnings, samvinnu og skilnings, en ekki ósanngjarnra árása eins og fráfarandi formaður KÍ leyfir sér í fyrrgreindri blaðagrein.
Skoðun Það er kominn verðmiði á fangelsið en hvað má ungmenni í alvarlegum vanda kosta? Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hinn opni tékki samgöngusáttmálans – ljósastýring og Sundabraut Eiríkur S. Svavarsson skrifar
Skoðun Við þurfum stjórnmálamenn sem skilja mikilvægi stærstu atvinnugreinar landsins Aðalheiður Ósk Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Kallað eftir fyrirsjáanleika í opinberum framkvæmdum Þorsteinn Víglundsson ,Jónína Guðmundsdóttir,Karl Andreassen skrifar
Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar
Skoðun Launafólk sýndi ábyrgð – Hvað með bankana og fjármagnseigendur? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar
Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar