Staðan á sjúkraflugi á Íslandi er dauðans alvara! 9. nóvember 2011 06:00 Íslendingar eru duglegir að bera sig saman við vestrænar þjóðir í hæfni og gæðum þjónustu og menntunar. Við segjum stolt frá því að við teljum okkur vera á pari við Norðurlandaþjóðirnar með að virða réttindi og þjónusta þegna landsins. Að fenginni faglegri og persónulegri reynslu finn ég mig knúinn til að leggja mitt mat á stöðu þeirrar þjónustu sem veitt er við sjómenn og sjúklinga utan höfuðborgarinnar. Mýflug er með samning við velferðarráðuneytið og sér um allt sjúkraflug innanlands, leggur til vélar, búnað og mannafla til að sinna þessari þjónustu. Sjúkraflugið er gert út frá Akureyri. Fagleg og rétt viðbrögð einkenna vinnubrögð þeirra sem vinna við þessar erfiðu aðstæður. Hinsvegar er alvarlegt hve þetta tekur langan tíma og ítrekað hefur það komið fyrir að Mýflug hefur ekki getað veitt þessa þjónustu innan þess tíma sem samningurinn kveður á um. Samkvæmt samningnum er viðbragðstími sjúkraflugs 60 mínútur frá því að beiðni berst þar til vélin á fara í loftið. Ef beiðni berst um að þörf sé á varavél skal hún fara í loftið innan 105 mínútna. Mýflug notar TF-MYX í sjúkraflug. Þetta eru öflugar vélar sem nýtast vel við íslenskar aðstæður. Varavél, TF-FMS, er sömu gerðar. Nýlega kenndi ég mér eymsla í kviði og þurfti í aðgerð. Skurðlæknirinn í Eyjum var ekki viðlátinn og þurfti ég sjúkraflug til Reykjavíkur. Um hádegi var mér tilkynnt að það yrði bið á sjúkrafluginu. Ég var í forgangi 3, sem ekki er aðkallandi bráðaflokkun. Biðin var orðin löng þegar ég komst á deild klukkan 18.50. Fyrir forgang 3 flokkaðan sjúkling er þetta of langur tími. Þar sem ég er sjúkraflutningamaður leitaði ég skýringa hjá áhöfninni og var mér tjáð að óvenju mörg bráðatilfelli hafi verið þennan dag. Varavél reyndist ekki kölluð út því hún var í öðrum verkefnum, tvo tíma tæki að gera hana klára því sjúkraflugsbúnaðurinn var í Reykjavík en vélin fyrir norðan. Það fannst mér óviðunandi skýring. Sem betur fer var ég ekki bráðveikur. En ég leiddi hugann að því, er það rétt að manni skuli líða eins og afgangsstærð, annars flokks þegni sem er látinn bíða en ekki gerðar viðeigandi lögbundnar ráðstafanir. Er þetta þjónustan sem við viljum veita? Sannarlega ekki! Ég greiði mína skatta og skyldur og tel mig eiga rétt á meiri gæðum í þessari grunnþjónustu. Ég vil taka það sérstaklega fram að þjónustan sem ég þáði þennan dag var veitt af virðingu og fagmennsku fram í fingurgóma, frá Eyjum og þar til að ég útskrifaðist. Er það skoðun mín að þjónustan myndi batna gríðarlega ef önnur sjúkravél væri staðsett í Reykjavík. Allar forsendur eru fyrir hendi til að reka sjúkraflugvél frá höfuðstaðnum líka. Sérþjálfaður mannskapur er bæði í Reykjavík og á Akureyri. Landinu mætti skipta upp í svæði og fluginu stýrt eftir lengd og tilfellum. Tvær vélar auka öryggið þar sem önnur vélin yrði til vara. Það kerfi yrði að minnsta kosti ekki lakara en það sem notast er við í dag. Ráðamenn koma til með að segja að þetta snúist um peninga. En eru nokkrar milljónir mikill aukakostnaður þegar um er að ræða björgun á mannslífum? Þyrlur Landhelgisgæslunnar eru nefndar sem „backup“ við þessar aðstæður. Hvernig er hægt að stóla á það? Fréttir hafa verið fluttar af því að þar sé mikill niðurskurður í rekstri eins og hjá mörgum öðrum stofnunum. Það þýðir að oft er bara ein þyrla tiltæk til að sinna landinu og miðunum. Gæslan hefur það skilgreinda hlutverk að þjóna skipaflotanum, þjónusta sem er í hættu. Mér finnst með ólíkindum hve sjómenn og útgerðarmenn eru slakir yfir fréttunum af skerðingum í flugrekstri Landhelgisgæslunnar. Við erum með einstakt kerfi í menntun og endurmenntun sjómanna, en það stoðar lítið ef þyrlurnar komast ekki til skipanna þegar hætta steðjar að. Samkvæmt öryggisreglum má þyrla ekki fara lengra frá landi en 20 mílur þegar ekki er önnur til aðstoðar. Reglur eru settar til að fara eftir og til að tryggja öryggi þyrlna og áhafna þeirra. Mörg tilvik hafa komið upp þar sem einungis ein áhöfn er á vakt m.a. vegna þjálfunar flugmanna og annarra áhafnarmeðlima. Frá 6. janúar n.k. í þrjá mánuði, er önnur vélin í reglubundinni skoðun og þá er einungis ein vél tiltæk. Þá eru framundan verstu vetrarmánuðirnir á sjó og ein þyrla getur einungis farið 20 mílur frá landi. Til að veita aðstoð þarf skipið að sigla á móti þyrlunni. Ef skipið verður vélarvana, þá er það ekki möguleiki. Hvernig á þá að koma neyðaraðstoð um borð? Hvað tekur það langan tíma? Það er því falskt öryggi að telja fólki trú um að þyrlan geti verið til vara fyrir sjúkraflugið ef mikið er að gera. Landhelgisgæslan á fullt í fangi með að halda úti einni vél og áhöfn til að sinna flotanum okkar, og það aðeins ef slys eða óhöpp verða innan 20 mílna. Með þessum skrifum vil ég gera það ljóst að sjúkraflug á Íslandi er svo sannarlega ekki í betri horfum en það var fyrir 30 árum. Þá var sjúkravél í hverjum landsfjórðungi og herinn sannaði sannarlega gildi sitt þegar mikið lá við. Eru sjómenn, eins og við landsbyggðarfólkið, bara annars flokks þegnar? Það virðist allavega ekkert í kortunum segja mér að þessir hlutir séu í lagi hér á landi og hvað þá á sjó. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðanir Mest lesið Þarf háskólamenntað fólk til að kenna litlum börnum? Aldís Björk Óskarsdóttir Skoðun Svikinn héri að hætti hússins — Ekki lýðræðisveisla Hjörtur Hjartarson Skoðun Ætlum við að þjónusta og meðhöndla og meðferða börn í vanda í bílskúr næst? Barnamálaráðherra axlaðu ábyrgð og segðu af þér! Davíð Bergmann Skoðun Halldór 19.10.24 Halldór Hættum þessu bulli – enga strúta hér á landi Rakel Linda Kristjánsdóttir Skoðun Meiri eftirspurn eftir lausnum en rifrildum um húsnæðismál Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Gerum íslensku að kosningamáli Eiríkur Rögnvaldsson Skoðun Í átt að betra Íslandi – stjórnmál sem skila árangri Guðmundur Þórir Sigurðsson Skoðun Menntun er fjárfesting í framtíðinni Geir Sigurðsson Skoðun Kæru vinir og stuðningsfólk Halla Hrund Logadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Menntun er fjárfesting í framtíðinni Geir Sigurðsson skrifar Skoðun Í átt að betra Íslandi – stjórnmál sem skila árangri Guðmundur Þórir Sigurðsson skrifar Skoðun Meiri eftirspurn eftir lausnum en rifrildum um húsnæðismál Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hættum þessu bulli – enga strúta hér á landi Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Gerum íslensku að kosningamáli Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Svikinn héri að hætti hússins — Ekki lýðræðisveisla Hjörtur Hjartarson skrifar Skoðun Ætlum við að þjónusta og meðhöndla og meðferða börn í vanda í bílskúr næst? Barnamálaráðherra axlaðu ábyrgð og segðu af þér! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Öðruvísi Íslendingar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir skrifar Skoðun Þarf háskólamenntað fólk til að kenna litlum börnum? Aldís Björk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til ríkissaksóknara og forseta Hæstaréttar Guðbjörn Jónsson skrifar Skoðun Það er komið nóg Bozena Raczkowska skrifar Skoðun Sögur ísraelska hermannsins Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Að taka réttindi af einum til að selja öðrum Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Kæru vinir og stuðningsfólk Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Goðsögnin um að fara áfram Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Ekki lofa einhverju sem þú ætlar ekki að standa við Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Yfirlýsing kennara eftir fund með borgarstjóra Andrea Sigurjónsdóttir,Eygló Friðriksdóttir,Guðrún Gunnarsdóttir,Jónína Einarsdóttir,Kristín Björnsdóttir,Lilja Margrét Möller,Linda Ósk Sigurðardóttir,Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Kennarastarfið Ragnheiður Lilja Bjarnadóttir skrifar Skoðun Fullveldi Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Að halda niðri launum og lifa á loftinu Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Vá! Benedikta Guðrún Svavarsdóttir skrifar Skoðun „Hver sagði þér að heimurinn væri réttlátur?“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Í upphafi kosningabaráttu Heimir Pálsson skrifar Skoðun Ert þú ég eða verð ég þú Júlíus Birgir Jóhannsson skrifar Skoðun Ákall um annars konar hagkerfi Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Lögbrot íslenskrar stjórnsýslu og dómstóla Huginn Þór Grétarsson skrifar Skoðun Háskóli Íslands styður þjóðarmorð Elí Hörpu og Önundarbur skrifar Skoðun Stjórnvöld bregðist við eggjaskorti með afnámi tolla Ólafur Stephensen skrifar Sjá meira
Íslendingar eru duglegir að bera sig saman við vestrænar þjóðir í hæfni og gæðum þjónustu og menntunar. Við segjum stolt frá því að við teljum okkur vera á pari við Norðurlandaþjóðirnar með að virða réttindi og þjónusta þegna landsins. Að fenginni faglegri og persónulegri reynslu finn ég mig knúinn til að leggja mitt mat á stöðu þeirrar þjónustu sem veitt er við sjómenn og sjúklinga utan höfuðborgarinnar. Mýflug er með samning við velferðarráðuneytið og sér um allt sjúkraflug innanlands, leggur til vélar, búnað og mannafla til að sinna þessari þjónustu. Sjúkraflugið er gert út frá Akureyri. Fagleg og rétt viðbrögð einkenna vinnubrögð þeirra sem vinna við þessar erfiðu aðstæður. Hinsvegar er alvarlegt hve þetta tekur langan tíma og ítrekað hefur það komið fyrir að Mýflug hefur ekki getað veitt þessa þjónustu innan þess tíma sem samningurinn kveður á um. Samkvæmt samningnum er viðbragðstími sjúkraflugs 60 mínútur frá því að beiðni berst þar til vélin á fara í loftið. Ef beiðni berst um að þörf sé á varavél skal hún fara í loftið innan 105 mínútna. Mýflug notar TF-MYX í sjúkraflug. Þetta eru öflugar vélar sem nýtast vel við íslenskar aðstæður. Varavél, TF-FMS, er sömu gerðar. Nýlega kenndi ég mér eymsla í kviði og þurfti í aðgerð. Skurðlæknirinn í Eyjum var ekki viðlátinn og þurfti ég sjúkraflug til Reykjavíkur. Um hádegi var mér tilkynnt að það yrði bið á sjúkrafluginu. Ég var í forgangi 3, sem ekki er aðkallandi bráðaflokkun. Biðin var orðin löng þegar ég komst á deild klukkan 18.50. Fyrir forgang 3 flokkaðan sjúkling er þetta of langur tími. Þar sem ég er sjúkraflutningamaður leitaði ég skýringa hjá áhöfninni og var mér tjáð að óvenju mörg bráðatilfelli hafi verið þennan dag. Varavél reyndist ekki kölluð út því hún var í öðrum verkefnum, tvo tíma tæki að gera hana klára því sjúkraflugsbúnaðurinn var í Reykjavík en vélin fyrir norðan. Það fannst mér óviðunandi skýring. Sem betur fer var ég ekki bráðveikur. En ég leiddi hugann að því, er það rétt að manni skuli líða eins og afgangsstærð, annars flokks þegni sem er látinn bíða en ekki gerðar viðeigandi lögbundnar ráðstafanir. Er þetta þjónustan sem við viljum veita? Sannarlega ekki! Ég greiði mína skatta og skyldur og tel mig eiga rétt á meiri gæðum í þessari grunnþjónustu. Ég vil taka það sérstaklega fram að þjónustan sem ég þáði þennan dag var veitt af virðingu og fagmennsku fram í fingurgóma, frá Eyjum og þar til að ég útskrifaðist. Er það skoðun mín að þjónustan myndi batna gríðarlega ef önnur sjúkravél væri staðsett í Reykjavík. Allar forsendur eru fyrir hendi til að reka sjúkraflugvél frá höfuðstaðnum líka. Sérþjálfaður mannskapur er bæði í Reykjavík og á Akureyri. Landinu mætti skipta upp í svæði og fluginu stýrt eftir lengd og tilfellum. Tvær vélar auka öryggið þar sem önnur vélin yrði til vara. Það kerfi yrði að minnsta kosti ekki lakara en það sem notast er við í dag. Ráðamenn koma til með að segja að þetta snúist um peninga. En eru nokkrar milljónir mikill aukakostnaður þegar um er að ræða björgun á mannslífum? Þyrlur Landhelgisgæslunnar eru nefndar sem „backup“ við þessar aðstæður. Hvernig er hægt að stóla á það? Fréttir hafa verið fluttar af því að þar sé mikill niðurskurður í rekstri eins og hjá mörgum öðrum stofnunum. Það þýðir að oft er bara ein þyrla tiltæk til að sinna landinu og miðunum. Gæslan hefur það skilgreinda hlutverk að þjóna skipaflotanum, þjónusta sem er í hættu. Mér finnst með ólíkindum hve sjómenn og útgerðarmenn eru slakir yfir fréttunum af skerðingum í flugrekstri Landhelgisgæslunnar. Við erum með einstakt kerfi í menntun og endurmenntun sjómanna, en það stoðar lítið ef þyrlurnar komast ekki til skipanna þegar hætta steðjar að. Samkvæmt öryggisreglum má þyrla ekki fara lengra frá landi en 20 mílur þegar ekki er önnur til aðstoðar. Reglur eru settar til að fara eftir og til að tryggja öryggi þyrlna og áhafna þeirra. Mörg tilvik hafa komið upp þar sem einungis ein áhöfn er á vakt m.a. vegna þjálfunar flugmanna og annarra áhafnarmeðlima. Frá 6. janúar n.k. í þrjá mánuði, er önnur vélin í reglubundinni skoðun og þá er einungis ein vél tiltæk. Þá eru framundan verstu vetrarmánuðirnir á sjó og ein þyrla getur einungis farið 20 mílur frá landi. Til að veita aðstoð þarf skipið að sigla á móti þyrlunni. Ef skipið verður vélarvana, þá er það ekki möguleiki. Hvernig á þá að koma neyðaraðstoð um borð? Hvað tekur það langan tíma? Það er því falskt öryggi að telja fólki trú um að þyrlan geti verið til vara fyrir sjúkraflugið ef mikið er að gera. Landhelgisgæslan á fullt í fangi með að halda úti einni vél og áhöfn til að sinna flotanum okkar, og það aðeins ef slys eða óhöpp verða innan 20 mílna. Með þessum skrifum vil ég gera það ljóst að sjúkraflug á Íslandi er svo sannarlega ekki í betri horfum en það var fyrir 30 árum. Þá var sjúkravél í hverjum landsfjórðungi og herinn sannaði sannarlega gildi sitt þegar mikið lá við. Eru sjómenn, eins og við landsbyggðarfólkið, bara annars flokks þegnar? Það virðist allavega ekkert í kortunum segja mér að þessir hlutir séu í lagi hér á landi og hvað þá á sjó.
Ætlum við að þjónusta og meðhöndla og meðferða börn í vanda í bílskúr næst? Barnamálaráðherra axlaðu ábyrgð og segðu af þér! Davíð Bergmann Skoðun
Skoðun Meiri eftirspurn eftir lausnum en rifrildum um húsnæðismál Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Ætlum við að þjónusta og meðhöndla og meðferða börn í vanda í bílskúr næst? Barnamálaráðherra axlaðu ábyrgð og segðu af þér! Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Yfirlýsing kennara eftir fund með borgarstjóra Andrea Sigurjónsdóttir,Eygló Friðriksdóttir,Guðrún Gunnarsdóttir,Jónína Einarsdóttir,Kristín Björnsdóttir,Lilja Margrét Möller,Linda Ósk Sigurðardóttir,Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon skrifar
Ætlum við að þjónusta og meðhöndla og meðferða börn í vanda í bílskúr næst? Barnamálaráðherra axlaðu ábyrgð og segðu af þér! Davíð Bergmann Skoðun