Fara á svig við kjarasamninga 27. maí 2011 08:00 Jón Steinsson, dósent í hagfræði við Columbia háskóla í Bandaríkjunum. „Ef horft er á tölurnar virðist framlegð venjulega vera í kringum fimm milljarða en fara til dæmis upp í 25 milljarða árið 2009. Þetta gætu því verið allt að 20 milljarðar sem útgerðin er að bóka í vinnslunni í staðinn fyrir í veiðunum. Það eru þá nokkrir milljarðar sem sjómenn verða af á árinu 2009,“ segir Jón Steinsson, dósent í hagfræði við Columbia háskóla í Bandaríkjunum. Jón hefur skoðað samband fiskverðs og framlegðar í vinnslu á Íslandi og komist að þeirri niðurstöðu að flest bendi til að útgerðin hafi með því að selja afla á undirverði til tengdra aðila farið á svig við kjarasamninga sjómanna. „Ef að það væri samkeppni til staðar í vinnslunni, ætti ekki að verða til nokkur framlegð umfram það sem væri eðlilegur arður af fjárfestingum. Sérstaklega ætti ekki að vera samband milli framlegðar í vinnslu og verðs á fiski,“ segir Jón en bætir því við tölur Hagstofunnar bendi eindregið til þess að slíkt samband sé til staðar. Friðrik J. Arngrímsson, framkvæmdastjóri LÍÚ, neitaði að tjá sig um niðurstöðu Jóns og sagði þann ágæta mann ekki stunda fagleg vinnubrögð. Sveinn Hjörtur Hjartarson, hagfræðingur LÍÚ, segir þetta hins vegar einfaldlega rangt hjá Jóni. „Það er ekkert óeðlilegt við það að framlegð sveiflist milli ára. Um þessi verð gilda bara samningar þar sem viðeigandi þættir eru teknir inn í myndina. Mér finnst þetta í raun bara vera uppsláttur hjá honum. Hann fullyrðir fyrst og spyr svo og það er eins og hann skrifi þetta í pólitískum tilgangi,“ segir Sveinn. Sævar Gunnarsson, formaður Sjómannafélags Íslands, segir þetta hins vegar hafa verið ljóst í mörg ár. Verðmyndum á þessum mörkuðum sé einkar óeðlileg. “Verðlagsstofa skiptaverðs á að koma í veg fyrir að þetta gerist og það tókst svo sem fyrstu árin. Undanfarin ár hefur hún hins vegar reynst kolómöguleg og raunar efast ég um að sjómenn myndu finna fyrir því ef Verðlagsstofan væri einfaldlega lögð niður,” segir Sævar og bætir því við að það sé tími til kominn að einhver annar vekji máls á þessu.- mþl Mest lesið Báru eld að miðstöð fyrir hælisleitendur Erlent Á bólakafi í Hólmsá Innlent Hljóp til að bjarga lífi sínu undan fljúgandi brettum á brennunni Innlent Tók á móti fyrstu F-16 þotunum Erlent Öllum sama um sóðaskap í Reykjavík Innlent Ólafur Vignir píanóleikari látinn Innlent Beðið eftir eldgosi: Allar vefmyndavélarnar á einum stað Innlent Helgi er fundinn heill á húfi Innlent Ekkert tilkynnt kynferðisbrot og minna af fíkniefnum Innlent Sérsveitin sat um hús í Mosfellsbæ í þrjá tíma Innlent Fleiri fréttir Ólafur Vignir píanóleikari látinn Á bólakafi í Hólmsá Ekkert tilkynnt kynferðisbrot og minna af fíkniefnum Talsverð rigning í kvöld en styttir upp á morgun Óveður um land allt og óeirðir í Bretlandi Hljóp til að bjarga lífi sínu undan fljúgandi brettum á brennunni Öllum sama um sóðaskap í Reykjavík Helgi er fundinn heill á húfi Séra Frank M. Halldórsson sóknarprestur látinn Aurskriðuhætta og allt að fjörutíu metrar á sekúndu í hviðum „Ég skammast mín ekkert fyrir að tala upp nýsköpun“ Þyrla Landhelgisgæslunnar kölluð út til aðstoðar við leitina Björgunarbátur ræstur út til leitar að Þjóðhátíðargesti Aukin skriðuhætta og breytt hlutverk kirkjunnar Halda sínu striki þrátt fyrir veðrið Sérsveitin sat um hús í Mosfellsbæ í þrjá tíma Biskup og umhverfisráðherra í Sprengisandi Lögregla lýsir eftir Helga Laus úr haldi eftir hnífsstungu á Akureyri Kom úr sundi að brotnu tjaldinu Kajakræðarar í hættu hífðir upp Fangaverðir slasaðir eftir átök við fanga á Litla-Hrauni Gekk berserksgang og olli tjóni á þremur bifreiðum Ástand á Litla-Hrauni: Þrír fangaverðir slasaðir eftir átök við fanga Bíll alelda á Hellisheiði Sitja uppi með rifið tjald og engan næturstað í hífandi roki Bjóða óperumuni fala á menningarnótt í von um framhaldslíf Ber á því að ekið sé á sauðfé á Vesturlandi Sjálfstæðisflokkurinn í „meiriháttar vandræðum“ Sóttu veikan ferðamann í éljagangi og fimm metra öldum Sjá meira
„Ef horft er á tölurnar virðist framlegð venjulega vera í kringum fimm milljarða en fara til dæmis upp í 25 milljarða árið 2009. Þetta gætu því verið allt að 20 milljarðar sem útgerðin er að bóka í vinnslunni í staðinn fyrir í veiðunum. Það eru þá nokkrir milljarðar sem sjómenn verða af á árinu 2009,“ segir Jón Steinsson, dósent í hagfræði við Columbia háskóla í Bandaríkjunum. Jón hefur skoðað samband fiskverðs og framlegðar í vinnslu á Íslandi og komist að þeirri niðurstöðu að flest bendi til að útgerðin hafi með því að selja afla á undirverði til tengdra aðila farið á svig við kjarasamninga sjómanna. „Ef að það væri samkeppni til staðar í vinnslunni, ætti ekki að verða til nokkur framlegð umfram það sem væri eðlilegur arður af fjárfestingum. Sérstaklega ætti ekki að vera samband milli framlegðar í vinnslu og verðs á fiski,“ segir Jón en bætir því við tölur Hagstofunnar bendi eindregið til þess að slíkt samband sé til staðar. Friðrik J. Arngrímsson, framkvæmdastjóri LÍÚ, neitaði að tjá sig um niðurstöðu Jóns og sagði þann ágæta mann ekki stunda fagleg vinnubrögð. Sveinn Hjörtur Hjartarson, hagfræðingur LÍÚ, segir þetta hins vegar einfaldlega rangt hjá Jóni. „Það er ekkert óeðlilegt við það að framlegð sveiflist milli ára. Um þessi verð gilda bara samningar þar sem viðeigandi þættir eru teknir inn í myndina. Mér finnst þetta í raun bara vera uppsláttur hjá honum. Hann fullyrðir fyrst og spyr svo og það er eins og hann skrifi þetta í pólitískum tilgangi,“ segir Sveinn. Sævar Gunnarsson, formaður Sjómannafélags Íslands, segir þetta hins vegar hafa verið ljóst í mörg ár. Verðmyndum á þessum mörkuðum sé einkar óeðlileg. “Verðlagsstofa skiptaverðs á að koma í veg fyrir að þetta gerist og það tókst svo sem fyrstu árin. Undanfarin ár hefur hún hins vegar reynst kolómöguleg og raunar efast ég um að sjómenn myndu finna fyrir því ef Verðlagsstofan væri einfaldlega lögð niður,” segir Sævar og bætir því við að það sé tími til kominn að einhver annar vekji máls á þessu.- mþl
Mest lesið Báru eld að miðstöð fyrir hælisleitendur Erlent Á bólakafi í Hólmsá Innlent Hljóp til að bjarga lífi sínu undan fljúgandi brettum á brennunni Innlent Tók á móti fyrstu F-16 þotunum Erlent Öllum sama um sóðaskap í Reykjavík Innlent Ólafur Vignir píanóleikari látinn Innlent Beðið eftir eldgosi: Allar vefmyndavélarnar á einum stað Innlent Helgi er fundinn heill á húfi Innlent Ekkert tilkynnt kynferðisbrot og minna af fíkniefnum Innlent Sérsveitin sat um hús í Mosfellsbæ í þrjá tíma Innlent Fleiri fréttir Ólafur Vignir píanóleikari látinn Á bólakafi í Hólmsá Ekkert tilkynnt kynferðisbrot og minna af fíkniefnum Talsverð rigning í kvöld en styttir upp á morgun Óveður um land allt og óeirðir í Bretlandi Hljóp til að bjarga lífi sínu undan fljúgandi brettum á brennunni Öllum sama um sóðaskap í Reykjavík Helgi er fundinn heill á húfi Séra Frank M. Halldórsson sóknarprestur látinn Aurskriðuhætta og allt að fjörutíu metrar á sekúndu í hviðum „Ég skammast mín ekkert fyrir að tala upp nýsköpun“ Þyrla Landhelgisgæslunnar kölluð út til aðstoðar við leitina Björgunarbátur ræstur út til leitar að Þjóðhátíðargesti Aukin skriðuhætta og breytt hlutverk kirkjunnar Halda sínu striki þrátt fyrir veðrið Sérsveitin sat um hús í Mosfellsbæ í þrjá tíma Biskup og umhverfisráðherra í Sprengisandi Lögregla lýsir eftir Helga Laus úr haldi eftir hnífsstungu á Akureyri Kom úr sundi að brotnu tjaldinu Kajakræðarar í hættu hífðir upp Fangaverðir slasaðir eftir átök við fanga á Litla-Hrauni Gekk berserksgang og olli tjóni á þremur bifreiðum Ástand á Litla-Hrauni: Þrír fangaverðir slasaðir eftir átök við fanga Bíll alelda á Hellisheiði Sitja uppi með rifið tjald og engan næturstað í hífandi roki Bjóða óperumuni fala á menningarnótt í von um framhaldslíf Ber á því að ekið sé á sauðfé á Vesturlandi Sjálfstæðisflokkurinn í „meiriháttar vandræðum“ Sóttu veikan ferðamann í éljagangi og fimm metra öldum Sjá meira