Fáni Palestínu dreginn að húni í Unesco í dag 13. desember 2011 06:00 Í dag, 13. desember, bætist nýr fáni við fánaborg alþjóðasamfélagsins í höfuðstöðvum Unesco í París: Fáni Palestínumanna. Fyrir sex vikum samþykktu ríki heims með yfirgnæfandi meirihluta umsókn Palestínu um að gerast fullgildur meðlimur Unesco, mennta-, vísinda-, fjölmiðla- og menningarmálastofnunar Sameinuðu þjóðanna. Palestína hefur átt áheyrnarfulltrúa á fundum stofnunarinnar frá 1974 en aðildin nú markar þáttaskil í baráttu palestínsku þjóðarinnar fyrir eigin ríki og fullveldi í eigin málum. Alþjóðasamfélagið í Unesco viðurkennir Palestínumenn sem þjóð meðal þjóða, með sömu réttindi og skyldur og önnur ríki á fundum stofnunarinnar. Undirritaður var í íslensku sendinefndinni. Það lá spenna í loftinu vegna atkvæðagreiðslunnar alla vikuna frá því að aðalráðstefna Unesco hófst, en mánudaginn 31. október er óhætt að segja að loft hafi verið lævi blandið. Af öllu mátti ráða að mikið var í húfi. Klukkustund fyrir atkvæðagreiðslu var drjúgur hluti fulltrúa ekki enn kominn með fyrirmæli að heiman. Fulltrúar Íslands voru hins vegar nestaðir með skýra afstöðu: Ísland styður sjálfstætt ríki Palestínumanna og fulla aðild þeirra að Unesco og Sameinuðu þjóðunum. Með og á móti aðildÍsland var eitt af 107 ríkjum sem greiddu aðild Palestínu að Unesco atkvæði sitt. 14 ríki greiddu atkvæði gegn aðild Palestínu og 52 ríki sátu hjá. Tvo þriðju hluta greiddra atkvæða þurfti til að samþykkja aðildina, eða 81 atkvæði (hjáseta telst ekki með greiddum atkvæðum), svo niðurstaðan var afgerandi. Bak við tjöldin hafði verið gerð ítrekuð tilraun til að fá Palestínumenn til að draga umsóknina til baka og sættast á málamiðlun, en sennilega var alltaf langsótt að ætla að ná lendingu einhvers staðar á milli þess að fá fulla aðild eða fá hana ekki. Ríki Evrópusambandsins reyndu hvað þau gátu að ná samstöðu í sínum röðum um að sitja hjá, en svo fór að lokum að ellefu Evrópusambandsríki greiddu aðild Palestínu atkvæði (Austurríki, Belgía, Finnland, Frakkland, Grikkland, Írland, Kýpur, Lúxemborg, Malta, Slóvenía og Spánn) og fimm greiddu atkvæði gegn henni (Holland, Litháen, Svíþjóð, Tékkland og Þýskaland). Hin ellefu ríki sambandsins sátu hjá. Norðurlandaríkin voru þríklofin í afstöðu sinni, en það er fáheyrt: Íslendingar, Norðmenn og Finnar sögðu já, Svíar sögðu nei og Danir sátu hjá. Afstaða Dana og Svía olli mörgum vonbrigðum, sérstaklega þó að Svíþjóð skyldi greiða atkvæði gegn aðild Palestínu. Afstaða Svíþjóðar markaði brotthvarf frá pólitískri arfleifð Olofs Palme og Stens Andersson og arftaka þeirra sem hafa löngum talað máli Palestínumanna á alþjóðavettvangi. Utanríkisráðherra Palestínu snortinnÞegar fundarstjóri lýsti niðurstöðunni kvað við dynjandi lófatak svo undir tók í salnum. Fundarmenn risu úr sætum, fögnuðu og buðu Palestínumenn velkomna. Utanríkisráðherra Palestínu var snortinn. Hann færði alþjóðasamfélaginu þakkir fyrir hönd þjóðar sinnar og fullvissaði þá sem ekki greiddu atkvæði með aðild Palestínu um að það yrði ekki erft. Ísraelski sendiherrann var sessunautur Íslendinga. Hann var búinn undir þessa niðurstöðu og fordæmdi hana: Unesco ætti að fást við vísindi, sagði hann, en „með því að hleypa ríki sem ekki er til inn í Unesco hafa aðildarríkin gengist vísindaskáldskapnum á hönd“. Áður en gengið var til atkvæða lagði sendiherra Bandaríkjanna áherslu á að friðarsamningar við Ísrael væru eina færa leiðin að sjálfstæði Palestínumanna. Hann reyndi að sannfæra fulltrúa annarra þjóða um að ótímabært væri að greiða atkvæði um aðild Palestínu og það ynni í reynd gegn friði fyrir botni Miðjarðarhafs. Hann minnti á að samkvæmt stofnskrá samtakanna frá 1945 væri höfuðskylda Unesco einmitt „að byggja varnir friðarins í hugum manna og kvenna, enda hefjist stríðin þar“. Fáir fulltrúar reyndust deila túlkun Bandaríkjamanna. Því skyldu tvö ríki með sömu réttarstöðu eiga óhægara um vik að semja um frið sín á milli en fullvalda ríki annars vegar og flóttafólk í eigin landi hins vegar? Og hversu lengi er hægt að bíða og sjá? Áfall fyrir BandaríkjaforsetaFimmtán ára gömul bandarísk lög kveða á um að ríkisstjórninni sé óheimilt að greiða framlög til þeirra stofnana Sameinuðu þjóðanna sem Palestína er fullgildur aðili að. Framlag Bandaríkjanna nemur 22% af heildarframlögum til Unesco. Niðurstaðan er áfall fyrir Bandaríkjaforseta og ríkisstjórnina, en Obama hefur lagt áherslu á að vinna innan og með Sameinuðu þjóðunum. Bandaríkjaþing hefur á valdi sínu að breyta lögunum en lítill vilji virðist vera til þess í fulltrúadeildinni, þar sem repúblíkanar ráða ferðinni. Eftir að niðurstaðan var tilkynnt tók bandaríski sendiherrann aftur til máls. Að þessu sinni lagði hann áherslu á mikilvægi þess starfs sem Unesco ynni og ítrekaði að Bandaríkin ættu samleið með alþjóðasamfélaginu í þessu starfi. Hann fullyrti að bandarísk stjórnvöld myndu leita allra leiða til að halda áfram að styðja við og styrkja starfsemi Unesco, þótt vissulega yrði á brattann að sækja. Fréttir herma nú að Obama sé að leita sátta við þingið en að það sækist seint. 22% niðurskurður fram undanUndirritaður upplifði þessa atkvæðagreiðslu sem sögulega stund og þótti forréttindi að taka þátt. Haft var á orði í íslensku sendinefndinni að þennan síðasta dag í október hefði arabíska vorið borist til Parísar. Sérstaklega var ljúft að mega ljá Palestínumönnum stuðning Íslendinga á vegferðinni til sjálfstæðis. Því er hins vegar við að bæta að mikill niðurskurður blasir við, greiði Bandaríkin ekki reglubundið framlag til Unesco. Niðurskurðurinn mun bitna á öllu starfi stofnunarinnar, hvort sem horft er til uppbyggingar á menntun fyrir ungar stúlkur í Afganistan, baráttunnar fyrir öryggi blaðamanna, varðveislu menningararfs í útrýmingarhættu, þróunarstarfs fyrir flóðbylgjuviðvörunarkerfi eða annarra verkefna sem Unesco leiðir og heimsbyggðin á mikið undir að vel takist til með. Niðurskurðurinn veikir möguleika Unesco á að styðja við stöðugleika í heiminum, við frjálsa hugsun og tjáningarfrelsi, við menntun, mannréttindi og jafnrétti, við varðveislu menningararfsins og við opin og lýðræðisleg samfélög. 22% niðurskurður á heildarútgjöldum verður ekki sársaukalaus og hann næst ekki með hagræðingu einni saman. Um þetta voru þátttakendur á aðalráðstefnunni meðvitaðir, en það er einu sinni svo að Bandaríkjamenn eru ekki með neitunarvald í þessari stofnun og almenna viðhorfið var að þeir gætu ekki tekið sér slíkt vald í krafti hótunar um að draga til baka fjárframlög sín, hvernig svo sem háttar til um bandaríska löggjöf og innanríkispólitík. Við lok aðalráðstefnunnar var tilkynnt um stofnun neyðarsjóðs sem tekur á móti frjálsum framlögum frá aðildarríkjum, styrktarsjóðum og einstaklingum – öllum sem vilja leggja eitthvað af mörkum til að tryggja að Unesco haldi óhindrað áfram uppbyggingarstarfinu í þágu friðar á jörðu, frelsis, jafnréttis og bræðralags. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðanir Mest lesið Flugan í ídýfunni Lóa Hlín Hjálmtýsdóttir Skoðun Að mennta til lífs, ekki prófa Sandra Sigurðardóttir Skoðun Lengri útivistartími barna Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Við stöndum saman með íþróttafólkinu – en hvað með fólkið á bak við það? Ingibjörg Isaksen Skoðun Er EES samningurinn gagnlaus fyrir Ísland? Sigurbjörn Svavarsson Skoðun Að því að rjúfa vítahring kynslóðabundinna afbrota Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun Ekki fylla höfnina af grjóti Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir Skoðun Er píptest rót alls ills? Davíð Már Sigurðsson Skoðun Hann breytti öllu – og gerði það með háði Jónas Sen Skoðun Með hjúkkuna upp í rúm og lækninn í vasanum Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Sannleikurinn í tengdamömmumálinu Ólöf Björnsdóttir skrifar Skoðun Hann breytti öllu – og gerði það með háði Jónas Sen skrifar Skoðun Ekki fylla höfnina af grjóti Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Lengri útivistartími barna Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Við stöndum saman með íþróttafólkinu – en hvað með fólkið á bak við það? Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Að því að rjúfa vítahring kynslóðabundinna afbrota Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Flugan í ídýfunni Lóa Hlín Hjálmtýsdóttir skrifar Skoðun Að mennta til lífs, ekki prófa Sandra Sigurðardóttir skrifar Skoðun Það er kominn tími til... Birgir Rúnar Davíðsson skrifar Skoðun Er EES samningurinn gagnlaus fyrir Ísland? Sigurbjörn Svavarsson skrifar Skoðun Er píptest rót alls ills? Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Vertu bandamaður kæri bróðir! Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Frá frammistöðuvæðingu til farsældar Helga Þórey Júlíudóttir skrifar Skoðun Ísland á að verja með íslenskum lögum Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Fyrsta skrefið í átt að betri Menntasjóði Logi Einarsson skrifar Skoðun Læknafélagið virðir ekki afstöðu félagsmanna sinna Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Göngum í takt skrifar Skoðun Hverju lofar þú? Kolbrún Hrund Sigurgeirsdóttir skrifar Skoðun Það er vá fyrir dyrum - Börnin okkar Svava Þ. Hjaltalín skrifar Skoðun Hvert er eðli innflutningtolla? – Hvað er Trump eiginlega að gera? - Hverjir munu líða mest? Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Sagnaarfur Biblíunnar - Babýlonherleiðingin og örlög smáþjóða í átökum heimsvelda Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Fjölgun hjartasjúkdóma og aukið álag á spítalana í boði Carnivore bylgjunnar? Guðrún Nanna Egilsdóttir,Dögg Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Allt að vinna, engu að tapa! Helga Rakel Rafnsdóttir,Margrét M. Norðdahl skrifar Skoðun Fiskurinn í blokkunum Yngvi Ómar Sigrúnarson skrifar Skoðun Snýst núverandi staðsetning Reykjavíkurflugvallar um öryggi… eða mögulega eitthvað annað Daði Rafnsson ,Kristján Vigfússon ,Margrét Manda Jónsdóttir skrifar Skoðun Þegar vald óttast þekkingu Halla Sigríður Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Með hjúkkuna upp í rúm og lækninn í vasanum Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Hverjir eiga Ísland? Jón Baldvin Hannibalsson skrifar Skoðun Komum náminu á Höfn í höfn Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Betra líf eftir greiningu krabbameins, tímamótarannsókn sem vísar veginn Sigríður Gunnarsdóttir skrifar Sjá meira
Í dag, 13. desember, bætist nýr fáni við fánaborg alþjóðasamfélagsins í höfuðstöðvum Unesco í París: Fáni Palestínumanna. Fyrir sex vikum samþykktu ríki heims með yfirgnæfandi meirihluta umsókn Palestínu um að gerast fullgildur meðlimur Unesco, mennta-, vísinda-, fjölmiðla- og menningarmálastofnunar Sameinuðu þjóðanna. Palestína hefur átt áheyrnarfulltrúa á fundum stofnunarinnar frá 1974 en aðildin nú markar þáttaskil í baráttu palestínsku þjóðarinnar fyrir eigin ríki og fullveldi í eigin málum. Alþjóðasamfélagið í Unesco viðurkennir Palestínumenn sem þjóð meðal þjóða, með sömu réttindi og skyldur og önnur ríki á fundum stofnunarinnar. Undirritaður var í íslensku sendinefndinni. Það lá spenna í loftinu vegna atkvæðagreiðslunnar alla vikuna frá því að aðalráðstefna Unesco hófst, en mánudaginn 31. október er óhætt að segja að loft hafi verið lævi blandið. Af öllu mátti ráða að mikið var í húfi. Klukkustund fyrir atkvæðagreiðslu var drjúgur hluti fulltrúa ekki enn kominn með fyrirmæli að heiman. Fulltrúar Íslands voru hins vegar nestaðir með skýra afstöðu: Ísland styður sjálfstætt ríki Palestínumanna og fulla aðild þeirra að Unesco og Sameinuðu þjóðunum. Með og á móti aðildÍsland var eitt af 107 ríkjum sem greiddu aðild Palestínu að Unesco atkvæði sitt. 14 ríki greiddu atkvæði gegn aðild Palestínu og 52 ríki sátu hjá. Tvo þriðju hluta greiddra atkvæða þurfti til að samþykkja aðildina, eða 81 atkvæði (hjáseta telst ekki með greiddum atkvæðum), svo niðurstaðan var afgerandi. Bak við tjöldin hafði verið gerð ítrekuð tilraun til að fá Palestínumenn til að draga umsóknina til baka og sættast á málamiðlun, en sennilega var alltaf langsótt að ætla að ná lendingu einhvers staðar á milli þess að fá fulla aðild eða fá hana ekki. Ríki Evrópusambandsins reyndu hvað þau gátu að ná samstöðu í sínum röðum um að sitja hjá, en svo fór að lokum að ellefu Evrópusambandsríki greiddu aðild Palestínu atkvæði (Austurríki, Belgía, Finnland, Frakkland, Grikkland, Írland, Kýpur, Lúxemborg, Malta, Slóvenía og Spánn) og fimm greiddu atkvæði gegn henni (Holland, Litháen, Svíþjóð, Tékkland og Þýskaland). Hin ellefu ríki sambandsins sátu hjá. Norðurlandaríkin voru þríklofin í afstöðu sinni, en það er fáheyrt: Íslendingar, Norðmenn og Finnar sögðu já, Svíar sögðu nei og Danir sátu hjá. Afstaða Dana og Svía olli mörgum vonbrigðum, sérstaklega þó að Svíþjóð skyldi greiða atkvæði gegn aðild Palestínu. Afstaða Svíþjóðar markaði brotthvarf frá pólitískri arfleifð Olofs Palme og Stens Andersson og arftaka þeirra sem hafa löngum talað máli Palestínumanna á alþjóðavettvangi. Utanríkisráðherra Palestínu snortinnÞegar fundarstjóri lýsti niðurstöðunni kvað við dynjandi lófatak svo undir tók í salnum. Fundarmenn risu úr sætum, fögnuðu og buðu Palestínumenn velkomna. Utanríkisráðherra Palestínu var snortinn. Hann færði alþjóðasamfélaginu þakkir fyrir hönd þjóðar sinnar og fullvissaði þá sem ekki greiddu atkvæði með aðild Palestínu um að það yrði ekki erft. Ísraelski sendiherrann var sessunautur Íslendinga. Hann var búinn undir þessa niðurstöðu og fordæmdi hana: Unesco ætti að fást við vísindi, sagði hann, en „með því að hleypa ríki sem ekki er til inn í Unesco hafa aðildarríkin gengist vísindaskáldskapnum á hönd“. Áður en gengið var til atkvæða lagði sendiherra Bandaríkjanna áherslu á að friðarsamningar við Ísrael væru eina færa leiðin að sjálfstæði Palestínumanna. Hann reyndi að sannfæra fulltrúa annarra þjóða um að ótímabært væri að greiða atkvæði um aðild Palestínu og það ynni í reynd gegn friði fyrir botni Miðjarðarhafs. Hann minnti á að samkvæmt stofnskrá samtakanna frá 1945 væri höfuðskylda Unesco einmitt „að byggja varnir friðarins í hugum manna og kvenna, enda hefjist stríðin þar“. Fáir fulltrúar reyndust deila túlkun Bandaríkjamanna. Því skyldu tvö ríki með sömu réttarstöðu eiga óhægara um vik að semja um frið sín á milli en fullvalda ríki annars vegar og flóttafólk í eigin landi hins vegar? Og hversu lengi er hægt að bíða og sjá? Áfall fyrir BandaríkjaforsetaFimmtán ára gömul bandarísk lög kveða á um að ríkisstjórninni sé óheimilt að greiða framlög til þeirra stofnana Sameinuðu þjóðanna sem Palestína er fullgildur aðili að. Framlag Bandaríkjanna nemur 22% af heildarframlögum til Unesco. Niðurstaðan er áfall fyrir Bandaríkjaforseta og ríkisstjórnina, en Obama hefur lagt áherslu á að vinna innan og með Sameinuðu þjóðunum. Bandaríkjaþing hefur á valdi sínu að breyta lögunum en lítill vilji virðist vera til þess í fulltrúadeildinni, þar sem repúblíkanar ráða ferðinni. Eftir að niðurstaðan var tilkynnt tók bandaríski sendiherrann aftur til máls. Að þessu sinni lagði hann áherslu á mikilvægi þess starfs sem Unesco ynni og ítrekaði að Bandaríkin ættu samleið með alþjóðasamfélaginu í þessu starfi. Hann fullyrti að bandarísk stjórnvöld myndu leita allra leiða til að halda áfram að styðja við og styrkja starfsemi Unesco, þótt vissulega yrði á brattann að sækja. Fréttir herma nú að Obama sé að leita sátta við þingið en að það sækist seint. 22% niðurskurður fram undanUndirritaður upplifði þessa atkvæðagreiðslu sem sögulega stund og þótti forréttindi að taka þátt. Haft var á orði í íslensku sendinefndinni að þennan síðasta dag í október hefði arabíska vorið borist til Parísar. Sérstaklega var ljúft að mega ljá Palestínumönnum stuðning Íslendinga á vegferðinni til sjálfstæðis. Því er hins vegar við að bæta að mikill niðurskurður blasir við, greiði Bandaríkin ekki reglubundið framlag til Unesco. Niðurskurðurinn mun bitna á öllu starfi stofnunarinnar, hvort sem horft er til uppbyggingar á menntun fyrir ungar stúlkur í Afganistan, baráttunnar fyrir öryggi blaðamanna, varðveislu menningararfs í útrýmingarhættu, þróunarstarfs fyrir flóðbylgjuviðvörunarkerfi eða annarra verkefna sem Unesco leiðir og heimsbyggðin á mikið undir að vel takist til með. Niðurskurðurinn veikir möguleika Unesco á að styðja við stöðugleika í heiminum, við frjálsa hugsun og tjáningarfrelsi, við menntun, mannréttindi og jafnrétti, við varðveislu menningararfsins og við opin og lýðræðisleg samfélög. 22% niðurskurður á heildarútgjöldum verður ekki sársaukalaus og hann næst ekki með hagræðingu einni saman. Um þetta voru þátttakendur á aðalráðstefnunni meðvitaðir, en það er einu sinni svo að Bandaríkjamenn eru ekki með neitunarvald í þessari stofnun og almenna viðhorfið var að þeir gætu ekki tekið sér slíkt vald í krafti hótunar um að draga til baka fjárframlög sín, hvernig svo sem háttar til um bandaríska löggjöf og innanríkispólitík. Við lok aðalráðstefnunnar var tilkynnt um stofnun neyðarsjóðs sem tekur á móti frjálsum framlögum frá aðildarríkjum, styrktarsjóðum og einstaklingum – öllum sem vilja leggja eitthvað af mörkum til að tryggja að Unesco haldi óhindrað áfram uppbyggingarstarfinu í þágu friðar á jörðu, frelsis, jafnréttis og bræðralags.
Skoðun Við stöndum saman með íþróttafólkinu – en hvað með fólkið á bak við það? Ingibjörg Isaksen skrifar
Skoðun Hvert er eðli innflutningtolla? – Hvað er Trump eiginlega að gera? - Hverjir munu líða mest? Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Sagnaarfur Biblíunnar - Babýlonherleiðingin og örlög smáþjóða í átökum heimsvelda Sigurvin Lárus Jónsson skrifar
Skoðun Fjölgun hjartasjúkdóma og aukið álag á spítalana í boði Carnivore bylgjunnar? Guðrún Nanna Egilsdóttir,Dögg Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Snýst núverandi staðsetning Reykjavíkurflugvallar um öryggi… eða mögulega eitthvað annað Daði Rafnsson ,Kristján Vigfússon ,Margrét Manda Jónsdóttir skrifar
Skoðun Betra líf eftir greiningu krabbameins, tímamótarannsókn sem vísar veginn Sigríður Gunnarsdóttir skrifar