Mismunun jafnaðarmanna Jóhann Magnússon skrifar 1. desember 2012 08:00 Ríkistjórnin hefur ákveðið að taka myndarlega á málum og gera bjargráðasjóði kleift að bæta sauðfjárbændum á Norðurlandi fjárskaðann sem þeir urðu fyrir í óveðrinu í september, það er vel og ber að hæla ríkistjórninni fyrir það. Persónulega er ég talsmaður þess að styrkja beri landbúnað á grundvelli fæðuöryggis og er ég því ánægður fyrir hönd sauðfjárbænda hversu hikstalaust og örugglega er tekið á þessum málum. Um 9.000 fjár féllu og reiknast mér það til, miðað við sláturverð 1. flokks lambaskrokks, að það tjón hlaupi á um 120 milljónum. Þar að auki féllu einhverjar girðingar o.fl. tínist eflaust til. Ríkisstjórnin leggur bjargráðasjóði til 120 milljónir og gefur honum að auki heimild til að nýta 20–30 milljónir af því fé sem var eftir af eldgosframlögum í þetta mæta verkefni, því ætti bjargráðasjóður að geta bætt þessum 224 bújörðum sem um ræðir skaðann nánast að fullu. Á sama tíma og ég vil hæla ríkistjórninni fyrir þetta verk þá vil ég biðja sömu ríkisstjórn og þá flokka sem að baki henni standa að skammast sín fyrir þá mismunun sem þeir hafa sýnt búgreinum. Árið 2009 urðu óvænt næturfrost um mitt sumar sem orsökuðu mesta uppskerubrest á kartöflum í Þykkvabæ og nágrenni í 30 ár. Uppskerubrestur var metinn á annað hundrað milljónir á aðeins 12-15 búum, þetta var skömmu eftir hrun og erfitt um lausafé til að mæta þessum áföllum. Lítið fé var til í bjargráðasjóði og leitað var á náðir landbúnaðarráðuneytis um aukaframlög, svarið var NEI, tjónið var ekki nógu almennt og mikið til að það réttlætti aðkomu ríkisins. Ekki eru nema um 30 bújarðir í kartöflurækt svo einhverju nemi á landinu öllu og er þetta því yfir þriðjungur kartöflubænda sem urðu fyrir tjóni og þar að auki á stærsta kartöfluræktarsvæði landsins. Tjónið nam u.þ.b. 7-8 milljónum að meðaltali á bú. 224 bú urðu fyrir tjóni í óveðrinu í september og reiknast mér til að meðaltalstjón, miðað við þær tölur sem upp hafa verið gefnar, gæti verið á bilinu 500-700 þúsund á bú og rokið er upp til handa og fóta til að bæta mönnum skaðann en kartöflubændur máttu bara tapa því sem úti fraus. Sömu ríkistjórnarflokkar voru við völd þá og ber þeim að skammast sín fyrir þá mismunun sem þeir hafa sýnt í þessu tilfelli. Taka ber fram að bjargráðasjóður gerði það sem í hans valdi stóð til að minnka skaða kartöflubænda miðað við þá takmörkuðu fjármuni sem hann hafði til ráðstöfunar og námu bætur á milli 8 og 9% af metnu uppskerutapi. Ekkert getur réttlætt styrkveitingu ríkis til landbúnaðar nema þörfin fyrir fæðuöryggi þjóðarinnar enda er þetta skattfé þjóðarinnar allrar og ber að nýta í hennar þágu, ekki fárra útvaldra. Komi hér til í framtíðinni að reyna þurfi á fæðuöryggi þjóðarinnar, þ.e. ef að lokast fyrir viðskipti þjóða á milli vegna óviðráðanlegra aðstæðna (sem oft hefur gerst í sögunni og mun gerast aftur) þá lifir þjóðin ekki á mjólk og sauðfé einu saman en það virðast vera einu búgreinarnar sem eiga tilkall til ríkisstyrkja. Þarft finnst mér að benda á að þessi misskipting ríkisfjár á milli búgreina hefði og mundi ekki þrífast nema fyrir tilstilli og aðkomu bændasamtakanna sjálfra en þau hafa með hagsmunapoti og aðgerðarleysi sogað allt fé sem veitt er úr ríkissjóði inn í stærstu búgreinarnar og skilið garðyrkjubændur eftir til að deyja drottni sínum. Það minnkar ekki skömm ríkistjórnarinnar vegna þessarar mismununar, enda er hún gæslumaður ríkisfjár og ber að tryggja fæðuöryggi. Í ljósi þess velti ég fyrir mér nýafstaðinni stjórnarskrárumræðu en þar er jú að finna einhverja jafnræðisreglu, ætli þessi mismunun gæti verið brot á henni? Hvað um það, ef þessi mismunun heldur áfram munum við eftir fáein ár þurfa að flytja inn mest allar kartöflur, rófur og gulrætur sem þjóðin borðar því bændum fækkar ört í þessum búgreinum, enda afkoman léleg og engir styrkir hvorki til framleiðslu, uppbyggingar né ef áföll dynja á, og óska ég þeim stjórnvöldum og forsvarsmönnum bænda sem áfram láta þessa mismunun viðgangast ævarandi skammar. Einnig vil ég votta sauðfjárbændum mína fyllstu samúð vegna áfallanna en vænt hefði mér þótt um ef kartöflubændur hefðu hlotið sömu hluttekningu stjórnvalda og þjóðarinnar er áföllin dundu yfir þá sumarið 2009. Lifið heil. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun Mest lesið Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson Skoðun „Við andlát manns lýkur skattskyldu hans“ Þórður Gunnarsson Skoðun Nýtanleg verðmætasköpun um allt land Jóhann Frímann Arinbjarnarson Skoðun Sjálfstæðismenn boða víst skattalækkanir á þá efnamestu Haukur V. Alfreðsson Skoðun Viltu borga 200 þús á mánuði eða 600 þús á mánuði af íbúðinni? Hildur Þórðardóttir Skoðun Dýrkeyptur aðgangur Stella Guðmundsdóttir Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun ESB kærir sig ekkert um Ísland í jólagjöf Ole Anton Bieltvedt Skoðun Íslenskufræðingurinn Sigmundur Davíð Hákon Darri Egilsson Skoðun Óstjórn í húsnæðismálum Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun Skoðun Skoðun Nýtanleg verðmætasköpun um allt land Jóhann Frímann Arinbjarnarson skrifar Skoðun Geðrænn vandi barna og ungmenna Eldur S. Kristinsson skrifar Skoðun Það er kominn verðmiði á fangelsið en hvað má ungmenni í alvarlegum vanda kosta? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hinn opni tékki samgöngusáttmálans – ljósastýring og Sundabraut Eiríkur S. Svavarsson skrifar Skoðun Eru sumir heppnari en aðrir? Anna Kristín Jensdóttir skrifar Skoðun Við þurfum stjórnmálamenn sem skilja mikilvægi stærstu atvinnugreinar landsins Aðalheiður Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Kallað eftir fyrirsjáanleika í opinberum framkvæmdum Þorsteinn Víglundsson ,Jónína Guðmundsdóttir,Karl Andreassen skrifar Skoðun Sjálfstætt fólk Kristín Linda Jónsdóttir skrifar Skoðun Óstjórn í húsnæðismálum Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Arfur stjórnmálanna 2024 Elvar Eyvindsson skrifar Skoðun Kjósum rétt(indi) fyrir fatlað fólk! Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Frelsi er allra, ekki fárra útvaldra Jón Óskar Sólnes skrifar Skoðun Menntun og tækifæri: Hvað veljum við fyrir Ísland? Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Eyðimerkurganga kosningabaráttunnar? Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan eða evran? Kostir og gallar Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Kjóstu meiri árangur Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hvaða hlekkur ert þú í keðjunni? Ellý Tómasdóttir skrifar Skoðun Laxeldið verður ekki stöðvað Kristinn H. Gunnarsson skrifar Skoðun Þroskamerki þjóðar Tómas Torfason skrifar Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Var stytting náms til stúdentsprófs í þágu ungmenna? Sigurður E. Sigurjónsson skrifar Skoðun Það sem ekki má fjalla um fyrir kosningar til Alþingis Árni Jensson skrifar Skoðun Launafólk sýndi ábyrgð – Hvað með bankana og fjármagnseigendur? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Sjálfstæðar konur? Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Fullveldinu er fórnað með aðild að Evrópusambandinu Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Endurhugsum dæmið, endurnýtum textíl Guðbjörg Rut Pálmadóttir skrifar Skoðun Betri Strætó 2025 og (svo) Borgarlína Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Um kosningar, gulrætur og verðbólgu Jean-Rémi Chareyre skrifar Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson skrifar Sjá meira
Ríkistjórnin hefur ákveðið að taka myndarlega á málum og gera bjargráðasjóði kleift að bæta sauðfjárbændum á Norðurlandi fjárskaðann sem þeir urðu fyrir í óveðrinu í september, það er vel og ber að hæla ríkistjórninni fyrir það. Persónulega er ég talsmaður þess að styrkja beri landbúnað á grundvelli fæðuöryggis og er ég því ánægður fyrir hönd sauðfjárbænda hversu hikstalaust og örugglega er tekið á þessum málum. Um 9.000 fjár féllu og reiknast mér það til, miðað við sláturverð 1. flokks lambaskrokks, að það tjón hlaupi á um 120 milljónum. Þar að auki féllu einhverjar girðingar o.fl. tínist eflaust til. Ríkisstjórnin leggur bjargráðasjóði til 120 milljónir og gefur honum að auki heimild til að nýta 20–30 milljónir af því fé sem var eftir af eldgosframlögum í þetta mæta verkefni, því ætti bjargráðasjóður að geta bætt þessum 224 bújörðum sem um ræðir skaðann nánast að fullu. Á sama tíma og ég vil hæla ríkistjórninni fyrir þetta verk þá vil ég biðja sömu ríkisstjórn og þá flokka sem að baki henni standa að skammast sín fyrir þá mismunun sem þeir hafa sýnt búgreinum. Árið 2009 urðu óvænt næturfrost um mitt sumar sem orsökuðu mesta uppskerubrest á kartöflum í Þykkvabæ og nágrenni í 30 ár. Uppskerubrestur var metinn á annað hundrað milljónir á aðeins 12-15 búum, þetta var skömmu eftir hrun og erfitt um lausafé til að mæta þessum áföllum. Lítið fé var til í bjargráðasjóði og leitað var á náðir landbúnaðarráðuneytis um aukaframlög, svarið var NEI, tjónið var ekki nógu almennt og mikið til að það réttlætti aðkomu ríkisins. Ekki eru nema um 30 bújarðir í kartöflurækt svo einhverju nemi á landinu öllu og er þetta því yfir þriðjungur kartöflubænda sem urðu fyrir tjóni og þar að auki á stærsta kartöfluræktarsvæði landsins. Tjónið nam u.þ.b. 7-8 milljónum að meðaltali á bú. 224 bú urðu fyrir tjóni í óveðrinu í september og reiknast mér til að meðaltalstjón, miðað við þær tölur sem upp hafa verið gefnar, gæti verið á bilinu 500-700 þúsund á bú og rokið er upp til handa og fóta til að bæta mönnum skaðann en kartöflubændur máttu bara tapa því sem úti fraus. Sömu ríkistjórnarflokkar voru við völd þá og ber þeim að skammast sín fyrir þá mismunun sem þeir hafa sýnt í þessu tilfelli. Taka ber fram að bjargráðasjóður gerði það sem í hans valdi stóð til að minnka skaða kartöflubænda miðað við þá takmörkuðu fjármuni sem hann hafði til ráðstöfunar og námu bætur á milli 8 og 9% af metnu uppskerutapi. Ekkert getur réttlætt styrkveitingu ríkis til landbúnaðar nema þörfin fyrir fæðuöryggi þjóðarinnar enda er þetta skattfé þjóðarinnar allrar og ber að nýta í hennar þágu, ekki fárra útvaldra. Komi hér til í framtíðinni að reyna þurfi á fæðuöryggi þjóðarinnar, þ.e. ef að lokast fyrir viðskipti þjóða á milli vegna óviðráðanlegra aðstæðna (sem oft hefur gerst í sögunni og mun gerast aftur) þá lifir þjóðin ekki á mjólk og sauðfé einu saman en það virðast vera einu búgreinarnar sem eiga tilkall til ríkisstyrkja. Þarft finnst mér að benda á að þessi misskipting ríkisfjár á milli búgreina hefði og mundi ekki þrífast nema fyrir tilstilli og aðkomu bændasamtakanna sjálfra en þau hafa með hagsmunapoti og aðgerðarleysi sogað allt fé sem veitt er úr ríkissjóði inn í stærstu búgreinarnar og skilið garðyrkjubændur eftir til að deyja drottni sínum. Það minnkar ekki skömm ríkistjórnarinnar vegna þessarar mismununar, enda er hún gæslumaður ríkisfjár og ber að tryggja fæðuöryggi. Í ljósi þess velti ég fyrir mér nýafstaðinni stjórnarskrárumræðu en þar er jú að finna einhverja jafnræðisreglu, ætli þessi mismunun gæti verið brot á henni? Hvað um það, ef þessi mismunun heldur áfram munum við eftir fáein ár þurfa að flytja inn mest allar kartöflur, rófur og gulrætur sem þjóðin borðar því bændum fækkar ört í þessum búgreinum, enda afkoman léleg og engir styrkir hvorki til framleiðslu, uppbyggingar né ef áföll dynja á, og óska ég þeim stjórnvöldum og forsvarsmönnum bænda sem áfram láta þessa mismunun viðgangast ævarandi skammar. Einnig vil ég votta sauðfjárbændum mína fyllstu samúð vegna áfallanna en vænt hefði mér þótt um ef kartöflubændur hefðu hlotið sömu hluttekningu stjórnvalda og þjóðarinnar er áföllin dundu yfir þá sumarið 2009. Lifið heil.
Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun
Skoðun Það er kominn verðmiði á fangelsið en hvað má ungmenni í alvarlegum vanda kosta? Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hinn opni tékki samgöngusáttmálans – ljósastýring og Sundabraut Eiríkur S. Svavarsson skrifar
Skoðun Við þurfum stjórnmálamenn sem skilja mikilvægi stærstu atvinnugreinar landsins Aðalheiður Ósk Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Kallað eftir fyrirsjáanleika í opinberum framkvæmdum Þorsteinn Víglundsson ,Jónína Guðmundsdóttir,Karl Andreassen skrifar
Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar
Skoðun Launafólk sýndi ábyrgð – Hvað með bankana og fjármagnseigendur? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar
Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar
Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun