ESB-aðild og íslensk menning Einar Benediktsson skrifar 21. ágúst 2012 06:00 Samstarf að því er varðar menntun, menningarmál og æskulýðsmál er ein af grunnstoðum Evrópusambandsins. Ísland hóf þátttöku í verkefnum þess varðandi menntun og starfsþjálfun þegar árið 1990. Frá 1994 með tilkomu EES-samningsins hefur fjöldi Íslendinga tekið þátt í símenntunaráætlun ESB og komið hefur verið á aðgerðaáætlun um símenntun sem er mikilvægur liður í baráttu gegn atvinnuleysi. Landsskrifstofa Menntaáætlunar ESB annast ýmsar undiráætlanir, þ.m.t. Comenius, Erasmus, Grundtvig og Leonardo sem skipuleggja skólaheimsóknir, nemenda- og kennaraskipti, samvinnu um námsefni o.fl. Þúsundir íslenskra nemenda, kennara og skólastjórnenda hafa tekið þátt í þessu samstarfi. Íslendingar taka sömuleiðis virkan þátt í ESB-samstarfi í málefnum er varða ungt fólk í gegnum aðgerðaáætlun ESB í æskulýðsmálum. Evrópa unga fólksins er íslenska heitið á Ungmennaáætlun Evrópusambandsins, Youth in Action, og er samstarfsverkefni ESB, mennta- og menningarmálaráðuneytisins og UMFÍ. Áætlunin styrkir ungt fólk á aldrinum 13-30 ára og þá sem starfa með ungu fólki. Þá tekur Ísland þátt í menningaráætlun ESB og því hafa íslenskir listamenn notið góðs af menningarstyrkjum, t.d. í kvikmyndagerð í gegnum Media-áætlunina en einnig á öðrum sviðum svo sem bókmenntaþýðingum og með samstarfi við tónlistarmenn og leikhópa. n Um 20.000 Íslendingar hafa tekið þátt í evrópskum samstarfsverkefnum n Mestu fé var veitt í verkefni er tengjast rannsóknum og þróun en um þriðjungur til stuðnings verkefnum á sviði menntunar og menningar. nÞátttaka ungmenna í áætlun ESB á sviði æskulýðsmála hefur verið afar góð en frá árinu 2001 hafa um 600 Íslendingar notið góðs af henni árlega. Þátttaka okkar í menntunar- og menningarstarfsemi Evrópusambandsins undanfarinn aldarfjórðung er til marks um getu Íslendinga í umsvifamiklu alþjóðasamstarfi sem varðar framtíðarheill þjóðfélagsins. Þetta geta samningamenn okkar lagt fram stoltir í Brussel. Upplýsingagjöfin í aðildarviðræðunum og ofangreint er fengið þaðan, hún er afar þýðingarmikil leið til upplýsinga við stjórnsýslu Evrópu um jafningjann sem Ísland er í menntunar- og menningarmálum. Jafningjar í samstarfi nútímans, en í öllu meiri og veglegri stöðu frá fornu fari. Við aðild að Evrópusambandinu yrði íslenska þar opinbert mál, eins og aðrar þjóðtungur. Það er einmitt stefna ESB að varðveita og efla tungumál þjóðanna og minnihlutahópa. Málið í Lúxemborg er skínandi dæmi um það. Framtíðarstaða íslenskunnar innan Evrópusambandsins yrði tvímælalaust sterkari en ella.Hlutur íslenskrar menningar í Evrópu Menning Íslendinga og íslensk menning er tvennt aðskilið, svo sem Sigurður Nordal bendir á. Hið íslenska, skerfur Íslendinga til heimsmenningarinnar, er í fornbókmenntum og orðsins list. Nordal bendir á, að mjög fáir erlendir afburðamenn hafi gefið Íslandi gaum nema á sviði fornbókmenntanna og skýrist það af því hver framtíðaráhrif víkingaöldin hafði. Afkomendur kynstofnsins sem sveimaði um til árása og landkönnunnar, hafa haft forystu í Norðurálfu í landnámi og yfirdrottnun víða um heim, allt frá krossferðum til yfirgangs heimsvelda. Af þessu leiðir að háskólasamfélög sem fremst standa í Evrópu og Ameríku, hafa lengi haft í sínu liði frábæra sérfræðinga á sviði íslenskra fræða. Við allmarga úr þeim hópi hafði ég í sendiherrastarfi afar gagnleg og ánægjuleg samskipti. Langa greinargerð þyrfti til að gera skil öllu því sem þakka má þessum ágætu fræðimönnum og Íslandsvinum í Frakklandi, Bretlandi, Noregi og Bandaríkjunum. Eftir þá og forvera þeirra undanfarnar aldir, liggur ótrúlegur forði ritverka og þýðinga og kennslustörfin skipta ekki síður miklu máli. Í fjölmörgum erlendum háskólum hefur lengi farið fram dýrmæt fræðsla í íslenskri menningu og það líka fyrir nemendur frá fjarlægum löndum. Hin glæsilega saga Snorra af Noregskonungum til forna var það sem beinlínis vakti eldmóð Norðmanna í sjálfstæðisbaráttunni á 19. öld en þá gneistaði af afburðamönnum menningar með Grieg og Ibsen í broddi fylkingar. Eins og Vésteinn Ólason bendir á, hefur Snorra Edda haft mikil áhrif á sagnfræði, söguskoðun og sjálfsmynd Norðurlandabúa allt frá því að verkið var fyrst gefið út í danskri þýðingu árið 1633. Sagan af víkingaöldinni er ávallt til reiðu ef Íslendingar kunna með þá auðlegð að fara og flytja hana öðrum þjóðum. Okkar hlutverk er varðveisla tungunnar og þeirra fjársjóða sem hún geymir. Hætta vegna utanaðkomandi áhrifa hefur verið fyrir hendi í mína lífstíð. Við eigum öflugt menntakerfi og svo sem við rísum upp úr Hruninu, munum við styrkja íslenskt þjóðfélag. Við eigum rétt í senn til sjálfsforræðis og þátttöku, svo sem sérstaða krefst, í samfélagi Evrópuþjóða. Sá ótvíræði réttur er reistur á menningu þjóðarinnar. Hinn norðlæga burðarás í menningargrunni Evrópu sköpuðu Íslendingar og varðveittu. Án hans er myndin ófullkomin. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Einar Benediktsson Mest lesið Mengum meira Heiðar Guðjónsson Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Hvað verður um Kára? Helga Sigrún Harðardóttir Skoðun Af hverju leka gluggar fyrr en áður? Böðvar Bjarnason Skoðun Coda Terminal hefur ekki áhrif á neysluvatnsból höfuðborgarsvæðisins Sigrún Tómasdóttir Skoðun Sigmundi Davíð svarað Björn Bjarnason Skoðun Halldór 05.07.2024 Halldór Bestun Seðlabankastjóra Karl Guðlaugsson Skoðun Jól alla daga Geir Gunnar Markússon Skoðun Ferðatryggingar og val á kreditkorti Svandís Edda Hólm Jónudóttir Skoðun Skoðun Skoðun Sigmundi Davíð svarað Björn Bjarnason skrifar Skoðun Coda Terminal hefur ekki áhrif á neysluvatnsból höfuðborgarsvæðisins Sigrún Tómasdóttir skrifar Skoðun Líf og dauði leikur á hnífsegg Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Mengum meira Heiðar Guðjónsson skrifar Skoðun Hvað verður um Kára? Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Að eiga tertuna og borða hana líka – svar til formanns Hildur Sverrisdóttir skrifar Skoðun Hik er sama og tap Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Af hverju leka gluggar fyrr en áður? Böðvar Bjarnason skrifar Skoðun Hluta þjóðarinnar hent út í kuldann – hinn baðar sig í sólinni Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Að óttast blokkir Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Engin gúrka hjá Blaðamannafélaginu Sigríður Dögg Auðunsdóttir,Freyja Steingrímsdóttir skrifar Skoðun Stórnotendur eru kjölfestan í íslenska raforkukerfinu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Ert þú í góðu netsambandi? Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Evrópa og myrkrið framundan Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Heilræði fyrir Nýhaldið Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar Skoðun Glútenlaust gull á grillið Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Kaupin á eyrinni Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Lokunaruppboð í Kauphöllinni Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Ferðatryggingar og val á kreditkorti Svandís Edda Hólm Jónudóttir skrifar Skoðun Af hverju að byggja Coda Terminal? Ólafur Elínarson,Sandra Ósk Snæbjörnsdóttir skrifar Skoðun Hljóð úr horni Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun ESB fyrir almenning Oddný G. Harðardóttir skrifar Skoðun Strámaðurinn mikli Kristján Hreinsson skrifar Skoðun Árið er 2024 Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Samkeppni í nýju ljósi Páll Hermannsson skrifar Skoðun Það er verið að grafa dýpri fátæktargjá Rúnar Sigurjónsson skrifar Skoðun „Hæ ástin, þarf að millifæra, getur þú samþykkt beiðnina?“ Heiðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Algeng þvæla um Evrópusambandið Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Stundum hefur Gunnar Smári rétt fyrir sér Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Sjá meira
Samstarf að því er varðar menntun, menningarmál og æskulýðsmál er ein af grunnstoðum Evrópusambandsins. Ísland hóf þátttöku í verkefnum þess varðandi menntun og starfsþjálfun þegar árið 1990. Frá 1994 með tilkomu EES-samningsins hefur fjöldi Íslendinga tekið þátt í símenntunaráætlun ESB og komið hefur verið á aðgerðaáætlun um símenntun sem er mikilvægur liður í baráttu gegn atvinnuleysi. Landsskrifstofa Menntaáætlunar ESB annast ýmsar undiráætlanir, þ.m.t. Comenius, Erasmus, Grundtvig og Leonardo sem skipuleggja skólaheimsóknir, nemenda- og kennaraskipti, samvinnu um námsefni o.fl. Þúsundir íslenskra nemenda, kennara og skólastjórnenda hafa tekið þátt í þessu samstarfi. Íslendingar taka sömuleiðis virkan þátt í ESB-samstarfi í málefnum er varða ungt fólk í gegnum aðgerðaáætlun ESB í æskulýðsmálum. Evrópa unga fólksins er íslenska heitið á Ungmennaáætlun Evrópusambandsins, Youth in Action, og er samstarfsverkefni ESB, mennta- og menningarmálaráðuneytisins og UMFÍ. Áætlunin styrkir ungt fólk á aldrinum 13-30 ára og þá sem starfa með ungu fólki. Þá tekur Ísland þátt í menningaráætlun ESB og því hafa íslenskir listamenn notið góðs af menningarstyrkjum, t.d. í kvikmyndagerð í gegnum Media-áætlunina en einnig á öðrum sviðum svo sem bókmenntaþýðingum og með samstarfi við tónlistarmenn og leikhópa. n Um 20.000 Íslendingar hafa tekið þátt í evrópskum samstarfsverkefnum n Mestu fé var veitt í verkefni er tengjast rannsóknum og þróun en um þriðjungur til stuðnings verkefnum á sviði menntunar og menningar. nÞátttaka ungmenna í áætlun ESB á sviði æskulýðsmála hefur verið afar góð en frá árinu 2001 hafa um 600 Íslendingar notið góðs af henni árlega. Þátttaka okkar í menntunar- og menningarstarfsemi Evrópusambandsins undanfarinn aldarfjórðung er til marks um getu Íslendinga í umsvifamiklu alþjóðasamstarfi sem varðar framtíðarheill þjóðfélagsins. Þetta geta samningamenn okkar lagt fram stoltir í Brussel. Upplýsingagjöfin í aðildarviðræðunum og ofangreint er fengið þaðan, hún er afar þýðingarmikil leið til upplýsinga við stjórnsýslu Evrópu um jafningjann sem Ísland er í menntunar- og menningarmálum. Jafningjar í samstarfi nútímans, en í öllu meiri og veglegri stöðu frá fornu fari. Við aðild að Evrópusambandinu yrði íslenska þar opinbert mál, eins og aðrar þjóðtungur. Það er einmitt stefna ESB að varðveita og efla tungumál þjóðanna og minnihlutahópa. Málið í Lúxemborg er skínandi dæmi um það. Framtíðarstaða íslenskunnar innan Evrópusambandsins yrði tvímælalaust sterkari en ella.Hlutur íslenskrar menningar í Evrópu Menning Íslendinga og íslensk menning er tvennt aðskilið, svo sem Sigurður Nordal bendir á. Hið íslenska, skerfur Íslendinga til heimsmenningarinnar, er í fornbókmenntum og orðsins list. Nordal bendir á, að mjög fáir erlendir afburðamenn hafi gefið Íslandi gaum nema á sviði fornbókmenntanna og skýrist það af því hver framtíðaráhrif víkingaöldin hafði. Afkomendur kynstofnsins sem sveimaði um til árása og landkönnunnar, hafa haft forystu í Norðurálfu í landnámi og yfirdrottnun víða um heim, allt frá krossferðum til yfirgangs heimsvelda. Af þessu leiðir að háskólasamfélög sem fremst standa í Evrópu og Ameríku, hafa lengi haft í sínu liði frábæra sérfræðinga á sviði íslenskra fræða. Við allmarga úr þeim hópi hafði ég í sendiherrastarfi afar gagnleg og ánægjuleg samskipti. Langa greinargerð þyrfti til að gera skil öllu því sem þakka má þessum ágætu fræðimönnum og Íslandsvinum í Frakklandi, Bretlandi, Noregi og Bandaríkjunum. Eftir þá og forvera þeirra undanfarnar aldir, liggur ótrúlegur forði ritverka og þýðinga og kennslustörfin skipta ekki síður miklu máli. Í fjölmörgum erlendum háskólum hefur lengi farið fram dýrmæt fræðsla í íslenskri menningu og það líka fyrir nemendur frá fjarlægum löndum. Hin glæsilega saga Snorra af Noregskonungum til forna var það sem beinlínis vakti eldmóð Norðmanna í sjálfstæðisbaráttunni á 19. öld en þá gneistaði af afburðamönnum menningar með Grieg og Ibsen í broddi fylkingar. Eins og Vésteinn Ólason bendir á, hefur Snorra Edda haft mikil áhrif á sagnfræði, söguskoðun og sjálfsmynd Norðurlandabúa allt frá því að verkið var fyrst gefið út í danskri þýðingu árið 1633. Sagan af víkingaöldinni er ávallt til reiðu ef Íslendingar kunna með þá auðlegð að fara og flytja hana öðrum þjóðum. Okkar hlutverk er varðveisla tungunnar og þeirra fjársjóða sem hún geymir. Hætta vegna utanaðkomandi áhrifa hefur verið fyrir hendi í mína lífstíð. Við eigum öflugt menntakerfi og svo sem við rísum upp úr Hruninu, munum við styrkja íslenskt þjóðfélag. Við eigum rétt í senn til sjálfsforræðis og þátttöku, svo sem sérstaða krefst, í samfélagi Evrópuþjóða. Sá ótvíræði réttur er reistur á menningu þjóðarinnar. Hinn norðlæga burðarás í menningargrunni Evrópu sköpuðu Íslendingar og varðveittu. Án hans er myndin ófullkomin.
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Coda Terminal hefur ekki áhrif á neysluvatnsból höfuðborgarsvæðisins Sigrún Tómasdóttir skrifar
Skoðun Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun