Skoðun

Sérstakur saksóknari slær skjaldborg um bankana

Ólafur Hauksson skrifar

Samanburður á vinnubrögðum sérstaks saksóknara í tveimur kærumálum sýnir ótrúlegan undirlægjuhátt embættisins við bankana, á meðan „venjulegt“ fólk má éta það sem úti frýs.

Ég hef áður minnst á þessi tvö mál hér í Fréttablaðinu, en tel rétt að sýna nánar fram á muninn á vinnubrögðum embættisins.

Annars vegar er þetta kæra bankanna á hendur Aroni Karlssyni og hins vegar kæra mín og félaga minna á hendur Pálma Haraldssyni og vitorðsmönnum hans.

Bankarnir kærðu Aron fyrir að blekkja þá um verðmæti fasteignar í tengslum við skuldaskil, jafnvel þó fáir viti meira um verðmæti fasteigna í Reykjavík en bankamenn. En saksóknari ákvað samt umsvifalaust að hefja opinbera rannsókn.

Ég og félagar mínir kærðum Pálma og vitorðsmenn hans fyrir að blekkja okkur um verðmæti Iceland Express við sölu síðustu hluta okkar í félaginu. Okkur hafði verið sýnt falskt verðmat frá Deloitte sem hafði afgerandi áhrif á það að við seldum Pálma hlutina langt undir raunvirði. Efnahagsbrotadeild ríkislögreglustjóra, sem síðan rann inn í embætti sérstaks saksóknara, vísaði kærunni frá án rannsóknar. Taldi að þetta hefðu einfaldlega verið viðskipti.

Saksóknari réðst hins vegar umsvifalaust í húsleit hjá Aroni til að afla sönnunargagna um meintar blekkingar hans gagnvart bankamönnum. Eitt mikilvægasta sönnunargagnið taldi embættið vera afrit af textaspjalli Arons við bróður hans á Skype, tæpu hálfu ári áður en blekkingarnar áttu að hafa gerst.

Sönnunargögn

Loks eftir að við höfðum sjálfir aflað sönnunargagna frá Deloitte var fallist á að rannsaka kæruna á hendur Pálma og félögum. Rannsóknin fór þannig fram að hringt var í lögmann Pálma, sem hafði annast samningagerðina. Lögmaðurinn var spurður hvort hann hefði umrætt falskt verðmat í fórum sínum (hann hafði neitað að afhenda það á sínum tíma). Nei, hann sagðist ekki finna það. Takk fyrir, vertu blessaður. Þar með var skjalið ekki til að mati rannsakenda. Húsleit? Ekki í boði fyrir venjulegt fólk, bara banka.

Þrátt fyrir að öll gögn í máli Arons sýndu að hann hafði hagnast um 10-15% á því að selja húseign við Skúlagötu eftir að hafa gengið frá samningum við bankana, þá ákærði sérstakur saksóknari hann fyrir að hafa haft af þeim 300 milljónir króna. Sérstakur saksóknari hélt fast við fullyrðinguna um að Aron hefði blekkt bankamennina um verðmæti fasteignarinnar, jafnvel þó að bankarnir hefðu sjálfir gert Aroni tilboð um fullnaðargreiðslu á veðskuldunum sem á endanum var samið var um – og fengið allt greitt. Og dómarinn féllst á að þessi viðskipti væru refsiverð.

Í okkar tilfelli sýndum við sérstökum saksóknara skýr gögn um blekkingar Pálma og félaga. Samkvæmt hinu falska verðmati Deloitte var hagnaður Iceland Express sagður 89 milljónir króna, meðan hann var í raun 290 milljónir króna. Fyrirtækið var því í raun þrisvar til fjórum sinnum verðmætara en fullyrt var við samningagerðina. En sérstakur saksóknari taldi svoleiðis sannanir ekkert gildi hafa, a.m.k. ekki í samanburði við textaspjall á Skype.

Rán verður að viðskiptum

Aron bauð bönkunum að taka húsið við Skúlagötu til sín, en þeir höfnuðu því og vildu frekar selja það á nauðungaruppboði. Þeir gerðu þó ekkert í því og hvöttu Aron til að kaupa upp veðskuldirnar, sem hann gerði. Bankarnir fengu þannig mun hærri greiðslur en við nauðungarsölu og voru meira en sáttir. En þegar Aron seldi svo húsið með hagnaði eftir að hafa fallist á tilboð bankanna um skuldauppgjör, þá ærðust þeir og hlupu í fangið á saksóknara, sem tók að sér innheimtustörf með refsivöndinn á lofti.

Endalok samskipta okkar venjulegra manna af götunni við sérstakan saksóknara, eftir margra ára þref, voru hins vegar þau að hann henti okkur út. Sagðist ekki skipta sér af viðskiptum.

Þegar þessi tvö kærumál eru borin saman, þá er atgangurinn gegn Aroni ekkert annað en ósmekklegt grín sem Hæstiréttur hlýtur að leiðrétta. Þjónkun sérstaks saksóknara við bankana í því máli er ámátleg. Bankarnir eru sérfræðingar, alltaf í yfirburðastöðu gagnvart fólki og verða fráleitt blekktir af skuldunautum sinum. Einnig er ljóst að bankarnir högnuðust stórlega, því þetta var krafa sem þeir höfðu fengið fyrir slikk frá föllnu bönkunum.

Við vorum rændir, en sérstakur saksóknari kallar það viðskipti. Aron og bankarnir áttu í viðskiptum, en sérstakur saksóknari kallar það rán.

Engin furða þó að orðræða Jóns Hreggviðssonar í Íslandsklukkunni sé mörgum hugleikin: „Vont er þeirra ránglæti, verra þeirra réttlæti.“




Skoðun

Skoðun

BRCA

Elín Íris Fanndal Jónasdóttir skrifar

Sjá meira


×