Um spjaldtölvur og byltingar 2. apríl 2012 06:00 Halda má því fram með fullgildum rökum að kennsluheimurinn standi á verulegum tímamótum um þessar mundir. Veldur þar mestu um ný tækni, netið í allri sinni dýrð, spjaldtölvur, bæði Kindle en ekki síst græja á borð við Ipad, allar samskiptaleiðirnar, Youtube, Wikipedia, Google, Schooltube, Vimeo og þannig má lengi telja. Í raun hefur kennsla síðustu alda einkennst af sama grunni sem í megindráttum gengur út frá því að eitt skuli yfir alla ganga. Þannig eru nemendur settir saman í hópa eftir aldri, ein kennslubók að mestu fyrir alla, innlagnir fyrir hina ólíku hópa byggðar að mestu á um 40 mínútna lotum o.s.frv. Vissulega hafa ýmsir skólar reynt að brjóta þessa hefð upp en eigi að síður er skólakerfið í heild byggt upp á þessu fyrirkomulagi sem sækir fyrirmynd sína til Forn-Grikkja þar sem hinn fróði stóð uppi á kassa og predikaði yfir hinum fáfróðu. Grunnurinn er í megindráttum enn sá sami. Höfum verið að brjóta lög!Á hinn bóginn segja öll kennslufræði, lög og reglugerðir, að bjóða skuli nemendum einstaklingsmiðað nám. Þessi ákvæði laga og fræða eru í raun margbrotin á degi hverjum í skólum landsins. Ástæðan er fyrst og fremst hin aldagamla hefð er gegnsýrir allt kerfið. Hinn fróði predikar yfir hinum vankunnandi. Eitt skal yfir flesta ganga. Nú hillir undir að hin nýja tækni opni loksins þær dyr er liggja að einstaklingsmiðuðu námi. Tilraunir, sem stundaðar eru í nokkrum skólum um allan heim, lofa sannarlega góðu. Best finnst mér þessu nýja umhverfi lýst með orðum skosks nemanda í Ipad-væddum skóla: „With Ipad I can learn the way I like to learn.“ Í stað þess að leggja fram „eina námsbók“, sem öllum er ætluð, eiga nemendur að leita þeirra heimilda sem hverjum hentar til að ná markmiðum námsins. Þetta snýst ekki um tæknina heldur um námið og leiðirnar til að afla sér þekkingar. Tæknin hins vegar opnar stóra gátt að námsmarkmiðunum og leggur grunn að fjölbreytilegum leiðum hinna lærdómsfúsu. Þannig eru nemendur virkjaðir til að leita sér áhugaverðra leiða til lærdómsins. „Learning by doing“, gæti hæglega átt hér við sem og að virkja hina skapandi hugsun til lærdómsins. Það eru nefnilega svo margar leiðir að sama markmiði. Allar hinar óþrjótandi upplýsingalindir á netinu skapa endalausa möguleika til lærdóms. Og þær þarf að nýta í þágu menntunar. Þetta gerir fólk heima hjá sér á vinnustöðum – svífur um netmiðlana hverju nafni sem þeir nefnast – og leita upplýsinga. Skólakerfið hefur í megindráttum ekki fylgt þessari þróun. Ein skrudda fyrir alla.Kennslubókin, sem úreldist fljótt og hlýtur að vera þröng í eðli sínu, er aðeins ein fjölmargra leiða til að ná settu marki – þ.e. að læra. Margfalt árangursríkara hlýtur að vera að bjóða jafnframt allar hinar upplýsingaleiðirnar hvort heldur eru greinar, myndbönd, ljósmyndir, frásagnir eða hvað annað. Virkjum kraft og áræði fróðleiksfúsra til að finna hver um sig þær keldur sem svala. Með því að virkja leiðirnar til fróðleiks örvum við nemendur. Veruleikinn er líka þannig að flestir afla sér upplýsinga í gegnum ýmsa netmiðla. Og þar eru landamæri upphafin – heimurinn er undir. Því hlýtur það að teljast eðlilegt hlutverk skóla, á hvaða stigi sem er, að þjálfa nemendur sína í að afla sér upplýsinga og ekki síður að skoða þær með gagnrýnum hætti. Þarf mikið meira til að teljast kunna? Að virkja fólk til námsSpjaldtölvan er rétt að hefja innreið sína í skólakerfið. Við heyrum brestina þar sem gamla og þrönga „karlinn-á-kassanum“ aðferðin mun víkja undan gnægð upplýsinga. Danskur skólastjóri, Rasmus Borch, orðaði það svona á ráðstefnu nýlega: „We are going from top-down teaching to more horizontal teaching.“ Og þar gegnir tæknin lykilhlutverki. Þetta er líka kallað „flipped classroom“ þar sem lærdómurinn fer fram heima á netinu en skapandi og ögrandi verkefni eru unnin í skólastofum. Nokkur dæmi hafa sýnt stórstígar framfarir nemenda með því að nálgast lærdóminn með þessu móti, þ.e. kennsla löguð að þörfum hvers og eins í stað einnar aðferðar fyrir alla. Bandarískur skóli var afar lágt metinn árum saman á samræmdum prófum. Stjórnendur þar á bæ stokkuðu allt skipulag skólans upp og lögðu upp með einstaklingsmiðað nám þar sem netið og spjaldtölvur gegndu lykilhlutverki. Á örfáum árum fór skólinn úr 50% falli nemenda í minna en 10% fall, þökk sé breyttum kennsluháttum. Í öðrum skóla náðu rúm 90% nemenda sem notuðu spjaldtölvur en aðeins um 65% þeirra sem voru látin hanga í gömlu aðferðunum. Staðreyndin er einfaldlega sú að fjölbreytileiki í námsefni og námsleiðum eykur áhuga og virkjar fleiri skynfæri við námið. Þetta er einfaldlega svarið við hinni almennt viðurkenndu leið allra fræðikenninga og laga um lærdóm: að sérhverjum einstaklingi skuli sinna við hæfi hvers og eins. Við höfum ekki gert það í árhundruð. Nú er tækifærið að skapast. Mörg ljón eiga eftir að vera í vegi þessa nýja umhverfis enda kerfið verið að byggjast upp í aldir og er orðið innmúrað. Stærsta hindrunin er að losna við hugsun og skipulag hins gamla og bráðum úrelta kerfis. Það eru spennandi tímar framundan í menntamálum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Flokkur fólksins eða flokkun fólksins? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Hver ætlar að bera ábyrgð á mannslífi? Sævar Þór Jónsson Skoðun Íslendingar flytja út fisk og líka ofbeldismenn Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun Er útlegð á innleið? Reyn Alpha Magnúsdóttir Skoðun Betri nýting á tíma og fjármunum Reykjavíkurborgar 2/3 Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Horfumst í augu Kristín Thoroddsen Skoðun Skólarnir lokaðir - myglan vinnur Guðmundur Þórir Sigurðsson Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson Skoðun Lægjum öldurnar Halla Hrund Logadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Er útlegð á innleið? Reyn Alpha Magnúsdóttir skrifar Skoðun Leiðsögundurinn Gaur gerir mig að betri manneskju Þorkell J. Steindal skrifar Skoðun Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar Skoðun Skólarnir lokaðir - myglan vinnur Guðmundur Þórir Sigurðsson skrifar Skoðun Flokkur fólksins eða flokkun fólksins? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Betri nýting á tíma og fjármunum Reykjavíkurborgar 2/3 Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Hver ætlar að bera ábyrgð á mannslífi? Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Horfumst í augu Kristín Thoroddsen skrifar Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir skrifar Skoðun Saga Israa á Gaza og hvernig hægt er að verða að liði Katrín Harðardóttir,Israa Saed skrifar Skoðun Fordómar frá sálfélagslegu sjónarhorni Sóley Dröfn Davíðsdóttir skrifar Skoðun Er aldur bara tala? Teitur Guðmundsson skrifar Skoðun Íslendingar flytja út fisk og líka ofbeldismenn Guðný S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir skrifar Skoðun Frans páfi kvaddur eða meðtekinn? Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Lægjum öldurnar Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Að hata einhvern sem þú þarft á að halda? Katrín Pétursdóttir skrifar Skoðun Íslenskar pyndingar Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun SFS, Exit og norska leiðin þeirra Jón Kaldal skrifar Skoðun Friður - í framsöguhætti eða viðtengingarhætti? Bryndís Schram skrifar Skoðun Næringarfræði er lykillinn að betri heilsu, viltu vera með? Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar Skoðun Löngu þarft samtal um hóp sem gleymist! Katarzyna Kubiś skrifar Skoðun Menntun fyrir öll – nema okkur Haukur Guðmundsson skrifar Skoðun Það er ekki hægt að loka augunum fyrir þessum veruleika Davíð Bergmann skrifar Skoðun Kirkjugarðsballið: Eiga Íslendingar að mæta þar? Birgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Að sækja gullið (okkar) Þröstur Friðfinnsson skrifar Skoðun Til hamingju blaðamenn! Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Stormur í Þjóðleikhúsinu Bubbi Morthens skrifar Skoðun Börn í skugga stríðs Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Sjá meira
Halda má því fram með fullgildum rökum að kennsluheimurinn standi á verulegum tímamótum um þessar mundir. Veldur þar mestu um ný tækni, netið í allri sinni dýrð, spjaldtölvur, bæði Kindle en ekki síst græja á borð við Ipad, allar samskiptaleiðirnar, Youtube, Wikipedia, Google, Schooltube, Vimeo og þannig má lengi telja. Í raun hefur kennsla síðustu alda einkennst af sama grunni sem í megindráttum gengur út frá því að eitt skuli yfir alla ganga. Þannig eru nemendur settir saman í hópa eftir aldri, ein kennslubók að mestu fyrir alla, innlagnir fyrir hina ólíku hópa byggðar að mestu á um 40 mínútna lotum o.s.frv. Vissulega hafa ýmsir skólar reynt að brjóta þessa hefð upp en eigi að síður er skólakerfið í heild byggt upp á þessu fyrirkomulagi sem sækir fyrirmynd sína til Forn-Grikkja þar sem hinn fróði stóð uppi á kassa og predikaði yfir hinum fáfróðu. Grunnurinn er í megindráttum enn sá sami. Höfum verið að brjóta lög!Á hinn bóginn segja öll kennslufræði, lög og reglugerðir, að bjóða skuli nemendum einstaklingsmiðað nám. Þessi ákvæði laga og fræða eru í raun margbrotin á degi hverjum í skólum landsins. Ástæðan er fyrst og fremst hin aldagamla hefð er gegnsýrir allt kerfið. Hinn fróði predikar yfir hinum vankunnandi. Eitt skal yfir flesta ganga. Nú hillir undir að hin nýja tækni opni loksins þær dyr er liggja að einstaklingsmiðuðu námi. Tilraunir, sem stundaðar eru í nokkrum skólum um allan heim, lofa sannarlega góðu. Best finnst mér þessu nýja umhverfi lýst með orðum skosks nemanda í Ipad-væddum skóla: „With Ipad I can learn the way I like to learn.“ Í stað þess að leggja fram „eina námsbók“, sem öllum er ætluð, eiga nemendur að leita þeirra heimilda sem hverjum hentar til að ná markmiðum námsins. Þetta snýst ekki um tæknina heldur um námið og leiðirnar til að afla sér þekkingar. Tæknin hins vegar opnar stóra gátt að námsmarkmiðunum og leggur grunn að fjölbreytilegum leiðum hinna lærdómsfúsu. Þannig eru nemendur virkjaðir til að leita sér áhugaverðra leiða til lærdómsins. „Learning by doing“, gæti hæglega átt hér við sem og að virkja hina skapandi hugsun til lærdómsins. Það eru nefnilega svo margar leiðir að sama markmiði. Allar hinar óþrjótandi upplýsingalindir á netinu skapa endalausa möguleika til lærdóms. Og þær þarf að nýta í þágu menntunar. Þetta gerir fólk heima hjá sér á vinnustöðum – svífur um netmiðlana hverju nafni sem þeir nefnast – og leita upplýsinga. Skólakerfið hefur í megindráttum ekki fylgt þessari þróun. Ein skrudda fyrir alla.Kennslubókin, sem úreldist fljótt og hlýtur að vera þröng í eðli sínu, er aðeins ein fjölmargra leiða til að ná settu marki – þ.e. að læra. Margfalt árangursríkara hlýtur að vera að bjóða jafnframt allar hinar upplýsingaleiðirnar hvort heldur eru greinar, myndbönd, ljósmyndir, frásagnir eða hvað annað. Virkjum kraft og áræði fróðleiksfúsra til að finna hver um sig þær keldur sem svala. Með því að virkja leiðirnar til fróðleiks örvum við nemendur. Veruleikinn er líka þannig að flestir afla sér upplýsinga í gegnum ýmsa netmiðla. Og þar eru landamæri upphafin – heimurinn er undir. Því hlýtur það að teljast eðlilegt hlutverk skóla, á hvaða stigi sem er, að þjálfa nemendur sína í að afla sér upplýsinga og ekki síður að skoða þær með gagnrýnum hætti. Þarf mikið meira til að teljast kunna? Að virkja fólk til námsSpjaldtölvan er rétt að hefja innreið sína í skólakerfið. Við heyrum brestina þar sem gamla og þrönga „karlinn-á-kassanum“ aðferðin mun víkja undan gnægð upplýsinga. Danskur skólastjóri, Rasmus Borch, orðaði það svona á ráðstefnu nýlega: „We are going from top-down teaching to more horizontal teaching.“ Og þar gegnir tæknin lykilhlutverki. Þetta er líka kallað „flipped classroom“ þar sem lærdómurinn fer fram heima á netinu en skapandi og ögrandi verkefni eru unnin í skólastofum. Nokkur dæmi hafa sýnt stórstígar framfarir nemenda með því að nálgast lærdóminn með þessu móti, þ.e. kennsla löguð að þörfum hvers og eins í stað einnar aðferðar fyrir alla. Bandarískur skóli var afar lágt metinn árum saman á samræmdum prófum. Stjórnendur þar á bæ stokkuðu allt skipulag skólans upp og lögðu upp með einstaklingsmiðað nám þar sem netið og spjaldtölvur gegndu lykilhlutverki. Á örfáum árum fór skólinn úr 50% falli nemenda í minna en 10% fall, þökk sé breyttum kennsluháttum. Í öðrum skóla náðu rúm 90% nemenda sem notuðu spjaldtölvur en aðeins um 65% þeirra sem voru látin hanga í gömlu aðferðunum. Staðreyndin er einfaldlega sú að fjölbreytileiki í námsefni og námsleiðum eykur áhuga og virkjar fleiri skynfæri við námið. Þetta er einfaldlega svarið við hinni almennt viðurkenndu leið allra fræðikenninga og laga um lærdóm: að sérhverjum einstaklingi skuli sinna við hæfi hvers og eins. Við höfum ekki gert það í árhundruð. Nú er tækifærið að skapast. Mörg ljón eiga eftir að vera í vegi þessa nýja umhverfis enda kerfið verið að byggjast upp í aldir og er orðið innmúrað. Stærsta hindrunin er að losna við hugsun og skipulag hins gamla og bráðum úrelta kerfis. Það eru spennandi tímar framundan í menntamálum.
30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson Skoðun
Skoðun Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar
Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir skrifar
30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson Skoðun