Að byggja bæ Ása Richarsdóttir skrifar 13. maí 2014 12:21 Við sem fædd erum og uppalin í Kópavogi á seinni hluta síðustu aldar þekkjum flest sögur af frumbyggjum hreppsins og sum okkar eru börn þeirra eða barnabörn. Frumbyggjarnir bókstaflega ruddu jörðina, grófu grunna og reistu hús oft löngu áður en vegur var lagður heim að húsi. Hér var hægt að fá land fyrir lítið, hingað flutti fólk sem ekki naut náðar í bönkunum og byggði sín heimili með hjálp góðra vina og á eigin dugnaði og vilja til að eignast þak yfir höfuðið. Þau voru landnámsmenn og lýsingar alls ekki ólíkar þeim sem lesa má um ýmsar aðrar frumbyggjabyggðir, þó tíminn væri ef til vill annar.UPPBYGGING Í UPPHAFI Fyrstu árin var engin verslun í Kópavogi, fólkið þurfti að fara til Reykjavíkur til að sækja mjólk og salt í grautinn. Smám saman fór byggðin að taka á sig mynd og hreppurinn varð kaupstaður. Við tók að byggja skóla fyrir börnin, kirkjuna á holtinu, svo fóru að koma mjólkurbúðir, fiskbúðir og hverfisverslanir, það risu skúrar fyrir verkstæðin og skemmur fyrir fyrirtækin… þannig eitt af öðru varð bærinn til, félagsheimilið reis, sundlaugin, skólarnir í Austurbæ og Vesturbæ. Til urðu íþróttafélög, skátafélag, hjálparsveit, siglingaklúbbur, leikfélag, myndlistarskóli, kvöldskóli, kórar, rotary og lions, og svo mætti lengi telja. Þessum tíma í Kópavogi voru gerð ódauðleg skil í Kópavogsbragi Böðvars Guðlaugssonar sem Ríó Tríóið söng. Þar var meðal annars gert góðlátlegt grín að kvartkílómetralanga malbikaða spottanum sem var „svo mikið mjúkur“.FÓLKSFJÖLGUN OG MALBIK Líkt og sjá má á neðangreindri töflu fjölgaði fólkinu hratt fyrstu áratugina, margfaldaðist milli 1950 og 1960, árið 1970 voru íbúarnir orðnir meira en helmingi fleiri en 10 árum fyrr. En næstu tuttugu árin hægði á fjölgun, árið 1990 vorum við orðin rúmlega 16 þúsund talsins. En upp úr 1990 var sprenging og á aldamótaárinu 2000 hafði íbúafjöldinn nær tvöfaldast, kominn í tæplega 24 þúsund manns. Byggðin breiddist út, hætti að snúast um Kópavogshálsinn og byrjaði að teygja sig upp um holt og hæðir, alla leið upp á Vatnsenda.ÁrÍbúafjöldi19501.64719606.213197011.165198013.819199016.186200023.518201030.357 Á fyrstu áratugum í lífi Kópavogs hafði bærinn ef til vill fáar malbikaðar götur en hann hafði þá ímynd að vera bær barna, samhjálpar og velferðar. Fólkið, þarfir þess, barna sem annarra voru látnar ganga fyrir. Svo breyttist það. Göturnar voru malbikaðar, vinum mínum fannst og finnst jafn erfitt að rata en maður lifandi, það er mikið malbik í Kópavogi. Á sama tíma og aukin krafa um vistvænt og grænt umhverfi fór að heyrast í samfélaginu var ráðist í gríðarlega úthlutun lóða til íbúða og atvinnuhúsnæðis í Kópavogi þar sem háreistir turnar fengu að spretta óáreittir, byggð leyfð við viðkvæma vatnsbakka, mikið land lagt undir stofnæðar og brautir og til urðu stór aðskilin úthverfi sem dreifast yfir gríðarlegt landflæmi. Áfram var keyrt þrátt fyrir hávær mótmæli íbúa, m.a. gegn uppbyggingu á Kársnesi, skipulagi á Nónhæð, háreystri byggð á Lundarsvæði, svo nokkur dæmi séu nefnd. Nú er mál að linni. Framundan en gríðarlegt verkefni fyrir bæjaryfirvöld í Kópavogi að fanga bæjarstæðið og gera allt sem hægt er að gera til að búa til samstæða byggð fremur en aðskilin úthverfi líkt og nú. Það verður að finna límið í „Nýjan Kópavog“ og það verður best sótt í brunn mannlífsins sjálfs. Hér eftir verður að leita jafnvægis milli allra þeirra þátta sem einkenna þurfa mannvænleg og framsækin samfélög; jafnvægi milli uppbyggingar, umhverfis, menningar og skipulags.KÓPAVOGUR SEXTUGUR Kópavogsbær verður sextugur á næsta ári. Alla tíð hafa bæinn byggt „innflytjendur“ – fyrst alls konar fólk úr Reykjavík og utan að landi sem ekki hafði efni á að byggja annars staðar. Í dag er bærinn líka fullur af „innflytjendum“ – alls staðar að og við hefur bæst fjölbreyttur hópur fólks alls staðar að úr heiminum. Við erum 32 þúsund talsins og við erum öll Kópavogsbúar.STEFNA SAMFYLKINGARINNAR Skipulagsmál eru rammpólitísk og það er mikill munur á skipulagi þar sem félagshyggja og íbúar eru í fyrirrúmi og frjálshyggju þar sem verktakar og landeigendur fá ráðið öllu. Samfylkingin í Kópavogi vill gera skipulag og umhverfi Kópavogs að forgangsmáli á komandi kjörtímabili . Framtíðarsýn okkar er að höfuðborgarsvæðið verði skipulagt sem ein heild, sem eitt búsetusvæði og atvinnumarkaður, svæði með sameiginlegar náttúruperlur, auðlindir og almenningssamgöngukerfi. Gríðarleg þörf er á betri, vistvænni samgöngutengingum við önnur sveitarfélög, m.a. með göngubrú yfir Fossvog og að stofnæðar sem í dag kljúfa Kópavog, verði settar í stokk. Á næstu fjórum árum viljum við auka verulega ferðir strætó, endurhanna götur þar sem hjólandi og gangandi fólk verður sett í forgang, þróa núverandi atvinnu- og íbúasvæði út frá vistvænum forsendum og byggja upp útivistarsvæði í öllum hverfum Kópavogs, svo fátt eitt sé nefnt. Allar okkar fjölmörgu tillögur má finna á www.betrikopavogur.is.SKIPULAG ER SPENNANDI VERKEFNI Skipulag lands Kópavogs er spennandi verkefni. Í landinu okkar eru mörg svæði þar sem hægt er að þróa byggð þannig að stutt verði fyrir íbúa í almenningssamgöngur, þjónustu, verslun, skóla og útivistarsvæði. Heildstæð sterk byggð, þar sem sérstaða bæjarins, hvers hverfis, hvers íbúa fær notið sín er sýn Samfylkingarinnar í Kópavogi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Forsetakosningar 2016 Skoðun Mest lesið „Eru ekki allir pínu einhverfir í dag?“ Andrea Ólafsdóttir Skoðun Að verða fórnarlamb íslenskra skattyfirvalda Arnar Pálsson Skoðun Skaðinn í leyndri meðferð á heimilum Matthildur Björnsdóttir Skoðun Loftslagsávinningur Coda Terminal er gífurlegur Sigurður Loftur Thorlacius Skoðun Betri leið til að velja keppendur inn á Ólympíuleika Pawel Bartoszek Skoðun Um vanda stúlkna í skólum Ragnar Þór Pétursson Skoðun Af glyðrugangi eftirlitsstofnana Ester Hilmarsdóttir Skoðun 3.200 aumingjar (mín skoðun) Ole Anton Bieltvedt Skoðun Tilgangur atvinnurekstrarbanns Lárus Sigurður Lárusson Skoðun Reglurnar eru óumsemjanlegar Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun „Eru ekki allir pínu einhverfir í dag?“ Andrea Ólafsdóttir skrifar Skoðun Betri leið til að velja keppendur inn á Ólympíuleika Pawel Bartoszek skrifar Skoðun Tilgangur atvinnurekstrarbanns Lárus Sigurður Lárusson skrifar Skoðun Að verða fórnarlamb íslenskra skattyfirvalda Arnar Pálsson skrifar Skoðun Loftslagsávinningur Coda Terminal er gífurlegur Sigurður Loftur Thorlacius skrifar Skoðun Bóluefni eða veirur Ágúst Kvaran skrifar Skoðun Skaðinn í leyndri meðferð á heimilum Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Af glyðrugangi eftirlitsstofnana Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Linnulaus þjáning íbúa á Gaza Hrafnhildur Sverrisdóttir skrifar Skoðun Munurinn á þjóðerniskennd versus sálernis þarfar upplifun Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Verða rangfærslur að sannleika, ef þær eru endurteknar nógu oft!? Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Svifhrifavaldar Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Forseti ÍSÍ hvattur til að hefja tiltektina í eigin starfsemi Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Hvernig og hvenær en ekki hvort Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Það er víst hægt að semja um aðildarskilmála! Mörg dæmi sanna það! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Orðatónar: Aukinn orðaforði og lesskilningur barna með íslenskri tónlist Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Tilfinningalegur athyglisbrestur og heilbrigt tilfinningalíf Jón Þór Ólafsson skrifar Skoðun Reglurnar eru óumsemjanlegar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun 3.200 aumingjar (mín skoðun) Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Ber endurhæfing ávöxt? skrifar Skoðun Heimur á heljarþröm skrifar Skoðun Foreldrar á 4. vaktinni Sara Rós Kristinsdóttir,Lóa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Norður-Kórea er víða Ingvar Smári Birgisson skrifar Skoðun Það getur verið gott að búa til steind Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Uppskeruhátíð öldrunarfræða á Norðurlöndum Sirrý Sif Sigurlaugardóttir skrifar Skoðun Gullverðlaun í mengun Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Gen og glæpir Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun 10 tæknilegir yfirburðir rafbíla Sigurður Ingi Friðleifsson skrifar Skoðun Um vanda stúlkna í skólum Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Land, borgir og samgöngur Guðjón Sigurbjartsson skrifar Sjá meira
Við sem fædd erum og uppalin í Kópavogi á seinni hluta síðustu aldar þekkjum flest sögur af frumbyggjum hreppsins og sum okkar eru börn þeirra eða barnabörn. Frumbyggjarnir bókstaflega ruddu jörðina, grófu grunna og reistu hús oft löngu áður en vegur var lagður heim að húsi. Hér var hægt að fá land fyrir lítið, hingað flutti fólk sem ekki naut náðar í bönkunum og byggði sín heimili með hjálp góðra vina og á eigin dugnaði og vilja til að eignast þak yfir höfuðið. Þau voru landnámsmenn og lýsingar alls ekki ólíkar þeim sem lesa má um ýmsar aðrar frumbyggjabyggðir, þó tíminn væri ef til vill annar.UPPBYGGING Í UPPHAFI Fyrstu árin var engin verslun í Kópavogi, fólkið þurfti að fara til Reykjavíkur til að sækja mjólk og salt í grautinn. Smám saman fór byggðin að taka á sig mynd og hreppurinn varð kaupstaður. Við tók að byggja skóla fyrir börnin, kirkjuna á holtinu, svo fóru að koma mjólkurbúðir, fiskbúðir og hverfisverslanir, það risu skúrar fyrir verkstæðin og skemmur fyrir fyrirtækin… þannig eitt af öðru varð bærinn til, félagsheimilið reis, sundlaugin, skólarnir í Austurbæ og Vesturbæ. Til urðu íþróttafélög, skátafélag, hjálparsveit, siglingaklúbbur, leikfélag, myndlistarskóli, kvöldskóli, kórar, rotary og lions, og svo mætti lengi telja. Þessum tíma í Kópavogi voru gerð ódauðleg skil í Kópavogsbragi Böðvars Guðlaugssonar sem Ríó Tríóið söng. Þar var meðal annars gert góðlátlegt grín að kvartkílómetralanga malbikaða spottanum sem var „svo mikið mjúkur“.FÓLKSFJÖLGUN OG MALBIK Líkt og sjá má á neðangreindri töflu fjölgaði fólkinu hratt fyrstu áratugina, margfaldaðist milli 1950 og 1960, árið 1970 voru íbúarnir orðnir meira en helmingi fleiri en 10 árum fyrr. En næstu tuttugu árin hægði á fjölgun, árið 1990 vorum við orðin rúmlega 16 þúsund talsins. En upp úr 1990 var sprenging og á aldamótaárinu 2000 hafði íbúafjöldinn nær tvöfaldast, kominn í tæplega 24 þúsund manns. Byggðin breiddist út, hætti að snúast um Kópavogshálsinn og byrjaði að teygja sig upp um holt og hæðir, alla leið upp á Vatnsenda.ÁrÍbúafjöldi19501.64719606.213197011.165198013.819199016.186200023.518201030.357 Á fyrstu áratugum í lífi Kópavogs hafði bærinn ef til vill fáar malbikaðar götur en hann hafði þá ímynd að vera bær barna, samhjálpar og velferðar. Fólkið, þarfir þess, barna sem annarra voru látnar ganga fyrir. Svo breyttist það. Göturnar voru malbikaðar, vinum mínum fannst og finnst jafn erfitt að rata en maður lifandi, það er mikið malbik í Kópavogi. Á sama tíma og aukin krafa um vistvænt og grænt umhverfi fór að heyrast í samfélaginu var ráðist í gríðarlega úthlutun lóða til íbúða og atvinnuhúsnæðis í Kópavogi þar sem háreistir turnar fengu að spretta óáreittir, byggð leyfð við viðkvæma vatnsbakka, mikið land lagt undir stofnæðar og brautir og til urðu stór aðskilin úthverfi sem dreifast yfir gríðarlegt landflæmi. Áfram var keyrt þrátt fyrir hávær mótmæli íbúa, m.a. gegn uppbyggingu á Kársnesi, skipulagi á Nónhæð, háreystri byggð á Lundarsvæði, svo nokkur dæmi séu nefnd. Nú er mál að linni. Framundan en gríðarlegt verkefni fyrir bæjaryfirvöld í Kópavogi að fanga bæjarstæðið og gera allt sem hægt er að gera til að búa til samstæða byggð fremur en aðskilin úthverfi líkt og nú. Það verður að finna límið í „Nýjan Kópavog“ og það verður best sótt í brunn mannlífsins sjálfs. Hér eftir verður að leita jafnvægis milli allra þeirra þátta sem einkenna þurfa mannvænleg og framsækin samfélög; jafnvægi milli uppbyggingar, umhverfis, menningar og skipulags.KÓPAVOGUR SEXTUGUR Kópavogsbær verður sextugur á næsta ári. Alla tíð hafa bæinn byggt „innflytjendur“ – fyrst alls konar fólk úr Reykjavík og utan að landi sem ekki hafði efni á að byggja annars staðar. Í dag er bærinn líka fullur af „innflytjendum“ – alls staðar að og við hefur bæst fjölbreyttur hópur fólks alls staðar að úr heiminum. Við erum 32 þúsund talsins og við erum öll Kópavogsbúar.STEFNA SAMFYLKINGARINNAR Skipulagsmál eru rammpólitísk og það er mikill munur á skipulagi þar sem félagshyggja og íbúar eru í fyrirrúmi og frjálshyggju þar sem verktakar og landeigendur fá ráðið öllu. Samfylkingin í Kópavogi vill gera skipulag og umhverfi Kópavogs að forgangsmáli á komandi kjörtímabili . Framtíðarsýn okkar er að höfuðborgarsvæðið verði skipulagt sem ein heild, sem eitt búsetusvæði og atvinnumarkaður, svæði með sameiginlegar náttúruperlur, auðlindir og almenningssamgöngukerfi. Gríðarleg þörf er á betri, vistvænni samgöngutengingum við önnur sveitarfélög, m.a. með göngubrú yfir Fossvog og að stofnæðar sem í dag kljúfa Kópavog, verði settar í stokk. Á næstu fjórum árum viljum við auka verulega ferðir strætó, endurhanna götur þar sem hjólandi og gangandi fólk verður sett í forgang, þróa núverandi atvinnu- og íbúasvæði út frá vistvænum forsendum og byggja upp útivistarsvæði í öllum hverfum Kópavogs, svo fátt eitt sé nefnt. Allar okkar fjölmörgu tillögur má finna á www.betrikopavogur.is.SKIPULAG ER SPENNANDI VERKEFNI Skipulag lands Kópavogs er spennandi verkefni. Í landinu okkar eru mörg svæði þar sem hægt er að þróa byggð þannig að stutt verði fyrir íbúa í almenningssamgöngur, þjónustu, verslun, skóla og útivistarsvæði. Heildstæð sterk byggð, þar sem sérstaða bæjarins, hvers hverfis, hvers íbúa fær notið sín er sýn Samfylkingarinnar í Kópavogi.
Skoðun Verða rangfærslur að sannleika, ef þær eru endurteknar nógu oft!? Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Forseti ÍSÍ hvattur til að hefja tiltektina í eigin starfsemi Sigurður G. Guðjónsson skrifar
Skoðun Það er víst hægt að semja um aðildarskilmála! Mörg dæmi sanna það! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Orðatónar: Aukinn orðaforði og lesskilningur barna með íslenskri tónlist Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar