Nám tengt sjávarútvegi í örum vexti Svavar Hávarðsson skrifar 25. febrúar 2014 07:00 Á sama tíma og nemendum við skipstjórnarskólann hefur fjölgað mjög, eru blikur á lofti í atvinnuhorfum sjómanna. Mynd/GVA Aðsókn í nám tengt sjávarútvegi á Íslandi hefur vaxið stöðugt frá árinu 2009 og fjölbreytni námsbrauta hefur aukist. Fjöldi nemenda í skipstjórnarnám hefur þrefaldast á fimm árum, en á sama tíma eru blikur á lofti í atvinnuhorfum sjómanna með fækkun frystiskipa. Viðsnúningur hefur orðið í aðsókn í sjávarútvegsfræði við Háskólann á Akureyri og nemendafjöldi hefur aldrei verið meiri. Þetta kemur fram í nýrri greiningu hagfræðinga Íslenska sjávarklasans, þeirra Hauks Más Gestssonar og Bjarka Vigfússonar.Víða tækifæri Við lestur greiningarinnar kemur í ljós hversu fjölbreytt sjávarútvegstengt nám er á Íslandi. Þetta á bæði við um framhaldsskóla- og háskólastigið. Tækniskólinn bíður námsleiðir í skipstjórn, vélstjórn, meistararéttindi í bátasmíði og meistararéttindi í netagerð. Þá bíður Fisktækniskóli Íslands fisktækninám þar sem var metaðsókn í haust. Skólinn bíður nú fjölbreytt nám á framhaldsskólastigi tengt sjómennsku, fiskvinnslu og fiskeldi. Fjöldi annarra framhaldsskóla býður svo upp á nám tengt sjávarútvegi. Framhaldsskólinn í Vestmannaeyjum býður upp á skipstjórnarbraut, Fjölbrautarskóli Suðurnesja býður upp á vélstjórnarnám sem og Verkmenntaskólinn á Akureyri. Þá er vélvirkjanám í boði í Fjölbrautarskóla Suðurlands og við Menntaskólann á Ísafirði. Þegar sérstaklega er horft til skipstjórnarnámsins við Skipstjórnarskólann, sem nú tilheyrir Tækniskólanum, hefur stóraukist á síðastliðnum fimm árum, en fjöldi nemenda þar jókst hröðum skrefum á árunum 2008 til 2013 og nærri þrefaldaðist. Hér ber hins vegar að líta til þess að grundvallarbreytingar eru að eiga sér stað í útgerð, eins og fjallað hefur verið um í fjölmiðlum að undanförnu. „Nú eru þó blikur á lofti í atvinnuhorfum sjómanna en á síðustu tveimur árum hefur fjölda frystitogara verið lagt eða þeim breytt í ísfiskskip. Þessari þróun fylgir þó vitaskuld aukin landvinnsla sem kallar á fleiri fiskvinnslustörf og önnur afleidd störf. Að auki hefur meðalaldur sjómanna farið stighækkandi sem bendir til þess að kynslóðaskipti séu brátt tímabær,“ segir í greiningunni.Háskólinn Á háskólastigi starfrækir Háskólinn á Akureyri einn háskóla grunnnám í sjávarútvegsfræði, grunn- og meistaranám í auðlindafræði og meistaranám í haf- og strandsvæðafræði í samstarfi við Háskólasetur Vestfjarða. Þá hefur Háskólinn á Hólum boðið upp á diplómanám í fiskeldi síðan árið 2010. Á háskólastigi eru einnig kennd einstök námskeið sem snúa að sjávarútvegi og fiskvinnslu í verkfræði-, hagfræði-, efna- og líffræðinámi við Háskóla Íslands, auk þess sem snert er á mörgum sviðum sjávarútvegs og fiskvinnslu í matvælafræði við skólann.Bjarki Vigfússon og Haukur Már Gestsson.Þriðji stóri árgangurinn Viðsnúningur í grunnnámi í sjávarútvegsfræði í Háskólanum á Akureyri er eftirtektarverður. Aðsókn hefur aukist mikið á undanförnum árum og síðasta haust innritaðist þangað þriðji stóri árgangurinn í röð eða 29 nýir nemendur. Heildarfjöldi nemenda í BS námi í sjávarútvegsfræði hefur ekki verið meiri síðan 1997 þegar 67 lögðu stund á námið, en heildarfjöldi nemenda tók að fækka nokkuð skarpt eftir 2004 og varð minnst 15 árið 2009. Árið 2012 voru aftur á móti 62 nemendur skráðir í sjávarútvegsfræði við skólann. Þessi árangur á sér nokkrar skýringar, segir í greiningu Sjávarútvegsklasans. Frá 2007 hefur markviss endurskoðun staðið yfir til að styrkja námið. Átak var gert í kynningarmálum, þjónusta við nemendur aukin og áfangar endurskoðaðir. Ekki síst var samstarf, innanlands sem utan, eflt og tengsl námsins við atvinnulífið stóraukin. Við Háskólasetur Vestfjarða hafa 107 nemendur innritast í haf- og strandsvæðastjórnun frá 2008, margir hverjir erlendir. Á þessu ári brást Háskólasetrið við nýsköpun í sjávarútvegi sem birtist í viðleitni til að fullnýta þau verðmæti sem dregin eru á land. Fleiri frumkvöðlar horfa til hafs, segir í greiningunni og því fagnað að skólamenn hafi tekið af skarið og brugðist við þessari þróun með því að bjóða nýja námsleið.25% aukning Niðurstaða hagfræðinganna er að samvinna skóla og atvinnulífsins sé ein af forsendum áframhaldandi samkeppnishæfni íslensks sjávarútvegs. Innan Sjávarklasans hefur verið unnið að því að efla tengsl atvinnulífs og menntagreina, meðal annars með stofnun vefsins Verkefnamidlun.is. Í gegnum vefinn geta fyrirtæki miðlað verkefnum til nemenda, og geymir hann nú þegar á fimmta tug verkefna. Mikilvægi þessa kristallast í að aðsókn í nám tengt sjávarútvegi hefur aukist jafnt og þétt frá hruni, og það sama á við um fjölbreytni námsins. Heildarfjöldi nýskráðra nemenda milli áranna 2012 og 2013 jókst jókst um 25% á níu aðskildum námsbrautum tengdum sjávarútvegi, er tiltekið sem sönnun þess. Fréttaskýringar Mest lesið Tíu ára stúlku vísað úr strætó Innlent Ferðamaður sofnaði undir stýri og ók á rútu Innlent Óður hundur réðst á tvo í Grafarvogi Innlent Myndir frá eldsvoðanum í Húsafelli í nótt Innlent „Fólk er einfaldlega hrætt“ Erlent Leitin að Slater blásin af Erlent „Ástæða til að hafa áhyggjur“ Erlent Vöknuðu á floti og stigu út með drulluna upp að hnjám Erlent Hjólhýsi fauk af veginum í Borgarfirði Innlent „Hann á að vera hér á Íslandi“ Innlent Fleiri fréttir Hrædd um að hún mæti óvart í gömlu vinnuna í fyrramálið Hundsbitum fari fjölgandi Skúffukaka og mjólk vegna pirrings út af töppum Viðbrögð við sögulegum tölum í Frakklandi í beinni Ferðamaður sofnaði undir stýri og ók á rútu Hjólhýsi fauk af veginum í Borgarfirði Séra Arna Ýrr tekur við af verðandi biskupi Grafarvogsbúar þurfi ekki að óttast blokkir Óður hundur réðst á tvo í Grafarvogi Tónlistarveisla framundan í Skálholti Fórna sumarfríinu til að hjálpa fólki á hálendinu Öflugur skjálfti í Bárðarbungu Kosningar, uppbygging í Grafarvogi og hálendisvakt „Ég mun ekki taka þátt í prófkjöri aftur“ Tekinn próflaus á 120 kílómetra hraða Samsæriskenningar, borgarstjóri um húsnæðismál og kosningar Stungumaðurinn á hlaupahjólinu áfram í haldi Fleiri foreldrar í vanda með máluppeldi en áður Riðu um miðbæinn til að fagna Landsmóti Ómögulegt að vita hvað leynist í „brúnku-nefspreyjum“ sem seld eru á samfélagsmiðlum 82 ára snillingur í Hafnarfirði í hannyrðum „Hann á að vera hér á Íslandi“ Myndir frá eldsvoðanum í Húsafelli í nótt Alvarlegar aukaverkanir af brúnkunefspreyjum og brottvísun Yazans Tamimi Rændi fötum fyrir nánast hundrað þúsund Hugsi yfir lausagöngu fjár við vegi eftir að ferðamaður ók á lamb Séra Aldís Rut ráðin prestur við Grafarvogskirkjuprestakall Parísarhjólið varla óvinsælt ef sextíu þúsund vilja taka snúning Rabarabarahátíð í gamla bænum á Blönduósi Býst ekki við nýju eldgosi Sjá meira
Aðsókn í nám tengt sjávarútvegi á Íslandi hefur vaxið stöðugt frá árinu 2009 og fjölbreytni námsbrauta hefur aukist. Fjöldi nemenda í skipstjórnarnám hefur þrefaldast á fimm árum, en á sama tíma eru blikur á lofti í atvinnuhorfum sjómanna með fækkun frystiskipa. Viðsnúningur hefur orðið í aðsókn í sjávarútvegsfræði við Háskólann á Akureyri og nemendafjöldi hefur aldrei verið meiri. Þetta kemur fram í nýrri greiningu hagfræðinga Íslenska sjávarklasans, þeirra Hauks Más Gestssonar og Bjarka Vigfússonar.Víða tækifæri Við lestur greiningarinnar kemur í ljós hversu fjölbreytt sjávarútvegstengt nám er á Íslandi. Þetta á bæði við um framhaldsskóla- og háskólastigið. Tækniskólinn bíður námsleiðir í skipstjórn, vélstjórn, meistararéttindi í bátasmíði og meistararéttindi í netagerð. Þá bíður Fisktækniskóli Íslands fisktækninám þar sem var metaðsókn í haust. Skólinn bíður nú fjölbreytt nám á framhaldsskólastigi tengt sjómennsku, fiskvinnslu og fiskeldi. Fjöldi annarra framhaldsskóla býður svo upp á nám tengt sjávarútvegi. Framhaldsskólinn í Vestmannaeyjum býður upp á skipstjórnarbraut, Fjölbrautarskóli Suðurnesja býður upp á vélstjórnarnám sem og Verkmenntaskólinn á Akureyri. Þá er vélvirkjanám í boði í Fjölbrautarskóla Suðurlands og við Menntaskólann á Ísafirði. Þegar sérstaklega er horft til skipstjórnarnámsins við Skipstjórnarskólann, sem nú tilheyrir Tækniskólanum, hefur stóraukist á síðastliðnum fimm árum, en fjöldi nemenda þar jókst hröðum skrefum á árunum 2008 til 2013 og nærri þrefaldaðist. Hér ber hins vegar að líta til þess að grundvallarbreytingar eru að eiga sér stað í útgerð, eins og fjallað hefur verið um í fjölmiðlum að undanförnu. „Nú eru þó blikur á lofti í atvinnuhorfum sjómanna en á síðustu tveimur árum hefur fjölda frystitogara verið lagt eða þeim breytt í ísfiskskip. Þessari þróun fylgir þó vitaskuld aukin landvinnsla sem kallar á fleiri fiskvinnslustörf og önnur afleidd störf. Að auki hefur meðalaldur sjómanna farið stighækkandi sem bendir til þess að kynslóðaskipti séu brátt tímabær,“ segir í greiningunni.Háskólinn Á háskólastigi starfrækir Háskólinn á Akureyri einn háskóla grunnnám í sjávarútvegsfræði, grunn- og meistaranám í auðlindafræði og meistaranám í haf- og strandsvæðafræði í samstarfi við Háskólasetur Vestfjarða. Þá hefur Háskólinn á Hólum boðið upp á diplómanám í fiskeldi síðan árið 2010. Á háskólastigi eru einnig kennd einstök námskeið sem snúa að sjávarútvegi og fiskvinnslu í verkfræði-, hagfræði-, efna- og líffræðinámi við Háskóla Íslands, auk þess sem snert er á mörgum sviðum sjávarútvegs og fiskvinnslu í matvælafræði við skólann.Bjarki Vigfússon og Haukur Már Gestsson.Þriðji stóri árgangurinn Viðsnúningur í grunnnámi í sjávarútvegsfræði í Háskólanum á Akureyri er eftirtektarverður. Aðsókn hefur aukist mikið á undanförnum árum og síðasta haust innritaðist þangað þriðji stóri árgangurinn í röð eða 29 nýir nemendur. Heildarfjöldi nemenda í BS námi í sjávarútvegsfræði hefur ekki verið meiri síðan 1997 þegar 67 lögðu stund á námið, en heildarfjöldi nemenda tók að fækka nokkuð skarpt eftir 2004 og varð minnst 15 árið 2009. Árið 2012 voru aftur á móti 62 nemendur skráðir í sjávarútvegsfræði við skólann. Þessi árangur á sér nokkrar skýringar, segir í greiningu Sjávarútvegsklasans. Frá 2007 hefur markviss endurskoðun staðið yfir til að styrkja námið. Átak var gert í kynningarmálum, þjónusta við nemendur aukin og áfangar endurskoðaðir. Ekki síst var samstarf, innanlands sem utan, eflt og tengsl námsins við atvinnulífið stóraukin. Við Háskólasetur Vestfjarða hafa 107 nemendur innritast í haf- og strandsvæðastjórnun frá 2008, margir hverjir erlendir. Á þessu ári brást Háskólasetrið við nýsköpun í sjávarútvegi sem birtist í viðleitni til að fullnýta þau verðmæti sem dregin eru á land. Fleiri frumkvöðlar horfa til hafs, segir í greiningunni og því fagnað að skólamenn hafi tekið af skarið og brugðist við þessari þróun með því að bjóða nýja námsleið.25% aukning Niðurstaða hagfræðinganna er að samvinna skóla og atvinnulífsins sé ein af forsendum áframhaldandi samkeppnishæfni íslensks sjávarútvegs. Innan Sjávarklasans hefur verið unnið að því að efla tengsl atvinnulífs og menntagreina, meðal annars með stofnun vefsins Verkefnamidlun.is. Í gegnum vefinn geta fyrirtæki miðlað verkefnum til nemenda, og geymir hann nú þegar á fimmta tug verkefna. Mikilvægi þessa kristallast í að aðsókn í nám tengt sjávarútvegi hefur aukist jafnt og þétt frá hruni, og það sama á við um fjölbreytni námsins. Heildarfjöldi nýskráðra nemenda milli áranna 2012 og 2013 jókst jókst um 25% á níu aðskildum námsbrautum tengdum sjávarútvegi, er tiltekið sem sönnun þess.
Fréttaskýringar Mest lesið Tíu ára stúlku vísað úr strætó Innlent Ferðamaður sofnaði undir stýri og ók á rútu Innlent Óður hundur réðst á tvo í Grafarvogi Innlent Myndir frá eldsvoðanum í Húsafelli í nótt Innlent „Fólk er einfaldlega hrætt“ Erlent Leitin að Slater blásin af Erlent „Ástæða til að hafa áhyggjur“ Erlent Vöknuðu á floti og stigu út með drulluna upp að hnjám Erlent Hjólhýsi fauk af veginum í Borgarfirði Innlent „Hann á að vera hér á Íslandi“ Innlent Fleiri fréttir Hrædd um að hún mæti óvart í gömlu vinnuna í fyrramálið Hundsbitum fari fjölgandi Skúffukaka og mjólk vegna pirrings út af töppum Viðbrögð við sögulegum tölum í Frakklandi í beinni Ferðamaður sofnaði undir stýri og ók á rútu Hjólhýsi fauk af veginum í Borgarfirði Séra Arna Ýrr tekur við af verðandi biskupi Grafarvogsbúar þurfi ekki að óttast blokkir Óður hundur réðst á tvo í Grafarvogi Tónlistarveisla framundan í Skálholti Fórna sumarfríinu til að hjálpa fólki á hálendinu Öflugur skjálfti í Bárðarbungu Kosningar, uppbygging í Grafarvogi og hálendisvakt „Ég mun ekki taka þátt í prófkjöri aftur“ Tekinn próflaus á 120 kílómetra hraða Samsæriskenningar, borgarstjóri um húsnæðismál og kosningar Stungumaðurinn á hlaupahjólinu áfram í haldi Fleiri foreldrar í vanda með máluppeldi en áður Riðu um miðbæinn til að fagna Landsmóti Ómögulegt að vita hvað leynist í „brúnku-nefspreyjum“ sem seld eru á samfélagsmiðlum 82 ára snillingur í Hafnarfirði í hannyrðum „Hann á að vera hér á Íslandi“ Myndir frá eldsvoðanum í Húsafelli í nótt Alvarlegar aukaverkanir af brúnkunefspreyjum og brottvísun Yazans Tamimi Rændi fötum fyrir nánast hundrað þúsund Hugsi yfir lausagöngu fjár við vegi eftir að ferðamaður ók á lamb Séra Aldís Rut ráðin prestur við Grafarvogskirkjuprestakall Parísarhjólið varla óvinsælt ef sextíu þúsund vilja taka snúning Rabarabarahátíð í gamla bænum á Blönduósi Býst ekki við nýju eldgosi Sjá meira