Skoðun

Moldhaugnahálsi slátrað!

Kristján Gunnarsson skrifar
Fyrir nokkrum árum ritaði undirritaður grein í Bændablaðið og fáraðist yfir sölu eyði jarðarinnar Skúta á Þelamörk, rétt norðan Moldhaugnahálss og þar velti ég upp og varaði við  því sem nú hefur gengið eftir svo nákvæmlega að grátlegt er uppá að horfa, vegna eyðileggingastarfssemi Skútabergs. ( fyrrum Arnarfell.) með fullu samþykki þáverandi sveitastjórnar.

Þetta blessaða fyritæki er að mínu mati og margir sem láta sig umhverfismál einhverju skipta eru þar sammála að þeir fyrrum Arnarfellsmenn séu dugnaðarforkar en því miður séu þeir í hópi ruslasafnara, ekki þarf annað en aka útí Krossanes og Krossanesborgir norðan Akureyrar til að sjá þar einn mesta og  hroðalegasta ruslahaug sem um getur, ónýt véla og bílhræ, dekk, ónýtir og ílla farnir gámar, felgur og yfirhöfuð öll flóran í járnarusli og alls kyns sorpi, sem sé vélasorphaugur af verstu gerð. Og þarna er rétt utan ruslahaugsins eru Krossanesborgir vernduð náttúruparadís með ógrynni fugla og gróðurtegunda.        

Það er hreint ótrúlegt að annars duglegir menn skuli lokast svona hrikalega fyrir mati á sómasamlegri umgengni við land og lýð þannig að slæm umgengni séu orðnir fastir fylgifiskar og fyritæki þeirra skuli vinna það sér til frægðar að vera í hópi náttúrusóða.

Vond spá rætist

Áfram með Moldhaugnaháls, því svo kom skellurinn, þáverandi ráðmönnum Hörgársveitar til vafasams heiðurs og að ég held af fljótfærni, þá selur sveitarfélagið jörðina Skúta sennilega ekki vitandi það að eina ætlun Skútabergs/Arnarfells  var að komast í efnistöku og vinnslu klappa og jarðefna sem sé grafa í sundur gróið land sem blasir við frá þjóðvegi 1 svo ekki sé nú talað um hryllinginn sem við blasir þegar komið er veginn utan af Dalvík, þjóðvegi 82 í Þórustaðagil og uppá Moldhaunaháls.       

Og þetta er bara byrjunin gott fólk, þetta er ennþá smáhola miðað við hvað verður á næstu árum.

Það þarf auðvitað einhversstaðar að taka efni til vegagerðar en alls ekki hvar sem er og það eru líklega amk fjórar efnisnámur þarna á fremur litlu svæði ss. í landi Bjarga, Spónsgerðis, við Hörgá og svo núna meistaraverkið á Moldhaugnahálsi og Þórustaðagili sem verður hrikaleg eyðilegging og langstærsta framkvændin.

Sveitastjórnin samþykkti hvað?

Ekki veit ég hverjir sátu í sveitastjórn og umhverfisnefnd Hörgársveitar þegar ólánið reið yfir og létu þar með blekkjast af matsskýrslum sem fyrirtækið Skútaberg lét vinna (Environice ehf) og Umhverfisstofun byggir umsögn sína einnig að stórum hluta á mati framkvæmdaraðilans, hlutlaust mat eða hvað?

Raunar eru það furðulegar reglur sem segja til um að framkvæmdaaðili skuli sjá um að viðurkendur aðili framkvæmi mat og áhrif, já þess vegna Jói frændi framkvæmdaraðilans hafi hann réttindi til.

En sem sé, þarna er eins og áður sagði þegar búið að gera risastórt svöðusár í gróið land, lyngmóar grafnir upp, fallegar klappir brotnar niður og til að kóróna meistaraverkið eru komnir þarna tveir stórir gamlir olíutankar sem eru hvítir og skera sig úr umhverfinu, og eins og nærri má geta er allt orðið löðrandi í rusli, vélum og varahlutum og verulega subbulegt á að líta.

Öll loforð og skilyrði leyfisveitingar um að hýsa vélar og tæki, að drasli sé ekki hennt niður hvar sem er á svæðinu eru nú þegar þverbrotin.

Framkvæmdaaðilinn Skútaberg gerir lítið úr náttúru spjöllum og segir í umhverfismatsskýrslu sinni.(Environice ehf)

Framkvæmdin sem nær til 50 ára, (Kostur I) mun hafa óveruleg áhrif á sex af þeim níu umhverfisþáttum sem metnir voru. Áhrif á landslag og sjónræna þætti teljast talsvert neikvæð, einkum á rekstrartíma, og áhrif á samfélag og aðrar atvinnugreinar teljast talsvert jákvæð. Framkvæmdin í Kosti II, sem er efnistaksem nemur allt að 10.000.000 m3 á 100 árum, telst í fimm tilvikum hafa óveruleg áhrif á umhverfisþætti, en áhrif á fornleifar eru metin talsvert neikvæð til viðbótar við talsvert neikvæð áhrif á landslag og sjónræna þætti.

Hvar er nú Ómar?

Þessi risavöxnu og óþörfu náttúruspjöll blasa við eins og áður segir frá hringveginum, þjóðvegi 1 og Ólafsfjarðarvegi og eiga eftir að þemjast út í allar áttir þannig að landið verður eitt flakandi sár, nú spyr maður sig, hvar er náttúruverndarliðið og Ómar Ragnarsson sem borinn var burt af lögreglunni frá vegalangingu í hrauninu á Álftanesi í návist sjónvarpstökuvéla.

Moldhaugnaháls og Þórustaðagil hafa sennilega ekki nægilegt auglýsingargildi fyrir Ómar og co. Náttúruverndarsamtök eiga að míni mati skammir skildar fyrir fráleit vinnubrögð og stórundarlegt mat á hvað telst til náttúruspjalla og hvað ekki, allavega var þeim slétt sama um þessa stóru náttúrueyðileggingu, og hvar er Landvernd núna?

Umhverfisstofnun handónýtt skrifstofubákn

Umhverfisstofnun mat spjöllin varanlega sjónmengun og varanlega breytingu á landslagi, óafturkræft að hluta og gerði verktaka skilt að ganga vel um og hýsa vélar, tæki og annað sem jarðvinnslu tilheyrir þannig að þetta rusl blasti ekki við vegfarendum en þeir hefðu allt eins getað beðið næsta ljósastaur að sjá um umgengnismál þarna.

Skipulagsstofnun segir,

Skipulagsstofnun telur að áhrif framkvæmdarinnar á landslag verði talsvert neikvæð og varanleg þar sem nokkuð stóru svæði er einkennist af ávölum klapparholtum og lyngmóum verður raskað. Starfseminni getur fylgt ónæði fyrir nærliggjandi bæi og frístundabyggð, en hávaði verði þó langt undir viðmiðum reglugerðar um hávaða og því verði áhrif á hljóðvist óveruleg. Áhrif á fugla verða óveruleg, en áhrif á jarðmyndanir og gróður verða nokkuð neikvæð.

Þarna byggði stofnunin álit sitt á skýrslu Environice ehf að öllu leiti sýnist mér, fagleg vinnubrögð?  

                                                                                                             

Svo segir Umhverfisstofun í bréfi dagsettu 15.apríl 2013 m.a. þetta:                                 

Umhverfisstofnun telur að umrædd efnistaka muni hafa talsverð neikvæð áhrif á landslag og þessi áhrif séu varanleg og óafturkræf.                                                                       

En samt er gefið út leyfi af hálfu sveitastjórnar? Já skítt með Moldhaugnaháls!         

Börnin taka til eftir afa

Og svo kemur rúsínan í pylsuendanum, vinnsluleyfið er til 50 ára og Skútaberg hefur reiknað út möguleika á 100 ára vinnslu, já 100 ára og eftir þau 100 ár eiga barnabörn eða jafnvel barna,barnabörn Skútabergsmanna að vera búin að loka og slétta landið og laga aðeins til, já eftir 100 ár ef hlustað verður á Skútaberg !!

Það er að vísu einhversstaðar ákvæði um málamynda frágang á 20-25 ára fresti, það man það enginn eftir 25 ár. 

                                                                                                                                         Þarna er þarnæstu kynslóð gert að ganga frá eftir eyðilegginguna og bæta það sem ekki er þegar orðið 50 - 100 árum of seint. Sem sé okkur sem nú erum uppistandandi er gert að horfa á þetta fallega land grafið í sundur og börnunum okkar líka og svo þeirra börnum einnig.

Skútaberg hefur þegar á fyrstu metrunum brotið öll skilyrði um umgengni og annað sem varnaglar áttu að vera, með því að dreyfa véladrasli út um alla móa og hýsa ekki að koma í skjól versta draslinu sem þeir flagga við eyðilegginguna.

50 ára vinnslan tekur 17 hektara lands í nefið og 100 ára vinnsla um 70 hektara!

Í matsskýrslu er greint frá nokkrum leiðum til að daga úr neikvæðum áhrifum framkvæmdatíma.

Meðal annars verði fjölda tækja sem séu í námunni á hverjum tíma haldið í lágmarki og óheimilt verði að nýta námuna til geymslu á ónýtum vélum eða tengdum hlutum og byggt verði eitt þjónustuhús þar sem öll mengandi efni verði geymd. Þá verði vélar geymdar innandyra að hluta til og vinna við þær, s.s. olíuskipti og annað viðhald fari fram innandyra. Allur laus úrgangur verði fjarlægður eins fljótt og auðið sé og tryggt verði að mengandi efni berist ekki í jarðveg og jafnframt að úrgangur verði ekki látinn liggja í námunni, svo að ekki hljótist af sjón- eða efnamengun.

Ég spái því að þessar reglur verði ekki krónu virði í eyrum Skútabergs, því miður!

Skútar voru ekki til sölu til hestamanna

Mig minnir og með  fyrirvara um að mig minni rétt, að fleiri en einn aðili hafi síðustu 30 árin verið búnir að fara fram á að fá Skúta keypta þar á meðal hestamenn, en þáverandi hreppsnefnd eða sveitastjórn mátti ekki heyra minnst á sölu Skúta á þeim tímapunkti sér í lagi ekki til hestamanna, þeir voru bannorð, en svo er jörðin seld til slátrunar og eyðileggingar á fallegri náttúru fyrir 31.600.000., góð skipti það!

Held að margir góðir sveitarstjórnarmenn sjái nú eftir samþykki sínu og vildu geta fært tímann til baka.

Að lokum partur úr mati Skipulagsstofnunar:

Skipulagsstofnun telur að sjónræn áhrif vegna breytinga á landslagi og vegna uppgræðslu verði bæði á vinnslutíma og að honum loknum. Á vinnslutíma verði sjónræn áhrif framkvæmdarinnar þó ekki minnst vegna áberandi efnishauga, er hafa annan lit en umhverfið og alla jafnan skarpar útlínur svo og vegna fjölda vinnuvéla. Rykský kunna einnig að hafa sjónræn áhrif. Engin sérstæð landform eru á framkvæmdasvæðinu en líklegt sé að lokinni vinnslu verði stallar áberandi þar sem flái framan við 50-100 m hátt bergstál verði brattur. Einnig verður gróðurfar á röskuðu svæði ólíkt því sem er í nágrenninu þar sem sáð verði grasfræi og langan tíma taki náttúrulegan gróður að ná yfirhöndinni. Skipulagsstofnun telur að áhrif framkvæmdarinnar á landslag verði talsverð neikvæð og varanleg þar sem stóru svæði (17 ha skv. kosti I og um 63 ha skv. kosti II) er einkennist af ávölum klapparholtum og lyngmóum verður raskað. Skipulagsstofnun tekur undir ábendingu Umhverfisstofnunar um að skoðað verði hvort ekki sé hægt að skilja eftir ávöl klapparholt eða hryggi sem draga úr innsýn á svæðið séð frá Hringvegi og unnið að öðrum mögulegum mótvægisaðgerðum, t.d. koma í veg fyrir myndun rykskýja og efnishaugar verði lágir með ávalar línur.

Já þetta er ljóta klúðrið




Skoðun

Skoðun

Á­kall um kjark

Guðbjörg Pálsdóttir,Kolbrún Halldórsdóttir,Steinunn Þórðardóttir,Svana Helen Björnsdóttir skrifar

Sjá meira


×