Staða lífeyrissjóða að mestu góð Samúel Karl Ólason skrifar 10. júlí 2014 10:28 Vísir/Rósa Íslenska lífeyriskerfið er eitt merkilegasta fyrirbæri íslensks samfélags og ein verðmætasta eign þess. Óhætt er að fullyrða að aðilar vinnumarkaðarins hafi sýnt mikla framsýni þegar þeir stigu fyrstu skrefin í áttina að uppbyggingu almenna lífeyriskerfisins hér og síðan í áframhaldinu með nauðsynlegum breytingum á því.“ Þetta segir í nýrri Hagsjá Hagfræðideildar Landsbankans. Samanlagðar hreinar eignir alls lífeyriskerfisins til greiðslu lífeyris voru um 2.700 milljarðar króna í árslok 2013. Það samsvarar um það bil 150 prósentum af vergri landsframleiðslu. Almennir lífeyrissjóðir sem byggja á sjóðasöfnun og njóta ekki opinberrar ábyrgðar séu í þokkalegri stöðu, samkvæmt nýlegrar úttektar Fjármálaeftirlitsins. Þrátt fyrir mikla erfiðleika og áföll sem fylgdu hruninu. Í Hagsjánni segir að tryggingafræðileg staða þeirra hafi batnað verulega á undanförnum árum. Nú sé hún talin vera nálægt því langtímajafnvægi sem stefnt er að. „Raunávöxtun sjóðanna hefur á síðustu tveimur árum verið vel yfir því 3,5% viðmiði um ávöxtun sem sjóðirnir búa við. Meðaltalsávöxtun síðustu tíu ára að tapinu í hruninu meðtöldu var 3,1% sem er fyrir neðan viðmiðið, en meðaltal síðustu 5 ára hefur verið 3,7% og skiptir góð ávöxtun síðustu 2ja ára miklu í því sambandi.“ Þá segir að lífeyrissjóðakerfið sé orðið mjög stórt og sé því auðveldur skotspónn í umræðunni. „Gagnrýni og neikvæð umræða í garð lífeyrissjóðanna hefur að sumu leyti aukist eftir því sem þeir hafa orðið sterkari og þar með fyrirferðarmeiri í efnahagsumræðunni. Mikil umræða er t.d. um stjórn sjóðannaog hve ógagnsæir þeir eru. Það er hins vegar staðreynd að sjóðirnir hafa náð góðum árangri í gegnum tíðina þrátt fyrir hvernig þeim hefur verið stýrt.“ Lífeyrissjóðirnir hér á landi er með mjög sterka stöðu samanborið við Norðulöndin og er þeir með hlutfallslega miklu sterkari stöðu. Þó eru lífeyrisgreiðslur enn lægri hér á landi en í flestum löndum. „Enda er aldurssamsetning þjóðarinnar enn tiltölulega hagstæð. Sé litið á Norðurlöndin sést að við erum á svipuðum stað og Norðmenn, en mun lægri en t.d. Danir og Svíar.“ Lífeyrissjóðir voru 27 á Íslandi árið 2013 og fer þeim stöðugt fækkandi. Fimm stærstu sjóðirnir eru Lífeyrissjóður starfsmanna ríkisins, Lífeyrissjóður verlsunarmanna, Gildi lífeyrissjóður, Sameinaði lífeyrissjóðurinn og Stapi lífeyrissjóður. „Hrein eign þeirra nam 1.547 milljörðum króna í árslok 2013 sem er um 55 prósent af lífeyrismarkaðnum og um 87 prósent af vergri landsframleiðslu.“ Þá er því oft haldið fram að íslenska lífeyrissjóðakerfið sé dýrt og of mikið kosti að reka margar einingar. Í Hagsjánni segir að sé litið á tölur frá OECD um kostnað við lífeyrissjóði sem hlutfall af eignum standi Ísland ekki sérstaklega illa. Mest lesið „Enginn kvartað yfir því þegar ég hef skúrað“ Atvinnulíf Frestun sölu Íslandsbanka jákvæð fyrir markaðinn Viðskipti innlent Óljóst hvort breytingarnar bjargi rekstri Play Viðskipti innlent Kormákur og Skjöldur flytja í Brynjuhúsið eftir algjöra yfirhalningu Viðskipti innlent Play í frjálsu falli Viðskipti innlent Ekki trompast við fólk í vinnu eða á fundum Atvinnulíf Hagkaup hættir sölu á Sodastream í kjölfar mótmæla Viðskipti innlent Sölunni slegið á frest Viðskipti innlent „Síðan kemur í ljós að við erum í gjörólíkum störfum“ Atvinnulíf „Opinberi geirinn er að breytast og þar þarf mikinn fjölda verkefnastjóra“ Atvinnulíf Fleiri fréttir Frestun sölu Íslandsbanka jákvæð fyrir markaðinn Sölunni slegið á frest Kormákur og Skjöldur flytja í Brynjuhúsið eftir algjöra yfirhalningu Play í frjálsu falli Semja við flugfélög í Færeyjum og á Grænlandi Hagkaup hættir sölu á Sodastream í kjölfar mótmæla Frigus fór fýluferð í Landsrétt Óljóst hvort breytingarnar bjargi rekstri Play Úlfur Þór til Firma lögmanna Eins og AirBnb og Uber en fyrir tónlistarkennslu Tvískiptur fasteignamarkaður og hækkandi vaxtabyrði „Play verður áfram íslenskt“ Sækja um leyfi á Möltu Herdís hefði frekar viljað halda vöxtum óbreyttum Hér og nú fjölgar starfsmönnum Samið um 800 íbúðir á Ásbrú Allsherjarinnköllun á krabbameinsvaldandi leikföngum Rotovia kaupir mexíkóskt fyrirtæki Íbúðaverð lækkar í fyrsta sinn frá janúar Sannfærður um að niðurstaðan verði Lyfjavali í hag Hagkerfið nái andanum og spá um tveggja prósenta hagvexti næstu ár Bein útsending: Ný þjóðhags- og verðbólguspá Landsbankans Hefur lokið störfum hjá Viðreisn en vill vera á lista Ráðist í athugun hjá Skel vegna meintrar markaðsskiptingar Icelandair í samstarf við þjóðarflugfélag Portúgals Nýir eigendur Skagans stefna á að hefja starfsemi í nóvember Segir aðför Eflingar með ólíkindum Áfram engar loðnuveiðar Rekstrarfélag Ítalíu á Frakkastíg gjaldþrota Segja fullyrðingar borgarfulltrúa um Carbfix ekki standast Sjá meira
Íslenska lífeyriskerfið er eitt merkilegasta fyrirbæri íslensks samfélags og ein verðmætasta eign þess. Óhætt er að fullyrða að aðilar vinnumarkaðarins hafi sýnt mikla framsýni þegar þeir stigu fyrstu skrefin í áttina að uppbyggingu almenna lífeyriskerfisins hér og síðan í áframhaldinu með nauðsynlegum breytingum á því.“ Þetta segir í nýrri Hagsjá Hagfræðideildar Landsbankans. Samanlagðar hreinar eignir alls lífeyriskerfisins til greiðslu lífeyris voru um 2.700 milljarðar króna í árslok 2013. Það samsvarar um það bil 150 prósentum af vergri landsframleiðslu. Almennir lífeyrissjóðir sem byggja á sjóðasöfnun og njóta ekki opinberrar ábyrgðar séu í þokkalegri stöðu, samkvæmt nýlegrar úttektar Fjármálaeftirlitsins. Þrátt fyrir mikla erfiðleika og áföll sem fylgdu hruninu. Í Hagsjánni segir að tryggingafræðileg staða þeirra hafi batnað verulega á undanförnum árum. Nú sé hún talin vera nálægt því langtímajafnvægi sem stefnt er að. „Raunávöxtun sjóðanna hefur á síðustu tveimur árum verið vel yfir því 3,5% viðmiði um ávöxtun sem sjóðirnir búa við. Meðaltalsávöxtun síðustu tíu ára að tapinu í hruninu meðtöldu var 3,1% sem er fyrir neðan viðmiðið, en meðaltal síðustu 5 ára hefur verið 3,7% og skiptir góð ávöxtun síðustu 2ja ára miklu í því sambandi.“ Þá segir að lífeyrissjóðakerfið sé orðið mjög stórt og sé því auðveldur skotspónn í umræðunni. „Gagnrýni og neikvæð umræða í garð lífeyrissjóðanna hefur að sumu leyti aukist eftir því sem þeir hafa orðið sterkari og þar með fyrirferðarmeiri í efnahagsumræðunni. Mikil umræða er t.d. um stjórn sjóðannaog hve ógagnsæir þeir eru. Það er hins vegar staðreynd að sjóðirnir hafa náð góðum árangri í gegnum tíðina þrátt fyrir hvernig þeim hefur verið stýrt.“ Lífeyrissjóðirnir hér á landi er með mjög sterka stöðu samanborið við Norðulöndin og er þeir með hlutfallslega miklu sterkari stöðu. Þó eru lífeyrisgreiðslur enn lægri hér á landi en í flestum löndum. „Enda er aldurssamsetning þjóðarinnar enn tiltölulega hagstæð. Sé litið á Norðurlöndin sést að við erum á svipuðum stað og Norðmenn, en mun lægri en t.d. Danir og Svíar.“ Lífeyrissjóðir voru 27 á Íslandi árið 2013 og fer þeim stöðugt fækkandi. Fimm stærstu sjóðirnir eru Lífeyrissjóður starfsmanna ríkisins, Lífeyrissjóður verlsunarmanna, Gildi lífeyrissjóður, Sameinaði lífeyrissjóðurinn og Stapi lífeyrissjóður. „Hrein eign þeirra nam 1.547 milljörðum króna í árslok 2013 sem er um 55 prósent af lífeyrismarkaðnum og um 87 prósent af vergri landsframleiðslu.“ Þá er því oft haldið fram að íslenska lífeyrissjóðakerfið sé dýrt og of mikið kosti að reka margar einingar. Í Hagsjánni segir að sé litið á tölur frá OECD um kostnað við lífeyrissjóði sem hlutfall af eignum standi Ísland ekki sérstaklega illa.
Mest lesið „Enginn kvartað yfir því þegar ég hef skúrað“ Atvinnulíf Frestun sölu Íslandsbanka jákvæð fyrir markaðinn Viðskipti innlent Óljóst hvort breytingarnar bjargi rekstri Play Viðskipti innlent Kormákur og Skjöldur flytja í Brynjuhúsið eftir algjöra yfirhalningu Viðskipti innlent Play í frjálsu falli Viðskipti innlent Ekki trompast við fólk í vinnu eða á fundum Atvinnulíf Hagkaup hættir sölu á Sodastream í kjölfar mótmæla Viðskipti innlent Sölunni slegið á frest Viðskipti innlent „Síðan kemur í ljós að við erum í gjörólíkum störfum“ Atvinnulíf „Opinberi geirinn er að breytast og þar þarf mikinn fjölda verkefnastjóra“ Atvinnulíf Fleiri fréttir Frestun sölu Íslandsbanka jákvæð fyrir markaðinn Sölunni slegið á frest Kormákur og Skjöldur flytja í Brynjuhúsið eftir algjöra yfirhalningu Play í frjálsu falli Semja við flugfélög í Færeyjum og á Grænlandi Hagkaup hættir sölu á Sodastream í kjölfar mótmæla Frigus fór fýluferð í Landsrétt Óljóst hvort breytingarnar bjargi rekstri Play Úlfur Þór til Firma lögmanna Eins og AirBnb og Uber en fyrir tónlistarkennslu Tvískiptur fasteignamarkaður og hækkandi vaxtabyrði „Play verður áfram íslenskt“ Sækja um leyfi á Möltu Herdís hefði frekar viljað halda vöxtum óbreyttum Hér og nú fjölgar starfsmönnum Samið um 800 íbúðir á Ásbrú Allsherjarinnköllun á krabbameinsvaldandi leikföngum Rotovia kaupir mexíkóskt fyrirtæki Íbúðaverð lækkar í fyrsta sinn frá janúar Sannfærður um að niðurstaðan verði Lyfjavali í hag Hagkerfið nái andanum og spá um tveggja prósenta hagvexti næstu ár Bein útsending: Ný þjóðhags- og verðbólguspá Landsbankans Hefur lokið störfum hjá Viðreisn en vill vera á lista Ráðist í athugun hjá Skel vegna meintrar markaðsskiptingar Icelandair í samstarf við þjóðarflugfélag Portúgals Nýir eigendur Skagans stefna á að hefja starfsemi í nóvember Segir aðför Eflingar með ólíkindum Áfram engar loðnuveiðar Rekstrarfélag Ítalíu á Frakkastíg gjaldþrota Segja fullyrðingar borgarfulltrúa um Carbfix ekki standast Sjá meira