Efast um lögmæti tillögu um virkjanakosti Svavar Hávarðsson skrifar 29. nóvember 2014 07:00 Grafík/GarðarSvavar Vegna fjárskorts gat verkefnisstjórn 3. áfanga rammaáætlunar ekki skipað faghópa í haust til að hefja vinnu við mat á nokkrum virkjunarkostum í biðflokki. Meirihluti atvinnuveganefndar samþykkti á fimmtudag að fimm þessara kosta verði nú færðir úr bið- í nýtingarflokk rammaáætlunar, þrátt fyrir að verkefnisstjórn 2. og 3. áfanga hafi ekki haft forsendur til að meta virkjunarkostina samkvæmt lögum þar um. Vilji meirihluta atvinnuveganefndar er að færa átta virkjunarkosti úr biðflokki í nýtingarflokk án aðkomu verkefnisstjórnar. Stefán Gíslason, formaður verkefnisstjórnarinnar, segir að umræddir virkjunarkostir hafi mjög ólíka stöðu, og greina megi þá í fernt eftir því hvar þeir eru staddir í meðförum verkefnisstjórnarinnar.Grænt ljós Verkefnisstjórnin hefur lagt til að Hvammsvirkjun í neðri hluta Þjórsár verði færð í nýtingarflokk, og tillaga nefndarinnar lýtur aðeins að því að það mat verði staðfest. Tvær aðrar virkjanir í margumtalaðri virkjanaþrennu í neðri hluta Þjórsár, Holtavirkjun og Urriðafossvirkjun, hefur verkefnisstjórnin fjallað um, en gat ekki tekið afstöðu til þeirra á grundvelli fyrirliggjandi gagna um áhrif þeirra á stofna laxfiska í Þjórsá.Engin svör um greiðslur Hinir virkjanakostirnir fimm eru á allt öðrum stað í meðförum verkefnisstjórnarinnar en fyrrnefndar virkjanir í Þjórsá. Skrokkölduvirkjun og Hágönguvirkjanir I og II fóru í nýtingu í 2. áfanga rammaáætlunar, en voru síðar færðar í biðflokk vegna athugasemda sem fram komu í lögbundnu umsagnarferli. Verkefnisstjórn 3. áfanga rammaáætlunar hefur ekki fjallað um þessa virkjunarkosti. „Ætlunin var að taka þá fyrir síðastliðið haust en það reyndist ekki mögulegt þar sem ljóst var að endurmeta þyrfti m.a. áhrif virkjananna á víðerni og verndarsvæði Vatnajökulsþjóðgarðs, svo og samlegðaráhrif virkjananna og flutningskerfa raforku,“ segir Stefán. Verkefnisstjórn taldi sig ekki hafa forsendur til að meta þessa þætti án aðkomu fullskipaðra faghópa, enda óljóst hvort slíkt vinnuferli stæðist ákvæði laga. Faghópa var hins vegar ekki hægt að skipa á þessum tíma, þar sem ekki lágu fyrir svör frá umhverfis- og auðlindaráðuneytinu um greiðslur til fulltrúa í faghópum, að sögn Stefáns, og því er tillaga atvinnuveganefndar um nýtingu tilkomin þrátt fyrir að faglegri umfjöllun um virkjanakostina sé ekki lokið.Lög brotin? Síðustu tveir virkjanakostirnir, Hagavatnsvirkjun og Hólmsárvirkjun við Atley, eru alveg sér á parti. Verkefnisstjórn 2. áfanga rammaáætlunar lauk aldrei við flokkun þeirra, m.a. vegna mistaka sem gerð voru í meðhöndlun gagna á þeim tíma. Stefán segir að verkefnisstjórn 3. áfanga hafi stefnt á að taka kostina tvo fyrir síðastliðið haust. Það reyndist ekki mögulegt þar sem ljóst var að endurmeta þyrfti m.a. áhrif á sandfok, náttúrulega landmótun, útivist og ferðaþjónustu, auk þess sem óljóst var hvernig tengingu Hagavatnsvirkjunar við flutningskerfið yrði háttað. Að vel athuguðu máli taldi verkefnisstjórn sig ekki hafa forsendur til að meta virkjunarkostina. Til þess hefði þurft að skipa sérstaka faghópa, sem var ekki hægt vegna óvissu um greiðslur frá ráðuneytinu. Því felur tillaga meirihluta atvinnuveganefndar í sér að Hagavatnsvirkjun og Hólmsárvirkjun við Atley verði færðar í nýtingarflokk þrátt fyrir að hvorki fyrrverandi né núverandi verkefnisstjórn hafi lokið faglegri umfjöllum um þær. „Fljótt á litið virðist þessi tillaga meirihlutans á skjön við lög um verndar- og orkunýtingaráætlun [rammaáætlun],“ segir Stefán. Faghópar leggja grunninn Þann 14. janúar 2013 var samþykkt á Alþingi tillaga til þingsályktunar um áætlun um vernd og orkunýtingu landsvæða. Þar með öðlaðist rammaáætlun í fyrsta sinn lögformlegt gildi. Með þingsályktuninni lauk 2. áfanga rammaáætlunar, sem staðið hafði með hléum frá árinu 2003. Þar eru virkjunarkostir flokkaðir í orkunýtingar-, bið- og verndarflokk á grundvelli laga um verndar- og orkunýtingaráætlun [rammaáætlun]. Flokkunin tekur til alls 67 virkjunarkosta en þar af eru 16 í orkunýtingarflokki, 31 í biðflokki en 20 í verndarflokki. Alþingi er ekki bundið af niðurstöðum verkefnisstjórnar rammaáætlunar. Hins vegar er Alþingi bundið af lögum nr. 48/2011 um verndar- og orkunýtingaráætlun. „Verkefnisstjórn annast upplýsingasöfnun, faglegt mat […] og gerð tillagna til ráðherra vegna verndar- og orkunýtingaráætlunar og er samráðsvettvangur vegna hennar. Verkefnisstjórn skal skipa faghópa með sérfræðingum á viðeigandi sviðum sem fari yfir virkjunaráform hver frá sínum sjónarhóli, meti þá með stigagjöf og geri tillögur til verkefnisstjórnar. Fjöldi faghópa og skipan þeirra verður ákveðin af verkefnisstjórninni.“Lög nr. 48/2011 um verndar-og orkunýtingaráætlun. Mest lesið N1-mót og Dyrfjallahlaup í skítaveðri Innlent Eldur kviknaði inni á veitingastað í Ármúla Innlent „Hreint og klárt vistmorð sem hér á sér stað“ Innlent Tveir í haldi lögreglu vegna meintrar skotárásar Innlent Yfirgáfu skarkalann í borginni og gerðust ferðaþjónustubændur Innlent Fannst fyrir botni Birnudals Innlent Segir menn hafa skotið á gröfumann við vinnu Innlent Göngumaðurinn fannst látinn Innlent Tjaldstæðadólgur hótar að sverta staðinn á netinu Innlent Henti barnungum „óþekkum“ sonum sínum í gólfið Innlent Fleiri fréttir Eldur kviknaði inni á veitingastað í Ármúla N1-mót og Dyrfjallahlaup í skítaveðri „Hreint og klárt vistmorð sem hér á sér stað“ Tveir í haldi lögreglu vegna meintrar skotárásar Yfirgáfu skarkalann í borginni og gerðust ferðaþjónustubændur Uppgjöf eftir áratugabaráttu við kerfið og meint skotárás í Þykkvabæ Fannst fyrir botni Birnudals Segir menn hafa skotið á gröfumann við vinnu Fluttu sex á slysadeild eftir harðan árekstur í Breiðholti Umdeild starfsemi hafi ekki áhrif á neysluvatn íbúa Mikil stemning á Goslokahátíð í Vestmannaeyjum Göngumaðurinn fannst látinn „Ótrúlegt hvað er hægt ef maður hefur hugmyndaflugið“ 30 tilvik skráð: „Alltaf einhverjir sem fara út af sporinu“ Nýjar stofnanir hafi aðsetur á landsbyggðinni Maður handtekinn tvisvar í nótt fyrir sama brot Ná að stytta biðlista og kynjaskipta meðferðinni Kristrún segir mál sem skekið hafa Samfylkinguna ekki svarthvít Meira um ofbeldi og hótanir og starfsfólk upplifir óöryggi í vinnunni Glæsilegt gullregn og hlynur í Hveragerði Mikil og þétt umferð í dag Eldsneyti komið aftur í Staðarskála Aukið ofbeldi gegen heilbrigðisstarfsfólki og kosningar í Bretlandi Virðist ekki hafa dregið úr kvikuinnstreymi í Svartsengi Maðurinn fundinn en ekki hægt að segja til um ástand hans Henti barnungum „óþekkum“ sonum sínum í gólfið Ekkert eldsneyti í Staðarskála Ekki spurst til mannsins síðan snemma í gær Fjöldi erlendra meintra gerenda nær tvöfaldaðist á tveimur árum Kristrún fagnaði með Starmer: „Mikill innblástur fyrir okkur“ Sjá meira
Vegna fjárskorts gat verkefnisstjórn 3. áfanga rammaáætlunar ekki skipað faghópa í haust til að hefja vinnu við mat á nokkrum virkjunarkostum í biðflokki. Meirihluti atvinnuveganefndar samþykkti á fimmtudag að fimm þessara kosta verði nú færðir úr bið- í nýtingarflokk rammaáætlunar, þrátt fyrir að verkefnisstjórn 2. og 3. áfanga hafi ekki haft forsendur til að meta virkjunarkostina samkvæmt lögum þar um. Vilji meirihluta atvinnuveganefndar er að færa átta virkjunarkosti úr biðflokki í nýtingarflokk án aðkomu verkefnisstjórnar. Stefán Gíslason, formaður verkefnisstjórnarinnar, segir að umræddir virkjunarkostir hafi mjög ólíka stöðu, og greina megi þá í fernt eftir því hvar þeir eru staddir í meðförum verkefnisstjórnarinnar.Grænt ljós Verkefnisstjórnin hefur lagt til að Hvammsvirkjun í neðri hluta Þjórsár verði færð í nýtingarflokk, og tillaga nefndarinnar lýtur aðeins að því að það mat verði staðfest. Tvær aðrar virkjanir í margumtalaðri virkjanaþrennu í neðri hluta Þjórsár, Holtavirkjun og Urriðafossvirkjun, hefur verkefnisstjórnin fjallað um, en gat ekki tekið afstöðu til þeirra á grundvelli fyrirliggjandi gagna um áhrif þeirra á stofna laxfiska í Þjórsá.Engin svör um greiðslur Hinir virkjanakostirnir fimm eru á allt öðrum stað í meðförum verkefnisstjórnarinnar en fyrrnefndar virkjanir í Þjórsá. Skrokkölduvirkjun og Hágönguvirkjanir I og II fóru í nýtingu í 2. áfanga rammaáætlunar, en voru síðar færðar í biðflokk vegna athugasemda sem fram komu í lögbundnu umsagnarferli. Verkefnisstjórn 3. áfanga rammaáætlunar hefur ekki fjallað um þessa virkjunarkosti. „Ætlunin var að taka þá fyrir síðastliðið haust en það reyndist ekki mögulegt þar sem ljóst var að endurmeta þyrfti m.a. áhrif virkjananna á víðerni og verndarsvæði Vatnajökulsþjóðgarðs, svo og samlegðaráhrif virkjananna og flutningskerfa raforku,“ segir Stefán. Verkefnisstjórn taldi sig ekki hafa forsendur til að meta þessa þætti án aðkomu fullskipaðra faghópa, enda óljóst hvort slíkt vinnuferli stæðist ákvæði laga. Faghópa var hins vegar ekki hægt að skipa á þessum tíma, þar sem ekki lágu fyrir svör frá umhverfis- og auðlindaráðuneytinu um greiðslur til fulltrúa í faghópum, að sögn Stefáns, og því er tillaga atvinnuveganefndar um nýtingu tilkomin þrátt fyrir að faglegri umfjöllun um virkjanakostina sé ekki lokið.Lög brotin? Síðustu tveir virkjanakostirnir, Hagavatnsvirkjun og Hólmsárvirkjun við Atley, eru alveg sér á parti. Verkefnisstjórn 2. áfanga rammaáætlunar lauk aldrei við flokkun þeirra, m.a. vegna mistaka sem gerð voru í meðhöndlun gagna á þeim tíma. Stefán segir að verkefnisstjórn 3. áfanga hafi stefnt á að taka kostina tvo fyrir síðastliðið haust. Það reyndist ekki mögulegt þar sem ljóst var að endurmeta þyrfti m.a. áhrif á sandfok, náttúrulega landmótun, útivist og ferðaþjónustu, auk þess sem óljóst var hvernig tengingu Hagavatnsvirkjunar við flutningskerfið yrði háttað. Að vel athuguðu máli taldi verkefnisstjórn sig ekki hafa forsendur til að meta virkjunarkostina. Til þess hefði þurft að skipa sérstaka faghópa, sem var ekki hægt vegna óvissu um greiðslur frá ráðuneytinu. Því felur tillaga meirihluta atvinnuveganefndar í sér að Hagavatnsvirkjun og Hólmsárvirkjun við Atley verði færðar í nýtingarflokk þrátt fyrir að hvorki fyrrverandi né núverandi verkefnisstjórn hafi lokið faglegri umfjöllum um þær. „Fljótt á litið virðist þessi tillaga meirihlutans á skjön við lög um verndar- og orkunýtingaráætlun [rammaáætlun],“ segir Stefán. Faghópar leggja grunninn Þann 14. janúar 2013 var samþykkt á Alþingi tillaga til þingsályktunar um áætlun um vernd og orkunýtingu landsvæða. Þar með öðlaðist rammaáætlun í fyrsta sinn lögformlegt gildi. Með þingsályktuninni lauk 2. áfanga rammaáætlunar, sem staðið hafði með hléum frá árinu 2003. Þar eru virkjunarkostir flokkaðir í orkunýtingar-, bið- og verndarflokk á grundvelli laga um verndar- og orkunýtingaráætlun [rammaáætlun]. Flokkunin tekur til alls 67 virkjunarkosta en þar af eru 16 í orkunýtingarflokki, 31 í biðflokki en 20 í verndarflokki. Alþingi er ekki bundið af niðurstöðum verkefnisstjórnar rammaáætlunar. Hins vegar er Alþingi bundið af lögum nr. 48/2011 um verndar- og orkunýtingaráætlun. „Verkefnisstjórn annast upplýsingasöfnun, faglegt mat […] og gerð tillagna til ráðherra vegna verndar- og orkunýtingaráætlunar og er samráðsvettvangur vegna hennar. Verkefnisstjórn skal skipa faghópa með sérfræðingum á viðeigandi sviðum sem fari yfir virkjunaráform hver frá sínum sjónarhóli, meti þá með stigagjöf og geri tillögur til verkefnisstjórnar. Fjöldi faghópa og skipan þeirra verður ákveðin af verkefnisstjórninni.“Lög nr. 48/2011 um verndar-og orkunýtingaráætlun.
Mest lesið N1-mót og Dyrfjallahlaup í skítaveðri Innlent Eldur kviknaði inni á veitingastað í Ármúla Innlent „Hreint og klárt vistmorð sem hér á sér stað“ Innlent Tveir í haldi lögreglu vegna meintrar skotárásar Innlent Yfirgáfu skarkalann í borginni og gerðust ferðaþjónustubændur Innlent Fannst fyrir botni Birnudals Innlent Segir menn hafa skotið á gröfumann við vinnu Innlent Göngumaðurinn fannst látinn Innlent Tjaldstæðadólgur hótar að sverta staðinn á netinu Innlent Henti barnungum „óþekkum“ sonum sínum í gólfið Innlent Fleiri fréttir Eldur kviknaði inni á veitingastað í Ármúla N1-mót og Dyrfjallahlaup í skítaveðri „Hreint og klárt vistmorð sem hér á sér stað“ Tveir í haldi lögreglu vegna meintrar skotárásar Yfirgáfu skarkalann í borginni og gerðust ferðaþjónustubændur Uppgjöf eftir áratugabaráttu við kerfið og meint skotárás í Þykkvabæ Fannst fyrir botni Birnudals Segir menn hafa skotið á gröfumann við vinnu Fluttu sex á slysadeild eftir harðan árekstur í Breiðholti Umdeild starfsemi hafi ekki áhrif á neysluvatn íbúa Mikil stemning á Goslokahátíð í Vestmannaeyjum Göngumaðurinn fannst látinn „Ótrúlegt hvað er hægt ef maður hefur hugmyndaflugið“ 30 tilvik skráð: „Alltaf einhverjir sem fara út af sporinu“ Nýjar stofnanir hafi aðsetur á landsbyggðinni Maður handtekinn tvisvar í nótt fyrir sama brot Ná að stytta biðlista og kynjaskipta meðferðinni Kristrún segir mál sem skekið hafa Samfylkinguna ekki svarthvít Meira um ofbeldi og hótanir og starfsfólk upplifir óöryggi í vinnunni Glæsilegt gullregn og hlynur í Hveragerði Mikil og þétt umferð í dag Eldsneyti komið aftur í Staðarskála Aukið ofbeldi gegen heilbrigðisstarfsfólki og kosningar í Bretlandi Virðist ekki hafa dregið úr kvikuinnstreymi í Svartsengi Maðurinn fundinn en ekki hægt að segja til um ástand hans Henti barnungum „óþekkum“ sonum sínum í gólfið Ekkert eldsneyti í Staðarskála Ekki spurst til mannsins síðan snemma í gær Fjöldi erlendra meintra gerenda nær tvöfaldaðist á tveimur árum Kristrún fagnaði með Starmer: „Mikill innblástur fyrir okkur“ Sjá meira