Innlent

Vísa í 120 ára dæmi um gjald við Geysi

Brjánn Jónasson skrifar
Um 400 þúsund ferðamenn skoða svæðið við Geysi, Strokk og aðra hveri á Geysissvæðinu í Haukadal árlega samkvæmt greinargerð landeigenda í lögbannsmáli sem ríkið hefur höfðað.
Um 400 þúsund ferðamenn skoða svæðið við Geysi, Strokk og aðra hveri á Geysissvæðinu í Haukadal árlega samkvæmt greinargerð landeigenda í lögbannsmáli sem ríkið hefur höfðað. Fréttablaðið/GVA
Landeigendur við Geysi mótmæla harðlega lögbannskröfu ríkisins á að innheimt verði gjald af þeim sem heimsækja svæðið. Þeir vísa meðal annars til þess að írskur eigandi landsins hafi innheimt gjald fyrir að fara um svæðið fyrir um 120 árum síðan. 

Fjármálaráðherra krafðist þess á föstudag fyrir hönd ríkisins að sýslumaður stöðvaði fyrirhugaða gjaldtöku. Úrskurður sýslumanns er væntanlegur í dag. 

Rök ríkissins fyrir lögbanninu voru meðal annars þau að ríkið eigi þann hluta landsins sem goshverirnir séu á og því óeðlilegt að landeigendafélagið geti innheimt gjald fyrir aðgengi að þessari ríkiseign. Þá sé ekki sé hægt að taka ákvörðun sem þessa án samþykkis allra eigenda. Ríkið krefst þess að áfram verði tryggður óhindraður og ókeypis aðgangur almennings að svæðinu.

Í greinargerð sem Landeigendafélag Geysis, sem í eru aðrir eigendur en ríkið, hefur lagt fram er þessum kröfum mótmælt. Landeigendurnir vitna meðal annars í samning um sölu á hverunum á svæðinu frá árinu 1894. Þar kemur fram að að þeim tíma hafi eigandi landsins rukkað fyrir aðgang að svæðinu.

Í afsali fyrir kaupunum segir að „bóndinn í Haukadal hafi rétt til að hafa umsjón með hverunum fyrir hæfilega borgun þegar kaupandinn sjálfur eða menn hans eru fjarverandi“. Afsalið er tekið orðrétt upp í afsal fyrir kaupum ríkisins á landinu árið 1935, og byggja landeigendur meðal annars á því að þeir eigi sama rétt og bóndinn í Haukadal átti fyrir 120 árum síðan um að selja aðgang að svæðinu.

Deilan um Geysissvæðið hefur staðið yfir árum saman. Ríkið á um 34 prósenta hlut jarðarinnar innan girðingar, en átta aðrir eigendur deila með sér 64 prósentum. Þeir hafa stofnað með sér Landeigendafélag Geysis.

Landeigendur segja löngu ljóst að landið við Geysi sé afar illa farið vegna ágangs ferðamanna. Brýnt sé að bæta aðstöðu á svæðinu og stýra umferð. Í greinargerð þeirra segja að þeir hafi enga sjóði til að nota til að standa straum af milljóna kostnaði við slíkt, og því sé eina leiðin að hefja gjaldtöku.

Í yfirlýsingu frá fjármálaráðherra segir að ríkið hafi boðist til þess fyrir mánuði síðan að ráðast í og greiða tugi milljóna króna fyrir nauðsynlegar framkvæmdir til að vernda svæðið og kosta rekstur þess. Þar segir að félag landeigenda hafi ekki svarað því tilboði.

Í greinargerð landeigendafélagsins er vísað til þess að íslenska ríkið selji þegar aðgang að ferðamannastöðum annarsstaðar á landinu. Til dæmis sé innheimt gjald af þeim sem kafi í Silfru á Þingvöllum, og í útboði á rekstri Vatnshellis á Snæfellsnesi segir að tryggja eigi að almenningur geti notið hellisins gegn hæfilegu gjaldi, sem mun vera 2.000 krónur.

Landeigendur vitna í Sigmund Davíð

Meðal þess sem landeigendur á Geysissvæðinu vísa til í greinargerð vegna lögbannskröfu ríkisins er viðtal við Sigmund Davíð Gunnlaugsson forsætisráðherra á Bylgjunni í janúar.

Þar sagði Sigmundur, spurður um fyrirhugaða gjaldtöku við Geysi: „Ja, það er í sjálfu sér ekkert óeðlilegt. Maður þekkir það á ferðum sínum erlendis að það er rukkað inn á staði sem eru mun síður merkilegri en Geysir.“




Fleiri fréttir

Sjá meira


×