Fiskistofa – formið – og flutningurinn Björn Jónsson skrifar 24. júlí 2014 07:00 Atlaga var gerð að lífsafkomu starfsmanna Fiskistofu og fjölskyldna þeirra með skyndilegri og óvæntri ákvörðun sjávarútvegsráðherra um að flytja Fiskistofu frá Hafnarfirði til Akureyrar. Ákvörðun sem kann að knýja fjölda fólks til búferlaflutninga, vilji það halda störfum sínum. Öðruvísi var ekki hægt að skilja ráðherra þegar hann kynnti ákvörðun sína fyrir Fiskistofufólki 27. júní sl. Upplýst er að forystumenn Sjálfstæðisflokksins vissu ekki af fyrirhugaðri ákvörðun sjávarútvegsráðherra fyrr en daginn áður. Svo virðist sem forystumenn flokksins hafi staðið óviðbúnir, en létu þetta þó ná fram að ganga athugasemdalaust. Virðast sumir þeirra ekki enn hafa áttað sig á hverjar afleiðingar þessi ákvörðun kynni að hafa. Eða hvað? Afleiðingar eru, að starfsmenn Fiskistofu flytja, einir eða ásamt með mökum, börnum og búaliði til Akureyrar. Fólk með margvíslegar skuldbindingar hér í heimahögum skal rífa sig upp með rótum, taka börn úr skólum, selja eignir og sæta flutningi í annan landshluta, það er að segja kjósi fólk að halda störfum sínum. Frammi fyrir þessari staðreynd stendur Fiskistofufólk að óbreyttu. Alls er óvíst um atvinnuhorfur á Akureyri fyrir maka starfsmanna eða að þeir fái yfirhöfuð þar vinnu í samræmi við menntun sína og reynslu. Fjölskyldu- og vinabönd skulu rofin vegna pólitískrar ákvörðunar sem er ólögmæt, verður þjóðfélaginu afar dýr, er afskaplega óviturleg og flestum starfsmönnum Fiskistofu óbærileg. Enn er bætt í og nú sáð frækornum ótta og uggs í hjörtu margra opinberra starfsmanna og fjölskyldna þeirra um lífsviðurværi sitt, því boð hafa út gengið af munni stjórnarherranna að fleiri stofnanir kunni að verða fluttar hreppaflutningum. Hvaða stofnanir eru næstar? RÚV? Hagstofan? Samgöngustofa? Umhverfisstofnun? Skipulagsstofnun?Ráðamenn slá úr og í Haft var eftir fjármálaráðherra og formanni Sjálfstæðisfokksins í Ríkisútvarpinu þann 4. júlí sl. að honum fyndist það fyrst og fremst „formsatriði“ að afla lagaheimildar svo „lögheimili“ Fiskistofu flyttist til Akureyrar. Hvernig á að skilja þetta? Á eingöngu að breyta um bréfhaus á bréfsefni Fiskistofu? Ráðamenn slá úr og í. Nú er sagt að nota eigi eðlilega stafsmannaveltu vegna flutningsins. Gott ef svo reynist. Málið var bara ekki þannig kynnt. Meðan ekki heyrist frá fagráðherra verður að álykta að ákvörðun hans standi óbreytt. Fjöldi fólks er í óvissu. Að gæta að formreglum í stjórnsýslu er ekki að kanna hvort línubil sé rétt eða rétt spássía sé í skriflegum texta. Formreglur eru m.a. sprottnar af reynslu, til þess settar m.a. að knýja menn til ígrundaðrar niðurstöðu í máli og forða því að einhver efnisatriða gleymist eða fari forgörðum. Ég er því algjörlega ósammála að það sé „formsatriði“ eitt að styðja stjórnvaldsákvarðanir við gildandi réttarreglur. Að baki hverrar réttarreglu eiga að búa efnisleg og skynsamleg rök, málefnaleg sjónarmið og sanngirni. Hæstiréttur Íslands hefur í svonefndu Landmælingamáli dæmt þá ákvörðun ráðherra ólögmæta að flytja Landmælingar Íslands frá Reykjavík til Akraness, m.a. vegna þess að lagaheimild skorti. Vestræn ríki búa við þrískiptingu ríkisvaldsins í löggjafarvald, dómsvald og framkvæmdarvald. Ein grundvallarástæða þessarar þrískiptingar er sú að þessir þættir ríkisvaldsins hemji hver annan og veiti hver öðrum aðhald. Landmælingadómurinn er stórmerkur þegar hann er skoðaður í þessu ljósi. Hann er „kennslubók“ fyrir framkvæmdarvaldið í opinberri stjórnsýslu. Í dómi Hæstaréttar segir m.a.: „Grundvöllur er lagður að starfi stjórnvalda með réttarreglum. Stjórnarframkvæmdin er lögbundin. Löggjöfin er því undirstaða stjórnsýslunnar. Í lögum um stjórnarframkvæmdir og reglum, settum með heimild í þeim, eiga að koma fram helstu atriði, sem gilda um hvert svið þeirra fyrir sig. Það fer eftir mikilvægi þáttar í stjórnarframkvæmdinni, hvernig honum er skipað. Ráðherrar fara síðan með það vald, sem löggjöfin veitir þeim, á þann hátt, sem fyrir er mælt í lögum eða ræðst af meginreglum laga og eðlilegum stjórnarháttum.“Óboðleg stjórnsýsla Hvers vegna taldi Hæstiréttur ástæðu til að tíunda svo sjálfsagða hluti sem felast í framangreindum orðum? Að mínu mati var Hæstiréttur ekki eingöngu að hemja lögleysu framkvæmdarvaldsins heldur að leiða því fyrir sjónir að slík stjórnsýsla sem kom fram í flutningsmálum Landmælinga væri óboðleg skv. íslenskum stjórnsýslurétti. Af framagreindum orðum Hæstaréttar dreg ég og þá ályktun að ráðherra, hver sem hann er og hvaða ákvörðun sem hann kann að taka, verði, auk þess að beygja sig undir sett lög, að virða meginreglur laga og eðlilega stjórnarhætti. Þótt ráðherra sé veitt lagaheimild til ákveðinna aðgerða eða athafna verður sú ákvörðun eða framkvæmd að lúta framangreindum lögmálum. Löggjafarvaldið getur og ekki framselt vald sitt til geðþóttaákvarðana. Ég vona að niðurstaða löggjafans verði ekki: „Ráðherra ákveður aðsetur ríkisstofnana eftir smekk sínum.“ En við hverju má búast? Ég særi þingmenn til að kynna sér málið. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Hollar skólamáltíðir fyrir loftslagið og líðan barna Laufey Steingrímsdóttir,Anna Sigríður Ólafsdóttir Skoðun Villtur lax eða villt græðgi – sveitin í skotlínu Jóhann Helgi Stefánsson Skoðun Hvað er að frétta af humrinum? Jónas Páll Jónasson Skoðun Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris Skoðun Hanna Katrín og Co, koma til bjargar Björn Ólafsson Skoðun Bókin er minn óvinur, en mig langar samt í verknám! Davíð Bergmann Skoðun Sigrar og raunir íslenska hestsins Elín Íris Fanndal Skoðun Örlög Úkraínu varða frið og öryggi á Íslandi Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir Skoðun Ilmurinn af jarðolíu er svo lokkandi Sævar Helgi Lárusson Skoðun Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson Skoðun Skoðun Skoðun Hollar skólamáltíðir fyrir loftslagið og líðan barna Laufey Steingrímsdóttir,Anna Sigríður Ólafsdóttir skrifar Skoðun Bókin er minn óvinur, en mig langar samt í verknám! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Ilmurinn af jarðolíu er svo lokkandi Sævar Helgi Lárusson skrifar Skoðun Hvað er að frétta af humrinum? Jónas Páll Jónasson skrifar Skoðun Þeir greiða sem njóta, eða hvað? Jóhannes Þór Skúlason,Pálmi Viðar Snorrason skrifar Skoðun Samskiptasáttmáli; skúffuskjal eða stórgott verkfæri Helena Katrín Hjaltadóttir,Íris Helga G. Baldursdóttir skrifar Skoðun Sigrar og raunir íslenska hestsins Elín Íris Fanndal skrifar Skoðun Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson skrifar Skoðun Góðir grannar Landsvirkjunar og við hin Kjartan Ágústsson skrifar Skoðun Hittumst á rauðum sokkum 1. maí Finnbjörn A. Hermannsson,Kolbrún Halldórsdóttir,Magnús Þór Jónsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægi orkuspáa Ingvar Júlíus Baldursson skrifar Skoðun Þegar innflutningurinn ræður ríkjum Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Vladímír Pútín: Hvað er að marka hann? Steinar Björgvinsson skrifar Skoðun Örlög Úkraínu varða frið og öryggi á Íslandi Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Vegamál á tímum skattahækkana og vantrausts Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Konur og menntun Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris skrifar Skoðun Hanna Katrín og Co, koma til bjargar Björn Ólafsson skrifar Skoðun Villtur lax eða villt græðgi – sveitin í skotlínu Jóhann Helgi Stefánsson skrifar Skoðun Fyrst flúðu þau Reykjavíkurborg… Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Fyrst flúðu þau Reykjavíkurborg… Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Er útlegð á innleið? Reyn Alpha Magnúsdóttir skrifar Skoðun Leiðsögundurinn Gaur gerir mig að betri manneskju Þorkell J. Steindal skrifar Skoðun Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar Skoðun Skólarnir lokaðir - myglan vinnur Guðmundur Þórir Sigurðsson skrifar Skoðun Flokkur fólksins eða flokkun fólksins? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Betri nýting á tíma og fjármunum Reykjavíkurborgar 2/3 Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Hver ætlar að bera ábyrgð á mannslífi? Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Horfumst í augu Kristín Thoroddsen skrifar Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt skrifar Sjá meira
Atlaga var gerð að lífsafkomu starfsmanna Fiskistofu og fjölskyldna þeirra með skyndilegri og óvæntri ákvörðun sjávarútvegsráðherra um að flytja Fiskistofu frá Hafnarfirði til Akureyrar. Ákvörðun sem kann að knýja fjölda fólks til búferlaflutninga, vilji það halda störfum sínum. Öðruvísi var ekki hægt að skilja ráðherra þegar hann kynnti ákvörðun sína fyrir Fiskistofufólki 27. júní sl. Upplýst er að forystumenn Sjálfstæðisflokksins vissu ekki af fyrirhugaðri ákvörðun sjávarútvegsráðherra fyrr en daginn áður. Svo virðist sem forystumenn flokksins hafi staðið óviðbúnir, en létu þetta þó ná fram að ganga athugasemdalaust. Virðast sumir þeirra ekki enn hafa áttað sig á hverjar afleiðingar þessi ákvörðun kynni að hafa. Eða hvað? Afleiðingar eru, að starfsmenn Fiskistofu flytja, einir eða ásamt með mökum, börnum og búaliði til Akureyrar. Fólk með margvíslegar skuldbindingar hér í heimahögum skal rífa sig upp með rótum, taka börn úr skólum, selja eignir og sæta flutningi í annan landshluta, það er að segja kjósi fólk að halda störfum sínum. Frammi fyrir þessari staðreynd stendur Fiskistofufólk að óbreyttu. Alls er óvíst um atvinnuhorfur á Akureyri fyrir maka starfsmanna eða að þeir fái yfirhöfuð þar vinnu í samræmi við menntun sína og reynslu. Fjölskyldu- og vinabönd skulu rofin vegna pólitískrar ákvörðunar sem er ólögmæt, verður þjóðfélaginu afar dýr, er afskaplega óviturleg og flestum starfsmönnum Fiskistofu óbærileg. Enn er bætt í og nú sáð frækornum ótta og uggs í hjörtu margra opinberra starfsmanna og fjölskyldna þeirra um lífsviðurværi sitt, því boð hafa út gengið af munni stjórnarherranna að fleiri stofnanir kunni að verða fluttar hreppaflutningum. Hvaða stofnanir eru næstar? RÚV? Hagstofan? Samgöngustofa? Umhverfisstofnun? Skipulagsstofnun?Ráðamenn slá úr og í Haft var eftir fjármálaráðherra og formanni Sjálfstæðisfokksins í Ríkisútvarpinu þann 4. júlí sl. að honum fyndist það fyrst og fremst „formsatriði“ að afla lagaheimildar svo „lögheimili“ Fiskistofu flyttist til Akureyrar. Hvernig á að skilja þetta? Á eingöngu að breyta um bréfhaus á bréfsefni Fiskistofu? Ráðamenn slá úr og í. Nú er sagt að nota eigi eðlilega stafsmannaveltu vegna flutningsins. Gott ef svo reynist. Málið var bara ekki þannig kynnt. Meðan ekki heyrist frá fagráðherra verður að álykta að ákvörðun hans standi óbreytt. Fjöldi fólks er í óvissu. Að gæta að formreglum í stjórnsýslu er ekki að kanna hvort línubil sé rétt eða rétt spássía sé í skriflegum texta. Formreglur eru m.a. sprottnar af reynslu, til þess settar m.a. að knýja menn til ígrundaðrar niðurstöðu í máli og forða því að einhver efnisatriða gleymist eða fari forgörðum. Ég er því algjörlega ósammála að það sé „formsatriði“ eitt að styðja stjórnvaldsákvarðanir við gildandi réttarreglur. Að baki hverrar réttarreglu eiga að búa efnisleg og skynsamleg rök, málefnaleg sjónarmið og sanngirni. Hæstiréttur Íslands hefur í svonefndu Landmælingamáli dæmt þá ákvörðun ráðherra ólögmæta að flytja Landmælingar Íslands frá Reykjavík til Akraness, m.a. vegna þess að lagaheimild skorti. Vestræn ríki búa við þrískiptingu ríkisvaldsins í löggjafarvald, dómsvald og framkvæmdarvald. Ein grundvallarástæða þessarar þrískiptingar er sú að þessir þættir ríkisvaldsins hemji hver annan og veiti hver öðrum aðhald. Landmælingadómurinn er stórmerkur þegar hann er skoðaður í þessu ljósi. Hann er „kennslubók“ fyrir framkvæmdarvaldið í opinberri stjórnsýslu. Í dómi Hæstaréttar segir m.a.: „Grundvöllur er lagður að starfi stjórnvalda með réttarreglum. Stjórnarframkvæmdin er lögbundin. Löggjöfin er því undirstaða stjórnsýslunnar. Í lögum um stjórnarframkvæmdir og reglum, settum með heimild í þeim, eiga að koma fram helstu atriði, sem gilda um hvert svið þeirra fyrir sig. Það fer eftir mikilvægi þáttar í stjórnarframkvæmdinni, hvernig honum er skipað. Ráðherrar fara síðan með það vald, sem löggjöfin veitir þeim, á þann hátt, sem fyrir er mælt í lögum eða ræðst af meginreglum laga og eðlilegum stjórnarháttum.“Óboðleg stjórnsýsla Hvers vegna taldi Hæstiréttur ástæðu til að tíunda svo sjálfsagða hluti sem felast í framangreindum orðum? Að mínu mati var Hæstiréttur ekki eingöngu að hemja lögleysu framkvæmdarvaldsins heldur að leiða því fyrir sjónir að slík stjórnsýsla sem kom fram í flutningsmálum Landmælinga væri óboðleg skv. íslenskum stjórnsýslurétti. Af framagreindum orðum Hæstaréttar dreg ég og þá ályktun að ráðherra, hver sem hann er og hvaða ákvörðun sem hann kann að taka, verði, auk þess að beygja sig undir sett lög, að virða meginreglur laga og eðlilega stjórnarhætti. Þótt ráðherra sé veitt lagaheimild til ákveðinna aðgerða eða athafna verður sú ákvörðun eða framkvæmd að lúta framangreindum lögmálum. Löggjafarvaldið getur og ekki framselt vald sitt til geðþóttaákvarðana. Ég vona að niðurstaða löggjafans verði ekki: „Ráðherra ákveður aðsetur ríkisstofnana eftir smekk sínum.“ En við hverju má búast? Ég særi þingmenn til að kynna sér málið.
Hollar skólamáltíðir fyrir loftslagið og líðan barna Laufey Steingrímsdóttir,Anna Sigríður Ólafsdóttir Skoðun
Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris Skoðun
Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson Skoðun
Skoðun Hollar skólamáltíðir fyrir loftslagið og líðan barna Laufey Steingrímsdóttir,Anna Sigríður Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Samskiptasáttmáli; skúffuskjal eða stórgott verkfæri Helena Katrín Hjaltadóttir,Íris Helga G. Baldursdóttir skrifar
Skoðun Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson skrifar
Skoðun Hittumst á rauðum sokkum 1. maí Finnbjörn A. Hermannsson,Kolbrún Halldórsdóttir,Magnús Þór Jónsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris skrifar
Skoðun Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar
Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt skrifar
Hollar skólamáltíðir fyrir loftslagið og líðan barna Laufey Steingrímsdóttir,Anna Sigríður Ólafsdóttir Skoðun
Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris Skoðun
Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson Skoðun