Skilið okkur peningunum! Lars Grundtvig skrifar 26. nóvember 2014 07:00 Hr. Már Guðmundsson, seðlabankastjóri Seðlabanka Íslands Árið 2006 fjárfestum við fyrir umtalsverða upphæð á Íslandi með kaupum á hlut í Marel hf., matvælavinnslufyrirtæki skráðu í Reykjavík. Í gegn um fjárfestingafélag okkar höfum við tekið virkan þátt í stjórnun félagsins þar sem ég tók sæti í stjórn og hef lagt vexti þess lið sem forystufyrirtæki í matvælavinnslugeiranum í heiminum. Fjárfestingar af þessum toga eru einmitt þær sem Evrópureglum um fjármálamarkaði var ætlað að auðvelda. Þegar hagkerfi Íslands hrundi árið 2008 var komið á fjármagnshöftum til þess að vernda og endurreisa hagkerfi landsins. Við höfum skilning á að hagkerfi Íslands hafi verið ógnað og að það hafi réttlætt takmarkanir á einni af helgustu reglum Evrópu: frjálsu flæði fjármagns. Þegar frá líður, með hverju farsælu skrefi sem tekið hefur verið í átt að efnahagsbata á Íslandi, hefur reynt á þolrif þessa skilnings. Ég trúi því nú fastlega að viðvarandi notkun gjaldeyrishafta geti valdið óafturkræfum skaða á framtíðarefnahagshorfum Íslands. Þótt færa megi fyrir því rök að íslenskt efnahagslíf sé enn að ná sér, þá á hið sama við um mörg önnur Evrópulönd. Þau lönd, Kýpur þar á meðal, geta hins vegar ekki reitt sig á gjaldeyrishöft og torvelt að sjá af hverju Ísland ætti að geta það. Á meðan íslenskt efnahagslíf hefur styrkst hröðum skrefum hefur greining mín á stöðunni breyst í forundran á því hvernig íslenskir stjórnmálamenn hafa í raun tekið forráð yfir eignum sjálfstæðs erlends fjárfestis í landinu. Sama fjárfestis og hefur tekið virkan þátt í að leggja efnahagslífinu lið. Staðan er um margt tekin að minna á þjófnað.Bréfið sem Lars Grundtvig sendir Má Guðmundssyni.Ný erfðalög breyttu stöðunni Eins og þú veist vel gerði, árið 2012, grundvallarbreyting á því hvernig erfðalög í Danmörku meðhöndla skráð hlutabréf það að verkum að fyrirtæki mitt er í hættu statt, komi til þess að ég fái ekki komið fjárfestingu minni aftur til föðurlandsins áður en ég fell frá. Ég er nú 73 ára og sú stund nálgast óðum að fyrirtæki mitt gengur að erfðum. Þessar aðstæður liggja að baki umsókn okkar til Seðlabanka Íslands í ágúst 2013 um undanþágu frá fjármagnshöftum. Í ljósi áhyggna af því að vandinn sem hér er lýst gæti leitt til þess að mörg störf glötuðust í Danmörku, funduðu sendiherra Danmerkur og konsúll með þér 20. september 2013. Á þeim fundi sagði samstarfskona þín, Ingibjörg Guðbjartsdóttir, að umsókn okkar virtist uppfylla skilyrði undanþágu, en ákveðnar ótilteknar upplýsingar vantaði. Seðlabanki Íslands ynni að því að fá þessar upplýsingar frá Brussel. Ekki liggur fyrir hverjar þessar upplýsingar sem upp á vantaði gætu hafa verið. Niðurstaðan er að þrátt fyrir mikil skrifleg samskipti milli mín og skrifstofa þinna og þrátt fyrir fjögurra vikna innri afgreiðslufrest Seðlabankans til vinnslu umsókna, þá hefur tekið yfir þrettán mánuði að fá stuttlega höfnun. Í höfnunarbréfi þínu segir að hagsmunir mínir séu ekki nægilega áríðandi til að „réttlæta undanþágu fram yfir aðra í sömu stöðu“. Sem er töluverð yfirlýsing, svona með það í huga að þú hefur nú haft fjármuni okkar í haldi í meira en sex ár. Raunar má segja að sá, sem er í sömu stöðu og ég – stöðu sem gæti haft jafn skaðlegar afleiðingar – uppfyllir ekki kröfu um undanþágu, liggur í augum uppi að undanþágurnar eru sjónarspil.Stjórnvöld í rússneskri rúllettu Að það hafi tekið þrettán mánuði, fjölda slælegra afsakana, þar með taldar endurteknar spurningar og lítilfjörlegar skýringar, áður en þú sagðir okkur á endanum það sem þú hefur allan tímann vitað, endurspeglar að fullu þá slæmu meðferð sem ég og aðrir fjárfestar hafa orðið fyrir. Meðferð sem er orðin almennt kunn meðal hugsanlegra fjárfesta í öðrum löndum. Með slíkri framkomu við fjárfesta gerir þú þá fráhverfa Íslandi og grefur undan mörgum framtíðarmöguleikum Íslands á umtalsverðri erlendri fjárfestingu. Með því að gefa út undanþáguna sem við uppfyllum skilyrðin fyrir væri tekið gott skref í átt til eflingar trausts og endurbyggingar brúa sem brenndar hafa verið. Aðgerða er hins vegar þörf nú þegar. Fjármagnshöftin eru enn við lýði á sínu sjöunda ári og í ljósi nýlegrar skoðunar yfirvalda í Evrópu, sem nú gera sér stöðuna ljósa, þá vinnur tíminn ekki með Íslendingum. Íslensk stjórnvöld leika rússneska-rúllettu með aðgang Íslands að fjármagnsmörkuðum Evrópu og að því líður að aðildarríki Evrópusambandsins og stjórnmálamenn þeirra taka að spyrja hvers vegna Íslandi sé enn heimill aðgangur að innri markaði Evrópu á meðan landið hunsar eina af helgustu greinum Samningsins um evrópska efnahagssvæðið (bann við fjármagnshöftum).Yðar einlægur,Lars Grundtvig Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Til hamingju blaðamenn! Hjálmar Jónsson Skoðun Að sækja gullið (okkar) Þröstur Friðfinnsson Skoðun Kirkjugarðsballið: Eiga Íslendingar að mæta þar? Birgir Dýrfjörð Skoðun Það er ekki hægt að loka augunum fyrir þessum veruleika Davíð Bergmann Skoðun Stormur í Þjóðleikhúsinu Bubbi Morthens Skoðun Mega bara íslenskir karlmenn nauðga konum á Íslandi? Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun Nýbygging þýðir ekki gallalaus eign Annþór Kristján Karlsson Skoðun Menntun fyrir öll – nema okkur Haukur Guðmundsson Skoðun Auðbeldi SFS Örn Bárður Jónsson Skoðun 120km hraði á Keflavíkurveginum og netsölur með áfengi Jón Páll Haraldsson Skoðun Skoðun Skoðun Menntun fyrir öll – nema okkur Haukur Guðmundsson skrifar Skoðun Það er ekki hægt að loka augunum fyrir þessum veruleika Davíð Bergmann skrifar Skoðun Kirkjugarðsballið: Eiga Íslendingar að mæta þar? Birgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Að sækja gullið (okkar) Þröstur Friðfinnsson skrifar Skoðun Til hamingju blaðamenn! Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Stormur í Þjóðleikhúsinu Bubbi Morthens skrifar Skoðun Börn í skugga stríðs Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Opið bréf til mennta- og barnamálaráðherra Gunnar Örn Vopnfjörð Þorsteinsson skrifar Skoðun Hvernig gerum við Grundarhverfi enn betra? Ævar Harðarson skrifar Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar Skoðun 120km hraði á Keflavíkurveginum og netsölur með áfengi Jón Páll Haraldsson skrifar Skoðun Lausnin liggur fyrir – Landspítali þarf að stíga skrefið Sandra B. Franks skrifar Skoðun Auðbeldi SFS Örn Bárður Jónsson skrifar Skoðun Skjárinn og börnin Daðey Albertsdóttir,Silja Björk Egilsdóttir,Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun „Er stjúpmamma þín vond eins og í Öskubusku?“ Hafdís Bára Ólafsdóttir skrifar Skoðun Af hverju er Framsóknarfólk hamingjusamast? Árelía Eydís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Norska leiðin hefur gefist vel – í Póllandi Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Opið hús fyrir útvalda Björn Brynjúlfur Björnsson skrifar Skoðun Af hverju hræðist fólk kynjafræði? Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar Skoðun Hópnauðganir/svartheimar! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Valdið og samvinnuhugsjónin Kjartan Helgi Ólafsson skrifar Skoðun NPA breytti lífinu mínu Sveinbjörn Eggertsson skrifar Skoðun Hefur þú tilkynnt um ofbeldi gegn barni? Alfa Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Gildi kærleika og mannúðar Toshiki Toma skrifar Skoðun Hvernig tryggjum við samkeppnishæfni þjóðar? Jón Skafti Gestsson skrifar Skoðun Í minningu Frans páfa - sem tók sér nafn verndardýrlings dýra og náttúru Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Flottu kjötauglýsingarnar í blöðunum... Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Grafarvogsgremjan Þorlákur Axel Jónsson skrifar Skoðun Er ég að svindla? – Um sambýli manns og gervigreindar í sköpun og þekkingu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Sjá meira
Hr. Már Guðmundsson, seðlabankastjóri Seðlabanka Íslands Árið 2006 fjárfestum við fyrir umtalsverða upphæð á Íslandi með kaupum á hlut í Marel hf., matvælavinnslufyrirtæki skráðu í Reykjavík. Í gegn um fjárfestingafélag okkar höfum við tekið virkan þátt í stjórnun félagsins þar sem ég tók sæti í stjórn og hef lagt vexti þess lið sem forystufyrirtæki í matvælavinnslugeiranum í heiminum. Fjárfestingar af þessum toga eru einmitt þær sem Evrópureglum um fjármálamarkaði var ætlað að auðvelda. Þegar hagkerfi Íslands hrundi árið 2008 var komið á fjármagnshöftum til þess að vernda og endurreisa hagkerfi landsins. Við höfum skilning á að hagkerfi Íslands hafi verið ógnað og að það hafi réttlætt takmarkanir á einni af helgustu reglum Evrópu: frjálsu flæði fjármagns. Þegar frá líður, með hverju farsælu skrefi sem tekið hefur verið í átt að efnahagsbata á Íslandi, hefur reynt á þolrif þessa skilnings. Ég trúi því nú fastlega að viðvarandi notkun gjaldeyrishafta geti valdið óafturkræfum skaða á framtíðarefnahagshorfum Íslands. Þótt færa megi fyrir því rök að íslenskt efnahagslíf sé enn að ná sér, þá á hið sama við um mörg önnur Evrópulönd. Þau lönd, Kýpur þar á meðal, geta hins vegar ekki reitt sig á gjaldeyrishöft og torvelt að sjá af hverju Ísland ætti að geta það. Á meðan íslenskt efnahagslíf hefur styrkst hröðum skrefum hefur greining mín á stöðunni breyst í forundran á því hvernig íslenskir stjórnmálamenn hafa í raun tekið forráð yfir eignum sjálfstæðs erlends fjárfestis í landinu. Sama fjárfestis og hefur tekið virkan þátt í að leggja efnahagslífinu lið. Staðan er um margt tekin að minna á þjófnað.Bréfið sem Lars Grundtvig sendir Má Guðmundssyni.Ný erfðalög breyttu stöðunni Eins og þú veist vel gerði, árið 2012, grundvallarbreyting á því hvernig erfðalög í Danmörku meðhöndla skráð hlutabréf það að verkum að fyrirtæki mitt er í hættu statt, komi til þess að ég fái ekki komið fjárfestingu minni aftur til föðurlandsins áður en ég fell frá. Ég er nú 73 ára og sú stund nálgast óðum að fyrirtæki mitt gengur að erfðum. Þessar aðstæður liggja að baki umsókn okkar til Seðlabanka Íslands í ágúst 2013 um undanþágu frá fjármagnshöftum. Í ljósi áhyggna af því að vandinn sem hér er lýst gæti leitt til þess að mörg störf glötuðust í Danmörku, funduðu sendiherra Danmerkur og konsúll með þér 20. september 2013. Á þeim fundi sagði samstarfskona þín, Ingibjörg Guðbjartsdóttir, að umsókn okkar virtist uppfylla skilyrði undanþágu, en ákveðnar ótilteknar upplýsingar vantaði. Seðlabanki Íslands ynni að því að fá þessar upplýsingar frá Brussel. Ekki liggur fyrir hverjar þessar upplýsingar sem upp á vantaði gætu hafa verið. Niðurstaðan er að þrátt fyrir mikil skrifleg samskipti milli mín og skrifstofa þinna og þrátt fyrir fjögurra vikna innri afgreiðslufrest Seðlabankans til vinnslu umsókna, þá hefur tekið yfir þrettán mánuði að fá stuttlega höfnun. Í höfnunarbréfi þínu segir að hagsmunir mínir séu ekki nægilega áríðandi til að „réttlæta undanþágu fram yfir aðra í sömu stöðu“. Sem er töluverð yfirlýsing, svona með það í huga að þú hefur nú haft fjármuni okkar í haldi í meira en sex ár. Raunar má segja að sá, sem er í sömu stöðu og ég – stöðu sem gæti haft jafn skaðlegar afleiðingar – uppfyllir ekki kröfu um undanþágu, liggur í augum uppi að undanþágurnar eru sjónarspil.Stjórnvöld í rússneskri rúllettu Að það hafi tekið þrettán mánuði, fjölda slælegra afsakana, þar með taldar endurteknar spurningar og lítilfjörlegar skýringar, áður en þú sagðir okkur á endanum það sem þú hefur allan tímann vitað, endurspeglar að fullu þá slæmu meðferð sem ég og aðrir fjárfestar hafa orðið fyrir. Meðferð sem er orðin almennt kunn meðal hugsanlegra fjárfesta í öðrum löndum. Með slíkri framkomu við fjárfesta gerir þú þá fráhverfa Íslandi og grefur undan mörgum framtíðarmöguleikum Íslands á umtalsverðri erlendri fjárfestingu. Með því að gefa út undanþáguna sem við uppfyllum skilyrðin fyrir væri tekið gott skref í átt til eflingar trausts og endurbyggingar brúa sem brenndar hafa verið. Aðgerða er hins vegar þörf nú þegar. Fjármagnshöftin eru enn við lýði á sínu sjöunda ári og í ljósi nýlegrar skoðunar yfirvalda í Evrópu, sem nú gera sér stöðuna ljósa, þá vinnur tíminn ekki með Íslendingum. Íslensk stjórnvöld leika rússneska-rúllettu með aðgang Íslands að fjármagnsmörkuðum Evrópu og að því líður að aðildarríki Evrópusambandsins og stjórnmálamenn þeirra taka að spyrja hvers vegna Íslandi sé enn heimill aðgangur að innri markaði Evrópu á meðan landið hunsar eina af helgustu greinum Samningsins um evrópska efnahagssvæðið (bann við fjármagnshöftum).Yðar einlægur,Lars Grundtvig
Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar
Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar
Skoðun Í minningu Frans páfa - sem tók sér nafn verndardýrlings dýra og náttúru Árni Stefán Árnason skrifar
Skoðun Er ég að svindla? – Um sambýli manns og gervigreindar í sköpun og þekkingu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar