Loftslagsbreytingar bæði stærsta ógnin og mesta tækifærið á norðurslóðum Sæunn Gísladóttir skrifar 19. október 2015 07:00 Dearbhla Doyle er sérfræðingur hjá Evrópusambandinu í málefnum norðurslóða. vísir/stefán Áhrif loftslagsbreytinga eru stærsta áhyggjuefni Evrópusambandsins í norðurslóðamálum. Það gætu verið mikil efnahagsleg tækifæri á norðurslóðum, meðal annars með nýjum siglingaleiðum, hins vegar verður að meta áhætturnar áður en lagt er í ný verkefni. Þetta er mat Dearbhla Doyle, sérfræðings hjá Evrópusambandinu (ESB) í norðurslóðamálum. Doyle er stödd hér á landi til að kynna norðurslóðastefnu Evrópusambandsins, en hún hefur unnið að nýrri stefnu sambandsins sem verið er að leggja lokahönd á drög að. Doyle kynnti stefnuna á fimmtudaginn á Trans Arctic Agenda ráðstefnunni, sem Rannsóknasetur um norðurslóðir við Háskóla Íslands stendur fyrir í samstarfi við Rannsóknaþing norðursins og áttunda opna þing þess. Hún kynnti hana svo einnig í Hörpu í gær á Arctic Circle ráðstefnunni. Evrópusambandið hefur látið sig málefni norðurslóða mikið varða og hefur fjárfest 1,14 milljarða evra, jafnvirði 160 milljarða íslenskra króna, til þróunar á norðurslóðasvæði Evrópusambandsins og nágrannasvæðum þess. Í sjöundu rammaáætlun sinni hefur ESB einnig fjárfest 200 milljónir evra, jafnvirði 28 milljarða íslenskra króna, til alþjóðlegs rannsóknastarfs á svæðinu. Doyle segir nýja stefnu ESB ekki vera mjög frábrugðna þeirri frá árinu 2012. Áfram verði sjónum beint að þremur sviðum: þekkingu, ábyrgð og þátttöku. Hins vegar verði lagt meira upp úr því að samtvinna stefnur ESB um málefnið. „Við erum einnig að skoða það hvernig styrkir til norðurslóða geti unnið meira með fjárfestingum meðlimaríkja á svæðinu,“ segir Doyle. Aðspurð segir Doyle loftslagsbreytingar vera bæði stærstu ógnina og mesta tækifærið fyrir ESB á norðurslóðum. Erfitt sé að meta tækifærin, mikil óvissa ríki um hvað sé að finna á svæðinu í kjölfar loftslagsbreytinga. „Það eru miklar væntingar vegna olíu og gass sem gæti verið á svæðinu. Svo eru tækifæri vegna hlýnunar vatnsins þegar kemur að fiskiafla. Það eru líka mikil tækifæri fyrir ESB vegna opnunar nýrra siglingaleiða þar sem ESB er stórt viðskiptasvæði,“ segir Doyle. Hún ítrekar að ESB fylgi varúðarreglum á svæðinu og að mikilvægt sé að sýna nærgætni. Því hafi ESB dregið verulega úr leit á svæðinu, þangað til það fær frekari vísindaleg gögn. Stærsta ógnin sem ESB stendur frammi fyrir á norðurslóðum er sama ógn og norðurslóðir standa frammi fyrir; áhrif loftslagsbreytinga, ásamt því hvernig hægt sé að samræma áhrifin við efnahagsþróun á svæðinu. Evrópusambandið vill verða öðrum til fyrirmyndar á svæðinu. „ESB er leiðandi á sviði loftslagsbreytinga, hins vegar mun það ekki hafa áhrif nema önnur lönd taki á skarið. Þess vegna tel ég að ráð eins og Hringborð norðurslóða þar sem fjölbreytt lönd sem eiga hagsmuna að gæta á svæðinu koma saman skipti miklu máli. Við teljum reglur sem við setjum evrópskum fyrirtækjum sem starfa á norðurslóðasvæðum af hinu góða og fyrirmynd til handa fyrirtækjum annarra þjóða. Auðvitað getum við einungis haft áhrif á það sem gerist innan Evrópusambandsins, en varðandi það að setja viðmið er þátttaka okkar mikilvæg,“ segir Doyle. Doyle telur jákvætt að Reykjavík sé vettvangur umræðna um norðurslóðir„Ég tel að það sé gott að fólk hér komi saman til að ræða þessi málefni. Mér finnst Arctic Circle mjög tilkomumikið þegar kemur að ræðumönnum. Það er líka gott fyrir okkur sem erum að móta stefnu og höfum unnið hana með meðlimaríkjum, og fengið innsýn Bandaríkjanna og Kanada, að fá annað sjónarhorn. Þegar maður kemur á viðburði eins og þennan upplifir maður sjónarhorn allra annarra hagsmunaaðila, meðal annars atvinnulífsins, iðnaðarins, fræðimanna og annarra samfélaga og ég held að það sé mjög gagnlegt,“ segir Doyle. Hún segir Evrópusambandið almennt hafa mikinn áhuga á að ræða við Ísland um margvísleg málefni. „Eitt aðalmálefnið er EES-samningurinn, en ég tel að við getum unnið saman að mörgum öðrum málefnum,“ segir Doyle. Norðurslóðir Hringborð norðurslóða Mest lesið Ekki náð að góma þjófa í dulargervi Innlent Bein útsending: Deildarmyrkvi á sólu Innlent Vildu hætta Ameríkuflugi en keyptu svo 757-þotuna Innlent Utanríkisráðherra Danmerkur: „Svona talar þú ekki við nána bandamenn þína“ Erlent Segir orðræðu varaforsetans ósanngjarna Erlent Tala látinna komin yfir þúsund Erlent Nýtt hverfi innblásið af gömlu Reykjavík Innlent RÚV leiðréttir umfjöllun um mál Ásthildar Lóu Innlent Borgarfulltrúi sagður hafa sýnt ógnandi hegðun á íbúafundi Innlent „Það er skítkalt hérna“ Erlent Fleiri fréttir Grænlandsheimsókn Vance og tíu tíma langir tónleikar Mengun úr jarðvegi orsakaði skrýtið bragð af neysluvatni Bein útsending: Deildarmyrkvi á sólu Unglingur hrækti á lögreglumann Ekki náð að góma þjófa í dulargervi Vildu hætta Ameríkuflugi en keyptu svo 757-þotuna Fullveldi Íslands háð því að alþjóðalög séu virt Karlar eiga mjög erfitt með að viðurkenna risvandamál Nýtt hverfi innblásið af gömlu Reykjavík RÚV leiðréttir umfjöllun um mál Ásthildar Lóu Eldur í gömlu sundhöllinni í Keflavík Mannskæður jarðskjálfti og vasaþjófar í dulargervi Borgarfulltrúi sagður hafa sýnt ógnandi hegðun á íbúafundi Jagúar, skrautleg ferð, Baltasar Kormákur og fullt af „ís“ Eins leitað eftir slagsmál Greiða atkvæði um verkfall á Grundartanga Kæra skógrækt við Húsavík vegna rasks á varplendi fugla Lokaæfing fyrir almyrkva Vilja að bæjarstjóri lækki laun sín jafn mikið og bæjarfulltrúar Döpur vegna „hetjunnar“ Ástu og „ómaklegrar aðfarar“ RÚV Saka lögregluna um að rægja Kínverja Verður aflífaður eftir allt saman Harðir skjálftar í Asíu og Play til Möltu Lögreglustjóri mun stýra Mannréttindastofnun Vara við þjófum sem dulbúa sig sem ferðamenn Stuðningur við símabann í grunnskólum eykst og mælist 62 prósent Skoða hvort hægt sé að flýta uppbyggingu í Úlfarsárdal Bein útsending: Borgarstjóri ræðir húsnæðisuppbyggingu í Reykjavík Erlendir vasaþjófar herja á Þingvelli og fleiri ferðamannastaði Fimm handteknir vegna líkamsárásar og haldið upp á „alþjóðlega Viagra daginn“ Sjá meira
Áhrif loftslagsbreytinga eru stærsta áhyggjuefni Evrópusambandsins í norðurslóðamálum. Það gætu verið mikil efnahagsleg tækifæri á norðurslóðum, meðal annars með nýjum siglingaleiðum, hins vegar verður að meta áhætturnar áður en lagt er í ný verkefni. Þetta er mat Dearbhla Doyle, sérfræðings hjá Evrópusambandinu (ESB) í norðurslóðamálum. Doyle er stödd hér á landi til að kynna norðurslóðastefnu Evrópusambandsins, en hún hefur unnið að nýrri stefnu sambandsins sem verið er að leggja lokahönd á drög að. Doyle kynnti stefnuna á fimmtudaginn á Trans Arctic Agenda ráðstefnunni, sem Rannsóknasetur um norðurslóðir við Háskóla Íslands stendur fyrir í samstarfi við Rannsóknaþing norðursins og áttunda opna þing þess. Hún kynnti hana svo einnig í Hörpu í gær á Arctic Circle ráðstefnunni. Evrópusambandið hefur látið sig málefni norðurslóða mikið varða og hefur fjárfest 1,14 milljarða evra, jafnvirði 160 milljarða íslenskra króna, til þróunar á norðurslóðasvæði Evrópusambandsins og nágrannasvæðum þess. Í sjöundu rammaáætlun sinni hefur ESB einnig fjárfest 200 milljónir evra, jafnvirði 28 milljarða íslenskra króna, til alþjóðlegs rannsóknastarfs á svæðinu. Doyle segir nýja stefnu ESB ekki vera mjög frábrugðna þeirri frá árinu 2012. Áfram verði sjónum beint að þremur sviðum: þekkingu, ábyrgð og þátttöku. Hins vegar verði lagt meira upp úr því að samtvinna stefnur ESB um málefnið. „Við erum einnig að skoða það hvernig styrkir til norðurslóða geti unnið meira með fjárfestingum meðlimaríkja á svæðinu,“ segir Doyle. Aðspurð segir Doyle loftslagsbreytingar vera bæði stærstu ógnina og mesta tækifærið fyrir ESB á norðurslóðum. Erfitt sé að meta tækifærin, mikil óvissa ríki um hvað sé að finna á svæðinu í kjölfar loftslagsbreytinga. „Það eru miklar væntingar vegna olíu og gass sem gæti verið á svæðinu. Svo eru tækifæri vegna hlýnunar vatnsins þegar kemur að fiskiafla. Það eru líka mikil tækifæri fyrir ESB vegna opnunar nýrra siglingaleiða þar sem ESB er stórt viðskiptasvæði,“ segir Doyle. Hún ítrekar að ESB fylgi varúðarreglum á svæðinu og að mikilvægt sé að sýna nærgætni. Því hafi ESB dregið verulega úr leit á svæðinu, þangað til það fær frekari vísindaleg gögn. Stærsta ógnin sem ESB stendur frammi fyrir á norðurslóðum er sama ógn og norðurslóðir standa frammi fyrir; áhrif loftslagsbreytinga, ásamt því hvernig hægt sé að samræma áhrifin við efnahagsþróun á svæðinu. Evrópusambandið vill verða öðrum til fyrirmyndar á svæðinu. „ESB er leiðandi á sviði loftslagsbreytinga, hins vegar mun það ekki hafa áhrif nema önnur lönd taki á skarið. Þess vegna tel ég að ráð eins og Hringborð norðurslóða þar sem fjölbreytt lönd sem eiga hagsmuna að gæta á svæðinu koma saman skipti miklu máli. Við teljum reglur sem við setjum evrópskum fyrirtækjum sem starfa á norðurslóðasvæðum af hinu góða og fyrirmynd til handa fyrirtækjum annarra þjóða. Auðvitað getum við einungis haft áhrif á það sem gerist innan Evrópusambandsins, en varðandi það að setja viðmið er þátttaka okkar mikilvæg,“ segir Doyle. Doyle telur jákvætt að Reykjavík sé vettvangur umræðna um norðurslóðir„Ég tel að það sé gott að fólk hér komi saman til að ræða þessi málefni. Mér finnst Arctic Circle mjög tilkomumikið þegar kemur að ræðumönnum. Það er líka gott fyrir okkur sem erum að móta stefnu og höfum unnið hana með meðlimaríkjum, og fengið innsýn Bandaríkjanna og Kanada, að fá annað sjónarhorn. Þegar maður kemur á viðburði eins og þennan upplifir maður sjónarhorn allra annarra hagsmunaaðila, meðal annars atvinnulífsins, iðnaðarins, fræðimanna og annarra samfélaga og ég held að það sé mjög gagnlegt,“ segir Doyle. Hún segir Evrópusambandið almennt hafa mikinn áhuga á að ræða við Ísland um margvísleg málefni. „Eitt aðalmálefnið er EES-samningurinn, en ég tel að við getum unnið saman að mörgum öðrum málefnum,“ segir Doyle.
Norðurslóðir Hringborð norðurslóða Mest lesið Ekki náð að góma þjófa í dulargervi Innlent Bein útsending: Deildarmyrkvi á sólu Innlent Vildu hætta Ameríkuflugi en keyptu svo 757-þotuna Innlent Utanríkisráðherra Danmerkur: „Svona talar þú ekki við nána bandamenn þína“ Erlent Segir orðræðu varaforsetans ósanngjarna Erlent Tala látinna komin yfir þúsund Erlent Nýtt hverfi innblásið af gömlu Reykjavík Innlent RÚV leiðréttir umfjöllun um mál Ásthildar Lóu Innlent Borgarfulltrúi sagður hafa sýnt ógnandi hegðun á íbúafundi Innlent „Það er skítkalt hérna“ Erlent Fleiri fréttir Grænlandsheimsókn Vance og tíu tíma langir tónleikar Mengun úr jarðvegi orsakaði skrýtið bragð af neysluvatni Bein útsending: Deildarmyrkvi á sólu Unglingur hrækti á lögreglumann Ekki náð að góma þjófa í dulargervi Vildu hætta Ameríkuflugi en keyptu svo 757-þotuna Fullveldi Íslands háð því að alþjóðalög séu virt Karlar eiga mjög erfitt með að viðurkenna risvandamál Nýtt hverfi innblásið af gömlu Reykjavík RÚV leiðréttir umfjöllun um mál Ásthildar Lóu Eldur í gömlu sundhöllinni í Keflavík Mannskæður jarðskjálfti og vasaþjófar í dulargervi Borgarfulltrúi sagður hafa sýnt ógnandi hegðun á íbúafundi Jagúar, skrautleg ferð, Baltasar Kormákur og fullt af „ís“ Eins leitað eftir slagsmál Greiða atkvæði um verkfall á Grundartanga Kæra skógrækt við Húsavík vegna rasks á varplendi fugla Lokaæfing fyrir almyrkva Vilja að bæjarstjóri lækki laun sín jafn mikið og bæjarfulltrúar Döpur vegna „hetjunnar“ Ástu og „ómaklegrar aðfarar“ RÚV Saka lögregluna um að rægja Kínverja Verður aflífaður eftir allt saman Harðir skjálftar í Asíu og Play til Möltu Lögreglustjóri mun stýra Mannréttindastofnun Vara við þjófum sem dulbúa sig sem ferðamenn Stuðningur við símabann í grunnskólum eykst og mælist 62 prósent Skoða hvort hægt sé að flýta uppbyggingu í Úlfarsárdal Bein útsending: Borgarstjóri ræðir húsnæðisuppbyggingu í Reykjavík Erlendir vasaþjófar herja á Þingvelli og fleiri ferðamannastaði Fimm handteknir vegna líkamsárásar og haldið upp á „alþjóðlega Viagra daginn“ Sjá meira