Al Thani málið og niðurstaða Hæstaréttar Ingibjörg Kristjánsdóttir skrifar 7. apríl 2015 08:00 Eiginmaður minn til 30 ára, Ólafur Ólafsson, afplánar nú fjögurra og hálfs árs fangelsisdóm, fyrir hlutdeild í meintri markaðsmisnotkun í Al Thani-málinu. Það er erfitt að horfa upp á maka sinn dæmdan og sviptan frelsi, hvað þá þegar sannfæringin um sakleysi hans er svo yfirþyrmandi sterk, enda niðurstaða Hæstaréttar byggð á misskilningi.Rangur ÓliÍ upphafsforsendum dómsins vísar Hæstiréttur til símtals í gögnum málsins, þar sem fram kemur að ítrekað hafi verið rætt við „Óla“ um nákvæma útfærslu viðskiptanna. Hæstiréttur fer mannavillt í rökstuðningi sínum og ályktar að hér sé átt við eiginmann minn, Ólaf Ólafsson, en hið rétta er að um er að ræða lögfræðing með sama fornafni sem er sérfræðingur í lögum um kauphallarviðskipti. Á þessum villigötum ályktar Hæstiréttur að maður minn hafi verið í miðju viðskiptanna á útfærslustigi og unnið við hlið starfsmanna bankans.Á þessu símtali er hvorki byggt af hálfu héraðsdóms né ákæruvaldinu sjálfu, sem bendir til að þeir átti sig á að samtalið er ekki við Ólaf. Þetta gengur hins vegar þvert á framburð hans og allra annarra vitna í málinu. Þessi misskilningur er grafalvarlegur, enda dregur Hæstiréttur mjög víðtækar ályktanir af þessu samtali strax í upphafi og byggir niðurstöðu sína að verulegu leyti á því sem fram kemur í þessu samtali.Kunningsskapur til margra áraSem maki Ólafs þekki ég sögu málsins vel. Þeir sem að viðskiptunum stóðu eru mér flestir vel kunnir. Þar er ég að tala um Al Thani-frændur og aðstoðarmenn þeirra. Sheik Sultan Al Thani hefur, ásamt lögmanni og ráðgjafa, verið gestur á heimili mínu á Íslandi og erlendis og ég hef hitt þá við ýmis tækifæri. Mér var fullkunnugt um áhuga þeirra á Kaupþingi banka og þá miklu vinnu sem fór af stað í kjölfarið við að koma viðskiptunum á. Það kom mér því spánskt fyrir sjónir að íslenskir fjölmiðlar virtust í fyrstu telja að þeir frændur, Sultan og Muhammed Al Thani, væru „huldumenn“ og í raun tilbúningur. Síðar meir, þegar ljóst var orðið að þessir menn væru af holdi og blóði og tilheyra fjölskyldu emírsins í Katar, þá var glæpurinn orðinn samantekin ráð Al Thani-fjölskyldunnar, stjórnenda Kaupþings og Ólafs, leikrit sett á svið í þeim tilgangi að villa um fyrir fjárfestum á Íslandi. Mér er óskiljanlegt hvernig hægt er að ímynda sér, í ljósi efnahagslegrar og félagslegrar stöðu þeirra frænda, að þeir hafi verið tilbúnir að hætta nafni sínu og mannorði með þátttöku í sýndarviðskiptum og óheiðarlegu braski. Allt án nokkurs mögulegs ávinnings fyrir þá sjálfa.Lykilvitni ekki kölluð fyrir dómEn ef við gefum okkur að ákæran sé sannleikanum samkvæm, þá hljóta þessir menn að vera jafn sekir og aðrir er tengjast málinu. Al Thani-frændur hljóta þá í öllu falli að vera gríðarlega mikilvæg vitni og því nauðsynlegt að fá fram eiðsvarinn vitnisburð þeirra í réttarsal. Sérstakur saksóknari lætur sér þess í stað nægja að taka viðtal við þá í London, að verjendum ákærðu fjarstöddum. Framburður þeirra um að þeir hafi verið einu kaupendurnir í þessum viðskiptum er í ofanálag virtur að vettugi í dómi Hæstaréttar. Hvað hræddi menn frá því að fá fram þeirra sýn á þetta stærsta efnahagsbrotamál Íslands? Sú staðreynd að þeir hafa gert upp skuldir sínar við bankann og greitt slitastjórn Kaupþings fleiri milljarða króna hefur einnig furðulítið gildi í meðferð Hæstaréttar. Greiðslurnar endurspegluðu margra milljarða áhættu Al Thani af viðskiptunum sem var umtalsvert meiri en tíðkaðist í hlutabréfaviðskiptum á þessum tíma. Samkvæmt dómi Hæstaréttar voru þessir þrautreyndu viðskiptamenn að taka á sig þá áhættu að verulegu leyti fyrir mann minn, án endurgjalds.Ný aðferðafræði Hæstaréttar / Dómur HæstaréttarÞrátt fyrir að Al Thani-málið lenti snemma í brennidepli í umræðu sem mótaðist af miklum tilfinningahita og reiði sem kom í kjölfar bankahrunsins, þá stóð ég alltaf í þeirri trú að opinber umræða myndi ekki hafa úrslitaáhrif á faglega vinnu dómara Hæstaréttar. Ég trúði því og treysti að þeir stæðu fast á gildum réttarríkisins að viðlögðu drengskaparheiti sínu. Niðurstaða Hæstaréttar kom því sem reiðarslag og gengur gegn gögnum málsins. Það sem er undarlegt við dóm Hæstaréttar er að hann endurskoðar ekki dóm héraðsdóms eins og lög gera ráð fyrir, heldur vinnur nýtt mál upp úr málskjölum og býr til nýjan dóm, sem byggður er á allt öðrum forsendum en dómur héraðsdóms. Dómarar fara þarna ótroðnar slóðir, klæðast allt í senn fötum rannsakenda, saksóknara og dómara. Þessu má líkja við að við hefðum bara eitt dómstig í landinu, eitt dómstig sem fjallar ekkert um varnir sakborninga; grundvallarmannréttindi okkar allra. Afleiðingar þessa ‚nýja vinnulags‘ Hæstaréttar eru óumflýjanlega þær að mistök eiga sér stað. Við einfaldlega getum ekki sætt okkur við að Hæstiréttur Íslands dæmi menn í margra ára fangelsi á grundvelli misskilnings. Eftir að dómur féll heyrðust háværar raddir um að Hæstiréttur hafi talað og nú skuli menn láta staðar numið. Jafnvel hefur heyrst að gagnrýni á niðurstöðu Hæstaréttar sé aðför að réttarríkinu. En er það svo? Er ekki frelsið til að tjá sig, gagnrýna og segja skoðun sína, einn af hornsteinum réttarríkisins? Er ekki öllum grundvallarstoðum samfélagsins hollt að vera undir vökulu auga þegnanna? Að mínu mati er þöggun um jafnmikilvægt málefni hættuleg samfélaginu, hættuleg leið til að komast upp með ofbeldi af verstu tegund. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið 466 milljarðir í vasa norskra eldisrisa Gunnlaugur Stefánsson Skoðun Opið bréf til ráðherra Kristján Hreinsson Skoðun Frestun á afgreiðslu Samgönguáætlunar er fagnaðarefni Björn Bjarki Þorsteinsson Skoðun Flestir barðir til bana með steini eða skotnir í tætlur með haglabyssu Ole Anton Bieltvedt Skoðun Fyrirhyggja er besta vörnin - vegna CrowdStrike atviksins 19. júlí 2024 Arnar Freyr Guðmundsson Skoðun Tvíeggja tækni: Hvernig má nýta stafræna tækni í kennslu? Skoðun Í sambandi við Suðurnesin Steinunn Þorsteinsdóttir Skoðun Blekking goðsagna Matthildur Björnsdóttir Skoðun Velur þú að loka barnið þitt inni í herbergi með barnaníðingi? Álfhildur Leifsdóttir Skoðun Fólkið sem ætti að hlusta meira Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Frestun á afgreiðslu Samgönguáætlunar er fagnaðarefni Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Tvíeggja tækni: Hvernig má nýta stafræna tækni í kennslu? skrifar Skoðun Blekking goðsagna Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Í sambandi við Suðurnesin Steinunn Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Fyrirhyggja er besta vörnin - vegna CrowdStrike atviksins 19. júlí 2024 Arnar Freyr Guðmundsson skrifar Skoðun 466 milljarðir í vasa norskra eldisrisa Gunnlaugur Stefánsson skrifar Skoðun Opið bréf til ráðherra Kristján Hreinsson skrifar Skoðun Flestir barðir til bana með steini eða skotnir í tætlur með haglabyssu Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Eflum Mjódd sem miðstöð almenningssamgangna fyrir landið allt Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Utanbæjarmaður eða útlendingur… stjórnaðu þér Arnrún María Magnúsdóttir skrifar Skoðun Velur þú að loka barnið þitt inni í herbergi með barnaníðingi? Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Samgöngur - Ekki eftir neinu að bíða Hafsteinn Gunnarsson skrifar Skoðun Á undan áætlun í ríkisfjármálum Bjarni Benediktsson skrifar Skoðun Framtíðin? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Verndum Yazan og Barnasáttmálann Askur Hrafn Hannesson,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Fólkið sem ætti að hlusta meira Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Samgöngur - Ekki eftir neinu að bíða Hafsteinn Gunnarsson skrifar Skoðun Hver ber ábyrgð á nýjum gluggum sem leka? Þórunn Sigurðardóttir skrifar Skoðun Fimmtán ár – nýtum tímann betur Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Tufti og Bríet á Seftjörn eru í liði náttúrunnar Elva Björg Einarsdóttir skrifar Skoðun Gert að búa á sorphaug við Sævarhöfða Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Stuðningur við fólk með krabbamein á Íslandi og núvitund Eva Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Róum í sömu átt! Magnús Þór Jónsson skrifar Skoðun Hræsni Diljár María Lilja Ingveldar-Þrastardóttir Kemp skrifar Skoðun Óupplýsingaröld Erna Mist Yamagata skrifar Skoðun Lygamörður Sigurgeir Pálsson skrifar Skoðun Klæðaleysi keisarans Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Rangfærslur um rannsóknarverkefni Running Tide í nýlegri umræðu Marty Odlin,Max Chalfin skrifar Skoðun Hver eru áhrif þess að selja sumarbústað? Björn Berg Gunnarsson skrifar Skoðun Vatnið og tíminn Ari Trausti Guðmundsson skrifar Sjá meira
Eiginmaður minn til 30 ára, Ólafur Ólafsson, afplánar nú fjögurra og hálfs árs fangelsisdóm, fyrir hlutdeild í meintri markaðsmisnotkun í Al Thani-málinu. Það er erfitt að horfa upp á maka sinn dæmdan og sviptan frelsi, hvað þá þegar sannfæringin um sakleysi hans er svo yfirþyrmandi sterk, enda niðurstaða Hæstaréttar byggð á misskilningi.Rangur ÓliÍ upphafsforsendum dómsins vísar Hæstiréttur til símtals í gögnum málsins, þar sem fram kemur að ítrekað hafi verið rætt við „Óla“ um nákvæma útfærslu viðskiptanna. Hæstiréttur fer mannavillt í rökstuðningi sínum og ályktar að hér sé átt við eiginmann minn, Ólaf Ólafsson, en hið rétta er að um er að ræða lögfræðing með sama fornafni sem er sérfræðingur í lögum um kauphallarviðskipti. Á þessum villigötum ályktar Hæstiréttur að maður minn hafi verið í miðju viðskiptanna á útfærslustigi og unnið við hlið starfsmanna bankans.Á þessu símtali er hvorki byggt af hálfu héraðsdóms né ákæruvaldinu sjálfu, sem bendir til að þeir átti sig á að samtalið er ekki við Ólaf. Þetta gengur hins vegar þvert á framburð hans og allra annarra vitna í málinu. Þessi misskilningur er grafalvarlegur, enda dregur Hæstiréttur mjög víðtækar ályktanir af þessu samtali strax í upphafi og byggir niðurstöðu sína að verulegu leyti á því sem fram kemur í þessu samtali.Kunningsskapur til margra áraSem maki Ólafs þekki ég sögu málsins vel. Þeir sem að viðskiptunum stóðu eru mér flestir vel kunnir. Þar er ég að tala um Al Thani-frændur og aðstoðarmenn þeirra. Sheik Sultan Al Thani hefur, ásamt lögmanni og ráðgjafa, verið gestur á heimili mínu á Íslandi og erlendis og ég hef hitt þá við ýmis tækifæri. Mér var fullkunnugt um áhuga þeirra á Kaupþingi banka og þá miklu vinnu sem fór af stað í kjölfarið við að koma viðskiptunum á. Það kom mér því spánskt fyrir sjónir að íslenskir fjölmiðlar virtust í fyrstu telja að þeir frændur, Sultan og Muhammed Al Thani, væru „huldumenn“ og í raun tilbúningur. Síðar meir, þegar ljóst var orðið að þessir menn væru af holdi og blóði og tilheyra fjölskyldu emírsins í Katar, þá var glæpurinn orðinn samantekin ráð Al Thani-fjölskyldunnar, stjórnenda Kaupþings og Ólafs, leikrit sett á svið í þeim tilgangi að villa um fyrir fjárfestum á Íslandi. Mér er óskiljanlegt hvernig hægt er að ímynda sér, í ljósi efnahagslegrar og félagslegrar stöðu þeirra frænda, að þeir hafi verið tilbúnir að hætta nafni sínu og mannorði með þátttöku í sýndarviðskiptum og óheiðarlegu braski. Allt án nokkurs mögulegs ávinnings fyrir þá sjálfa.Lykilvitni ekki kölluð fyrir dómEn ef við gefum okkur að ákæran sé sannleikanum samkvæm, þá hljóta þessir menn að vera jafn sekir og aðrir er tengjast málinu. Al Thani-frændur hljóta þá í öllu falli að vera gríðarlega mikilvæg vitni og því nauðsynlegt að fá fram eiðsvarinn vitnisburð þeirra í réttarsal. Sérstakur saksóknari lætur sér þess í stað nægja að taka viðtal við þá í London, að verjendum ákærðu fjarstöddum. Framburður þeirra um að þeir hafi verið einu kaupendurnir í þessum viðskiptum er í ofanálag virtur að vettugi í dómi Hæstaréttar. Hvað hræddi menn frá því að fá fram þeirra sýn á þetta stærsta efnahagsbrotamál Íslands? Sú staðreynd að þeir hafa gert upp skuldir sínar við bankann og greitt slitastjórn Kaupþings fleiri milljarða króna hefur einnig furðulítið gildi í meðferð Hæstaréttar. Greiðslurnar endurspegluðu margra milljarða áhættu Al Thani af viðskiptunum sem var umtalsvert meiri en tíðkaðist í hlutabréfaviðskiptum á þessum tíma. Samkvæmt dómi Hæstaréttar voru þessir þrautreyndu viðskiptamenn að taka á sig þá áhættu að verulegu leyti fyrir mann minn, án endurgjalds.Ný aðferðafræði Hæstaréttar / Dómur HæstaréttarÞrátt fyrir að Al Thani-málið lenti snemma í brennidepli í umræðu sem mótaðist af miklum tilfinningahita og reiði sem kom í kjölfar bankahrunsins, þá stóð ég alltaf í þeirri trú að opinber umræða myndi ekki hafa úrslitaáhrif á faglega vinnu dómara Hæstaréttar. Ég trúði því og treysti að þeir stæðu fast á gildum réttarríkisins að viðlögðu drengskaparheiti sínu. Niðurstaða Hæstaréttar kom því sem reiðarslag og gengur gegn gögnum málsins. Það sem er undarlegt við dóm Hæstaréttar er að hann endurskoðar ekki dóm héraðsdóms eins og lög gera ráð fyrir, heldur vinnur nýtt mál upp úr málskjölum og býr til nýjan dóm, sem byggður er á allt öðrum forsendum en dómur héraðsdóms. Dómarar fara þarna ótroðnar slóðir, klæðast allt í senn fötum rannsakenda, saksóknara og dómara. Þessu má líkja við að við hefðum bara eitt dómstig í landinu, eitt dómstig sem fjallar ekkert um varnir sakborninga; grundvallarmannréttindi okkar allra. Afleiðingar þessa ‚nýja vinnulags‘ Hæstaréttar eru óumflýjanlega þær að mistök eiga sér stað. Við einfaldlega getum ekki sætt okkur við að Hæstiréttur Íslands dæmi menn í margra ára fangelsi á grundvelli misskilnings. Eftir að dómur féll heyrðust háværar raddir um að Hæstiréttur hafi talað og nú skuli menn láta staðar numið. Jafnvel hefur heyrst að gagnrýni á niðurstöðu Hæstaréttar sé aðför að réttarríkinu. En er það svo? Er ekki frelsið til að tjá sig, gagnrýna og segja skoðun sína, einn af hornsteinum réttarríkisins? Er ekki öllum grundvallarstoðum samfélagsins hollt að vera undir vökulu auga þegnanna? Að mínu mati er þöggun um jafnmikilvægt málefni hættuleg samfélaginu, hættuleg leið til að komast upp með ofbeldi af verstu tegund.
Fyrirhyggja er besta vörnin - vegna CrowdStrike atviksins 19. júlí 2024 Arnar Freyr Guðmundsson Skoðun
Skoðun Fyrirhyggja er besta vörnin - vegna CrowdStrike atviksins 19. júlí 2024 Arnar Freyr Guðmundsson skrifar
Skoðun Flestir barðir til bana með steini eða skotnir í tætlur með haglabyssu Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Eflum Mjódd sem miðstöð almenningssamgangna fyrir landið allt Sara Björg Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Velur þú að loka barnið þitt inni í herbergi með barnaníðingi? Álfhildur Leifsdóttir skrifar
Skoðun Verndum Yazan og Barnasáttmálann Askur Hrafn Hannesson,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir skrifar
Skoðun Rangfærslur um rannsóknarverkefni Running Tide í nýlegri umræðu Marty Odlin,Max Chalfin skrifar
Fyrirhyggja er besta vörnin - vegna CrowdStrike atviksins 19. júlí 2024 Arnar Freyr Guðmundsson Skoðun