Ferðaþjónustan er vannýtt auðlind Grímur Sæmundsen skrifar 20. desember 2016 07:00 Ferðaþjónustan hefur gert það að verkum að þjóðarskútan hefur siglt úr ölduróti hrunsins, skapað störfin sem glötuðust og hjálpað til við að greiða skuldirnar sem urðu til. Erlendir gestir sem sækja landið okkar heim í tugþúsundavís í hverjum mánuði hafa skilað miklum efnahagslegum ávinningi. Nú er svo komið að hlutdeild ferðaþjónustunnar sem hlutfall af vergri landsframleiðslu er um 10% og hefur greinin haldið uppi hagvexti þjóðarinnar undanfarin ár. Óhætt er að segja að vel hafi gengið í ferðaþjónustunni að undanförnu en viðvörunarljós blikka nú í mælaborðinu þar sem gengi íslensku krónunnar hefur styrkst um tæp 16% frá áramótum ásamt því að laun hafa hækkað um 10%.Svört mynd dregin upp Jákvæðar fréttir bárust úr Seðlabanka Íslands í síðustu viku þegar stýrivextir lækkuðu um 0,25% – í fyrsta sinn um margra mánaða skeið. Í kjölfar lækkunar stýrivaxta steig Már Guðmundsson seðlabankastjóri fram og fjallaði (loksins!) um ferðaþjónustuna – stærstu útflutningsatvinnugreinina, en þá til að kenna henni um það sem miður hefur farið við stjórn efnahagsmála í landinu. Hátt gengi íslensku krónunnar væri á ábyrgð ferðaþjónustunnar og hingað streymdi allt of mikið af ferðamönnum. Núna væri komið gott og mátti ekki skilja seðlabankastjóra öðruvísi en takmarka ætti flugferðir með ferðamenn til landsins. Fast á hæla seðlabankastjóra kom Þórólfur Matthíasson hagfræðiprófessor og kvað jafnvel enn fastar að orði. Ferðaþjónustan væri ofnýtt auðlind og nú skyldi skattleggja ferðaþjónustuna í drep með komugjöldum, gistináttaskatti og færa alla greinina upp í efsta þrep virðisaukaskatts. Þannig myndi ferðaþjónustunni ekki takast að eyðileggja rekstrargrunn annarra útflutningsatvinnugreina. Mátti helst skilja prófessorinn með þeim hætti að kippa ætti fótunum undan rekstrargrunni ferðaþjónustunnar til að varðveita rekstrargrunn annarra útflutningsatvinnugreina.Vítahringurinn rofinn Hvað gengur þessum ágætum mönnum til? Talað er um ferðaþjónustuna, sem hefur öðrum fremur bjargað efnahag þessarar þjóðar eftir hrun, eins og hún sé til vandræða. Samtök ferðaþjónustunnar hafa glímt við það undanfarin misseri að gera ráðamönnum þjóðarinnar grein fyrir því að uppgangur ferðaþjónustunnar sé ekki bóla eða síldarævintýri, en eins og oft áður í okkar samfélagi fer umræðan úr ökkla í eyra. Loksins þegar menn virðast vera að átta sig á þessari staðreynd verður þetta einstaka tækifæri að vandamáli! Íslensk ferðaþjónusta hefur haldið uppi kaupmætti í landinu undanfarin misseri og með gríðarlegum gjaldeyristekjum hefur tekist að rjúfa vítahring sem hefur verið við lýði hér á landi um áratugaskeið með tilheyrandi verðbólgu. Þrátt fyrir neikvæðan vöruskiptajöfnuð, sem stefnir í að verði rúmlega 100 milljarðar á þessu ári, hefur gengi krónunnar haldið áfram að styrkjast gagnvart erlendum gjaldmiðlum vegna þess mikla jákvæða þjónustujafnaðar sem greinin skapar. Þannig hefur ferðaþjónustunni tekist að vernda kaupmátt heimila í landinu. Það munar um minna!Ferðaþjónustan sé tekin með í reikninginn Það er löngu kominn tími til að ferðaþjónustan sem alvöru atvinnugrein sé tekin með í reikninginn og greininni búið hagfelldara rekstrarumhverfi í stað þess að finna henni allt til foráttu. Taka þarf fastar á því að lækka stýrivexti þannig að fyrirtæki hér á landi búi við svipað rekstrarumhverfi og í nágrannalöndunum og stíga þarf markvissari og ákveðnari skref til afléttingar gjaldeyrishafta. Í því efni blasir við að stuðla hraðar að því að lífeyrissjóðir landsins flytji innlendar peningaeignir í erlendar með áhættudreifingu til langs tíma að leiðarljósi. Þetta býr til mótvægi við hið mikla gjaldeyrisinnflæði, sem ferðaþjónustan og aðrar útflutningsgreinar skapa og mun þannig vinna gegn frekari styrkingu íslensku krónunnar og stuðla að meira jafnvægi í gjaldeyrismálum þjóðarinnar.Stöndum frammi fyrir einstöku tækifæri Hagstjórnarlausnin felst ekki í því að hækka skatta og gjöld á ferðaþjónustu – ganga í skrokk á mjólkurkúnni. Við stöndum frammi fyrir einstöku tækifæri til að byggja upp í stað þess að rífa niður. Ísland verður að vera samkeppnishæft við þær þjóðir sem við berum okkur saman við og hér á landi verður að ríkja hagstjórn sem tekur mið af þörfum útflutningsatvinnugreinanna. Við sem störfum í ferðaþjónustu verðum að hafa fagmennsku og gæði að leiðarljósi í öllum okkar aðgerðum og að því vinnum við nú alla daga. Ferðaþjónustan er vannýtt auðlind, en við Íslendingar verðum okkar eigin gæfu smiðir við nýtingu hennar. Þessi grein birtist fyrst í Fréttablaðinu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ferðamennska á Íslandi Mest lesið Að búa til steind getur haft skelfilegar afleiðingar! Elínrós Erlingsdóttir Skoðun Það er verið að hafa okkur að fíflum. Davíð Bergmann Skoðun Dauði vefsíðunnar eins og við þekkjum hana Kristján Már Hauksson Skoðun Orðræða seðlabankastjóra veldur mér áhyggjum Ágúst Bjarni Garðarsson Skoðun Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium Skoðun Opið bréf til fjölmiðla Magnús Guðmundsson Skoðun Skynsemi Miðflokksins Ása Lind Finnbogadóttir Skoðun Er Miðflokkurinn fyrir ungt fólk? Anton Sveinn McKee Skoðun Hver er ábyrgð Icelandair? Sævar Þór Jónsson Skoðun Hvar eru sálfræðingarnir? Pétur Maack Þorsteinsson Skoðun Skoðun Skoðun Um mennsku og samfélag Bolli Pétur Bollason skrifar Skoðun Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Sársaukafull vaxtarmörk Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Skynsemi Miðflokksins Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Tölum íslensku Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Er Miðflokkurinn fyrir ungt fólk? Anton Sveinn McKee skrifar Skoðun Svarar ekki kostnaði að bjarga sjálfum sér Kári Helgason skrifar Skoðun Um orkuskort, auðlindir og endurvinnslu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Er padda í vaskinum? Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Neikvæð samskipti barna og ungmenna á samfélagsmiðlunum Þórarinn Torfi Finnbogason skrifar Skoðun Rannsökum og ræðum menntakerfið Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Skoðun Kæra sig ekki um evruna Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Opið bréf til fjölmiðla Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Horfið á möguleikana í samfélagslegri ábyrgð Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Aftur til fortíðar Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Að kjarna orku þjóðar Ísak Einar Rúnarsson skrifar Skoðun Orðræða seðlabankastjóra veldur mér áhyggjum Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Flogið á milli landa á endurnýjanlegri orku: Draumsýn eða Raunveruleiki? Gnýr Guðmundsson skrifar Skoðun Það er verið að hafa okkur að fíflum. Davíð Bergmann skrifar Skoðun Útboð á Fjarðarheiðargöngum Hildur Þórisdóttir skrifar Skoðun Hvert á að fara með íslenskt þjóðfélag? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Svikin loforð gagnvart börnum? Hildur Rós Guðbjargardóttir skrifar Skoðun Að búa til steind getur haft skelfilegar afleiðingar! Elínrós Erlingsdóttir skrifar Skoðun Hvar eru sálfræðingarnir? Pétur Maack Þorsteinsson skrifar Skoðun Íslenska er ekki eina málið Lilja Magnúsdóttir skrifar Skoðun Hvar er grunnskólinn? Kristján Hrafn Guðmundsson skrifar Skoðun Er lýðræðislegt að senda vopn til Úkraínu? Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Það á ekki að vera dekur að geta sótt sér sálfræðiþjónustu Ólafía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Um bókun 35, EES samninginn, Evrópusambandið og Bretland Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Húsnæði fyrir fólk, ekki fjárfesta Gísli Rafn Ólafsson skrifar Sjá meira
Ferðaþjónustan hefur gert það að verkum að þjóðarskútan hefur siglt úr ölduróti hrunsins, skapað störfin sem glötuðust og hjálpað til við að greiða skuldirnar sem urðu til. Erlendir gestir sem sækja landið okkar heim í tugþúsundavís í hverjum mánuði hafa skilað miklum efnahagslegum ávinningi. Nú er svo komið að hlutdeild ferðaþjónustunnar sem hlutfall af vergri landsframleiðslu er um 10% og hefur greinin haldið uppi hagvexti þjóðarinnar undanfarin ár. Óhætt er að segja að vel hafi gengið í ferðaþjónustunni að undanförnu en viðvörunarljós blikka nú í mælaborðinu þar sem gengi íslensku krónunnar hefur styrkst um tæp 16% frá áramótum ásamt því að laun hafa hækkað um 10%.Svört mynd dregin upp Jákvæðar fréttir bárust úr Seðlabanka Íslands í síðustu viku þegar stýrivextir lækkuðu um 0,25% – í fyrsta sinn um margra mánaða skeið. Í kjölfar lækkunar stýrivaxta steig Már Guðmundsson seðlabankastjóri fram og fjallaði (loksins!) um ferðaþjónustuna – stærstu útflutningsatvinnugreinina, en þá til að kenna henni um það sem miður hefur farið við stjórn efnahagsmála í landinu. Hátt gengi íslensku krónunnar væri á ábyrgð ferðaþjónustunnar og hingað streymdi allt of mikið af ferðamönnum. Núna væri komið gott og mátti ekki skilja seðlabankastjóra öðruvísi en takmarka ætti flugferðir með ferðamenn til landsins. Fast á hæla seðlabankastjóra kom Þórólfur Matthíasson hagfræðiprófessor og kvað jafnvel enn fastar að orði. Ferðaþjónustan væri ofnýtt auðlind og nú skyldi skattleggja ferðaþjónustuna í drep með komugjöldum, gistináttaskatti og færa alla greinina upp í efsta þrep virðisaukaskatts. Þannig myndi ferðaþjónustunni ekki takast að eyðileggja rekstrargrunn annarra útflutningsatvinnugreina. Mátti helst skilja prófessorinn með þeim hætti að kippa ætti fótunum undan rekstrargrunni ferðaþjónustunnar til að varðveita rekstrargrunn annarra útflutningsatvinnugreina.Vítahringurinn rofinn Hvað gengur þessum ágætum mönnum til? Talað er um ferðaþjónustuna, sem hefur öðrum fremur bjargað efnahag þessarar þjóðar eftir hrun, eins og hún sé til vandræða. Samtök ferðaþjónustunnar hafa glímt við það undanfarin misseri að gera ráðamönnum þjóðarinnar grein fyrir því að uppgangur ferðaþjónustunnar sé ekki bóla eða síldarævintýri, en eins og oft áður í okkar samfélagi fer umræðan úr ökkla í eyra. Loksins þegar menn virðast vera að átta sig á þessari staðreynd verður þetta einstaka tækifæri að vandamáli! Íslensk ferðaþjónusta hefur haldið uppi kaupmætti í landinu undanfarin misseri og með gríðarlegum gjaldeyristekjum hefur tekist að rjúfa vítahring sem hefur verið við lýði hér á landi um áratugaskeið með tilheyrandi verðbólgu. Þrátt fyrir neikvæðan vöruskiptajöfnuð, sem stefnir í að verði rúmlega 100 milljarðar á þessu ári, hefur gengi krónunnar haldið áfram að styrkjast gagnvart erlendum gjaldmiðlum vegna þess mikla jákvæða þjónustujafnaðar sem greinin skapar. Þannig hefur ferðaþjónustunni tekist að vernda kaupmátt heimila í landinu. Það munar um minna!Ferðaþjónustan sé tekin með í reikninginn Það er löngu kominn tími til að ferðaþjónustan sem alvöru atvinnugrein sé tekin með í reikninginn og greininni búið hagfelldara rekstrarumhverfi í stað þess að finna henni allt til foráttu. Taka þarf fastar á því að lækka stýrivexti þannig að fyrirtæki hér á landi búi við svipað rekstrarumhverfi og í nágrannalöndunum og stíga þarf markvissari og ákveðnari skref til afléttingar gjaldeyrishafta. Í því efni blasir við að stuðla hraðar að því að lífeyrissjóðir landsins flytji innlendar peningaeignir í erlendar með áhættudreifingu til langs tíma að leiðarljósi. Þetta býr til mótvægi við hið mikla gjaldeyrisinnflæði, sem ferðaþjónustan og aðrar útflutningsgreinar skapa og mun þannig vinna gegn frekari styrkingu íslensku krónunnar og stuðla að meira jafnvægi í gjaldeyrismálum þjóðarinnar.Stöndum frammi fyrir einstöku tækifæri Hagstjórnarlausnin felst ekki í því að hækka skatta og gjöld á ferðaþjónustu – ganga í skrokk á mjólkurkúnni. Við stöndum frammi fyrir einstöku tækifæri til að byggja upp í stað þess að rífa niður. Ísland verður að vera samkeppnishæft við þær þjóðir sem við berum okkur saman við og hér á landi verður að ríkja hagstjórn sem tekur mið af þörfum útflutningsatvinnugreinanna. Við sem störfum í ferðaþjónustu verðum að hafa fagmennsku og gæði að leiðarljósi í öllum okkar aðgerðum og að því vinnum við nú alla daga. Ferðaþjónustan er vannýtt auðlind, en við Íslendingar verðum okkar eigin gæfu smiðir við nýtingu hennar. Þessi grein birtist fyrst í Fréttablaðinu.
Skoðun Neikvæð samskipti barna og ungmenna á samfélagsmiðlunum Þórarinn Torfi Finnbogason skrifar
Skoðun Flogið á milli landa á endurnýjanlegri orku: Draumsýn eða Raunveruleiki? Gnýr Guðmundsson skrifar