Framtíð fíknimeðferðar Ráð Rótarinnar skrifar 16. nóvember 2016 07:00 Meðferð við fíknivanda á Íslandi er að mestu í höndum einkaaðila og frjálsra félagasamtaka og þjónusta Landspítala er eingöngu ætluð fólki með tvíþættan vanda, alvarleg geðræn vandamál og fíknivanda. Hið opinbera hefur ekki mótað neina stefnu né gefið út klínískar leiðbeiningar um fíknimeðferð og hefur því í rauninni látið einkaaðilum það eftir að móta þjónustuna eftir hverri þeirri stefnu sem rekstraraðilum þóknast.Óbreytt meðferð á nýjum stað SÁÁ er um þessar mundir að stækka meðferðaraðstöðu sína á Vík á Kjalarnesi og mun í framhaldinu hætta að reka meðferðarheimilið á Staðarfelli. Ekki hefur komið fram í fréttum að samhliða þessu sé um stefnubreytingu að ræða í meðferðarframboði. Ef það er rétt skilið vekur það undrun að farið sé í slíka uppbyggingu án þess að jafnframt fari fram endurmat á meðferðinni. Innan heilbrigðiskerfisins hefur á undanförnum árum verið lögð aukin áhersla á framboð dagdeildar- og göngudeildarþjónustu í stað inniliggjandi meðferðar. Ekki virðist vera gert ráð fyrir þessari þróun í uppbyggingu SÁÁ. Nýjar rannsóknir erlendis sýna að ekki er betri árangur af inniliggjandi meðferð en af dag- og göngudeildarmeðferð. Ákveðinn hópur þarf vissulega á innlögn að halda en hér á landi virðast litlar tilraunir hafa verið gerðar til að þarfagreina þann hóp sem fer í fíknimeðferð. Þetta er sérstakt áhyggjuefni fyrir konur þar sem rannsóknir sýna að konur leita frekar í slíka þjónustu Ef hins vegar er ætlunin að auka dag- og göngudeildarþjónustu þá er staðsetning á Kjalarnesi ekki mjög aðgengileg.Nú er lag! Þetta vekur upp spurningar varðandi framtíð meðferðarstarfs á Íslandi. Var ný starfsemi SÁÁ undirbúin í samráði við heilbrigðisyfirvöld? Ef svo er á hvaða stefnumótun byggir hún? Hefur verið gerður samningur við SÁÁ um að kaupa þá þjónustu sem til stendur að bjóða á Kjalarnesi? Ef svo er ekki þá er ljóst að félagasamtök með ríka rekstrarhagsmuni fá mikið vald yfir lífi þeirra sem glíma við fíknivanda. Ef ríkið er ekki búið að gera bindandi samning við SÁÁ um þessa þjónustu er ljóst að nú er lag fyrir annað fagfólk að þróa nútímalegri og aðgengilegri meðferðarúrræði. Við vitum að það eru margir fagaðilar hér á landi sem hafa þá menntun, reynslu og sýn sem til þarf.Eru stjórnvöld stikkfrí? Hvers vegna er svo lítil áhersla á opinber úrræði fyrir fólk sem glímir við áfengis- og vímuvanda? Eru heilbrigðisyfirvöld sammála því að aðferðir sem beitt er í meðferð við fíknivanda séu mótaðar af ákveðinni refsihyggju og smánunartilburðum gagnvart sjúklingunum? Fólki er ekki mætt þar sem það er statt með viðeigandi umgjörð, t.d. kynjaskiptri meðferð, heldur á það að fara að reglum sem illmögulegt er að fylgja. Dæmi um slíkt er t.d. sá háttur að refsa fólki fyrir að sýna einkenni fíknivandans með því að setja það aftast á biðlista eftir meðferð, að vísa fólki úr meðferð vegna kynlífsiðkunar og fleira í þeim dúr. Rétt er að vekja athygli á því að stefna í áfengis- og vímuvörnum til ársins 2020 var samþykkt af heilbrigðisráðherra í janúar 2014 en því miður hefur vinna að framkvæmdaáætlun sem átti að fylgja í kjölfarið ekki hafist. Vonandi verður þess ekki langt að bíða að sú vinna hefjist. Árdís Þórðardóttir Áslaug Árnadóttir Edda Arinbjarnar Guðrún Ebba Ólafsdóttir Heiða Brynja Heiðarsdóttir Katrín G. Alfreðsdóttir Kristín I. Pálsdóttir Þórlaug Sveinsdóttir í ráði Rótarinnar Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Vatnið og tíminn Ari Trausti Guðmundsson Skoðun „Eru ekki allir pínu einhverfir í dag?“ Andrea Ólafsdóttir Skoðun Að verða fórnarlamb íslenskra skattyfirvalda Arnar Pálsson Skoðun Hver eru áhrif þess að selja sumarbústað? Björn Berg Gunnarsson Skoðun Betri leið til að velja keppendur inn á Ólympíuleika Pawel Bartoszek Skoðun Loftslagsávinningur Coda Terminal er gífurlegur Sigurður Loftur Thorlacius Skoðun Skaðinn í leyndri meðferð á heimilum Matthildur Björnsdóttir Skoðun Af glyðrugangi eftirlitsstofnana Ester Hilmarsdóttir Skoðun 3.200 aumingjar (mín skoðun) Ole Anton Bieltvedt Skoðun Um vanda stúlkna í skólum Ragnar Þór Pétursson Skoðun Skoðun Skoðun Hver eru áhrif þess að selja sumarbústað? Björn Berg Gunnarsson skrifar Skoðun Vatnið og tíminn Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun „Eru ekki allir pínu einhverfir í dag?“ Andrea Ólafsdóttir skrifar Skoðun Betri leið til að velja keppendur inn á Ólympíuleika Pawel Bartoszek skrifar Skoðun Tilgangur atvinnurekstrarbanns Lárus Sigurður Lárusson skrifar Skoðun Að verða fórnarlamb íslenskra skattyfirvalda Arnar Pálsson skrifar Skoðun Loftslagsávinningur Coda Terminal er gífurlegur Sigurður Loftur Thorlacius skrifar Skoðun Bóluefni eða veirur Ágúst Kvaran skrifar Skoðun Skaðinn í leyndri meðferð á heimilum Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Af glyðrugangi eftirlitsstofnana Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Linnulaus þjáning íbúa á Gaza Hrafnhildur Sverrisdóttir skrifar Skoðun Munurinn á þjóðerniskennd versus sálernis þarfar upplifun Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Verða rangfærslur að sannleika, ef þær eru endurteknar nógu oft!? Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Svifhrifavaldar Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Forseti ÍSÍ hvattur til að hefja tiltektina í eigin starfsemi Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Hvernig og hvenær en ekki hvort Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Það er víst hægt að semja um aðildarskilmála! Mörg dæmi sanna það! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Orðatónar: Aukinn orðaforði og lesskilningur barna með íslenskri tónlist Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Tilfinningalegur athyglisbrestur og heilbrigt tilfinningalíf Jón Þór Ólafsson skrifar Skoðun Reglurnar eru óumsemjanlegar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun 3.200 aumingjar (mín skoðun) Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Ber endurhæfing ávöxt? skrifar Skoðun Heimur á heljarþröm skrifar Skoðun Foreldrar á 4. vaktinni Sara Rós Kristinsdóttir,Lóa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Norður-Kórea er víða Ingvar Smári Birgisson skrifar Skoðun Það getur verið gott að búa til steind Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Uppskeruhátíð öldrunarfræða á Norðurlöndum Sirrý Sif Sigurlaugardóttir skrifar Skoðun Gullverðlaun í mengun Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Gen og glæpir Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun 10 tæknilegir yfirburðir rafbíla Sigurður Ingi Friðleifsson skrifar Sjá meira
Meðferð við fíknivanda á Íslandi er að mestu í höndum einkaaðila og frjálsra félagasamtaka og þjónusta Landspítala er eingöngu ætluð fólki með tvíþættan vanda, alvarleg geðræn vandamál og fíknivanda. Hið opinbera hefur ekki mótað neina stefnu né gefið út klínískar leiðbeiningar um fíknimeðferð og hefur því í rauninni látið einkaaðilum það eftir að móta þjónustuna eftir hverri þeirri stefnu sem rekstraraðilum þóknast.Óbreytt meðferð á nýjum stað SÁÁ er um þessar mundir að stækka meðferðaraðstöðu sína á Vík á Kjalarnesi og mun í framhaldinu hætta að reka meðferðarheimilið á Staðarfelli. Ekki hefur komið fram í fréttum að samhliða þessu sé um stefnubreytingu að ræða í meðferðarframboði. Ef það er rétt skilið vekur það undrun að farið sé í slíka uppbyggingu án þess að jafnframt fari fram endurmat á meðferðinni. Innan heilbrigðiskerfisins hefur á undanförnum árum verið lögð aukin áhersla á framboð dagdeildar- og göngudeildarþjónustu í stað inniliggjandi meðferðar. Ekki virðist vera gert ráð fyrir þessari þróun í uppbyggingu SÁÁ. Nýjar rannsóknir erlendis sýna að ekki er betri árangur af inniliggjandi meðferð en af dag- og göngudeildarmeðferð. Ákveðinn hópur þarf vissulega á innlögn að halda en hér á landi virðast litlar tilraunir hafa verið gerðar til að þarfagreina þann hóp sem fer í fíknimeðferð. Þetta er sérstakt áhyggjuefni fyrir konur þar sem rannsóknir sýna að konur leita frekar í slíka þjónustu Ef hins vegar er ætlunin að auka dag- og göngudeildarþjónustu þá er staðsetning á Kjalarnesi ekki mjög aðgengileg.Nú er lag! Þetta vekur upp spurningar varðandi framtíð meðferðarstarfs á Íslandi. Var ný starfsemi SÁÁ undirbúin í samráði við heilbrigðisyfirvöld? Ef svo er á hvaða stefnumótun byggir hún? Hefur verið gerður samningur við SÁÁ um að kaupa þá þjónustu sem til stendur að bjóða á Kjalarnesi? Ef svo er ekki þá er ljóst að félagasamtök með ríka rekstrarhagsmuni fá mikið vald yfir lífi þeirra sem glíma við fíknivanda. Ef ríkið er ekki búið að gera bindandi samning við SÁÁ um þessa þjónustu er ljóst að nú er lag fyrir annað fagfólk að þróa nútímalegri og aðgengilegri meðferðarúrræði. Við vitum að það eru margir fagaðilar hér á landi sem hafa þá menntun, reynslu og sýn sem til þarf.Eru stjórnvöld stikkfrí? Hvers vegna er svo lítil áhersla á opinber úrræði fyrir fólk sem glímir við áfengis- og vímuvanda? Eru heilbrigðisyfirvöld sammála því að aðferðir sem beitt er í meðferð við fíknivanda séu mótaðar af ákveðinni refsihyggju og smánunartilburðum gagnvart sjúklingunum? Fólki er ekki mætt þar sem það er statt með viðeigandi umgjörð, t.d. kynjaskiptri meðferð, heldur á það að fara að reglum sem illmögulegt er að fylgja. Dæmi um slíkt er t.d. sá háttur að refsa fólki fyrir að sýna einkenni fíknivandans með því að setja það aftast á biðlista eftir meðferð, að vísa fólki úr meðferð vegna kynlífsiðkunar og fleira í þeim dúr. Rétt er að vekja athygli á því að stefna í áfengis- og vímuvörnum til ársins 2020 var samþykkt af heilbrigðisráðherra í janúar 2014 en því miður hefur vinna að framkvæmdaáætlun sem átti að fylgja í kjölfarið ekki hafist. Vonandi verður þess ekki langt að bíða að sú vinna hefjist. Árdís Þórðardóttir Áslaug Árnadóttir Edda Arinbjarnar Guðrún Ebba Ólafsdóttir Heiða Brynja Heiðarsdóttir Katrín G. Alfreðsdóttir Kristín I. Pálsdóttir Þórlaug Sveinsdóttir í ráði Rótarinnar
Skoðun Verða rangfærslur að sannleika, ef þær eru endurteknar nógu oft!? Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Forseti ÍSÍ hvattur til að hefja tiltektina í eigin starfsemi Sigurður G. Guðjónsson skrifar
Skoðun Það er víst hægt að semja um aðildarskilmála! Mörg dæmi sanna það! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Orðatónar: Aukinn orðaforði og lesskilningur barna með íslenskri tónlist Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar