Víst getur matarverð lækkað um 35% Jóhannes Gunnarsson og Guðjón Sigurbjartsson skrifar 26. maí 2016 10:49 Erna Bjarnadóttir, hagfræðingur Bændasamtaka Íslands, telur fullyrðingar greinarhöfunda um að matvara gæti verið 35% ódýrari ef matartollarnir væru felldir niður ekki standast. Hún spyr í aðsendri grein í Fréttablaðinu og á visir.is, 28. apríl sl.: „Er betra að veifa röngu tré en öngu?“ Þar heldur hún því fram að matvæli kosti hér svipað eða minna en í nágrannalöndunum! Bændasamtökin berjast af alefli gegn niðurfellingu tolla. Þau segja jafnvel á sama tíma: 1) verð matvæla á Íslandi er lægra en í nágrannalöndunum og 2) alls ekki má lækka eða fella niður matartolla því þá verða innflutt matvæli svo ódýr að innlend framleiðsla hrynur! Hvort skyldi nú vera rétt? Í grein undirritaðra sem birtist í Fréttablaðinu hinn 20. apríl var birt tafla sem sýnir að innflutt matvara getur að meðaltali orðið um 35% ódýrari en innlend, verði matartollar niðurfelldir. Upplýsingarnar áætluðu Hagar/Aðföng að okkar beiðni. Bændasamtökin halda því stundum fram að ekki eigi að taka mark á versluninni, hún hugsi bara um sinn hag. Finnur Árnason, forstjóri Haga, hefur boðið að „endurskoðandi fyrirtækisins skili t.d. til Neytendasamtakanna (JG) staðfestingu á verðútreikningum, eða mismun á innlendu og erlendu innkaupsverði“.Guðjón Sigurbjartsson viðskiptafræðingurFramkvæmdastjóri Krónunnar upplýsti undirritaða nýverið um að Krónan myndi bjóða álíka verðlækkun og Bónus ef tollar yrðu felldir niður á þessar vörur. Verðlækkun nautakjöts gæti reyndar verið eitthvað meiri en lækkun kindakjöts lítil eða engin. Í heildina myndi verð lækka um 35% við afnám matartollanna. Það eru reyndar fleiri leiðir til að staðfesta verðmuninn, sem Bændasamtökin rengja þegar þeim hentar.Hagfræðistofnun Háskóla Íslands tók árið 2009 saman upplýsingar um málið fyrir utanríkisráðuneytið og skilaði í skýrslunni „Íslensk bú í finnsku umhverfi“. Þar segir á síðu 3: „má ætla að verð til bænda lækki um 30-40% ef tollar falla niður á búvörum milli Íslands og Evrópusambandslanda“. Starfshópur um tollamál á sviði landbúnaðar á vegum landbúnaðarráðherra skilaði árið 2014 skýrslu þar sem segir á síðu 30: „Á árunum 1995-1997 var afurðaverð hérlendis um það bil 80 til 90% hærra en innflutningsverð, en er nú í kringum 30% hærra.“Ofangreindar upplýsingar frá fjórum ótengdum aðilum sýna að verð innfluttrar matvöru getur án tolla verið um 35% lægra en innlendrar. Ástæðan er augljóslega stærðarhagkvæmni og betri veðurfarslegar aðstæður sunnar á hnettinum. Þetta vita allir en sumir sem vinna við að vernda kerfið láta stundum sem þeir viti þetta ekki.Kerfið er meingallað Skattgreiðendur styðja landbúnaðinn um 14 milljarða króna á ári og auk þess styðja neytendur bændur og vinnslugreinar um 22 milljarða með hærra matvælaverði. Samtals eru þetta 36 milljarðar króna á ári eða 360 milljarðar á þeim 10 árum sem fyrirhugað er að búvörusamningar gildi. Heildarstuðningur er hér að meðaltali 11 milljónir á bú á ári, þar af 4 milljónir frá skattgreiðendum og 7 frá neytendum. Í Finnlandi og Danmörku er stuðningurinn um 3 milljónir kr. á bú á ári í heild. Gunnar Smári Egilsson, ritstjóri Fréttatímans, hefur nýlega sýnt fram á að tæpur helmingur af 22 milljarða kr. árlegum stuðningi neytenda við landbúnaðinn fer til stórfyrirtækja! Í Evrópu er opinn markaður milli landa og neytendastuðningur núll. Við ættum líka að fella niður matartollana en styrkja landbúnaðinn áfram á fjárlögum um svipaða upphæð á bú og tíðkast annars staðar á Norðurlöndunum. Það væri ásættanlegt. Aðlaga þarf landbúnaðinn nýjum veruleika og sjálfsagt væri að styðja við þau umskipti sem verða öllum í hag þegar upp er staðið.Stórmál fyrir (fátæka) neytendur Samkvæmt UNICEF búa 6.100 börn hér á landi við skort. Um fjórðungur örorkulífeyrisþega og stór hluti aldraðra lifir á strípuðum bótum. Samtals eru 9,4% Íslendinga undir lágtekjumörkum eða rúmlega 30 þúsund manns. 35% ódýrari matvæli lækka matarútgjöld á mann um 68 þúsund krónur á ári. Það munar um minna. Þessar umbætur geta ekki beðið mikið lengur, hvað þá í 10 ár. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Tafir á réttlæti: Opin gagnrýni á kærunefnd jafnréttismála og eftirlit jafnréttisráðherra Erna Guðmundsdóttir Skoðun Það næst ekki í lækni, það verður vonandi úrskurðað um andlát á morgun eða hinn Bjarki Oddsson Skoðun Þarf alltaf að vera vín? Guðmundur Stefán Gunnarsson Skoðun V. Sköpunarsaga þjóðsögu –Guðmundarmálið skyndilega skellt á borð Hafþór S. Ciesielski Skoðun Helvítis væl alltaf í þessum kalli Hólmgeir Baldursson Skoðun Hvers konar friður? Hilmar Þór Hilmarsson, prófessor, inntur svara Andri Þorvarðarson Skoðun Þurr janúar. Er það ekki málið? Árni Einarsson Skoðun Þegar hið ósýnilega er loks viðurkennt sem veruleiki Matthildur Björnsdóttir Skoðun Reistu hamingjunni heimili Árni Sigurðsson Skoðun Að bera virðingu fyrir sjálfstæðisbaráttunni Anton Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Tafir á réttlæti: Opin gagnrýni á kærunefnd jafnréttismála og eftirlit jafnréttisráðherra Erna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þegar hið ósýnilega er loks viðurkennt sem veruleiki Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Það næst ekki í lækni, það verður vonandi úrskurðað um andlát á morgun eða hinn Bjarki Oddsson skrifar Skoðun Helvítis væl alltaf í þessum kalli Hólmgeir Baldursson skrifar Skoðun Þarf alltaf að vera vín? Guðmundur Stefán Gunnarsson skrifar Skoðun Að bera virðingu fyrir sjálfstæðisbaráttunni Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Hvers konar friður? Hilmar Þór Hilmarsson, prófessor, inntur svara Andri Þorvarðarson skrifar Skoðun „Egó“, umhyggja og árangursríkasta áramótaheitið Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Þurr janúar. Er það ekki málið? Árni Einarsson skrifar Skoðun Heiðarleg stjórnmál skila árangri - árangur Pírata í borgarstjórn 2024 Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Trú er holl Skúli S. Ólafsson skrifar Skoðun Styrkjum stöðu sjúkraliða fyrir betri heilbrigðisþjónustu Sandra B. Franks skrifar Skoðun Sterk sveitarfélög skipta máli Heiða Björg Hilmisdóttir skrifar Skoðun Undirgefni, trúleysi og tómarúm Einar Baldvin Árnason skrifar Skoðun Reistu hamingjunni heimili Árni Sigurðsson skrifar Skoðun Það tapa allir á orkuskortinum Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun RÚV og litla vandamálið Ásgeir Sigurðsson skrifar Skoðun ESB aðild eða fylki í USA, eða bara gamla Ísland og blessuð krónan? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Takk Björgvin Njáll, eða þannig Ólafur Þór Ólafsson skrifar Skoðun Vilja Ísland í evrópskt sambandsríki Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Aðför að réttindum verkafólks Aðalsteinn Árni Baldursson skrifar Skoðun Orkuverð og sæstrengir Anna Sofía Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Veðurstofa Sjálfstæðisflokksins frestar fundi Daníel Hjörvar Guðmundsson skrifar Skoðun Að þora að stíga skref Magnús Þór Jónsson skrifar Skoðun Ísland er ekki stjórntækt með verðtryggingu? Örn Karlsson skrifar Skoðun Ó Palestína Arnar Eggert Thoroddsen skrifar Skoðun Er sjávarútvegur einkamál kvótakónga? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun „Þetta er algerlega galið“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvernig getum við stigið upp úr sorginni? Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Stórveldi eiga hagsmuni en ekki vini: Deilur tveggja NATO ríkja um Grænland Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Sjá meira
Erna Bjarnadóttir, hagfræðingur Bændasamtaka Íslands, telur fullyrðingar greinarhöfunda um að matvara gæti verið 35% ódýrari ef matartollarnir væru felldir niður ekki standast. Hún spyr í aðsendri grein í Fréttablaðinu og á visir.is, 28. apríl sl.: „Er betra að veifa röngu tré en öngu?“ Þar heldur hún því fram að matvæli kosti hér svipað eða minna en í nágrannalöndunum! Bændasamtökin berjast af alefli gegn niðurfellingu tolla. Þau segja jafnvel á sama tíma: 1) verð matvæla á Íslandi er lægra en í nágrannalöndunum og 2) alls ekki má lækka eða fella niður matartolla því þá verða innflutt matvæli svo ódýr að innlend framleiðsla hrynur! Hvort skyldi nú vera rétt? Í grein undirritaðra sem birtist í Fréttablaðinu hinn 20. apríl var birt tafla sem sýnir að innflutt matvara getur að meðaltali orðið um 35% ódýrari en innlend, verði matartollar niðurfelldir. Upplýsingarnar áætluðu Hagar/Aðföng að okkar beiðni. Bændasamtökin halda því stundum fram að ekki eigi að taka mark á versluninni, hún hugsi bara um sinn hag. Finnur Árnason, forstjóri Haga, hefur boðið að „endurskoðandi fyrirtækisins skili t.d. til Neytendasamtakanna (JG) staðfestingu á verðútreikningum, eða mismun á innlendu og erlendu innkaupsverði“.Guðjón Sigurbjartsson viðskiptafræðingurFramkvæmdastjóri Krónunnar upplýsti undirritaða nýverið um að Krónan myndi bjóða álíka verðlækkun og Bónus ef tollar yrðu felldir niður á þessar vörur. Verðlækkun nautakjöts gæti reyndar verið eitthvað meiri en lækkun kindakjöts lítil eða engin. Í heildina myndi verð lækka um 35% við afnám matartollanna. Það eru reyndar fleiri leiðir til að staðfesta verðmuninn, sem Bændasamtökin rengja þegar þeim hentar.Hagfræðistofnun Háskóla Íslands tók árið 2009 saman upplýsingar um málið fyrir utanríkisráðuneytið og skilaði í skýrslunni „Íslensk bú í finnsku umhverfi“. Þar segir á síðu 3: „má ætla að verð til bænda lækki um 30-40% ef tollar falla niður á búvörum milli Íslands og Evrópusambandslanda“. Starfshópur um tollamál á sviði landbúnaðar á vegum landbúnaðarráðherra skilaði árið 2014 skýrslu þar sem segir á síðu 30: „Á árunum 1995-1997 var afurðaverð hérlendis um það bil 80 til 90% hærra en innflutningsverð, en er nú í kringum 30% hærra.“Ofangreindar upplýsingar frá fjórum ótengdum aðilum sýna að verð innfluttrar matvöru getur án tolla verið um 35% lægra en innlendrar. Ástæðan er augljóslega stærðarhagkvæmni og betri veðurfarslegar aðstæður sunnar á hnettinum. Þetta vita allir en sumir sem vinna við að vernda kerfið láta stundum sem þeir viti þetta ekki.Kerfið er meingallað Skattgreiðendur styðja landbúnaðinn um 14 milljarða króna á ári og auk þess styðja neytendur bændur og vinnslugreinar um 22 milljarða með hærra matvælaverði. Samtals eru þetta 36 milljarðar króna á ári eða 360 milljarðar á þeim 10 árum sem fyrirhugað er að búvörusamningar gildi. Heildarstuðningur er hér að meðaltali 11 milljónir á bú á ári, þar af 4 milljónir frá skattgreiðendum og 7 frá neytendum. Í Finnlandi og Danmörku er stuðningurinn um 3 milljónir kr. á bú á ári í heild. Gunnar Smári Egilsson, ritstjóri Fréttatímans, hefur nýlega sýnt fram á að tæpur helmingur af 22 milljarða kr. árlegum stuðningi neytenda við landbúnaðinn fer til stórfyrirtækja! Í Evrópu er opinn markaður milli landa og neytendastuðningur núll. Við ættum líka að fella niður matartollana en styrkja landbúnaðinn áfram á fjárlögum um svipaða upphæð á bú og tíðkast annars staðar á Norðurlöndunum. Það væri ásættanlegt. Aðlaga þarf landbúnaðinn nýjum veruleika og sjálfsagt væri að styðja við þau umskipti sem verða öllum í hag þegar upp er staðið.Stórmál fyrir (fátæka) neytendur Samkvæmt UNICEF búa 6.100 börn hér á landi við skort. Um fjórðungur örorkulífeyrisþega og stór hluti aldraðra lifir á strípuðum bótum. Samtals eru 9,4% Íslendinga undir lágtekjumörkum eða rúmlega 30 þúsund manns. 35% ódýrari matvæli lækka matarútgjöld á mann um 68 þúsund krónur á ári. Það munar um minna. Þessar umbætur geta ekki beðið mikið lengur, hvað þá í 10 ár.
Tafir á réttlæti: Opin gagnrýni á kærunefnd jafnréttismála og eftirlit jafnréttisráðherra Erna Guðmundsdóttir Skoðun
Það næst ekki í lækni, það verður vonandi úrskurðað um andlát á morgun eða hinn Bjarki Oddsson Skoðun
Skoðun Tafir á réttlæti: Opin gagnrýni á kærunefnd jafnréttismála og eftirlit jafnréttisráðherra Erna Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Það næst ekki í lækni, það verður vonandi úrskurðað um andlát á morgun eða hinn Bjarki Oddsson skrifar
Skoðun Hvers konar friður? Hilmar Þór Hilmarsson, prófessor, inntur svara Andri Þorvarðarson skrifar
Skoðun Heiðarleg stjórnmál skila árangri - árangur Pírata í borgarstjórn 2024 Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun ESB aðild eða fylki í USA, eða bara gamla Ísland og blessuð krónan? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar
Skoðun Stórveldi eiga hagsmuni en ekki vini: Deilur tveggja NATO ríkja um Grænland Hilmar Þór Hilmarsson skrifar
Tafir á réttlæti: Opin gagnrýni á kærunefnd jafnréttismála og eftirlit jafnréttisráðherra Erna Guðmundsdóttir Skoðun
Það næst ekki í lækni, það verður vonandi úrskurðað um andlát á morgun eða hinn Bjarki Oddsson Skoðun