Nokkrar spurningar og svör um málefni Suður-Kínahafs Zhang Weidong skrifar 3. júní 2016 07:00 Ég hef fundið fyrir því að marga á Íslandi þyrstir í meiri þekkingu um deiluna í Suður-Kínahafi og af hverju Kína viðurkennir ekki niðurstöðu í dómsmáli vegna þessarar deilu. Það er með mikilli gleði sem ég svara hér nokkrum spurningum til að stuðla að gagnkvæmum skilningi.Spurning 1 Hvernig stendur á þessum deilum? Eyjarnar á Suður-Kínahafi hafa verið kínverskt landsvæði frá örófi alda. Kínverjar voru fyrstir til að uppgötva þessar eyjar, gefa þeim nöfn, byggja þær upp og hafa yfir þeim lögsögu. Alþjóðasamfélagið hefur almennt viðurkennt eignarhald Kína yfir eyjum í Suður-Kínahafi og ekkert land hefur gert kröfu um annað eins og staðfestist í flestum þeim kortum og alfræðibókum sem gefin hafa verið út um allan heim. Fyrir 8. áratug síðustu aldar var ekkert deilt um þetta svæði og á því ríkti friður og stöðugleiki. Rót deilunnar í Suður-Kínahafi má rekja til þess að upp frá 8. áratug síðustu aldar hófu ákveðin ríki innrás og ólöglegar landtökur á eyjum og rifum sem tilheyra Kína til að nýta sér náttúruauðlindir á svæðinu. Með þessu gjörbreyttu þau stefnu sinni gagnvart Suður-Kínahafi og reyndu með kröfum sínum um lögsögu að hafna forræði Kínverja yfir eyjunum. Því er ljóst að Kína er fórnarlamb í þessu máli. Þrátt fyrir það, og til að viðhalda stöðugleika og friði á svæðinu, hefur Kína alla tíð haldið aftur af sér og lagt sig í líma við að leysa deiluna með viðræðum og samráði.Spurning 2 Af hverju er niðurstaða dómsins ólögmæt? Þann 22. janúar 2013 höfðuðu Filippseyjar einhliða dómsmál gagnvart Kína fyrir Alþjóðlega hafréttardómstólnum. Kína hefur tekið það skýrt fram við ýmis tækifæri að þessi aðgerð Filippseyja sé andstæð alþjóðalögum. Kína sættir sig ekki við og tekur ekki þátt í dómsmálinu og mun aldrei viðurkenna hinn svokallaða úrskurð. Að lágmarki fjórar forsendur þurfa að liggja fyrir þannig að hægt sé að fara með mál fyrir dóminn. Í fyrsta lagi skuli hann einungis vera notaður til að leysa deilur um túlkun og framkvæmd hafréttarsáttmála Sameinuðu þjóðanna. Málefni fullveldis er ekki þar á meðal og er því ekki lögbundið hlutverk dómstólsins. Í öðru lagi ef deilan inniheldur hafréttarlega lögsögu, sögulegar hafnir eða eignarhald og hernaðarlega aðgerð til að halda uppi lögum og reglu hefur viðkomandi ríki rétt til að lýsa því yfir að það sé ekki bundið af úrskurði dómsins. Slík undantekning hefur réttarleg áhrif á viðkomandi ríki. Í þriðja lagi, ef deilendur velja að leysa viðkomandi deilumál sín á milli á annan hátt kemur gerðardómurinn ekki til framkvæmda. Í fjórða lagi, aðilar tengdir málinu skulu fyrst skiptast á skoðunum um aðferð til lausnar deilunni. Ef ekki skulu þeir eigi hafa frumkvæði að því að leggja málið fyrir dóm. Það er augljóst, miðað við atburði sem hafa átt sér stað í Suður-Kínahafi í gegnum árin, að allar deilur snúast um lögsögu og réttindi yfir eyjum í Suður-Kínahafi og hafsvæðið í kringum þær. Með því að leggja málið fyrir dómstólinn hefur stjórn Filippseyja brotið alþjóðalög þar sem kröfur hennar hafa að gera með fullveldi yfir landsvæði og eru því í andstöðu við hafréttarsáttmála Sameinuðu þjóðanna. Í öðru lagi, jafnvel þótt við gefum okkur að einhverjar af kröfunum hafi að gera með túlkun og framkvæmd sáttmálans, myndu þær samt vera óaðskiljanlegur hluti af afmörkun landhelgi sem hefur verið undanskilin af hálfu Kína með yfirlýsingunni frá 2006 sem gefin var út ásamt 30 öðrum löndum og er þar af leiðandi ekki tækt til skuldbindandi meðferðar. Í þriðja lagi, þar sem Kína og Filippseyjar hafa samþykkt að leysa deilur sínar í Suður-Kínahafi með viðræðum kemur það í veg fyrir að Filippseyjar geti einhliða sent málið fyrir dómstólinn. Í fjórða lagi hafa Filippseyingar brugðist þeirri skyldu sinni að skiptast á skoðunum við Kína um lausn ágreiningsins. Samkvæmt ofansögðu er sú ákvörðun Filippseyja að senda málið einhliða fyrir dómstólinn ólögleg. Með því að taka við málinu og fjalla um það er dómstóllinn kominn út fyrir valdsvið sitt og því í eðli sínu misnotkun á valdi. Hinn svokallaði „úrskurður“ dómsins er því ekki bindandi.Spurning 3 Hver er afstaða Kína til málefna Suður-Kínahafs? Afstaða Kína til málefna Suður-Kínahafs hefur verið stöðug og skýr. Kína mun standa fast á fullveldi sínu og réttindum og hagsmunum í Suður-Kínahafi og er staðfast í því að leysa deiluna með friðsamlegum hætti með samráði og viðræðum við lönd sem eiga beinan hlut að máli á grunni sagnfræðilegra staðreynda og samkvæmt alþjóðalögum. Kína hefur jafnframt lagt fram tillögu um að deilan verði lögð til hliðar og farið verði saman í þróun svæðisins og hefur látið í ljós þá von að deilan megi leysast við þau lönd sem í hlut eiga þegar réttar aðstæður eru fyrir hendi. Kína styður frelsi til siglinga og flugumferðar yfir Suður-Kínahafi sem er ómetanlegt fyrir öll stærstu efnahagssvæði heimsins, þar á meðal Kína. Staðreyndin er sú að ekki eitt einasta atvik hefur átt sér stað hingað til sem hindrað hefur siglingar og flugumferð yfir Suður-Kínahafi. Kína vonast til að lönd utan svæðisins geti skapað hagstæð skilyrði og umhverfi fyrir friðsamlega lausn á deilunni en hræri ekki í til að dýpka gjána sem er á milli aðila og auka með því erfiðleika í deilunni. Ég vona að ég hafi gefið ykkur gott yfirlit og vonast til að þið megið skilja og styðja tilraunir Kínverja til að leita friðsamlegrar lausnar á deilunni með samningum og samráði.Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu 3. júní. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Halldór 19.10.24 Halldór Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir Skoðun Ekki lofa einhverju sem þú ætlar ekki að standa við. Ágústa Árnadóttir Skoðun Að taka réttindi af einum til að selja öðrum Vala Árnadóttir Skoðun Kæru vinir og stuðningsfólk Halla Hrund Logadóttir Skoðun Goðsögnin um að fara áfram Matthildur Björnsdóttir Skoðun Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon Skoðun Kennarastarfið Ragnheiður Lilja Bjarnadóttir Skoðun Að halda niðri launum og lifa á loftinu Þóranna Rósa Ólafsdóttir Skoðun Vá! Benedikta Guðrún Svavarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Sögur ísraelska hermannsins Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Að taka réttindi af einum til að selja öðrum Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Kæru vinir og stuðningsfólk Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Goðsögnin um að fara áfram Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Ekki lofa einhverju sem þú ætlar ekki að standa við. Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Yfirlýsing kennara eftir fund með borgarstjóra Andrea Sigurjónsdóttir,Eygló Friðriksdóttir,Guðrún Gunnarsdóttir,Jónína Einarsdóttir,Kristín Björnsdóttir,Lilja Margrét Möller,Linda Ósk Sigurðardóttir,Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Kennarastarfið Ragnheiður Lilja Bjarnadóttir skrifar Skoðun Fullveldi Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Að halda niðri launum og lifa á loftinu Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Vá! Benedikta Guðrún Svavarsdóttir skrifar Skoðun „Hver sagði þér að heimurinn væri réttlátur?“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Ert þú ég eða verð ég þú Júlíus Birgir Jóhannsson skrifar Skoðun Ákall um annars konar hagkerfi Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Lögbrot íslenskrar stjórnsýslu og dómstóla Huginn Þór Grétarsson skrifar Skoðun Háskóli Íslands styður þjóðarmorð Elí Hörpu og Önundarbur skrifar Skoðun Stjórnvöld bregðist við eggjaskorti með afnámi tolla Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Í hvernig samfélagi viljum við búa í? Ólafur H. Ólafsson skrifar Skoðun Endurhugsum íslenskt skólakerfi: Ný sýn á nám og kennslu Inga Sigrún Atladóttir skrifar Skoðun Þankar um framtíð landsins okkar Árný Björg Blandon skrifar Skoðun Er Landsvirkjun til sölu? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Þegar pólitík hindrar framför Hjörtur Sveinsson skrifar Skoðun Nú á lýðræðið næsta leik Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Skólinn, sem við kjósum að muna. Samfélagsrýni með rjómabragði Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Fær þitt barn kennslu í fjármálalæsi? Heiðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Dagur í grunnskóla Hulda María Magnúsdóttir skrifar Skoðun Áskorun - Þingmenn, sýnið kjósendum stórhug skrifar Skoðun TikTok, upplýsingaóreiða og stjórnvöld Jóhann Óli Eiðsson skrifar Skoðun Taktu þátt í lýðræðinu með okkur Þórhildur Sunna Ævarsdóttir skrifar Sjá meira
Ég hef fundið fyrir því að marga á Íslandi þyrstir í meiri þekkingu um deiluna í Suður-Kínahafi og af hverju Kína viðurkennir ekki niðurstöðu í dómsmáli vegna þessarar deilu. Það er með mikilli gleði sem ég svara hér nokkrum spurningum til að stuðla að gagnkvæmum skilningi.Spurning 1 Hvernig stendur á þessum deilum? Eyjarnar á Suður-Kínahafi hafa verið kínverskt landsvæði frá örófi alda. Kínverjar voru fyrstir til að uppgötva þessar eyjar, gefa þeim nöfn, byggja þær upp og hafa yfir þeim lögsögu. Alþjóðasamfélagið hefur almennt viðurkennt eignarhald Kína yfir eyjum í Suður-Kínahafi og ekkert land hefur gert kröfu um annað eins og staðfestist í flestum þeim kortum og alfræðibókum sem gefin hafa verið út um allan heim. Fyrir 8. áratug síðustu aldar var ekkert deilt um þetta svæði og á því ríkti friður og stöðugleiki. Rót deilunnar í Suður-Kínahafi má rekja til þess að upp frá 8. áratug síðustu aldar hófu ákveðin ríki innrás og ólöglegar landtökur á eyjum og rifum sem tilheyra Kína til að nýta sér náttúruauðlindir á svæðinu. Með þessu gjörbreyttu þau stefnu sinni gagnvart Suður-Kínahafi og reyndu með kröfum sínum um lögsögu að hafna forræði Kínverja yfir eyjunum. Því er ljóst að Kína er fórnarlamb í þessu máli. Þrátt fyrir það, og til að viðhalda stöðugleika og friði á svæðinu, hefur Kína alla tíð haldið aftur af sér og lagt sig í líma við að leysa deiluna með viðræðum og samráði.Spurning 2 Af hverju er niðurstaða dómsins ólögmæt? Þann 22. janúar 2013 höfðuðu Filippseyjar einhliða dómsmál gagnvart Kína fyrir Alþjóðlega hafréttardómstólnum. Kína hefur tekið það skýrt fram við ýmis tækifæri að þessi aðgerð Filippseyja sé andstæð alþjóðalögum. Kína sættir sig ekki við og tekur ekki þátt í dómsmálinu og mun aldrei viðurkenna hinn svokallaða úrskurð. Að lágmarki fjórar forsendur þurfa að liggja fyrir þannig að hægt sé að fara með mál fyrir dóminn. Í fyrsta lagi skuli hann einungis vera notaður til að leysa deilur um túlkun og framkvæmd hafréttarsáttmála Sameinuðu þjóðanna. Málefni fullveldis er ekki þar á meðal og er því ekki lögbundið hlutverk dómstólsins. Í öðru lagi ef deilan inniheldur hafréttarlega lögsögu, sögulegar hafnir eða eignarhald og hernaðarlega aðgerð til að halda uppi lögum og reglu hefur viðkomandi ríki rétt til að lýsa því yfir að það sé ekki bundið af úrskurði dómsins. Slík undantekning hefur réttarleg áhrif á viðkomandi ríki. Í þriðja lagi, ef deilendur velja að leysa viðkomandi deilumál sín á milli á annan hátt kemur gerðardómurinn ekki til framkvæmda. Í fjórða lagi, aðilar tengdir málinu skulu fyrst skiptast á skoðunum um aðferð til lausnar deilunni. Ef ekki skulu þeir eigi hafa frumkvæði að því að leggja málið fyrir dóm. Það er augljóst, miðað við atburði sem hafa átt sér stað í Suður-Kínahafi í gegnum árin, að allar deilur snúast um lögsögu og réttindi yfir eyjum í Suður-Kínahafi og hafsvæðið í kringum þær. Með því að leggja málið fyrir dómstólinn hefur stjórn Filippseyja brotið alþjóðalög þar sem kröfur hennar hafa að gera með fullveldi yfir landsvæði og eru því í andstöðu við hafréttarsáttmála Sameinuðu þjóðanna. Í öðru lagi, jafnvel þótt við gefum okkur að einhverjar af kröfunum hafi að gera með túlkun og framkvæmd sáttmálans, myndu þær samt vera óaðskiljanlegur hluti af afmörkun landhelgi sem hefur verið undanskilin af hálfu Kína með yfirlýsingunni frá 2006 sem gefin var út ásamt 30 öðrum löndum og er þar af leiðandi ekki tækt til skuldbindandi meðferðar. Í þriðja lagi, þar sem Kína og Filippseyjar hafa samþykkt að leysa deilur sínar í Suður-Kínahafi með viðræðum kemur það í veg fyrir að Filippseyjar geti einhliða sent málið fyrir dómstólinn. Í fjórða lagi hafa Filippseyingar brugðist þeirri skyldu sinni að skiptast á skoðunum við Kína um lausn ágreiningsins. Samkvæmt ofansögðu er sú ákvörðun Filippseyja að senda málið einhliða fyrir dómstólinn ólögleg. Með því að taka við málinu og fjalla um það er dómstóllinn kominn út fyrir valdsvið sitt og því í eðli sínu misnotkun á valdi. Hinn svokallaði „úrskurður“ dómsins er því ekki bindandi.Spurning 3 Hver er afstaða Kína til málefna Suður-Kínahafs? Afstaða Kína til málefna Suður-Kínahafs hefur verið stöðug og skýr. Kína mun standa fast á fullveldi sínu og réttindum og hagsmunum í Suður-Kínahafi og er staðfast í því að leysa deiluna með friðsamlegum hætti með samráði og viðræðum við lönd sem eiga beinan hlut að máli á grunni sagnfræðilegra staðreynda og samkvæmt alþjóðalögum. Kína hefur jafnframt lagt fram tillögu um að deilan verði lögð til hliðar og farið verði saman í þróun svæðisins og hefur látið í ljós þá von að deilan megi leysast við þau lönd sem í hlut eiga þegar réttar aðstæður eru fyrir hendi. Kína styður frelsi til siglinga og flugumferðar yfir Suður-Kínahafi sem er ómetanlegt fyrir öll stærstu efnahagssvæði heimsins, þar á meðal Kína. Staðreyndin er sú að ekki eitt einasta atvik hefur átt sér stað hingað til sem hindrað hefur siglingar og flugumferð yfir Suður-Kínahafi. Kína vonast til að lönd utan svæðisins geti skapað hagstæð skilyrði og umhverfi fyrir friðsamlega lausn á deilunni en hræri ekki í til að dýpka gjána sem er á milli aðila og auka með því erfiðleika í deilunni. Ég vona að ég hafi gefið ykkur gott yfirlit og vonast til að þið megið skilja og styðja tilraunir Kínverja til að leita friðsamlegrar lausnar á deilunni með samningum og samráði.Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu 3. júní.
Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir Skoðun
Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon Skoðun
Skoðun Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Yfirlýsing kennara eftir fund með borgarstjóra Andrea Sigurjónsdóttir,Eygló Friðriksdóttir,Guðrún Gunnarsdóttir,Jónína Einarsdóttir,Kristín Björnsdóttir,Lilja Margrét Möller,Linda Ósk Sigurðardóttir,Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon skrifar
Skoðun Skólinn, sem við kjósum að muna. Samfélagsrýni með rjómabragði Ragnar Þór Pétursson skrifar
Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir Skoðun
Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon Skoðun