Brot barnanna ákall á hjálp Kristjana Guðbrandsdóttir skrifar 3. september 2016 13:00 Helgi Gunnlaugsson afbrotafræðingur hefur rannsakað bakgrunn þeirra sem eru vistaðir í fangelsi. Fréttablaðið/Valgarður Helgi Gunnlaugsson afbrotafræðingur tekur undir með Herði Jóhannessyni sem segir í helgarviðtali Fréttablaðsins í dag að afbrot ungmenna verði aldrei leyst eingöngu með refsingum. „Upptökuheimili ungmenna heyra nú nánast sögunni til og hertar refsingar hvorki fækka brotum né skila ungmennum á farsælan hátt út í samfélagið að nýju. Brot barnanna eru oft einsog ákall á athygli og hjálp enda er þessi hópur yfirleitt afskiptur og vanræktur,“ segir Helgi og segir miklu skipta að vinna með síbrotaunglingum í þeirra nánasta umhverfi. „Í tengslum við bakland þeirra sem yfirleitt er veikt,“ bendir Helgi á og segir margvíslega örðugleika eins og ofvirkni eða lesblindu koma iðulega í ljós og taka verði á þeim um leið og stuðningur við fjölskylduna er efldur.Hækkun sakhæfisaldurs Tíð búsetuskipti einkenni oft síbrotaunglinga með tilheyrandi rofi á félagstengslum. „Við ættum alvarlega að íhuga hækkun sakhæfisaldurs í 18 ár við endurskoðun kerfisins. Ákærumeðferð barns ýtir jafnvel undir ný brot eins og rannsóknir hafa sýnt og spurning hvort önnur úrræði eigi ekki að vera meira ráðandi. Sáttamiðlun milli gerenda og þolenda gæti í þessu samhengi skipað hærri sess í málefnum ungmenna. Að ungmennum á glapstigum sé gerð grein fyrir afleiðingum brota sinna fyrir þolendur og samfélagið allt um leið og þau fá tækifæri til að bæta fyrir brotið og sjá raunhæfa möguleika að tengjast því á uppbyggilegan hátt í framtíðinni.“Fortíðin blóraböggull Hörður nefnir að þeir sem nái aldrei að snúa við blaðinu séu þeir sem ná ekki að sættast við bernskuna. Helgi segir rannsóknir sínar í fangelsum hafi leitt í ljós að margir síbrotamanna beri þungar klyfjar úr bernsku sem þeir telji rótina að vanda sínum. „Umkomuleysi, vanræksla og ofbeldi í bland við mikla óreglu á æskuheimilinu eru algeng stef. Um leið og þeir fá aðstoð til að takast á við þennan bagga úr æsku sinni til að lifa í sátt við hann verða þeir einnig að átta sig á að fortíðin má aldrei verða blóraböggull eða réttlæting á nýjum brotum. Ábyrgðarkennd á eigin lífi verður að rækta og efla,“ segir Helgi.Brýnt að efla menntun Hörður segir lögreglu í góðri aðstöðu til að beita sér og Helgi tekur undir það og einnig þá afstöðu Harðar að stundum þurfi afskiptin ekki að vera mikil af hálfu lögreglu til að beina börnum á réttar brautir. „Nærvera lögreglu er mikilvæg þegar hlutir fara úr böndum til að skakka leikinn, t.d. á heimilinu eða þegar brotið er á borgaranum. Brýnt er að menntun lögregluþjóna verði efld og flutningur námsins á háskólastig er jákvæður til að gera lögreglunni betur kleift að takast á við erfið og viðkvæm mál í návígi. Fleiri aðilar verða þó að koma að málinu og skiptir miklu að samstarf við ólíka aðila einsog félagsþjónustu og barnavernd sé heildstætt og markvisst í framhaldinu þegar börn undir 18 ára eiga í hlut. Mikil afskipti réttarvörsluaðila af börnum í vanda eru ekki alltaf heppileg,“ segir Helgi. Mest lesið Fóru líka upp á eiginkonuna fyrir besta útsýni landsins Lífið Stjörnulífið: „Virkilega slæm vika fyrir all my haters“ Lífið Útilokar ekki að bjóða sig aftur fram Lífið Kenningar á kreik eftir ásakanir um kynferðisbrot Al-Fayed Lífið Draumkennt brúðkaup á Sardiníu Lífið Stórborgar fílingur í sögufrægu húsi Jóns Davíðs og Birgittu Lífið Halda styrktartónleika fyrir fjölskyldu Kolfinnu Eldeyjar Lífið Persónulegt áfall varð kveikjan að laginu Lífið Inga Lind gengin út Lífið Út um allar koppagrundir Alþingis: „Froðan flæðir endalaust, það er bara froða froða“ Menning Fleiri fréttir Fóru líka upp á eiginkonuna fyrir besta útsýni landsins Draumkennt brúðkaup á Sardiníu Stórborgar fílingur í sögufrægu húsi Jóns Davíðs og Birgittu Ekki lengur undir sérstöku eftirliti Draumadrengur Söndru og Hilmars kominn í heiminn Halda styrktartónleika fyrir fjölskyldu Kolfinnu Eldeyjar Kenningar á kreik eftir ásakanir um kynferðisbrot Al-Fayed Persónulegt áfall varð kveikjan að laginu Útilokar ekki að bjóða sig aftur fram Lætur nettröllin ekki hafa áhrif á sjálfsmyndina Stjörnulífið: „Virkilega slæm vika fyrir all my haters“ Inga Lind gengin út Tekst á við lífið sem einhverf mamma með langveikt barn Lítil tengsl við okkar innri kynveru koma niður á kynlífinu Kántrígoðsögnin Kris Kristoffersson látin 105 ára og syngur í kór - Sérrí og Baileys eftir æfingu Beverly Hills Cop-stjarnan John Ashton er látin Elti drauminn og flutti um borð í húsbíl Mamma byrjuð að undirbúa stúdentsveislu þegar fregn barst af falli Krakkatían: Nótur, bankar og geitur Ávaxtakarfan frumsýnd í Hveragerði „Það er einhver sjarmi yfir París sem er ekki annarsstaðar“ Gaf langömmu tattú í afmælisgjöf Fréttatía vikunnar: Þingframboð, þýfi og brúarframkvæmdir „Þegar menn vaða svona í fjölskylduna mína þá tek ég boxhanskana af“ Þriðja barnið á leiðinni Eva flutt inn í verðlaunahús Kára Kallaður hinn íslenski Forrest Gump af stóra bróður Heldur ekki vatni yfir konunni sinni Íris Ósk selur tryllt hönnunarhús Sjá meira
Helgi Gunnlaugsson afbrotafræðingur tekur undir með Herði Jóhannessyni sem segir í helgarviðtali Fréttablaðsins í dag að afbrot ungmenna verði aldrei leyst eingöngu með refsingum. „Upptökuheimili ungmenna heyra nú nánast sögunni til og hertar refsingar hvorki fækka brotum né skila ungmennum á farsælan hátt út í samfélagið að nýju. Brot barnanna eru oft einsog ákall á athygli og hjálp enda er þessi hópur yfirleitt afskiptur og vanræktur,“ segir Helgi og segir miklu skipta að vinna með síbrotaunglingum í þeirra nánasta umhverfi. „Í tengslum við bakland þeirra sem yfirleitt er veikt,“ bendir Helgi á og segir margvíslega örðugleika eins og ofvirkni eða lesblindu koma iðulega í ljós og taka verði á þeim um leið og stuðningur við fjölskylduna er efldur.Hækkun sakhæfisaldurs Tíð búsetuskipti einkenni oft síbrotaunglinga með tilheyrandi rofi á félagstengslum. „Við ættum alvarlega að íhuga hækkun sakhæfisaldurs í 18 ár við endurskoðun kerfisins. Ákærumeðferð barns ýtir jafnvel undir ný brot eins og rannsóknir hafa sýnt og spurning hvort önnur úrræði eigi ekki að vera meira ráðandi. Sáttamiðlun milli gerenda og þolenda gæti í þessu samhengi skipað hærri sess í málefnum ungmenna. Að ungmennum á glapstigum sé gerð grein fyrir afleiðingum brota sinna fyrir þolendur og samfélagið allt um leið og þau fá tækifæri til að bæta fyrir brotið og sjá raunhæfa möguleika að tengjast því á uppbyggilegan hátt í framtíðinni.“Fortíðin blóraböggull Hörður nefnir að þeir sem nái aldrei að snúa við blaðinu séu þeir sem ná ekki að sættast við bernskuna. Helgi segir rannsóknir sínar í fangelsum hafi leitt í ljós að margir síbrotamanna beri þungar klyfjar úr bernsku sem þeir telji rótina að vanda sínum. „Umkomuleysi, vanræksla og ofbeldi í bland við mikla óreglu á æskuheimilinu eru algeng stef. Um leið og þeir fá aðstoð til að takast á við þennan bagga úr æsku sinni til að lifa í sátt við hann verða þeir einnig að átta sig á að fortíðin má aldrei verða blóraböggull eða réttlæting á nýjum brotum. Ábyrgðarkennd á eigin lífi verður að rækta og efla,“ segir Helgi.Brýnt að efla menntun Hörður segir lögreglu í góðri aðstöðu til að beita sér og Helgi tekur undir það og einnig þá afstöðu Harðar að stundum þurfi afskiptin ekki að vera mikil af hálfu lögreglu til að beina börnum á réttar brautir. „Nærvera lögreglu er mikilvæg þegar hlutir fara úr böndum til að skakka leikinn, t.d. á heimilinu eða þegar brotið er á borgaranum. Brýnt er að menntun lögregluþjóna verði efld og flutningur námsins á háskólastig er jákvæður til að gera lögreglunni betur kleift að takast á við erfið og viðkvæm mál í návígi. Fleiri aðilar verða þó að koma að málinu og skiptir miklu að samstarf við ólíka aðila einsog félagsþjónustu og barnavernd sé heildstætt og markvisst í framhaldinu þegar börn undir 18 ára eiga í hlut. Mikil afskipti réttarvörsluaðila af börnum í vanda eru ekki alltaf heppileg,“ segir Helgi.
Mest lesið Fóru líka upp á eiginkonuna fyrir besta útsýni landsins Lífið Stjörnulífið: „Virkilega slæm vika fyrir all my haters“ Lífið Útilokar ekki að bjóða sig aftur fram Lífið Kenningar á kreik eftir ásakanir um kynferðisbrot Al-Fayed Lífið Draumkennt brúðkaup á Sardiníu Lífið Stórborgar fílingur í sögufrægu húsi Jóns Davíðs og Birgittu Lífið Halda styrktartónleika fyrir fjölskyldu Kolfinnu Eldeyjar Lífið Persónulegt áfall varð kveikjan að laginu Lífið Inga Lind gengin út Lífið Út um allar koppagrundir Alþingis: „Froðan flæðir endalaust, það er bara froða froða“ Menning Fleiri fréttir Fóru líka upp á eiginkonuna fyrir besta útsýni landsins Draumkennt brúðkaup á Sardiníu Stórborgar fílingur í sögufrægu húsi Jóns Davíðs og Birgittu Ekki lengur undir sérstöku eftirliti Draumadrengur Söndru og Hilmars kominn í heiminn Halda styrktartónleika fyrir fjölskyldu Kolfinnu Eldeyjar Kenningar á kreik eftir ásakanir um kynferðisbrot Al-Fayed Persónulegt áfall varð kveikjan að laginu Útilokar ekki að bjóða sig aftur fram Lætur nettröllin ekki hafa áhrif á sjálfsmyndina Stjörnulífið: „Virkilega slæm vika fyrir all my haters“ Inga Lind gengin út Tekst á við lífið sem einhverf mamma með langveikt barn Lítil tengsl við okkar innri kynveru koma niður á kynlífinu Kántrígoðsögnin Kris Kristoffersson látin 105 ára og syngur í kór - Sérrí og Baileys eftir æfingu Beverly Hills Cop-stjarnan John Ashton er látin Elti drauminn og flutti um borð í húsbíl Mamma byrjuð að undirbúa stúdentsveislu þegar fregn barst af falli Krakkatían: Nótur, bankar og geitur Ávaxtakarfan frumsýnd í Hveragerði „Það er einhver sjarmi yfir París sem er ekki annarsstaðar“ Gaf langömmu tattú í afmælisgjöf Fréttatía vikunnar: Þingframboð, þýfi og brúarframkvæmdir „Þegar menn vaða svona í fjölskylduna mína þá tek ég boxhanskana af“ Þriðja barnið á leiðinni Eva flutt inn í verðlaunahús Kára Kallaður hinn íslenski Forrest Gump af stóra bróður Heldur ekki vatni yfir konunni sinni Íris Ósk selur tryllt hönnunarhús Sjá meira