15 ár frá falli talíbanastjórnarinnar Una Sighvatsdóttir skrifar 5. október 2016 00:00 Stúlkur mega nú ganga í skóla í Afganistan en það var ólöglegt í tíð Talíbana. Tónlist og dans voru sömuleiðis bönnuð með lögum. AFP Það var í október 2001, aðeins mánuði eftir árásina á tvíburaturnana í New York, sem Bandaríkjamenn réðust inn í Afganistan og áður en árið var úti hafði harðstjórn Talíbana verið brotin á bak aftur í landinu. Á þeim fimmtán árum sem liðin eru síðan hefur ýmis framþróun orðin í landinu. Tónlist fór fljótlega að heyrast aftur, eftir áralangt bann Talíbana, og afganskar stúlkur mega nú mennta sig. Sumstaðar fer þetta tvennt saman, eins og í gítarskóla nokkrum fyrir stúlkur í höfuðborginni Kabúl. Skólinn var stofnaður fyrr á þessu ári til minningar um tvær systur á unglingsaldri sem létu lífið í sjálfsmorðssprengjuárás í borginni í fyrra. Yfir 5 þúsund almennir borgarar létu lífið í árásum á fyrstu sex mánuðum þess árs, um þriðjungur þeirar börn.RIGHTNæstfjölmennasti hópur hælisleitenda í Evrópu Bjartsýnin sem ríkti fyrir 15 árum hefur þó dofnað. Talíbanar eiga enn sín yfirráðasvæði í sveitum landsins og hafa verið að sækja á. Fyrstu sex mánuði þessa árs létu yfir 5 þúsund almennir Afganar lífið, um þriðjungur þeirra börn. Fyrir vikið ákveða sífellt fleiri að flýja landið. Hátt í þrjár milljónir afganska flóttamanna eru í heiminum, flestir þeirra í nágrannalöndunum Pakistan og Íran, en í Evrópu eru Afganar næstfjölmennasti hópur hælisleitenda á eftir Sýrlendingum.Hátt í þrjár milljónir Afgana eru landflótta, flestir þeirra í nágrannalöndunum Pakistan og Íran en í Evrópu eru Afganir næstfjölmennasti hópur hælisleitenda á eftir Sýrlendingum.Uppbyggingarstarf verði tryggt í 4 ár í viðbót Fulltrúar yfir 70 landa funda nú í Brussel um framtíð Afganistan. Landið er enn algjörlega háð utanaðkomandi hjálp og markmiðið er að safna yfir 3 milljörðum bandaríkjadala á ári til áframhaldandi hjálparstarfa fram til 2020. Því fylgja þó ýmis skilyrði. Þannig ætlar Evrópusambandið að leggja til rúman milljarð dala, en á móti hsétu stjórnvöld í Kabúl því að taka aftur við þeim Afgönum sem neitað er um hæli í Evrópu.Álíka margir milljarðar og í Marshall-aðstoðinni Bandaríkjamenn hafa frá innrásinni fyrir 15 árum dælt ríflega 130 milljörðum dala í uppbyggingu Afganistan. Upphæðin er sambærileg við Marshall áætlunina um enduruppbyggingu Evrópu eftir síðari heimsstyrjöld, en árangurinn hefur verið mun takmarkaðri. John Kerry sagði í dag mikilvægt að fjárfesta í framtíð Afganistan og senda um leið þau skilaboð til Talíbana að gefast upp.Með gítarinn að vopni Á meðan reyna almennir Afganar að lifa sínu daglega lífi þrátt fyrir stöðugan ótta við árásir, sækja skóla og vinnu, spila tónlist og dreyma um framtíðina, eins og í gítarskólanum í Kabúl þar sem hin 14 ára gamla Shiba Rahmani æfir Bob Marley lög. „Ég vil frið og stöðugleika í Afganistan, en ég vil líka brýna fyrir fólki að hvetja stelpur til að læra á gítar svo þær geti skapað betri framtíð fyrir Afganistan," segir Shiba. Mest lesið Allt tiltækt lið kallað út vegna elds í Fellsmúla Innlent Dæmi um að leikarar fái 1300 á tímann Innlent Fylgi Sjálfstæðisflokksins aldrei mælst minna Innlent Kurteisar og fremur óspennandi kappræður Erlent Netanyahu heitir hefndum Erlent Sprengingar við ísraelska sendiráðið í Kaupmannahöfn Erlent Gestur greiðir ekki krónu þó að pallaolía hafi hellst í bílinn Innlent Engar fregnir af mannfalli í Ísrael Erlent „Með því alvarlegra sem ég hef séð frá Vinnueftirlitinu“ Innlent Leggja til neyðaraðgerðir til að bregðast við „ófremdarástandi“ Innlent Fleiri fréttir Sprengingar við ísraelska sendiráðið í Kaupmannahöfn Tuttugu skólabörn létust í eldsvoða í rútu í Taílandi Kurteisar og fremur óspennandi kappræður Engar fregnir af mannfalli í Ísrael Netanyahu heitir hefndum Bein útsending: Walz og Vance hittast í fyrsta sinn Minnst sex látnir í skotárás í Tel Avív Fjöldi skotflauga lenti í Ísrael Segja eldflaugaárás frá Íran væntanlega Enn ein reikistjarnan í „bakgarði“ sólkerfisins Hækka fjárútlát til varnarmála um þriðjung Reyna að tengja Pelicot við fleiri nauðganir og morð Síðasta kolaorkuveri Bretlands lokað Ungt fólk býr lengst heima í Króatíu en styst í Finnlandi Hundrað ára eftir tæp tvö ár á banalegunni Trump lét sér ekki segjast og endurtók lygina Árásir Ísraelsmanna í Líbanon héldu áfram í nótt Rutte tekur við af Stoltenberg Ísraelsher ræðst inn í Líbanon Saka rússneskan flugmann um „ófagmannlega“ hegðun „Fordæmalausar“ hörmungar eftir Helenu Sérsveitarmenn gera áhlaup á Líbanon í undirbúningi innrásar Fyrsti sigur hægriöfgaflokks frá seinna stríði Mun boða til kosninga um leið og hann tekur við Rangt af Netflix að halda því fram að Baby Reindeer væri „sönn saga“ Þrjátíu fórust í einni sýslu í Norður-Karólínu Ísraelar herja á miðborg Beirút Frelsisflokkurinn stærstur í Austurríki Ísrael gerir loftárásir á Jemen Hera Björk segir frá raunum sínum í Georgíu Sjá meira
Það var í október 2001, aðeins mánuði eftir árásina á tvíburaturnana í New York, sem Bandaríkjamenn réðust inn í Afganistan og áður en árið var úti hafði harðstjórn Talíbana verið brotin á bak aftur í landinu. Á þeim fimmtán árum sem liðin eru síðan hefur ýmis framþróun orðin í landinu. Tónlist fór fljótlega að heyrast aftur, eftir áralangt bann Talíbana, og afganskar stúlkur mega nú mennta sig. Sumstaðar fer þetta tvennt saman, eins og í gítarskóla nokkrum fyrir stúlkur í höfuðborginni Kabúl. Skólinn var stofnaður fyrr á þessu ári til minningar um tvær systur á unglingsaldri sem létu lífið í sjálfsmorðssprengjuárás í borginni í fyrra. Yfir 5 þúsund almennir borgarar létu lífið í árásum á fyrstu sex mánuðum þess árs, um þriðjungur þeirar börn.RIGHTNæstfjölmennasti hópur hælisleitenda í Evrópu Bjartsýnin sem ríkti fyrir 15 árum hefur þó dofnað. Talíbanar eiga enn sín yfirráðasvæði í sveitum landsins og hafa verið að sækja á. Fyrstu sex mánuði þessa árs létu yfir 5 þúsund almennir Afganar lífið, um þriðjungur þeirra börn. Fyrir vikið ákveða sífellt fleiri að flýja landið. Hátt í þrjár milljónir afganska flóttamanna eru í heiminum, flestir þeirra í nágrannalöndunum Pakistan og Íran, en í Evrópu eru Afganar næstfjölmennasti hópur hælisleitenda á eftir Sýrlendingum.Hátt í þrjár milljónir Afgana eru landflótta, flestir þeirra í nágrannalöndunum Pakistan og Íran en í Evrópu eru Afganir næstfjölmennasti hópur hælisleitenda á eftir Sýrlendingum.Uppbyggingarstarf verði tryggt í 4 ár í viðbót Fulltrúar yfir 70 landa funda nú í Brussel um framtíð Afganistan. Landið er enn algjörlega háð utanaðkomandi hjálp og markmiðið er að safna yfir 3 milljörðum bandaríkjadala á ári til áframhaldandi hjálparstarfa fram til 2020. Því fylgja þó ýmis skilyrði. Þannig ætlar Evrópusambandið að leggja til rúman milljarð dala, en á móti hsétu stjórnvöld í Kabúl því að taka aftur við þeim Afgönum sem neitað er um hæli í Evrópu.Álíka margir milljarðar og í Marshall-aðstoðinni Bandaríkjamenn hafa frá innrásinni fyrir 15 árum dælt ríflega 130 milljörðum dala í uppbyggingu Afganistan. Upphæðin er sambærileg við Marshall áætlunina um enduruppbyggingu Evrópu eftir síðari heimsstyrjöld, en árangurinn hefur verið mun takmarkaðri. John Kerry sagði í dag mikilvægt að fjárfesta í framtíð Afganistan og senda um leið þau skilaboð til Talíbana að gefast upp.Með gítarinn að vopni Á meðan reyna almennir Afganar að lifa sínu daglega lífi þrátt fyrir stöðugan ótta við árásir, sækja skóla og vinnu, spila tónlist og dreyma um framtíðina, eins og í gítarskólanum í Kabúl þar sem hin 14 ára gamla Shiba Rahmani æfir Bob Marley lög. „Ég vil frið og stöðugleika í Afganistan, en ég vil líka brýna fyrir fólki að hvetja stelpur til að læra á gítar svo þær geti skapað betri framtíð fyrir Afganistan," segir Shiba.
Mest lesið Allt tiltækt lið kallað út vegna elds í Fellsmúla Innlent Dæmi um að leikarar fái 1300 á tímann Innlent Fylgi Sjálfstæðisflokksins aldrei mælst minna Innlent Kurteisar og fremur óspennandi kappræður Erlent Netanyahu heitir hefndum Erlent Sprengingar við ísraelska sendiráðið í Kaupmannahöfn Erlent Gestur greiðir ekki krónu þó að pallaolía hafi hellst í bílinn Innlent Engar fregnir af mannfalli í Ísrael Erlent „Með því alvarlegra sem ég hef séð frá Vinnueftirlitinu“ Innlent Leggja til neyðaraðgerðir til að bregðast við „ófremdarástandi“ Innlent Fleiri fréttir Sprengingar við ísraelska sendiráðið í Kaupmannahöfn Tuttugu skólabörn létust í eldsvoða í rútu í Taílandi Kurteisar og fremur óspennandi kappræður Engar fregnir af mannfalli í Ísrael Netanyahu heitir hefndum Bein útsending: Walz og Vance hittast í fyrsta sinn Minnst sex látnir í skotárás í Tel Avív Fjöldi skotflauga lenti í Ísrael Segja eldflaugaárás frá Íran væntanlega Enn ein reikistjarnan í „bakgarði“ sólkerfisins Hækka fjárútlát til varnarmála um þriðjung Reyna að tengja Pelicot við fleiri nauðganir og morð Síðasta kolaorkuveri Bretlands lokað Ungt fólk býr lengst heima í Króatíu en styst í Finnlandi Hundrað ára eftir tæp tvö ár á banalegunni Trump lét sér ekki segjast og endurtók lygina Árásir Ísraelsmanna í Líbanon héldu áfram í nótt Rutte tekur við af Stoltenberg Ísraelsher ræðst inn í Líbanon Saka rússneskan flugmann um „ófagmannlega“ hegðun „Fordæmalausar“ hörmungar eftir Helenu Sérsveitarmenn gera áhlaup á Líbanon í undirbúningi innrásar Fyrsti sigur hægriöfgaflokks frá seinna stríði Mun boða til kosninga um leið og hann tekur við Rangt af Netflix að halda því fram að Baby Reindeer væri „sönn saga“ Þrjátíu fórust í einni sýslu í Norður-Karólínu Ísraelar herja á miðborg Beirút Frelsisflokkurinn stærstur í Austurríki Ísrael gerir loftárásir á Jemen Hera Björk segir frá raunum sínum í Georgíu Sjá meira