Sérstaklega áberandi á Íslandi síðustu tvo áratugi Sæunn Gísladóttir skrifar 31. október 2016 09:30 Írar og Skotar skáru út næpur og settu kerti í þær á Hrekkjavöku, en þegar þeir komu til Suðurríkja Bandaríkjanna lá beinast við að nota grasker, sem er miklu stærra sem lukt. Vísir/Getty Hrekkjavaka gengur formlega í garð í dag, þó að margir hafi orðið varir við Hrekkjavökupartí um nýliðna helgi. Flestir tengja Hrekkjavöku við Bandaríkin, en siðurinn er mun eldri og barst til Bandaríkjanna með Írum og Skotum sem fluttu þangað á 19. öld. „Þetta er fyrst og fremst hátíð sem á rætur sínar að rekja til keltneskra þjóða, sem voru víðast hvar í Norður-Evrópu til dæmis í Frakklandi og Bretlandi og í Skotlandi og á Írlandi. Þetta á rætur sínar að rekja til heiðinnar hátíðar frá því á fyrstu öld fyrir Krist og hét þá Samhaim,“ segir Kristinn Schram, lektor í þjóðfræði við Háskóla Íslands. „Nafnið Halloween kemur frá því að þegar kirkjan yfirtekur þennan sið, þá verður þetta að Allraheilagramessu. Þetta er stytting á All Hallow's Evening," segir Kristinn. Kristinn Schram, lektor í þjóðfræði við Háskóla Íslands. Mynd/KS Hann segir óvíst hvenær nákvæmlega hátíðin kom til Íslands. „En maður hefur fundið fyrir því á síðustu tveimur áratugum sérstaklega að krakkar séu að bera sig til við það að ganga í hús og halda Hrekkjavökupartí. Maður sér einnig að þetta er farið að einkenna skemmtanalífið á þessum degi, og barir, ekki síst þar sem er mikið um ferðamenn, eru farnir að halda þennan dag hátíðlegan." Dagurinn er fyrsti vetrardagur í keltnesku tímabili. „Það má marka þetta sem upphaf dekkri helming ársins og þetta er dagur sem er á mörkum tveggja heima, heima þeirra lifandi og látinna, okkar mannfólksins og álfheima. Fólk taldi að sálir þeirra sem höfðu látist á árinu, og álfar, væru jafnvel á ferli. Til að halda þessum vættum góðum þá voru þeim gefnar matargjafir. Þetta er að einhverju leyti rætur þess siðar að ganga í hús og biðja um sælgæti," segir Kristinn. Hann segir að Írar og Skotar hefðu verið að skera út næpur og setja kerti í þær, en þegar þeir komu til Suðurríkja Bandaríkjanna lá beinast við að nota grasker sem er miklu stærra sem lukt. „Í Bandaríkjunum þróaðist þetta yfir í það að vera kannski barnahátíð, en þó held ég að kjarni hennar hafi að einhverju leyti haldist sem er ákveðin óttablandin virðing fyrir hinu yfirnáttúrlega," segir Kristinn. Fréttin birtist fyrst í Fréttablaðinu. Hrekkjavaka Mest lesið „Það var eiginlega ég sem bað hann um að giftast mér, held ég“ Lífið Villi Vill segir Gísla Örn gera stór mistök Lífið Kolbeinn Sigþórsson selur útsýnisíbúð á Kársnesinu Lífið Fékk yfir sig olíugusu við tökur á sjónvarpsþáttum Bíó og sjónvarp „Hugsuðum hver andskotinn væri í gangi“ Lífið Bara með bótox og biður um að vera látin í friði Lífið „Þarna fékk ég að kynnast því hvað þunglyndi er“ Lífið Sleit sambandinu með símtali Lífið Heiðar Logi og Anny Björk eiga von á barni Lífið FM Belfast fékk blessun Greifanna fyrir síðsumarsmelli Tónlist Fleiri fréttir Villi Vill segir Gísla Örn gera stór mistök Bara með bótox og biður um að vera látin í friði „Þarna fékk ég að kynnast því hvað þunglyndi er“ Heiðar Logi og Anny Björk eiga von á barni Hinn góði gestur sem öllu illu hafnar Kolbeinn Sigþórsson selur útsýnisíbúð á Kársnesinu „Hugsuðum hver andskotinn væri í gangi“ „Það var eiginlega ég sem bað hann um að giftast mér, held ég“ Kynnti unnustann í fyrsta sinn í París Sleit sambandinu með símtali Ekki meira en bara vinir Líf og fjör í 30 ára afmæli Mærudaga Himinlifandi með stærðarinnar lax í lúkunum Skipulagði innbrot tíu ára Stjörnulífið: Sólríkir bossar og stórkostlegir magavöðvar „Gott að við séum mismunandi og flottar á okkar hátt“ „Ég var búinn að byrgja allt saman inni í mörg ár“ Nágrannastjarnan Janet Andrewartha látin Komi heim úr fjölskyldufríinu með laskað mannorð og kvenhylli Guðni hljóp í Kerlingarfjöllum og flutti sitt síðasta ávarp Þurfti að hætta eftir sex tíma í sjónum „Ég vildi óska að það væru fleiri konur í þessu starfi“ „Þetta er ekki jafn svakalegt og maður ímyndar sér“ Eintóm gleði á Bræðslunni Allt í keng: „Líkurnar aukast þegar flugan er í vatninu“ Birtu nýja stiklu fyrir Rings of Power Arna Ýr uppljóstrar um kostnað brúðkaupsins Hefur lifað tveimur lífum Tónlistarmaður selur eina glæsilegustu eign Hafnarfjarðar Hvernig skal takast á við slæma veðrið Sjá meira
Hrekkjavaka gengur formlega í garð í dag, þó að margir hafi orðið varir við Hrekkjavökupartí um nýliðna helgi. Flestir tengja Hrekkjavöku við Bandaríkin, en siðurinn er mun eldri og barst til Bandaríkjanna með Írum og Skotum sem fluttu þangað á 19. öld. „Þetta er fyrst og fremst hátíð sem á rætur sínar að rekja til keltneskra þjóða, sem voru víðast hvar í Norður-Evrópu til dæmis í Frakklandi og Bretlandi og í Skotlandi og á Írlandi. Þetta á rætur sínar að rekja til heiðinnar hátíðar frá því á fyrstu öld fyrir Krist og hét þá Samhaim,“ segir Kristinn Schram, lektor í þjóðfræði við Háskóla Íslands. „Nafnið Halloween kemur frá því að þegar kirkjan yfirtekur þennan sið, þá verður þetta að Allraheilagramessu. Þetta er stytting á All Hallow's Evening," segir Kristinn. Kristinn Schram, lektor í þjóðfræði við Háskóla Íslands. Mynd/KS Hann segir óvíst hvenær nákvæmlega hátíðin kom til Íslands. „En maður hefur fundið fyrir því á síðustu tveimur áratugum sérstaklega að krakkar séu að bera sig til við það að ganga í hús og halda Hrekkjavökupartí. Maður sér einnig að þetta er farið að einkenna skemmtanalífið á þessum degi, og barir, ekki síst þar sem er mikið um ferðamenn, eru farnir að halda þennan dag hátíðlegan." Dagurinn er fyrsti vetrardagur í keltnesku tímabili. „Það má marka þetta sem upphaf dekkri helming ársins og þetta er dagur sem er á mörkum tveggja heima, heima þeirra lifandi og látinna, okkar mannfólksins og álfheima. Fólk taldi að sálir þeirra sem höfðu látist á árinu, og álfar, væru jafnvel á ferli. Til að halda þessum vættum góðum þá voru þeim gefnar matargjafir. Þetta er að einhverju leyti rætur þess siðar að ganga í hús og biðja um sælgæti," segir Kristinn. Hann segir að Írar og Skotar hefðu verið að skera út næpur og setja kerti í þær, en þegar þeir komu til Suðurríkja Bandaríkjanna lá beinast við að nota grasker sem er miklu stærra sem lukt. „Í Bandaríkjunum þróaðist þetta yfir í það að vera kannski barnahátíð, en þó held ég að kjarni hennar hafi að einhverju leyti haldist sem er ákveðin óttablandin virðing fyrir hinu yfirnáttúrlega," segir Kristinn. Fréttin birtist fyrst í Fréttablaðinu.
Hrekkjavaka Mest lesið „Það var eiginlega ég sem bað hann um að giftast mér, held ég“ Lífið Villi Vill segir Gísla Örn gera stór mistök Lífið Kolbeinn Sigþórsson selur útsýnisíbúð á Kársnesinu Lífið Fékk yfir sig olíugusu við tökur á sjónvarpsþáttum Bíó og sjónvarp „Hugsuðum hver andskotinn væri í gangi“ Lífið Bara með bótox og biður um að vera látin í friði Lífið „Þarna fékk ég að kynnast því hvað þunglyndi er“ Lífið Sleit sambandinu með símtali Lífið Heiðar Logi og Anny Björk eiga von á barni Lífið FM Belfast fékk blessun Greifanna fyrir síðsumarsmelli Tónlist Fleiri fréttir Villi Vill segir Gísla Örn gera stór mistök Bara með bótox og biður um að vera látin í friði „Þarna fékk ég að kynnast því hvað þunglyndi er“ Heiðar Logi og Anny Björk eiga von á barni Hinn góði gestur sem öllu illu hafnar Kolbeinn Sigþórsson selur útsýnisíbúð á Kársnesinu „Hugsuðum hver andskotinn væri í gangi“ „Það var eiginlega ég sem bað hann um að giftast mér, held ég“ Kynnti unnustann í fyrsta sinn í París Sleit sambandinu með símtali Ekki meira en bara vinir Líf og fjör í 30 ára afmæli Mærudaga Himinlifandi með stærðarinnar lax í lúkunum Skipulagði innbrot tíu ára Stjörnulífið: Sólríkir bossar og stórkostlegir magavöðvar „Gott að við séum mismunandi og flottar á okkar hátt“ „Ég var búinn að byrgja allt saman inni í mörg ár“ Nágrannastjarnan Janet Andrewartha látin Komi heim úr fjölskyldufríinu með laskað mannorð og kvenhylli Guðni hljóp í Kerlingarfjöllum og flutti sitt síðasta ávarp Þurfti að hætta eftir sex tíma í sjónum „Ég vildi óska að það væru fleiri konur í þessu starfi“ „Þetta er ekki jafn svakalegt og maður ímyndar sér“ Eintóm gleði á Bræðslunni Allt í keng: „Líkurnar aukast þegar flugan er í vatninu“ Birtu nýja stiklu fyrir Rings of Power Arna Ýr uppljóstrar um kostnað brúðkaupsins Hefur lifað tveimur lífum Tónlistarmaður selur eina glæsilegustu eign Hafnarfjarðar Hvernig skal takast á við slæma veðrið Sjá meira