Fullorðnir og börn Óttar Guðmundsson skrifar 21. maí 2016 07:00 Á mínum uppvaxtarárum var oft talað um hrekkisvín og grenjuskjóður. Þessi orð sem enginn notar lengur (sem betur fer) tákna gerendur og þolendur í ævafornu einelti. Ólafur Kárason í Ljósvíkingi Laxness var t.d. stöðugt ofsóttur af vel meinandi fólki. Egill Skallagrímsson var svo liðtækur eineltisgerandi að hann drap jafnaldra sinn, Grím Heggsson. Einelti fylgir venjulega fyrirfram skrifuðu handriti. Hinir sterku finna veikan blett á einhverjum einum og sameinast um að ofsækja hann. Fjölmargir hoppa upp á vagninn og taka þátt í eineltinu af lífi og sál. Allir vilja vera í vinningsliðinu. Enginn vill vera liðsmaður hrópanda í eyðimörkinni sem einhugur ríkir um að sé fífl. Hjarðhegðun ræður för af fullkomnu miskunnarleysi. Í heimi fullorðinna á vinnustöðum og í félagasamtökum er einelti algengt og lýtur sömu lögmálum. Einelti á netinu gengur eins og endurtekinn faraldur, ekki síst meðal fullorðinna. Ákveðnir aðilar ráða ferðinni og finna höggstað á einhverjum sem ekki hefur viðteknar skoðanir eða sýnir einhvern veikleika. Orð hans eru gjarnan slitin úr samhengi og túlkuð á versta veg. Viðkomandi er svívirtur og velt upp úr alls kyns ávirðingum. Menn spara ekki stóryrðin og kalla viðfangið rasista, fávita og elliæran vitleysing. Þegar rætt er um einelti í skólum er þess krafist að skólinn uppræti það. Kennarar og skólastjórnendur eru harðlega gagnrýndir fyrir slælega framgöngu. En er þessi gamla hjarðhegðun hluti af mannlegu eðli? Hvað geta skólarnir gert við því? Er hægt að ætlast til að börn hagi sér öðruvísi en fullorðnir? Getur einhver ætlast til til þess að einelti hverfi úr skólunum meðan það blómstrar í heimi fullorðinna? Svo læra börnin sem fyrir þeim er haft.Þessi grein birtist fyrst í Fréttablaðinu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Óttar Guðmundsson Mest lesið Það sem er ekki sagt um geðheilsumál barna Ásdís Bergþórsdóttir Skoðun Eru nýbakaðar mæður komnar aftur á bak við eldavélina, á TikTok? Ingunn Björk Vilhjálmsdóttir Skoðun Auðvitað á að treysta fólki sjálfu fyrir því hvert það beinir viðskiptum sínum Sigurður G. Guðjónsson Skoðun Kom pólitík nálægt Brákarborgarfúskinu? Helgi Áss Grétarsson Skoðun Torfþakið varð að mýri Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir Skoðun Myndum greiða miklu meira Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Yndislestur og fyrirmyndir Vilhjálmur Þór Svansson Skoðun Afleiðingar hinna löngu dökku skugga andlegs ofbeldis Matthildur Björnsdóttir Skoðun Tölum um umferðaröryggi Ágúst Mogensen Skoðun Pawel og bronsið Ragnar Þór Pétursson Skoðun
Á mínum uppvaxtarárum var oft talað um hrekkisvín og grenjuskjóður. Þessi orð sem enginn notar lengur (sem betur fer) tákna gerendur og þolendur í ævafornu einelti. Ólafur Kárason í Ljósvíkingi Laxness var t.d. stöðugt ofsóttur af vel meinandi fólki. Egill Skallagrímsson var svo liðtækur eineltisgerandi að hann drap jafnaldra sinn, Grím Heggsson. Einelti fylgir venjulega fyrirfram skrifuðu handriti. Hinir sterku finna veikan blett á einhverjum einum og sameinast um að ofsækja hann. Fjölmargir hoppa upp á vagninn og taka þátt í eineltinu af lífi og sál. Allir vilja vera í vinningsliðinu. Enginn vill vera liðsmaður hrópanda í eyðimörkinni sem einhugur ríkir um að sé fífl. Hjarðhegðun ræður för af fullkomnu miskunnarleysi. Í heimi fullorðinna á vinnustöðum og í félagasamtökum er einelti algengt og lýtur sömu lögmálum. Einelti á netinu gengur eins og endurtekinn faraldur, ekki síst meðal fullorðinna. Ákveðnir aðilar ráða ferðinni og finna höggstað á einhverjum sem ekki hefur viðteknar skoðanir eða sýnir einhvern veikleika. Orð hans eru gjarnan slitin úr samhengi og túlkuð á versta veg. Viðkomandi er svívirtur og velt upp úr alls kyns ávirðingum. Menn spara ekki stóryrðin og kalla viðfangið rasista, fávita og elliæran vitleysing. Þegar rætt er um einelti í skólum er þess krafist að skólinn uppræti það. Kennarar og skólastjórnendur eru harðlega gagnrýndir fyrir slælega framgöngu. En er þessi gamla hjarðhegðun hluti af mannlegu eðli? Hvað geta skólarnir gert við því? Er hægt að ætlast til að börn hagi sér öðruvísi en fullorðnir? Getur einhver ætlast til til þess að einelti hverfi úr skólunum meðan það blómstrar í heimi fullorðinna? Svo læra börnin sem fyrir þeim er haft.Þessi grein birtist fyrst í Fréttablaðinu.
Eru nýbakaðar mæður komnar aftur á bak við eldavélina, á TikTok? Ingunn Björk Vilhjálmsdóttir Skoðun
Auðvitað á að treysta fólki sjálfu fyrir því hvert það beinir viðskiptum sínum Sigurður G. Guðjónsson Skoðun
Eru nýbakaðar mæður komnar aftur á bak við eldavélina, á TikTok? Ingunn Björk Vilhjálmsdóttir Skoðun
Auðvitað á að treysta fólki sjálfu fyrir því hvert það beinir viðskiptum sínum Sigurður G. Guðjónsson Skoðun