Fullorðnir og börn Óttar Guðmundsson skrifar 21. maí 2016 07:00 Á mínum uppvaxtarárum var oft talað um hrekkisvín og grenjuskjóður. Þessi orð sem enginn notar lengur (sem betur fer) tákna gerendur og þolendur í ævafornu einelti. Ólafur Kárason í Ljósvíkingi Laxness var t.d. stöðugt ofsóttur af vel meinandi fólki. Egill Skallagrímsson var svo liðtækur eineltisgerandi að hann drap jafnaldra sinn, Grím Heggsson. Einelti fylgir venjulega fyrirfram skrifuðu handriti. Hinir sterku finna veikan blett á einhverjum einum og sameinast um að ofsækja hann. Fjölmargir hoppa upp á vagninn og taka þátt í eineltinu af lífi og sál. Allir vilja vera í vinningsliðinu. Enginn vill vera liðsmaður hrópanda í eyðimörkinni sem einhugur ríkir um að sé fífl. Hjarðhegðun ræður för af fullkomnu miskunnarleysi. Í heimi fullorðinna á vinnustöðum og í félagasamtökum er einelti algengt og lýtur sömu lögmálum. Einelti á netinu gengur eins og endurtekinn faraldur, ekki síst meðal fullorðinna. Ákveðnir aðilar ráða ferðinni og finna höggstað á einhverjum sem ekki hefur viðteknar skoðanir eða sýnir einhvern veikleika. Orð hans eru gjarnan slitin úr samhengi og túlkuð á versta veg. Viðkomandi er svívirtur og velt upp úr alls kyns ávirðingum. Menn spara ekki stóryrðin og kalla viðfangið rasista, fávita og elliæran vitleysing. Þegar rætt er um einelti í skólum er þess krafist að skólinn uppræti það. Kennarar og skólastjórnendur eru harðlega gagnrýndir fyrir slælega framgöngu. En er þessi gamla hjarðhegðun hluti af mannlegu eðli? Hvað geta skólarnir gert við því? Er hægt að ætlast til að börn hagi sér öðruvísi en fullorðnir? Getur einhver ætlast til til þess að einelti hverfi úr skólunum meðan það blómstrar í heimi fullorðinna? Svo læra börnin sem fyrir þeim er haft.Þessi grein birtist fyrst í Fréttablaðinu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Óttar Guðmundsson Mest lesið Flokkur fólksins eða flokkun fólksins? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Hver ætlar að bera ábyrgð á mannslífi? Sævar Þór Jónsson Skoðun Íslendingar flytja út fisk og líka ofbeldismenn Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun Er útlegð á innleið? Reyn Alpha Magnúsdóttir Skoðun Betri nýting á tíma og fjármunum Reykjavíkurborgar 2/3 Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Horfumst í augu Kristín Thoroddsen Skoðun Skólarnir lokaðir - myglan vinnur Guðmundur Þórir Sigurðsson Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson Skoðun Lægjum öldurnar Halla Hrund Logadóttir Skoðun
Á mínum uppvaxtarárum var oft talað um hrekkisvín og grenjuskjóður. Þessi orð sem enginn notar lengur (sem betur fer) tákna gerendur og þolendur í ævafornu einelti. Ólafur Kárason í Ljósvíkingi Laxness var t.d. stöðugt ofsóttur af vel meinandi fólki. Egill Skallagrímsson var svo liðtækur eineltisgerandi að hann drap jafnaldra sinn, Grím Heggsson. Einelti fylgir venjulega fyrirfram skrifuðu handriti. Hinir sterku finna veikan blett á einhverjum einum og sameinast um að ofsækja hann. Fjölmargir hoppa upp á vagninn og taka þátt í eineltinu af lífi og sál. Allir vilja vera í vinningsliðinu. Enginn vill vera liðsmaður hrópanda í eyðimörkinni sem einhugur ríkir um að sé fífl. Hjarðhegðun ræður för af fullkomnu miskunnarleysi. Í heimi fullorðinna á vinnustöðum og í félagasamtökum er einelti algengt og lýtur sömu lögmálum. Einelti á netinu gengur eins og endurtekinn faraldur, ekki síst meðal fullorðinna. Ákveðnir aðilar ráða ferðinni og finna höggstað á einhverjum sem ekki hefur viðteknar skoðanir eða sýnir einhvern veikleika. Orð hans eru gjarnan slitin úr samhengi og túlkuð á versta veg. Viðkomandi er svívirtur og velt upp úr alls kyns ávirðingum. Menn spara ekki stóryrðin og kalla viðfangið rasista, fávita og elliæran vitleysing. Þegar rætt er um einelti í skólum er þess krafist að skólinn uppræti það. Kennarar og skólastjórnendur eru harðlega gagnrýndir fyrir slælega framgöngu. En er þessi gamla hjarðhegðun hluti af mannlegu eðli? Hvað geta skólarnir gert við því? Er hægt að ætlast til að börn hagi sér öðruvísi en fullorðnir? Getur einhver ætlast til til þess að einelti hverfi úr skólunum meðan það blómstrar í heimi fullorðinna? Svo læra börnin sem fyrir þeim er haft.Þessi grein birtist fyrst í Fréttablaðinu.
30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson Skoðun
30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson Skoðun