Gott aðgengi er ekki kók í gleri Áslaug Ýr Hjartardóttir skrifar 28. febrúar 2017 09:58 Það er algengur misskilningur að gott aðgengi sé einhver forréttindi eins og kók í gleri. Eins halda margir að þetta séu geimvísindi og eiga það til að gera mistök í þeirri meiningu að bæta aðgengið. Málið er að aðgengi er mjög víðtækt hugtak, talað er um aðgengi að upplýsingum, byggingum og jafnvel mat og drykk. Fatlað fólk er einmitt sá minnihlutahópur sem á sífellt á hættu að brotið sé á rétti þeirra, vegna skertrar getu til að verja sig án aðstoðar. Skv. fötlunarfræðinni er fötlun skilgreind sem andlegt eða líkamlegt ástand sem veldur því að fólk mætir daglegum hindrunum vegna þess að samfélagið gerir ekki ráð fyrir því. Ein af þessum hindrunum er aðgengi, bæði áþreifanlegt og huglægt. Þess vegna hefur verið gerður sérstakur alþjóðasáttmáli til að tryggja að fatlað fólk geti notið mannréttinda til jafns við aðra með nokkrum útfærslum. Sáttmálinn ber heitið Samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks og var fullgiltur hérlendis í fyrra, rúmum 10 árum eftir að Ísland skrifaði undir hann. Meðal þess sem fram kemur í sáttmálanum er að aðildarríki skulu tryggja fötluðu fólki aðgang að upplýsingum, byggingum, menntun o.fl. og viðurkenna rétt þeirra til að lifa sjálfstæðu lífi og stofna eigin fjölskyldu. 9. grein samningsins fjallar um aðgengi til að fatlað fólk geti lifað mannsæmandi lífi og tekið þátt í samfélaginu til jafns við aðra. Aðgengi er því hér með viðurkennt sem mannréttindi, og Ísland hefur lofað að starfa í anda samningsins þó að enn eigi eftir að lögleiða hann. Eins og nafnið gefur til kynna er Háskóli Íslands háskóli, sem er æðsta skólastigið auk þess sem hann er elsti háskólinn hérlendis. Sem slík fræðistofnun væri lágmark að sýna fordæmi þegar kemur að almennum mannréttindum. Hér kemur saman allskonar menntafólk af hinum ýmsu sviðum, t.d. verkfræðingar, fötlunarfræðingar, læknanemar, hagfræðingar, heimspekingar o.s.frv. Háskólinn gæti nýtt allt þetta fræðifólk til að efla og betrumbæta skólann, t.d. með því að laga aðgengið. Sem dæmi mætti nefna að það vantar leiðarlínur um skólann fyrir þá sem nota hvítan staf, sums staðar er hjólastólaaðgengið ómögulegt og annars staðar kemst hreyfihamlað fólk hreinlega ekki að. Háskóli Íslands má þó eiga það að aðgengið er ekki eins slæmt og hjá sumum ríkisstofnunum, enda má segja að það ríki sterkur vilji innan skólans til að gera enn betur til að geta komið til móts við þarfir nemenda og starfsfólks, enda leggur skólinn áherslu á jafnræði og virðingu. Gott aðgengi til jafns við aðra eru almenn mannréttindi en alls ekki geimvísindi. Það eru til sérfræðingar í aðgengismálum. byggingareglugerðir og jafnvel lög og sáttmálar sem segja til um hvað er í raun og veru gott aðgengi. Til dæmis eru rampar sem eru meira en 20° brattir ekki sérlega aðgengilegir og geta verið beinlínis hættulegir, lyfta sem er lokuð almenningi er hindrun og einnig eru pínulitlar vörulyftur augljóslega ekki ætlaðar mannfólki. Og hvar eru allar leiðarlínurnar, merkingarnar og glitmerkin fyrir blinda og sjónskerta? Fatlað fólk er nefnilega ekki allt hreyfihamlað, heldur getur það líka verið sjónskert eða þroskahamlað og lent í jafn miklum vandræðum út af lélegu aðgengi. Við í jafnréttisnefnd SHÍ skorum á Háskóla Íslands að bæta aðgengi fatlaðs fólk að byggingum skólans og tryggja að það njóti sama ferðafrelsis og aðrir. Greinin er hluti af greinaskriftaátaki Jafnréttisnefndar Stúdentaráðs Háskóla Íslands, í tilefni Litlu jafnréttisdaga jafnréttisnefndar SHÍ sem standa yfir dagana 27. febrúar. - 3. mars. Dagskrá má finnahér. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Tengdar fréttir Við þurfum öll að pissa Kannski ættum við að hætta þessari þrálátu kynjaskiptingu og skipta frekar upp í klósett þar sem fólk fær að pissa í friði og klósett þar sem fólk getur áreitt hvort annað? 27. febrúar 2017 10:26 Mest lesið Fyrst flúðu þau Reykjavíkurborg… Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Flokkur fólksins eða flokkun fólksins? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Íslendingar flytja út fisk og líka ofbeldismenn Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson Skoðun Hver ætlar að bera ábyrgð á mannslífi? Sævar Þór Jónsson Skoðun Horfumst í augu Kristín Thoroddsen Skoðun Betri nýting á tíma og fjármunum Reykjavíkurborgar 2/3 Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Er útlegð á innleið? Reyn Alpha Magnúsdóttir Skoðun Skólarnir lokaðir - myglan vinnur Guðmundur Þórir Sigurðsson Skoðun Að hata einhvern sem þú þarft á að halda? Katrín Pétursdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Fyrst flúðu þau Reykjavíkurborg… Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Er útlegð á innleið? Reyn Alpha Magnúsdóttir skrifar Skoðun Leiðsögundurinn Gaur gerir mig að betri manneskju Þorkell J. Steindal skrifar Skoðun Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar Skoðun Skólarnir lokaðir - myglan vinnur Guðmundur Þórir Sigurðsson skrifar Skoðun Flokkur fólksins eða flokkun fólksins? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Betri nýting á tíma og fjármunum Reykjavíkurborgar 2/3 Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Hver ætlar að bera ábyrgð á mannslífi? Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Horfumst í augu Kristín Thoroddsen skrifar Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir skrifar Skoðun Saga Israa á Gaza og hvernig hægt er að verða að liði Katrín Harðardóttir,Israa Saed skrifar Skoðun Fordómar frá sálfélagslegu sjónarhorni Sóley Dröfn Davíðsdóttir skrifar Skoðun Er aldur bara tala? Teitur Guðmundsson skrifar Skoðun Íslendingar flytja út fisk og líka ofbeldismenn Guðný S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir skrifar Skoðun Frans páfi kvaddur eða meðtekinn? Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Lægjum öldurnar Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Að hata einhvern sem þú þarft á að halda? Katrín Pétursdóttir skrifar Skoðun Íslenskar pyndingar Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun SFS, Exit og norska leiðin þeirra Jón Kaldal skrifar Skoðun Friður - í framsöguhætti eða viðtengingarhætti? Bryndís Schram skrifar Skoðun Næringarfræði er lykillinn að betri heilsu, viltu vera með? Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar Skoðun Löngu þarft samtal um hóp sem gleymist! Katarzyna Kubiś skrifar Skoðun Menntun fyrir öll – nema okkur Haukur Guðmundsson skrifar Skoðun Það er ekki hægt að loka augunum fyrir þessum veruleika Davíð Bergmann skrifar Skoðun Kirkjugarðsballið: Eiga Íslendingar að mæta þar? Birgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Að sækja gullið (okkar) Þröstur Friðfinnsson skrifar Skoðun Til hamingju blaðamenn! Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Stormur í Þjóðleikhúsinu Bubbi Morthens skrifar Sjá meira
Það er algengur misskilningur að gott aðgengi sé einhver forréttindi eins og kók í gleri. Eins halda margir að þetta séu geimvísindi og eiga það til að gera mistök í þeirri meiningu að bæta aðgengið. Málið er að aðgengi er mjög víðtækt hugtak, talað er um aðgengi að upplýsingum, byggingum og jafnvel mat og drykk. Fatlað fólk er einmitt sá minnihlutahópur sem á sífellt á hættu að brotið sé á rétti þeirra, vegna skertrar getu til að verja sig án aðstoðar. Skv. fötlunarfræðinni er fötlun skilgreind sem andlegt eða líkamlegt ástand sem veldur því að fólk mætir daglegum hindrunum vegna þess að samfélagið gerir ekki ráð fyrir því. Ein af þessum hindrunum er aðgengi, bæði áþreifanlegt og huglægt. Þess vegna hefur verið gerður sérstakur alþjóðasáttmáli til að tryggja að fatlað fólk geti notið mannréttinda til jafns við aðra með nokkrum útfærslum. Sáttmálinn ber heitið Samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks og var fullgiltur hérlendis í fyrra, rúmum 10 árum eftir að Ísland skrifaði undir hann. Meðal þess sem fram kemur í sáttmálanum er að aðildarríki skulu tryggja fötluðu fólki aðgang að upplýsingum, byggingum, menntun o.fl. og viðurkenna rétt þeirra til að lifa sjálfstæðu lífi og stofna eigin fjölskyldu. 9. grein samningsins fjallar um aðgengi til að fatlað fólk geti lifað mannsæmandi lífi og tekið þátt í samfélaginu til jafns við aðra. Aðgengi er því hér með viðurkennt sem mannréttindi, og Ísland hefur lofað að starfa í anda samningsins þó að enn eigi eftir að lögleiða hann. Eins og nafnið gefur til kynna er Háskóli Íslands háskóli, sem er æðsta skólastigið auk þess sem hann er elsti háskólinn hérlendis. Sem slík fræðistofnun væri lágmark að sýna fordæmi þegar kemur að almennum mannréttindum. Hér kemur saman allskonar menntafólk af hinum ýmsu sviðum, t.d. verkfræðingar, fötlunarfræðingar, læknanemar, hagfræðingar, heimspekingar o.s.frv. Háskólinn gæti nýtt allt þetta fræðifólk til að efla og betrumbæta skólann, t.d. með því að laga aðgengið. Sem dæmi mætti nefna að það vantar leiðarlínur um skólann fyrir þá sem nota hvítan staf, sums staðar er hjólastólaaðgengið ómögulegt og annars staðar kemst hreyfihamlað fólk hreinlega ekki að. Háskóli Íslands má þó eiga það að aðgengið er ekki eins slæmt og hjá sumum ríkisstofnunum, enda má segja að það ríki sterkur vilji innan skólans til að gera enn betur til að geta komið til móts við þarfir nemenda og starfsfólks, enda leggur skólinn áherslu á jafnræði og virðingu. Gott aðgengi til jafns við aðra eru almenn mannréttindi en alls ekki geimvísindi. Það eru til sérfræðingar í aðgengismálum. byggingareglugerðir og jafnvel lög og sáttmálar sem segja til um hvað er í raun og veru gott aðgengi. Til dæmis eru rampar sem eru meira en 20° brattir ekki sérlega aðgengilegir og geta verið beinlínis hættulegir, lyfta sem er lokuð almenningi er hindrun og einnig eru pínulitlar vörulyftur augljóslega ekki ætlaðar mannfólki. Og hvar eru allar leiðarlínurnar, merkingarnar og glitmerkin fyrir blinda og sjónskerta? Fatlað fólk er nefnilega ekki allt hreyfihamlað, heldur getur það líka verið sjónskert eða þroskahamlað og lent í jafn miklum vandræðum út af lélegu aðgengi. Við í jafnréttisnefnd SHÍ skorum á Háskóla Íslands að bæta aðgengi fatlaðs fólk að byggingum skólans og tryggja að það njóti sama ferðafrelsis og aðrir. Greinin er hluti af greinaskriftaátaki Jafnréttisnefndar Stúdentaráðs Háskóla Íslands, í tilefni Litlu jafnréttisdaga jafnréttisnefndar SHÍ sem standa yfir dagana 27. febrúar. - 3. mars. Dagskrá má finnahér.
Við þurfum öll að pissa Kannski ættum við að hætta þessari þrálátu kynjaskiptingu og skipta frekar upp í klósett þar sem fólk fær að pissa í friði og klósett þar sem fólk getur áreitt hvort annað? 27. febrúar 2017 10:26
Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson Skoðun
Skoðun Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar
Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir skrifar
Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson Skoðun