Breytingar snúast um fólk Sylvía Guðmundsdóttir skrifar 6. apríl 2017 07:00 Þegar kemur að flutningi Fiskistofu er auðvelt að týna sér í umræðunni um kostnað, bætt starfstækifæri á landsbyggðinni og pólitík. En hvað með upplifun starfsmanna? Frá tilkynningu í júní 2014 um flutning norður á Akureyri leið rúmt ár þar til endanleg ákvörðun var tekin. Fiskistofustjóri talaði um tímabilið sem „öldurót óvissu“ í ársskýrslu Fiskistofu fyrir árið 2014. Við gerð meistaraverkefnis greinarhöfundar í mannauðsstjórnun 2016 kom í ljós að óvissan hafði markað sín spor í líðan starfsmanna. Tekin voru viðtöl við níu þáverandi og fyrrverandi starfsmenn Fiskistofu. Samkvæmt niðurstöðum fundu viðmælendur fyrir óvissu og vanlíðan, streitu, minnkandi starfsánægju og reiði svo fátt eitt sé nefnt. Þó viðtölin hafi farið fram rúmum fjórum mánuðum eftir að ráðherra tilkynnti starfsfólki að það héldi störfum sínum í Hafnarfirði ríkti enn óvissa meðal starfsmanna um framhald mála. Mikið var um að viðmælendur nefndu ótta við skipulagsbreytingar sem hefðu bein áhrif á þeirra störf. Margir hverjir báru ekki traust til orða ráðherra varðandi áframhaldandi starf hjá stofnuninni. Ummæli tveggja viðmælenda bentu til kulnunar í starfi. Samkvæmt fiskistofustjóra sögðu 11 manns upp vinnunni í beinum tengslum við flutninginn. Þeir sem sátu eftir upplifðu ákveðinn missi og jafnvel örlaði á öfund í garð þeirra sem höfðu haft sig upp úr „þessum graut“ eins og einn viðmælandi orðaði það. Samkvæmt fræðunum má líkja þessu við sorgarmissi sem einstaklingur fer í gegnum við fráfall ættingja eða vinar. Afneitun og reiði sýndu sig í mikilli andstöðu starfsmanna gagnvart breytingunum. Vanlíðan og sorg fylgdi í kjölfarið sem olli því að sumir viðmælenda treystu sér ekki í samskipti við samstarfsfólk heldur kusu einveru og ró í matartímum. Sumir starfsmenn upplifðu sig verða fyrir persónuárásum og stjórnendur töldu sig hafa tapað virðingu og trausti starfsmanna. Stjórnendur í viðmælendahópnum voru undir mikilli pressu en töldu það starfsskyldu sína að framfylgja skipunum ráðuneytis, jafnvel þó þeim þætti ákvörðunin ekki góð og upplýsingar væru af skornum skammti. Sumir viðmælenda virtust hafa náð ákveðinni sátt en vonuðust þó til að farið yrði um þá mýkri höndum við framkvæmd næstu skipulagsbreytinga.Áhrifanna gætti einnig heima Hræðsla við framhaldið og möguleika á vinnumarkaði einkenndi viðtölin, sérstaklega hjá þeim sem eldri voru og höfðu ekki mikla starfsreynslu utan stofnunarinnar. Áhrifanna gætti einnig heima fyrir. Umræða um þriggja milljóna króna flutningsstyrk breytti litlu fyrir fólk enda fylgir flutningum sem þessum mikið rót á heimilislíf, starf maka, nám barna og samverustundir með öðrum fjölskyldumeðlimum. Samkvæmt breytingastjórnun eru skynjuð þörf starfsmanna fyrir breytingar og skýr markmiðasetning tveir mikilvægir þættir í velgengni breytinga. Þessa þætti og fleiri skorti hjá Fiskistofu. Enginn viðmælenda taldi þörf á breytingunum og flestir töldu markmiðið eingöngu pólitískt. Lagaheimildir voru ekki til staðar í upphafi og olli það langri töf á málum. Á meðan var upplýsingastreymi til stjórnenda og starfsmanna af skornum skammti. Allt þetta átti sinn þátt í að ýta undir andstöðu starfsmanna, óvissu og vanlíðan. Því þarf ekki að undrast fréttir um laun og launatengdan kostnað upp á 25 milljónir vegna uppsagna hjá Fiskistofu. Nokkuð sem kannski hefði mátt koma í veg fyrir með betri undirbúningi en líta má á sem mannúðlega leið til að bæta fyrir það sem á undan er gengið. Fiskistofustjóri áætlar að flest störf verði komin til Akureyrar árið 2025. Áhugavert verður að fylgjast með því hversu margir starfslokasamningar verða gerðir fram að þeim tíma með tilheyrandi kostnaði. Það er mikilvægt að draga af þessu lærdóm og muna að þetta snýst ekki einungis um kostnað, lagaheimildir og pólitík. Þegar upp er staðið snúast allar breytingar um fólk. Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium Skoðun Orðræða seðlabankastjóra veldur mér áhyggjum Ágúst Bjarni Garðarsson Skoðun Skynsemi Miðflokksins Ása Lind Finnbogadóttir Skoðun Er Miðflokkurinn fyrir ungt fólk? Anton Sveinn McKee Skoðun Opið bréf til fjölmiðla Magnús Guðmundsson Skoðun Svarar ekki kostnaði að bjarga sjálfum sér Kári Helgason Skoðun Kæra sig ekki um evruna Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Aftur til fortíðar Birta Karen Tryggvadóttir Skoðun Er padda í vaskinum? Vilborg Gunnarsdóttir Skoðun Það er verið að hafa okkur að fíflum. Davíð Bergmann Skoðun Skoðun Skoðun Um mennsku og samfélag Bolli Pétur Bollason skrifar Skoðun Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Sársaukafull vaxtarmörk Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Skynsemi Miðflokksins Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Tölum íslensku Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Er Miðflokkurinn fyrir ungt fólk? Anton Sveinn McKee skrifar Skoðun Svarar ekki kostnaði að bjarga sjálfum sér Kári Helgason skrifar Skoðun Um orkuskort, auðlindir og endurvinnslu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Er padda í vaskinum? Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Neikvæð samskipti barna og ungmenna á samfélagsmiðlunum Þórarinn Torfi Finnbogason skrifar Skoðun Rannsökum og ræðum menntakerfið Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Skoðun Kæra sig ekki um evruna Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Opið bréf til fjölmiðla Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Horfið á möguleikana í samfélagslegri ábyrgð Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Aftur til fortíðar Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Að kjarna orku þjóðar Ísak Einar Rúnarsson skrifar Skoðun Orðræða seðlabankastjóra veldur mér áhyggjum Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Flogið á milli landa á endurnýjanlegri orku: Draumsýn eða Raunveruleiki? Gnýr Guðmundsson skrifar Skoðun Það er verið að hafa okkur að fíflum. Davíð Bergmann skrifar Skoðun Útboð á Fjarðarheiðargöngum Hildur Þórisdóttir skrifar Skoðun Hvert á að fara með íslenskt þjóðfélag? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Svikin loforð gagnvart börnum? Hildur Rós Guðbjargardóttir skrifar Skoðun Að búa til steind getur haft skelfilegar afleiðingar! Elínrós Erlingsdóttir skrifar Skoðun Hvar eru sálfræðingarnir? Pétur Maack Þorsteinsson skrifar Skoðun Íslenska er ekki eina málið Lilja Magnúsdóttir skrifar Skoðun Hvar er grunnskólinn? Kristján Hrafn Guðmundsson skrifar Skoðun Er lýðræðislegt að senda vopn til Úkraínu? Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Það á ekki að vera dekur að geta sótt sér sálfræðiþjónustu Ólafía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Um bókun 35, EES samninginn, Evrópusambandið og Bretland Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Húsnæði fyrir fólk, ekki fjárfesta Gísli Rafn Ólafsson skrifar Sjá meira
Þegar kemur að flutningi Fiskistofu er auðvelt að týna sér í umræðunni um kostnað, bætt starfstækifæri á landsbyggðinni og pólitík. En hvað með upplifun starfsmanna? Frá tilkynningu í júní 2014 um flutning norður á Akureyri leið rúmt ár þar til endanleg ákvörðun var tekin. Fiskistofustjóri talaði um tímabilið sem „öldurót óvissu“ í ársskýrslu Fiskistofu fyrir árið 2014. Við gerð meistaraverkefnis greinarhöfundar í mannauðsstjórnun 2016 kom í ljós að óvissan hafði markað sín spor í líðan starfsmanna. Tekin voru viðtöl við níu þáverandi og fyrrverandi starfsmenn Fiskistofu. Samkvæmt niðurstöðum fundu viðmælendur fyrir óvissu og vanlíðan, streitu, minnkandi starfsánægju og reiði svo fátt eitt sé nefnt. Þó viðtölin hafi farið fram rúmum fjórum mánuðum eftir að ráðherra tilkynnti starfsfólki að það héldi störfum sínum í Hafnarfirði ríkti enn óvissa meðal starfsmanna um framhald mála. Mikið var um að viðmælendur nefndu ótta við skipulagsbreytingar sem hefðu bein áhrif á þeirra störf. Margir hverjir báru ekki traust til orða ráðherra varðandi áframhaldandi starf hjá stofnuninni. Ummæli tveggja viðmælenda bentu til kulnunar í starfi. Samkvæmt fiskistofustjóra sögðu 11 manns upp vinnunni í beinum tengslum við flutninginn. Þeir sem sátu eftir upplifðu ákveðinn missi og jafnvel örlaði á öfund í garð þeirra sem höfðu haft sig upp úr „þessum graut“ eins og einn viðmælandi orðaði það. Samkvæmt fræðunum má líkja þessu við sorgarmissi sem einstaklingur fer í gegnum við fráfall ættingja eða vinar. Afneitun og reiði sýndu sig í mikilli andstöðu starfsmanna gagnvart breytingunum. Vanlíðan og sorg fylgdi í kjölfarið sem olli því að sumir viðmælenda treystu sér ekki í samskipti við samstarfsfólk heldur kusu einveru og ró í matartímum. Sumir starfsmenn upplifðu sig verða fyrir persónuárásum og stjórnendur töldu sig hafa tapað virðingu og trausti starfsmanna. Stjórnendur í viðmælendahópnum voru undir mikilli pressu en töldu það starfsskyldu sína að framfylgja skipunum ráðuneytis, jafnvel þó þeim þætti ákvörðunin ekki góð og upplýsingar væru af skornum skammti. Sumir viðmælenda virtust hafa náð ákveðinni sátt en vonuðust þó til að farið yrði um þá mýkri höndum við framkvæmd næstu skipulagsbreytinga.Áhrifanna gætti einnig heima Hræðsla við framhaldið og möguleika á vinnumarkaði einkenndi viðtölin, sérstaklega hjá þeim sem eldri voru og höfðu ekki mikla starfsreynslu utan stofnunarinnar. Áhrifanna gætti einnig heima fyrir. Umræða um þriggja milljóna króna flutningsstyrk breytti litlu fyrir fólk enda fylgir flutningum sem þessum mikið rót á heimilislíf, starf maka, nám barna og samverustundir með öðrum fjölskyldumeðlimum. Samkvæmt breytingastjórnun eru skynjuð þörf starfsmanna fyrir breytingar og skýr markmiðasetning tveir mikilvægir þættir í velgengni breytinga. Þessa þætti og fleiri skorti hjá Fiskistofu. Enginn viðmælenda taldi þörf á breytingunum og flestir töldu markmiðið eingöngu pólitískt. Lagaheimildir voru ekki til staðar í upphafi og olli það langri töf á málum. Á meðan var upplýsingastreymi til stjórnenda og starfsmanna af skornum skammti. Allt þetta átti sinn þátt í að ýta undir andstöðu starfsmanna, óvissu og vanlíðan. Því þarf ekki að undrast fréttir um laun og launatengdan kostnað upp á 25 milljónir vegna uppsagna hjá Fiskistofu. Nokkuð sem kannski hefði mátt koma í veg fyrir með betri undirbúningi en líta má á sem mannúðlega leið til að bæta fyrir það sem á undan er gengið. Fiskistofustjóri áætlar að flest störf verði komin til Akureyrar árið 2025. Áhugavert verður að fylgjast með því hversu margir starfslokasamningar verða gerðir fram að þeim tíma með tilheyrandi kostnaði. Það er mikilvægt að draga af þessu lærdóm og muna að þetta snýst ekki einungis um kostnað, lagaheimildir og pólitík. Þegar upp er staðið snúast allar breytingar um fólk. Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu.
Skoðun Neikvæð samskipti barna og ungmenna á samfélagsmiðlunum Þórarinn Torfi Finnbogason skrifar
Skoðun Flogið á milli landa á endurnýjanlegri orku: Draumsýn eða Raunveruleiki? Gnýr Guðmundsson skrifar