Dagsbirta í byggingum Ásta Logadóttir skrifar 20. apríl 2017 07:00 Það kannast líklega flestir á Íslandi við unaðinn sem fylgir því að sólin fer hærra á loft og dagsljósið dvelur lengur við yfir daginn á þessum árstíma. Við sem búum á svo norðlægum slóðum þekkjum þessa tilfinningu, veturinn er svo þungur og dimmur. Það er misjafnt hversu mikil áhrif þetta mikla myrkur hefur á okkur því öll erum við ólík en 63 til 66 gráður norðlæg breiddargráða hefur í för með sér miklar sveiflur í dagsljósi. Næstu þrjá mánuðina mun daginn lengja um um það bil 6 mínútur á dag og það er bjart fram undan. Arkitektarnir okkar leggja sig fram við að tryggja aðgengi dagsbirtu inn í byggingarnar okkar á Íslandi. Þar er spáð í notkun og stærð rýma, stærð og staðsetningu glugga, umhverfis og stöðu byggingar gagnvart sólargangi. Hingað til hefur þetta gengið mjög vel og ekki skemmt fyrir að landsvæði á Íslandi hefur ekki verið af skornum skammti, byggð hefur dreifst vel og dagsbirtu því almennt ekki skort í íslenskum byggingum. Í dag er hins vegar sama þróun og í nágrannalöndum okkar að byggðin er að þéttast og byggingar verða þar af leiðandi hærri og liggja þéttar upp að hvor annarri. Þá ber að vera sérstaklega vakandi yfir aðgengi dagsbirtu í byggingar, ekki bara þessar nýju byggingar heldur koma þær sem fyrir eru nú til með að liggja í skugga þessara nýju bygginga. Bretarnir leystu þetta á sínum tíma með því að setja fram lög um „rétt til ljóssins“ (e. right to light). Þar gengur „réttur fólks til dagsbirtunnar“ kaupum og sölum eða hefur þær afleiðingar að nýjar byggingar fá ekki að rísa á svæðum þar sem þær mundu skyggja á núverandi byggingar. Á Norðurlöndunum sem og hér hefur verið hefð fyrir því að innleiða í byggingareglugerðir ákveðnar þumalputtareglur sem eiga að tryggja lágmarks dagsbirtu í byggingum. Á Íslandi gildir að samanlagt ljósop glugga hvers íbúðarherbergis eigi að vera tíu prósent af gólffleti, eða að lágmarki einn fermetri. Í nágrannalöndum okkar gilda þessar þumalputtareglur líka fyrir atvinnuhúsnæði og þær tryggja meira að segja aðgengi dagsbirtu að gluggunum og lágmarks aðgengi gegnum gluggann. Búast má við því að þessar þumalputtareglur muni á næstu árum víkja fyrir enn nákvæmari aðferðum sem taka mið af hnattstöðu og umhverfi hverrar byggingar. Byggingarreglugerðin okkar tryggir ekki aðgengi dagsbirtu í byggingarnar okkar. Ábyrgðin er okkar að stuðla að aðgengi dagsbirtu og þar með vellíðan íbúa landsins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium Skoðun Orðræða seðlabankastjóra veldur mér áhyggjum Ágúst Bjarni Garðarsson Skoðun Skynsemi Miðflokksins Ása Lind Finnbogadóttir Skoðun Er Miðflokkurinn fyrir ungt fólk? Anton Sveinn McKee Skoðun Opið bréf til fjölmiðla Magnús Guðmundsson Skoðun Svarar ekki kostnaði að bjarga sjálfum sér Kári Helgason Skoðun Kæra sig ekki um evruna Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Aftur til fortíðar Birta Karen Tryggvadóttir Skoðun Er padda í vaskinum? Vilborg Gunnarsdóttir Skoðun Það er verið að hafa okkur að fíflum. Davíð Bergmann Skoðun Skoðun Skoðun Um mennsku og samfélag Bolli Pétur Bollason skrifar Skoðun Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Sársaukafull vaxtarmörk Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Skynsemi Miðflokksins Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Tölum íslensku Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Er Miðflokkurinn fyrir ungt fólk? Anton Sveinn McKee skrifar Skoðun Svarar ekki kostnaði að bjarga sjálfum sér Kári Helgason skrifar Skoðun Um orkuskort, auðlindir og endurvinnslu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Er padda í vaskinum? Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Neikvæð samskipti barna og ungmenna á samfélagsmiðlunum Þórarinn Torfi Finnbogason skrifar Skoðun Rannsökum og ræðum menntakerfið Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Skoðun Kæra sig ekki um evruna Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Opið bréf til fjölmiðla Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Horfið á möguleikana í samfélagslegri ábyrgð Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Aftur til fortíðar Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Að kjarna orku þjóðar Ísak Einar Rúnarsson skrifar Skoðun Orðræða seðlabankastjóra veldur mér áhyggjum Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Flogið á milli landa á endurnýjanlegri orku: Draumsýn eða Raunveruleiki? Gnýr Guðmundsson skrifar Skoðun Það er verið að hafa okkur að fíflum. Davíð Bergmann skrifar Skoðun Útboð á Fjarðarheiðargöngum Hildur Þórisdóttir skrifar Skoðun Hvert á að fara með íslenskt þjóðfélag? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Svikin loforð gagnvart börnum? Hildur Rós Guðbjargardóttir skrifar Skoðun Að búa til steind getur haft skelfilegar afleiðingar! Elínrós Erlingsdóttir skrifar Skoðun Hvar eru sálfræðingarnir? Pétur Maack Þorsteinsson skrifar Skoðun Íslenska er ekki eina málið Lilja Magnúsdóttir skrifar Skoðun Hvar er grunnskólinn? Kristján Hrafn Guðmundsson skrifar Skoðun Er lýðræðislegt að senda vopn til Úkraínu? Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Það á ekki að vera dekur að geta sótt sér sálfræðiþjónustu Ólafía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Um bókun 35, EES samninginn, Evrópusambandið og Bretland Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Húsnæði fyrir fólk, ekki fjárfesta Gísli Rafn Ólafsson skrifar Sjá meira
Það kannast líklega flestir á Íslandi við unaðinn sem fylgir því að sólin fer hærra á loft og dagsljósið dvelur lengur við yfir daginn á þessum árstíma. Við sem búum á svo norðlægum slóðum þekkjum þessa tilfinningu, veturinn er svo þungur og dimmur. Það er misjafnt hversu mikil áhrif þetta mikla myrkur hefur á okkur því öll erum við ólík en 63 til 66 gráður norðlæg breiddargráða hefur í för með sér miklar sveiflur í dagsljósi. Næstu þrjá mánuðina mun daginn lengja um um það bil 6 mínútur á dag og það er bjart fram undan. Arkitektarnir okkar leggja sig fram við að tryggja aðgengi dagsbirtu inn í byggingarnar okkar á Íslandi. Þar er spáð í notkun og stærð rýma, stærð og staðsetningu glugga, umhverfis og stöðu byggingar gagnvart sólargangi. Hingað til hefur þetta gengið mjög vel og ekki skemmt fyrir að landsvæði á Íslandi hefur ekki verið af skornum skammti, byggð hefur dreifst vel og dagsbirtu því almennt ekki skort í íslenskum byggingum. Í dag er hins vegar sama þróun og í nágrannalöndum okkar að byggðin er að þéttast og byggingar verða þar af leiðandi hærri og liggja þéttar upp að hvor annarri. Þá ber að vera sérstaklega vakandi yfir aðgengi dagsbirtu í byggingar, ekki bara þessar nýju byggingar heldur koma þær sem fyrir eru nú til með að liggja í skugga þessara nýju bygginga. Bretarnir leystu þetta á sínum tíma með því að setja fram lög um „rétt til ljóssins“ (e. right to light). Þar gengur „réttur fólks til dagsbirtunnar“ kaupum og sölum eða hefur þær afleiðingar að nýjar byggingar fá ekki að rísa á svæðum þar sem þær mundu skyggja á núverandi byggingar. Á Norðurlöndunum sem og hér hefur verið hefð fyrir því að innleiða í byggingareglugerðir ákveðnar þumalputtareglur sem eiga að tryggja lágmarks dagsbirtu í byggingum. Á Íslandi gildir að samanlagt ljósop glugga hvers íbúðarherbergis eigi að vera tíu prósent af gólffleti, eða að lágmarki einn fermetri. Í nágrannalöndum okkar gilda þessar þumalputtareglur líka fyrir atvinnuhúsnæði og þær tryggja meira að segja aðgengi dagsbirtu að gluggunum og lágmarks aðgengi gegnum gluggann. Búast má við því að þessar þumalputtareglur muni á næstu árum víkja fyrir enn nákvæmari aðferðum sem taka mið af hnattstöðu og umhverfi hverrar byggingar. Byggingarreglugerðin okkar tryggir ekki aðgengi dagsbirtu í byggingarnar okkar. Ábyrgðin er okkar að stuðla að aðgengi dagsbirtu og þar með vellíðan íbúa landsins.
Skoðun Neikvæð samskipti barna og ungmenna á samfélagsmiðlunum Þórarinn Torfi Finnbogason skrifar
Skoðun Flogið á milli landa á endurnýjanlegri orku: Draumsýn eða Raunveruleiki? Gnýr Guðmundsson skrifar