Ógnarkraftar fellibyljanna varpa ljósi á loftslagsbreytingar Margrét Helga Erlingsdóttir skrifar 27. ágúst 2017 20:55 Einar Sveinbjörnsson, veðurfræðingur, fer ofan í saumana á ástandinu í Texas. Einar Sveinbjörnsson/Bandaríska veðurstofan Einar Sveinbjörnsson, veðurfræðingur, telur að kraftur fellibyljanna á Atlantshafssvæðinu varpi ljósi á loftslagsbreytingar. Bara við eina gráðu í aukningu sjávarhita eykst geta og kraftur fellibylja til mikilla muna. Það hafi sést greinilega á því hversu skyndilega Harvey var orðinn að fjórða stigs fellibyl þegar hann gekk á land. Í samtali við Vísi segir Einar að líklegt sé að stærri fellibyljum muni koma til með að fjölga vegna kyndiáhrifa og hækkandi sjávarhita. Spurður að því hvort þetta sé með verstu fellibyljunum sem við þekkjum segir Einar að það fari eftir því hvaða mælikvarða við notum. Hann bendir á að fellibylurinn Katarína sem kom yfir New Orleans hafi valdið mun meira tjóni og þá var fellibylurinn auk þess flokkaður hæst sem fimmta stigs. Hann segir þó að það sem sé sérstakt við fellibylinn Harvey sé það að hann hafi verið fjórða stigs þegar hann gekk á land.Fellibylurinn sem kom á land yfir New Orleans var flokkaður sem fimmta stigs þegar hann var sem kröftugastur. Hann olli mikilli eyðileggingu.Vísir/afpEins og vél sem tæmir úr sér Að sögn Einars fylgir stórum fellibyljum oft mikil sjávarborðshækkun og sjór gengur á land „en maður hefur ekki heyrt að það beinlínis hafi verið að valda miklum vandræðum eins og var aðalmálið þegar Katarínufellibylurinn kom inn yfir New Orleans.“ Að sögn Einars er það þessi gríðarlega úrkoma sem fylgir fellbylnum „sem mælist í hundruðum millimetra, sérstaklega vegna þess að „kerfið“ strandar bara inni í landi og tæmir þar úr sér hægt og rólega.“ Einar segir að fellibyljir séu eins konar varma- eða gufuvélar sem rífi hreinlega upp rakann sem fyrir er. „Það verður mikil uppgufun úr heitum sjónum. Hann þarf að vera 27° í yfirborði til að viðhalda þessum vélum,“ segir Einar til útskýringar.Það er mikið vatnsveður í Houston, Texas.Vísir/afpÚrkoman verður mikil þangað til allur raki er uppurinn „Við það að rakinn nái svona hátt upp í háloftin, þar sem hann kólnar og þéttist í úrkomu, og síðan er uppgufunin að neðan frá sjónum, þá er þetta bara eins og vél sem beinir rakanum alltaf hærra og hærra upp síðan fellur þetta niður sem úrkoma,“ segir Einar og bætir við að oftast gangi fellibyljir yfir staði og valdi vondu veðri í sex til tólf klukkustundir en í tilfelli fellibylsins Harvey er svo mikill raki til staðar og því verður úrkoman eins mikil og raun ber vitni og verður þannig þar til allur raki er uppurinn. Láglent svæði Vandinn við ástandið í Texas eru landfræðilegar aðstæður, um er að ræða láglend ósa- og flæðilönd. „Það er svo láglent að það sjatnar svo lítið í þessu vatni. Það er svo lengi að renna til sjávar,“ segir Einar um vatnsveðrið af völdum Harveys.Fellibyljum vex ásmegin í KyrrahafinuEf við tökum mið af hlýnun jarðar, megum við eiga von á meira af þessu?„Það hefur verið mikil umræða um áhrif loftslagsbreytinga og hlýnun sjávar á bæði tíðni og styrk fellibylja. Það er mjög greinilegt hvað fellibyljum hefur vaxið ásmegin á Kyrrahafinu; fellibyljir sem koma inn yfir Filippseyjar, Kóreuskaga, Japan og Kína. Við höfum mörg dæmi um þetta en það bara ratar síður í fréttirnar til okkar – eða það er ekki sagt eins ítarlega frá því en það hafa verið mjög mannskæðir og illskeyttir fellibyljir þar undanfarin haust,“ segir Einar. Hann segir að það hafi ekki verið sýnt fram á það að tíðni Atlantshafsfellibylja hafi aukist en hann setur spurningarmerki við þá sem hafa verið í Kyrrahafinu.Svo mikill raki er til staðar og því verður úrkoman svona mikil.Vísir/afpEkki tíðni heldur styrkur Einar segir aftur á móti að það sé mjög líklegt að stærri fellibyljum komi til með að fjölga: „Það er bara vegna þessara auknu kyndiáhrifa að neðan og hækkandi sjávarhita. Ef réttar aðstæður skapast að öðru leyti verður þróunin eða dýpkunin í „kerfunum“ örari og þar með eru meiri líkur á að fellibyljirnir verði stærri en annars væri.“ Einar segir þetta varpa ljósi á loftslagsbreytingar. „Það eru þessar náttúruhamfarir, þessir ógnarkraftar fellibyljanna.“ Tengdar fréttir Öflugasti fellibylurinn í þrettán ár Versta óveður sem skollið hefur á meginlandi Bandaríkjanna í rúman áratug varð í nótt og dag þegar fellibylurinn Harvey gekk yfir landið. Yfir tvö hundruð þúsund manns eru án rafmagns. Neyðarástandi var lýst yfir í fimmtíu ríkjum þar sem samgöngur lömuðust og þúsundir neyddust til að flýja heimili sín vegna veðurofsans. 26. ágúst 2017 20:39 Aðstæður víða of hættulegar til björgunar Fellibylurinn Harvey gekk á land í Texas í nótt, sá öflugasti í Bandaríkjunum í 12 ár. 26. ágúst 2017 08:19 Söguleg hamfaraflóð í Houston Fordæmalaus vatnselgur liggur nú yfir Houston og fleiri svæðum nærri ströndum Texas. Flóðin þar eiga enn að versna með áframhaldandi úrhelli. 27. ágúst 2017 14:23 Viðvörun um banvæn skyndiflóð gefin út í Texas Hitabeltisstormurinn Harvey er öflugasti stormurinn sem hefur gengið yfir Texas í hálfa öld. 27. ágúst 2017 07:21 Einn látinn af völdum fellibylsins Harvey Í Texas munu verða "gríðarleg og lífshættuleg flóð,“ eins og segir í viðvörun Fellibyljastofnunar Bandaríkjanna, nú þegar fellibylurinn Harvey heldur áfram ferð sinni inn til landsins. Harvey skall á ströndinni sem 4. stigs fellibylur, hinn stærsti til að ná meginlandi Bandaríkjanna í 13 ár. Hann hefur nú verið lækkaður niður í hitabeltisstorm. 26. ágúst 2017 21:51 Mest lesið „Í mínum huga alveg útilokað“ Innlent „Ef þessi maður kemst út úr fangelsi mun hann drepa barnið mitt“ Innlent Jarðgöng undir Miklubraut fýsilegri kostur Innlent Stærðarinnar skilti sem ekkert má sýna Innlent Trump eykur forskotið og Biden ekki á förum Erlent „Ef þið haldið mér áfram í fangelsi þá verður vandamál“ Innlent Segja Ásgeir Helga hafa verið 20 mínútur í stæðinu Innlent Óhjákvæmilegt fyrir stjórnvöld að grípa inn í Innlent Sveitastrákur mætir með byssuna sína á Ólympíuleikana Innlent Þrír af hverjum fjórum sitja eftir með sárt ennið Innlent Fleiri fréttir „Í mínum huga alveg útilokað“ Sveitastrákur mætir með byssuna sína á Ólympíuleikana Stærðarinnar skilti sem ekkert má sýna Jarðgöng undir Miklubraut fýsilegri kostur Óhjákvæmilegt fyrir stjórnvöld að grípa inn í Milljarðar streyma úr landi með starfsemi veðmálafyrirtækja Lagabreytingin vegi að eldri borgurum og öryrkjum erlendis Vestmannaeyjabær höfðar skaðabótamál á hendur Vinnslustöðinni Bóndi þvingaður til að afhenda hrút Segja Ásgeir Helga hafa verið 20 mínútur í stæðinu Segja Grindavík alls ekki ónýta og vilja hleypa fólki inn Fjórar ferðir vegna heilbrigðisþjónustu fást nú endurgreiddar Skemmdu bíla í reiðiskasti áður en þeir flúðu lögreglu á rafskútu Dýrmætu vasaúri og silfurfesti stolið af byggðasafni „Ef þessi maður kemst út úr fangelsi mun hann drepa barnið mitt“ Rannsókn lokið á máli sem snýr að Polar Nanoq Fyrsta makrílfarmi vertíðarinnar landað í Neskaupstað Kári Garðarsson ráðinn framkvæmdastjóri Samtakanna 78 „Að láta taka sig ósmurt? Takk, en nei takk“ Albert neitaði sök Mikil tækifæri felist í að gera Þórsmörk að þjóðgarði Öldrun heimilislækna og fólksfjölgun valda læknaskorti Sjómenn „arfavitlausir“ og Lilja biður Stefán um frest Læknaskortur og sjávarháski Ætlaði með allt of ungt barn í ferð og heimtaði endurgreiðslu Ekki náttúruspjöll heldur forvarnir „Ef þið haldið mér áfram í fangelsi þá verður vandamál“ „Við erum að klæða vegi sem eiga að vera malbikaðir“ Íris segir RÚV henda blautri og kaldri tusku í andlit sjómanna Faglært starfsfólk og eftirlit skorti í búsetuúrræðum fyrir börn Sjá meira
Einar Sveinbjörnsson, veðurfræðingur, telur að kraftur fellibyljanna á Atlantshafssvæðinu varpi ljósi á loftslagsbreytingar. Bara við eina gráðu í aukningu sjávarhita eykst geta og kraftur fellibylja til mikilla muna. Það hafi sést greinilega á því hversu skyndilega Harvey var orðinn að fjórða stigs fellibyl þegar hann gekk á land. Í samtali við Vísi segir Einar að líklegt sé að stærri fellibyljum muni koma til með að fjölga vegna kyndiáhrifa og hækkandi sjávarhita. Spurður að því hvort þetta sé með verstu fellibyljunum sem við þekkjum segir Einar að það fari eftir því hvaða mælikvarða við notum. Hann bendir á að fellibylurinn Katarína sem kom yfir New Orleans hafi valdið mun meira tjóni og þá var fellibylurinn auk þess flokkaður hæst sem fimmta stigs. Hann segir þó að það sem sé sérstakt við fellibylinn Harvey sé það að hann hafi verið fjórða stigs þegar hann gekk á land.Fellibylurinn sem kom á land yfir New Orleans var flokkaður sem fimmta stigs þegar hann var sem kröftugastur. Hann olli mikilli eyðileggingu.Vísir/afpEins og vél sem tæmir úr sér Að sögn Einars fylgir stórum fellibyljum oft mikil sjávarborðshækkun og sjór gengur á land „en maður hefur ekki heyrt að það beinlínis hafi verið að valda miklum vandræðum eins og var aðalmálið þegar Katarínufellibylurinn kom inn yfir New Orleans.“ Að sögn Einars er það þessi gríðarlega úrkoma sem fylgir fellbylnum „sem mælist í hundruðum millimetra, sérstaklega vegna þess að „kerfið“ strandar bara inni í landi og tæmir þar úr sér hægt og rólega.“ Einar segir að fellibyljir séu eins konar varma- eða gufuvélar sem rífi hreinlega upp rakann sem fyrir er. „Það verður mikil uppgufun úr heitum sjónum. Hann þarf að vera 27° í yfirborði til að viðhalda þessum vélum,“ segir Einar til útskýringar.Það er mikið vatnsveður í Houston, Texas.Vísir/afpÚrkoman verður mikil þangað til allur raki er uppurinn „Við það að rakinn nái svona hátt upp í háloftin, þar sem hann kólnar og þéttist í úrkomu, og síðan er uppgufunin að neðan frá sjónum, þá er þetta bara eins og vél sem beinir rakanum alltaf hærra og hærra upp síðan fellur þetta niður sem úrkoma,“ segir Einar og bætir við að oftast gangi fellibyljir yfir staði og valdi vondu veðri í sex til tólf klukkustundir en í tilfelli fellibylsins Harvey er svo mikill raki til staðar og því verður úrkoman eins mikil og raun ber vitni og verður þannig þar til allur raki er uppurinn. Láglent svæði Vandinn við ástandið í Texas eru landfræðilegar aðstæður, um er að ræða láglend ósa- og flæðilönd. „Það er svo láglent að það sjatnar svo lítið í þessu vatni. Það er svo lengi að renna til sjávar,“ segir Einar um vatnsveðrið af völdum Harveys.Fellibyljum vex ásmegin í KyrrahafinuEf við tökum mið af hlýnun jarðar, megum við eiga von á meira af þessu?„Það hefur verið mikil umræða um áhrif loftslagsbreytinga og hlýnun sjávar á bæði tíðni og styrk fellibylja. Það er mjög greinilegt hvað fellibyljum hefur vaxið ásmegin á Kyrrahafinu; fellibyljir sem koma inn yfir Filippseyjar, Kóreuskaga, Japan og Kína. Við höfum mörg dæmi um þetta en það bara ratar síður í fréttirnar til okkar – eða það er ekki sagt eins ítarlega frá því en það hafa verið mjög mannskæðir og illskeyttir fellibyljir þar undanfarin haust,“ segir Einar. Hann segir að það hafi ekki verið sýnt fram á það að tíðni Atlantshafsfellibylja hafi aukist en hann setur spurningarmerki við þá sem hafa verið í Kyrrahafinu.Svo mikill raki er til staðar og því verður úrkoman svona mikil.Vísir/afpEkki tíðni heldur styrkur Einar segir aftur á móti að það sé mjög líklegt að stærri fellibyljum komi til með að fjölga: „Það er bara vegna þessara auknu kyndiáhrifa að neðan og hækkandi sjávarhita. Ef réttar aðstæður skapast að öðru leyti verður þróunin eða dýpkunin í „kerfunum“ örari og þar með eru meiri líkur á að fellibyljirnir verði stærri en annars væri.“ Einar segir þetta varpa ljósi á loftslagsbreytingar. „Það eru þessar náttúruhamfarir, þessir ógnarkraftar fellibyljanna.“
Tengdar fréttir Öflugasti fellibylurinn í þrettán ár Versta óveður sem skollið hefur á meginlandi Bandaríkjanna í rúman áratug varð í nótt og dag þegar fellibylurinn Harvey gekk yfir landið. Yfir tvö hundruð þúsund manns eru án rafmagns. Neyðarástandi var lýst yfir í fimmtíu ríkjum þar sem samgöngur lömuðust og þúsundir neyddust til að flýja heimili sín vegna veðurofsans. 26. ágúst 2017 20:39 Aðstæður víða of hættulegar til björgunar Fellibylurinn Harvey gekk á land í Texas í nótt, sá öflugasti í Bandaríkjunum í 12 ár. 26. ágúst 2017 08:19 Söguleg hamfaraflóð í Houston Fordæmalaus vatnselgur liggur nú yfir Houston og fleiri svæðum nærri ströndum Texas. Flóðin þar eiga enn að versna með áframhaldandi úrhelli. 27. ágúst 2017 14:23 Viðvörun um banvæn skyndiflóð gefin út í Texas Hitabeltisstormurinn Harvey er öflugasti stormurinn sem hefur gengið yfir Texas í hálfa öld. 27. ágúst 2017 07:21 Einn látinn af völdum fellibylsins Harvey Í Texas munu verða "gríðarleg og lífshættuleg flóð,“ eins og segir í viðvörun Fellibyljastofnunar Bandaríkjanna, nú þegar fellibylurinn Harvey heldur áfram ferð sinni inn til landsins. Harvey skall á ströndinni sem 4. stigs fellibylur, hinn stærsti til að ná meginlandi Bandaríkjanna í 13 ár. Hann hefur nú verið lækkaður niður í hitabeltisstorm. 26. ágúst 2017 21:51 Mest lesið „Í mínum huga alveg útilokað“ Innlent „Ef þessi maður kemst út úr fangelsi mun hann drepa barnið mitt“ Innlent Jarðgöng undir Miklubraut fýsilegri kostur Innlent Stærðarinnar skilti sem ekkert má sýna Innlent Trump eykur forskotið og Biden ekki á förum Erlent „Ef þið haldið mér áfram í fangelsi þá verður vandamál“ Innlent Segja Ásgeir Helga hafa verið 20 mínútur í stæðinu Innlent Óhjákvæmilegt fyrir stjórnvöld að grípa inn í Innlent Sveitastrákur mætir með byssuna sína á Ólympíuleikana Innlent Þrír af hverjum fjórum sitja eftir með sárt ennið Innlent Fleiri fréttir „Í mínum huga alveg útilokað“ Sveitastrákur mætir með byssuna sína á Ólympíuleikana Stærðarinnar skilti sem ekkert má sýna Jarðgöng undir Miklubraut fýsilegri kostur Óhjákvæmilegt fyrir stjórnvöld að grípa inn í Milljarðar streyma úr landi með starfsemi veðmálafyrirtækja Lagabreytingin vegi að eldri borgurum og öryrkjum erlendis Vestmannaeyjabær höfðar skaðabótamál á hendur Vinnslustöðinni Bóndi þvingaður til að afhenda hrút Segja Ásgeir Helga hafa verið 20 mínútur í stæðinu Segja Grindavík alls ekki ónýta og vilja hleypa fólki inn Fjórar ferðir vegna heilbrigðisþjónustu fást nú endurgreiddar Skemmdu bíla í reiðiskasti áður en þeir flúðu lögreglu á rafskútu Dýrmætu vasaúri og silfurfesti stolið af byggðasafni „Ef þessi maður kemst út úr fangelsi mun hann drepa barnið mitt“ Rannsókn lokið á máli sem snýr að Polar Nanoq Fyrsta makrílfarmi vertíðarinnar landað í Neskaupstað Kári Garðarsson ráðinn framkvæmdastjóri Samtakanna 78 „Að láta taka sig ósmurt? Takk, en nei takk“ Albert neitaði sök Mikil tækifæri felist í að gera Þórsmörk að þjóðgarði Öldrun heimilislækna og fólksfjölgun valda læknaskorti Sjómenn „arfavitlausir“ og Lilja biður Stefán um frest Læknaskortur og sjávarháski Ætlaði með allt of ungt barn í ferð og heimtaði endurgreiðslu Ekki náttúruspjöll heldur forvarnir „Ef þið haldið mér áfram í fangelsi þá verður vandamál“ „Við erum að klæða vegi sem eiga að vera malbikaðir“ Íris segir RÚV henda blautri og kaldri tusku í andlit sjómanna Faglært starfsfólk og eftirlit skorti í búsetuúrræðum fyrir börn Sjá meira
Öflugasti fellibylurinn í þrettán ár Versta óveður sem skollið hefur á meginlandi Bandaríkjanna í rúman áratug varð í nótt og dag þegar fellibylurinn Harvey gekk yfir landið. Yfir tvö hundruð þúsund manns eru án rafmagns. Neyðarástandi var lýst yfir í fimmtíu ríkjum þar sem samgöngur lömuðust og þúsundir neyddust til að flýja heimili sín vegna veðurofsans. 26. ágúst 2017 20:39
Aðstæður víða of hættulegar til björgunar Fellibylurinn Harvey gekk á land í Texas í nótt, sá öflugasti í Bandaríkjunum í 12 ár. 26. ágúst 2017 08:19
Söguleg hamfaraflóð í Houston Fordæmalaus vatnselgur liggur nú yfir Houston og fleiri svæðum nærri ströndum Texas. Flóðin þar eiga enn að versna með áframhaldandi úrhelli. 27. ágúst 2017 14:23
Viðvörun um banvæn skyndiflóð gefin út í Texas Hitabeltisstormurinn Harvey er öflugasti stormurinn sem hefur gengið yfir Texas í hálfa öld. 27. ágúst 2017 07:21
Einn látinn af völdum fellibylsins Harvey Í Texas munu verða "gríðarleg og lífshættuleg flóð,“ eins og segir í viðvörun Fellibyljastofnunar Bandaríkjanna, nú þegar fellibylurinn Harvey heldur áfram ferð sinni inn til landsins. Harvey skall á ströndinni sem 4. stigs fellibylur, hinn stærsti til að ná meginlandi Bandaríkjanna í 13 ár. Hann hefur nú verið lækkaður niður í hitabeltisstorm. 26. ágúst 2017 21:51