Það er ekkert til sem heitir ungbarn Sæunn Kjartansdóttir skrifar 11. október 2017 10:00 Þessa sérkennilegu staðhæfingu lét virtur barnalæknir og sálgreinir að nafni Donald Winnicott hafa eftir sér upp úr miðri síðustu öld. Með orðum sínum vildi hann vekja athygli á þeirri einföldu staðreynd að án umönnunaraðila eigi barn sér enga lífsvon. Þess vegna er tómt mál að tala um ungbarn sem einangrað fyrirbæri, alltaf þarf að fjalla um börn og vanda þeirra í samhengi við þá sem annast þau. Því það er ekki nóg með að líf barna sé í höndum annarra heldur hefur viðmót og líðan foreldra og annarra sem annast þau bein áhrif á þroska þeirra, heilsu, bjargráð, persónuleika og lífsviðhorf. Allt stafar þetta af því hve næmur barnsheilinn er fyrir áhrifum umhverfisins á fyrstu árum ævinnar. Þetta gerir barni kleift að aðlagast aðstæðum sem það býr við og þróa með sér bjargráð sem henta á hverjum stað. Þannig lærir barn á Íslandi að tala íslensku en ekki swahili og það lærir að skýla sér fyrir rigningu frekar en að safna regnvatni. Að sama skapi lærir barn sem elst upp við skammir og ofbeldi að búast við ógn og verja sig fyrir henni en barn sem venst því að á það sé hlustað lærir að treysta öðrum og njóta samskipta. Heimilisaðstæður og atlæti þeirra sem annast barnið fyrstu árin hefur bein áhrif á sjálfsmynd þess, hegðun, þroska, viðhorf og heilsufar fram á fullorðinsár, líkamlegt ekki síður en andlegt. Mesta ábyrgðin hvílir á foreldrum sem óhjákvæmilega eru misvel í stakk búnir til að setja þarfir annarrar manneskju í forgang allan sólarhringinn, alla daga vikunnar. Þeir hafa líka misjafnlega mikinn stuðning úr sínu nærumhverfi. Umönnun ungbarns getur verið óheyrilega krefjandi og ýtt foreldrum út á ystu nöf, sérstaklega þeim sem eiga erfiða reynslu úr barnæsku, hafa lítinn stuðning eða glíma við heilsuvanda af einhverju tagi. Viðvarandi vanlíðan og streita foreldra getur komið í veg fyrir að þeir ráði við að veita barninu sínu þá örvun, ástúð og öryggi sem það þarf lífsnauðsynlega á að halda. Þess vegna verður heilbrigðiskerfið að vera tilbúið til að grípa inn í. Í stað þess að leita raskana eða sjúkdóma hjá barni sem sýnir vanlíðan eða hegðunarfrávik þarf að skoða viðbrögð þess í samhengi við líðan og viðmót þeirra sem annast það. Brýnt er að gera faglega aðstoð aðgengilega fyrir alla fjölskylduna fyrstu 1000 dagana, sem er meðgangan og fyrstu tvö ár barnsins. Sumum fjölskyldum nægir lítils háttar stuðningur en aðrir þurfa lengri meðferð. Lykilatriðið er að grípa tímanlega inn í því að ungbörn geta ekki beðið. Stjórnvöld verða að taka alvarlega niðurstöður óteljandi rannsókna sem sýna fram á langvarandi áhrif ytri aðstæðna á heilaþroska barna fyrstu árin. Það gerðu breskir þingmenn og samþykktu þverpólitískan sáttmála sem tryggir geðheilbrigðisþjónustu fyrir öll börn fyrsta 1001 daginn. Nú ríður á að íslenskir þingmenn vakni til vitundar um ábyrgð sína gagnvart yngstu börnunum og horfist í augu við hversu dýrkeypt það er fyrir fjölskyldur og samfélagið að ungbörn og foreldrar þeirra fái ekki geðheilbrigðisþjónustu við hæfi.Vitundarvakning 1001 hópsins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Tengdar fréttir Fyrsti 1001 dagurinn: Ungbörn geta ekki beðið! 1001 hópurinn er hópur fagfólks frá ýmsum stofnunum samfélagsins sem láta sig velferð ungbarna varða. 9. október 2017 06:00 Mest lesið Halldór 19.10.24 Halldór Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir Skoðun Ekki lofa einhverju sem þú ætlar ekki að standa við. Ágústa Árnadóttir Skoðun Kæru vinir og stuðningsfólk Halla Hrund Logadóttir Skoðun Að taka réttindi af einum til að selja öðrum Vala Árnadóttir Skoðun Goðsögnin um að fara áfram Matthildur Björnsdóttir Skoðun Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon Skoðun Kennarastarfið Ragnheiður Lilja Bjarnadóttir Skoðun Að halda niðri launum og lifa á loftinu Þóranna Rósa Ólafsdóttir Skoðun Vá! Benedikta Guðrún Svavarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Að taka réttindi af einum til að selja öðrum Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Kæru vinir og stuðningsfólk Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Goðsögnin um að fara áfram Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Ekki lofa einhverju sem þú ætlar ekki að standa við. Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Yfirlýsing kennara eftir fund með borgarstjóra Andrea Sigurjónsdóttir,Eygló Friðriksdóttir,Guðrún Gunnarsdóttir,Jónína Einarsdóttir,Kristín Björnsdóttir,Lilja Margrét Möller,Linda Ósk Sigurðardóttir,Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Kennarastarfið Ragnheiður Lilja Bjarnadóttir skrifar Skoðun Fullveldi Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Að halda niðri launum og lifa á loftinu Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Vá! Benedikta Guðrún Svavarsdóttir skrifar Skoðun „Hver sagði þér að heimurinn væri réttlátur?“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Ert þú ég eða verð ég þú Júlíus Birgir Jóhannsson skrifar Skoðun Ákall um annars konar hagkerfi Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Lögbrot íslenskrar stjórnsýslu og dómstóla Huginn Þór Grétarsson skrifar Skoðun Háskóli Íslands styður þjóðarmorð Elí Hörpu og Önundarbur skrifar Skoðun Stjórnvöld bregðist við eggjaskorti með afnámi tolla Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Í hvernig samfélagi viljum við búa í? Ólafur H. Ólafsson skrifar Skoðun Endurhugsum íslenskt skólakerfi: Ný sýn á nám og kennslu Inga Sigrún Atladóttir skrifar Skoðun Þankar um framtíð landsins okkar Árný Björg Blandon skrifar Skoðun Er Landsvirkjun til sölu? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Þegar pólitík hindrar framför Hjörtur Sveinsson skrifar Skoðun Nú á lýðræðið næsta leik Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Skólinn, sem við kjósum að muna. Samfélagsrýni með rjómabragði Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Fær þitt barn kennslu í fjármálalæsi? Heiðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Dagur í grunnskóla Hulda María Magnúsdóttir skrifar Skoðun Áskorun - Þingmenn, sýnið kjósendum stórhug skrifar Skoðun TikTok, upplýsingaóreiða og stjórnvöld Jóhann Óli Eiðsson skrifar Skoðun Taktu þátt í lýðræðinu með okkur Þórhildur Sunna Ævarsdóttir skrifar Skoðun Neyðarmóttakan; fyrir þolendur framhjáhalds Guðný S. Bjarnadóttir skrifar Sjá meira
Þessa sérkennilegu staðhæfingu lét virtur barnalæknir og sálgreinir að nafni Donald Winnicott hafa eftir sér upp úr miðri síðustu öld. Með orðum sínum vildi hann vekja athygli á þeirri einföldu staðreynd að án umönnunaraðila eigi barn sér enga lífsvon. Þess vegna er tómt mál að tala um ungbarn sem einangrað fyrirbæri, alltaf þarf að fjalla um börn og vanda þeirra í samhengi við þá sem annast þau. Því það er ekki nóg með að líf barna sé í höndum annarra heldur hefur viðmót og líðan foreldra og annarra sem annast þau bein áhrif á þroska þeirra, heilsu, bjargráð, persónuleika og lífsviðhorf. Allt stafar þetta af því hve næmur barnsheilinn er fyrir áhrifum umhverfisins á fyrstu árum ævinnar. Þetta gerir barni kleift að aðlagast aðstæðum sem það býr við og þróa með sér bjargráð sem henta á hverjum stað. Þannig lærir barn á Íslandi að tala íslensku en ekki swahili og það lærir að skýla sér fyrir rigningu frekar en að safna regnvatni. Að sama skapi lærir barn sem elst upp við skammir og ofbeldi að búast við ógn og verja sig fyrir henni en barn sem venst því að á það sé hlustað lærir að treysta öðrum og njóta samskipta. Heimilisaðstæður og atlæti þeirra sem annast barnið fyrstu árin hefur bein áhrif á sjálfsmynd þess, hegðun, þroska, viðhorf og heilsufar fram á fullorðinsár, líkamlegt ekki síður en andlegt. Mesta ábyrgðin hvílir á foreldrum sem óhjákvæmilega eru misvel í stakk búnir til að setja þarfir annarrar manneskju í forgang allan sólarhringinn, alla daga vikunnar. Þeir hafa líka misjafnlega mikinn stuðning úr sínu nærumhverfi. Umönnun ungbarns getur verið óheyrilega krefjandi og ýtt foreldrum út á ystu nöf, sérstaklega þeim sem eiga erfiða reynslu úr barnæsku, hafa lítinn stuðning eða glíma við heilsuvanda af einhverju tagi. Viðvarandi vanlíðan og streita foreldra getur komið í veg fyrir að þeir ráði við að veita barninu sínu þá örvun, ástúð og öryggi sem það þarf lífsnauðsynlega á að halda. Þess vegna verður heilbrigðiskerfið að vera tilbúið til að grípa inn í. Í stað þess að leita raskana eða sjúkdóma hjá barni sem sýnir vanlíðan eða hegðunarfrávik þarf að skoða viðbrögð þess í samhengi við líðan og viðmót þeirra sem annast það. Brýnt er að gera faglega aðstoð aðgengilega fyrir alla fjölskylduna fyrstu 1000 dagana, sem er meðgangan og fyrstu tvö ár barnsins. Sumum fjölskyldum nægir lítils háttar stuðningur en aðrir þurfa lengri meðferð. Lykilatriðið er að grípa tímanlega inn í því að ungbörn geta ekki beðið. Stjórnvöld verða að taka alvarlega niðurstöður óteljandi rannsókna sem sýna fram á langvarandi áhrif ytri aðstæðna á heilaþroska barna fyrstu árin. Það gerðu breskir þingmenn og samþykktu þverpólitískan sáttmála sem tryggir geðheilbrigðisþjónustu fyrir öll börn fyrsta 1001 daginn. Nú ríður á að íslenskir þingmenn vakni til vitundar um ábyrgð sína gagnvart yngstu börnunum og horfist í augu við hversu dýrkeypt það er fyrir fjölskyldur og samfélagið að ungbörn og foreldrar þeirra fái ekki geðheilbrigðisþjónustu við hæfi.Vitundarvakning 1001 hópsins.
Fyrsti 1001 dagurinn: Ungbörn geta ekki beðið! 1001 hópurinn er hópur fagfólks frá ýmsum stofnunum samfélagsins sem láta sig velferð ungbarna varða. 9. október 2017 06:00
Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir Skoðun
Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon Skoðun
Skoðun Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Yfirlýsing kennara eftir fund með borgarstjóra Andrea Sigurjónsdóttir,Eygló Friðriksdóttir,Guðrún Gunnarsdóttir,Jónína Einarsdóttir,Kristín Björnsdóttir,Lilja Margrét Möller,Linda Ósk Sigurðardóttir,Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon skrifar
Skoðun Skólinn, sem við kjósum að muna. Samfélagsrýni með rjómabragði Ragnar Þór Pétursson skrifar
Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir Skoðun
Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon Skoðun