Ósjálfbær skuldsetning og lögvarin einokunarverslun Jónas Gunnar Einarsson skrifar 16. nóvember 2017 07:00 Það er alveg kolröng niðurstaða að kenna krónunni um hrun og okurvexti hérlendis, eins og Baldur Pétursson viðskiptafræðingur gerir í grein í Fréttablaðinu fyrsta nóvember 2017 á bls. 18 og ber heitið: „Kostnaðarsamur og hættulegur gjaldmiðill“, þó alls ekki skuli gert lítið úr hve stórar fjárhreyfingar til og frá landinu geta valdið hér miklum skaða með skaðlegum sveiflum í gengi íslensku krónunnar gagnvart erlendum gjaldmiðlum með bylgjuhreyfingum um allt hagkerfið og ýmsum kostnaði fyrir markaðsaðila, heimilin og fyrirtækin, stofnanir og hagsmunasamtök, stjórnvöld og sveitarstjórnir. Slíkar skaðlegar hreyfingar jafngilda efnahagsárás á okkar þjóðargjaldmiðil, hagkerfi, land og þjóð og þarf því að taka á samsvarandi, sbr. t.d. þjóðhagsvarúðartæki Seðlabankans sem loksins loksins varnarviðbúnað gegn slíkum árásum sem valda miklum óþarfa kostnaði. Baldur nefnir ýmsar afleiðingar hrunsins þegar krónan hrundi niðrúr en segir fátt um orsakir, þ.e. viðskiptalega greiningu skortir, því það er gjaldeyrisskorturinn í kjölfar siðblindra viðskiptaákvarðana sem fellir bankakerfið með þeim hrikalegu afleiðingum sem flestir þekkja, ekki krónan. Bankaúlfar og meðvirk stjórnvöld, meðvirkir stjórnendur og meðvirkir sérfræðingar komust upp með það í allt of langan tíma að ofurskuldsetja bankana í erlendum gjaldmiðlum, einkum dollar og evru. Það er rót bankahrunsins. Ósjálfbær skuldasöfnun í erlendum gjaldeyri. Icesave var glæfraleg tilraun til að safna erlendum gjaldeyri með loforði um hávexti til þess að greiða af þessum erlendu ofurskuldum sem að lokum námu um tífaldri eða tólffaldri þjóðarframleiðslu Íslands, eftir því við hvaða forsendur er miðað. Þegar greiningaraðilum erlendis verða loksins ljós fyrir alvöru þessi súperósköp, Lehmanbræður fallnir, vafningasölubullið upplýst og veðköll dynjandi um alla jörð, þá er einfaldlega lokað lánalínum í erlendum gjaldeyri á íslensku bankana og þar á ofan lokað á ríkisvaldið og Seðlabankann af ríkissjóðum og seðlabönkum Evrópu, Bretlands og Bandaríkjanna, sem átta sig á að á Íslandi er greinilega alls ekki allt eins og það á að vera; en bjóða ráð og áfallahjálp með góðvild í fyrstu, sem af einhverjum orsökum er ekki þegin í einhverju efristéttarmikilmennskubrjálæðiskasti sem af og til grípur landann. Útlent fólk með viti treysti sér sem sagt ekki lengur til að taka þátt í þessu endemis bulli bankaúlfanna undir staurblindu auga ríkisvaldsins þar sem úlfarnir beinlínis gera út á stærilætið, minnimáttarkennd, meðvirkni og vanþekkingu. Af þessu leiddi gjaldeyrisskort til að mæta erlendum skuldbindingum sem í framhaldi eru gjaldfelldar og þegar ljóst er að nægar greiðslur verða ekki tiltækar né bakhjarl til þrautavara, þá falla bankarnir. Það er ekki krónunni að kenna. Það er að kenna ofurskuldsetningu í erlendum gjaldmiðlum undir nefinu á meðvirkum eftirlitsaðilum, sérfræðingum, stjórnendum, embættismönnum og stjórnmálamönnum.Þrælsfjötrar Okurvaxtastigið hérlendis, með þrælsfjötrum verðtryggingar á íbúðalánum og námslánum, er einfaldlega siðblind viðskiptaákvörðun sem ófögur birtingarmynd á skorti á félagsþroska og kemur krónunni lítt við í samhengi utanríkisviðskipta og afleiddrar gengisskráningar þegar lánað er í krónum, greidd eru af í krónum vextir og afborganir og lánið er ótengt erlendum gjaldmiðlum. Ef spurt er af hverju við borgum íbúðirnar okkar þrisvar og fjórum sinnum í gegnum íbúðalánin, miðað við önnur norræn ríki, borgum framhaldsnámið okkar tvisvar og þrisvar sinnum í gegnum námslánin, borgum alls kyns jólasveinaþjónustugjöld, innheimtugjöld, stimpilgjöld, lántökugjöld og önnur hvítflibbagjöld, þá er það vegna þess að stjórnvöld, stórfyrirtæki, bankar og lífeyrissjóðir hafa ríkisstyrkta einokunaraðstöðu á fjármálamarkaði á Íslandi. Löggilta einokunarverslun. Einokunarverslun sem því miður hefur verið og er enn gjörnýtt eins og mögulegt er til þess að okra á okkur viðskiptavinunum, ekki síst í skjóli samfélagslegs heilaþvottar sem ósjaldan vísvitandi þöggun og sniðganga (sbr. núna málefnalegu stjórnarmyndunarviðræðurnar), órökstuddar fullyrðingar eða yfirborðsleg umfjöllun, hagsmunatengdar úttektir, álit, o.fl., oft með góðri hjálp nytsamra sakleysingja á fjölmiðlunum og miklu víðar sem aldrei virðast átta sig vel á þessari þoku sem alltaf skal þyrlað upp samstundis fegrað og blessað járntjald og skjól þessari endemis einokunarverslun þegar landsmenn þora öðru hvoru að mótmæla hástöfum þessu óþolandi opinbera fjárhagslega einelti sem hvergi fær þrifist í okkar nágrannalöndum. Svo einfalt er það. Höfundur er viðskiptafræðingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium Skoðun Orðræða seðlabankastjóra veldur mér áhyggjum Ágúst Bjarni Garðarsson Skoðun Skynsemi Miðflokksins Ása Lind Finnbogadóttir Skoðun Er Miðflokkurinn fyrir ungt fólk? Anton Sveinn McKee Skoðun Opið bréf til fjölmiðla Magnús Guðmundsson Skoðun Svarar ekki kostnaði að bjarga sjálfum sér Kári Helgason Skoðun Kæra sig ekki um evruna Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Aftur til fortíðar Birta Karen Tryggvadóttir Skoðun Er padda í vaskinum? Vilborg Gunnarsdóttir Skoðun Það er verið að hafa okkur að fíflum. Davíð Bergmann Skoðun Skoðun Skoðun Um mennsku og samfélag Bolli Pétur Bollason skrifar Skoðun Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Sársaukafull vaxtarmörk Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Skynsemi Miðflokksins Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Tölum íslensku Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Er Miðflokkurinn fyrir ungt fólk? Anton Sveinn McKee skrifar Skoðun Svarar ekki kostnaði að bjarga sjálfum sér Kári Helgason skrifar Skoðun Um orkuskort, auðlindir og endurvinnslu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Er padda í vaskinum? Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Neikvæð samskipti barna og ungmenna á samfélagsmiðlunum Þórarinn Torfi Finnbogason skrifar Skoðun Rannsökum og ræðum menntakerfið Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Skoðun Kæra sig ekki um evruna Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Opið bréf til fjölmiðla Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Horfið á möguleikana í samfélagslegri ábyrgð Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Aftur til fortíðar Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Að kjarna orku þjóðar Ísak Einar Rúnarsson skrifar Skoðun Orðræða seðlabankastjóra veldur mér áhyggjum Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Flogið á milli landa á endurnýjanlegri orku: Draumsýn eða Raunveruleiki? Gnýr Guðmundsson skrifar Skoðun Það er verið að hafa okkur að fíflum. Davíð Bergmann skrifar Skoðun Útboð á Fjarðarheiðargöngum Hildur Þórisdóttir skrifar Skoðun Hvert á að fara með íslenskt þjóðfélag? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Svikin loforð gagnvart börnum? Hildur Rós Guðbjargardóttir skrifar Skoðun Að búa til steind getur haft skelfilegar afleiðingar! Elínrós Erlingsdóttir skrifar Skoðun Hvar eru sálfræðingarnir? Pétur Maack Þorsteinsson skrifar Skoðun Íslenska er ekki eina málið Lilja Magnúsdóttir skrifar Skoðun Hvar er grunnskólinn? Kristján Hrafn Guðmundsson skrifar Skoðun Er lýðræðislegt að senda vopn til Úkraínu? Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Það á ekki að vera dekur að geta sótt sér sálfræðiþjónustu Ólafía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Um bókun 35, EES samninginn, Evrópusambandið og Bretland Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Húsnæði fyrir fólk, ekki fjárfesta Gísli Rafn Ólafsson skrifar Sjá meira
Það er alveg kolröng niðurstaða að kenna krónunni um hrun og okurvexti hérlendis, eins og Baldur Pétursson viðskiptafræðingur gerir í grein í Fréttablaðinu fyrsta nóvember 2017 á bls. 18 og ber heitið: „Kostnaðarsamur og hættulegur gjaldmiðill“, þó alls ekki skuli gert lítið úr hve stórar fjárhreyfingar til og frá landinu geta valdið hér miklum skaða með skaðlegum sveiflum í gengi íslensku krónunnar gagnvart erlendum gjaldmiðlum með bylgjuhreyfingum um allt hagkerfið og ýmsum kostnaði fyrir markaðsaðila, heimilin og fyrirtækin, stofnanir og hagsmunasamtök, stjórnvöld og sveitarstjórnir. Slíkar skaðlegar hreyfingar jafngilda efnahagsárás á okkar þjóðargjaldmiðil, hagkerfi, land og þjóð og þarf því að taka á samsvarandi, sbr. t.d. þjóðhagsvarúðartæki Seðlabankans sem loksins loksins varnarviðbúnað gegn slíkum árásum sem valda miklum óþarfa kostnaði. Baldur nefnir ýmsar afleiðingar hrunsins þegar krónan hrundi niðrúr en segir fátt um orsakir, þ.e. viðskiptalega greiningu skortir, því það er gjaldeyrisskorturinn í kjölfar siðblindra viðskiptaákvarðana sem fellir bankakerfið með þeim hrikalegu afleiðingum sem flestir þekkja, ekki krónan. Bankaúlfar og meðvirk stjórnvöld, meðvirkir stjórnendur og meðvirkir sérfræðingar komust upp með það í allt of langan tíma að ofurskuldsetja bankana í erlendum gjaldmiðlum, einkum dollar og evru. Það er rót bankahrunsins. Ósjálfbær skuldasöfnun í erlendum gjaldeyri. Icesave var glæfraleg tilraun til að safna erlendum gjaldeyri með loforði um hávexti til þess að greiða af þessum erlendu ofurskuldum sem að lokum námu um tífaldri eða tólffaldri þjóðarframleiðslu Íslands, eftir því við hvaða forsendur er miðað. Þegar greiningaraðilum erlendis verða loksins ljós fyrir alvöru þessi súperósköp, Lehmanbræður fallnir, vafningasölubullið upplýst og veðköll dynjandi um alla jörð, þá er einfaldlega lokað lánalínum í erlendum gjaldeyri á íslensku bankana og þar á ofan lokað á ríkisvaldið og Seðlabankann af ríkissjóðum og seðlabönkum Evrópu, Bretlands og Bandaríkjanna, sem átta sig á að á Íslandi er greinilega alls ekki allt eins og það á að vera; en bjóða ráð og áfallahjálp með góðvild í fyrstu, sem af einhverjum orsökum er ekki þegin í einhverju efristéttarmikilmennskubrjálæðiskasti sem af og til grípur landann. Útlent fólk með viti treysti sér sem sagt ekki lengur til að taka þátt í þessu endemis bulli bankaúlfanna undir staurblindu auga ríkisvaldsins þar sem úlfarnir beinlínis gera út á stærilætið, minnimáttarkennd, meðvirkni og vanþekkingu. Af þessu leiddi gjaldeyrisskort til að mæta erlendum skuldbindingum sem í framhaldi eru gjaldfelldar og þegar ljóst er að nægar greiðslur verða ekki tiltækar né bakhjarl til þrautavara, þá falla bankarnir. Það er ekki krónunni að kenna. Það er að kenna ofurskuldsetningu í erlendum gjaldmiðlum undir nefinu á meðvirkum eftirlitsaðilum, sérfræðingum, stjórnendum, embættismönnum og stjórnmálamönnum.Þrælsfjötrar Okurvaxtastigið hérlendis, með þrælsfjötrum verðtryggingar á íbúðalánum og námslánum, er einfaldlega siðblind viðskiptaákvörðun sem ófögur birtingarmynd á skorti á félagsþroska og kemur krónunni lítt við í samhengi utanríkisviðskipta og afleiddrar gengisskráningar þegar lánað er í krónum, greidd eru af í krónum vextir og afborganir og lánið er ótengt erlendum gjaldmiðlum. Ef spurt er af hverju við borgum íbúðirnar okkar þrisvar og fjórum sinnum í gegnum íbúðalánin, miðað við önnur norræn ríki, borgum framhaldsnámið okkar tvisvar og þrisvar sinnum í gegnum námslánin, borgum alls kyns jólasveinaþjónustugjöld, innheimtugjöld, stimpilgjöld, lántökugjöld og önnur hvítflibbagjöld, þá er það vegna þess að stjórnvöld, stórfyrirtæki, bankar og lífeyrissjóðir hafa ríkisstyrkta einokunaraðstöðu á fjármálamarkaði á Íslandi. Löggilta einokunarverslun. Einokunarverslun sem því miður hefur verið og er enn gjörnýtt eins og mögulegt er til þess að okra á okkur viðskiptavinunum, ekki síst í skjóli samfélagslegs heilaþvottar sem ósjaldan vísvitandi þöggun og sniðganga (sbr. núna málefnalegu stjórnarmyndunarviðræðurnar), órökstuddar fullyrðingar eða yfirborðsleg umfjöllun, hagsmunatengdar úttektir, álit, o.fl., oft með góðri hjálp nytsamra sakleysingja á fjölmiðlunum og miklu víðar sem aldrei virðast átta sig vel á þessari þoku sem alltaf skal þyrlað upp samstundis fegrað og blessað járntjald og skjól þessari endemis einokunarverslun þegar landsmenn þora öðru hvoru að mótmæla hástöfum þessu óþolandi opinbera fjárhagslega einelti sem hvergi fær þrifist í okkar nágrannalöndum. Svo einfalt er það. Höfundur er viðskiptafræðingur.
Skoðun Neikvæð samskipti barna og ungmenna á samfélagsmiðlunum Þórarinn Torfi Finnbogason skrifar
Skoðun Flogið á milli landa á endurnýjanlegri orku: Draumsýn eða Raunveruleiki? Gnýr Guðmundsson skrifar