Íslenskir bræður sem misnota dætur sínar og ofbeldisfull stjúpa

Bróðir mannsins sem situr í gæsluvarðhaldi grunaður um að hafa nauðgað tveimur dætrum sínum þegar þær voru á mörkum leikskóla- og grunnskólaaldurs hlaut dóm fyrir nokkrum árum fyrir að brjóta kynferðislega á dóttur sinni.

Dómstóll í ótilgreindum bæ í nágrannalandi komst að þeirri niðurstöðu að dæma manninn í eins árs fangelsi fyrir áralangt kynferðislegt ofbeldi gegn dóttur sinni. Hlaut hann eins og hálfs árs fangelsi á neðsta dómstigi en dómurinn var mildaður í eitt ár.

Dóttirin greindi frá því upp úr fermingaraldri að faðir hennar hefði brotið á henni og brotin hefðu staðið lengi yfir. Sakaði hún föður sinn meðal annars um að hafa nauðgað sér. Maðurinn játaði sumt af því sem dóttir hans sakaði hann um en neitaði að hafa nauðgað henni. 

Báðir bræðurnir hafa því hlotið dóma fyrir kynferðisbrot gegn dætrum sínum. Sá sem situr í gæsluvarðhaldi játaði að hafa brotið kynferðislega gegn sinni elstu dóttur árið 1991. Hann fékk tíu mánaða dóm.

Þá fékk sambýliskona hans tíu mánaða dóm fyrr á þessu ári fyrir ofbeldi gagnvart dætrum mannsins, þeim sömu og saka föður sinn um nauðgun, og eigin barni sem er yngra.

Komnar á nýtt heimili

Áður hefur verið fjallað um föðurinn sem situr að óbreyttu í gæsluvarðhaldi til 29. nóvember grunaður um að hafa nauðgað dætrum sínum tveimur þegar þær voru á aldrinum fimm til sjö ára.

Eldri dóttirin greindi frá því í fyrra að faðir hennar hefði nauðgað sér. Var maðurinn úrskurðaður í gæsluvarðhald til skamms tíma á grundvelli rannsóknarhagsmuna en hefur síðan gengið laus á meðan málið hefur verið í rannsókn. Þeirri rannsókn var lokið af hálfu lögreglu og komið til meðferðar hjá héraðssaksóknara þegar félagsmálastjóri í sveitafélaginu þar sem stúlkurnar bjuggu með föður sínum og fósturmóður tilkynnti lögreglu að faðirinn væri sömuleiðis grunaður um kynferðisbrot gegn yngri systurinni.

Í framhaldinu var faðirinn úrskurðaður í þriggja vikna gæsluvarðhald á grundvelli almannahagsmuna. Systurnar eru komnar á nýtt heimili þar sem þær una hag sínum vel eftir því sem Vísir kemst næst.

Fékk fullt forræði

Kynferðisofbeldið sem faðirinn er sakaður um virðist ná yfir langan tíma. Þannig hlaut hann dóm fyrir kynferðisbrot gegn elstu dóttur sinni árið 1991. Brotin áttu sér stað um tveimur árum fyrr og játaði hann að hafa í 10 til 15 skipti brotið gegn dótturinni. Fékk hann tíu mánaða dóm fyrir.

Maðurinn hafði þá nýskilið við konu sína en braut gegn dóttur sinni þegar hún var í heimsókn hjá honum.

Síðan hefur maðurinn gift sig tvisvar, í bæði skiptin yngri konum af erlendum uppruna. Á hann eldri dæturnar með fyrri konu sinni. Þegar hann skildi við hana og hún flutti úr landi fékk hann fullt forræði yfir dætrunum þrátt fyrir dóm sinn fyrir kynferðisofbeldi gegn elstu dótturinni frá 1991.

Maðurinn er grunaður um brot gegn eldri dætrunum fyrir um tíu til fimmtán árum, þegar dæturnar voru á aldrinum 5-7 ára. Eldri dóttirin hefur greint lögreglu frá því, við rannsókn málsins sem kom upp í fyrra, að faðir hennar hafi beðið sig um að segja yngri dótturinni ekki frá því að hann hefði brotið á henni. Nú um ári síðar vaknaði grunur um að faðirinn hefði einnig nauðgað yngri dótturinni.

Þá á maðurinn tvö börn til viðbótar með núverandi eiginkonu sinni. Maðurinn er á miðjum sextugsaldri en konan mun yngri, um tuttugu árum.

Sambýliskonan, móðir og stjúpa hlaut dóm

Núverandi eiginkona mannsins hlaut í mars á þessu ári tíu mánaða fangelsisdóm í héraðsdómi, þar af sjö mánuði skilorðsbundna, fyrir ofbeldi gegn stjúpdætrum sínum tveimur og kornabarni þeirra.

Var konan ákærð fyrir að hafa á fimm ára tímabili, á heimili sínu og mannsins sem nú situr í gæsluvarðhaldi, ógnað heilsu og velferð ólögráða dætra sambýlismannsins og enn yngri dóttur sinnar og mannsins. Allar bjuggu á heimili þeirra. Sögðu þær stjúpmóður sína hafa slegið þær í líkama og hendur þeirra allra og auk þess rifið í hár, klórað háls, stigið með hælnum ofan á ristar og klipið í maga eldri dætranna.

„Allt framangreint var til þess fallið að ógna og misþyrma og misbjóða framangreindum börnum bæði andlega og líkamlega og einnig var háttsemin vanvirðandi gagnvart stúlkunum,“ segir í dómnum.

Var bæði ákært fyrir brot á 218. grb. b. almennra hegningarlaga sem er nýleg grein og fjallar um ofbeldisbrot gegn skyldmennum en sömuleiðis var hún ákærð fyrir brot á barnaverndarlögum.

Úrskurðuð í nálgunarbann í fjórar vikur

Það var eldri dóttirin sem leitaði til lögreglu með stuðningi vinkvenna sinna í fyrra og greindi frá langvarandi ofbeldi af hálfu stjúpmóðurinnar. Þá hafði sambúð föður hennar og konunnar varað í um áratug.

Sýndi hún lögreglumanni áverka sem voru skoðaðir nánar af lækni. Var tekin skýrsla af stúlkunni og konan í framhaldinu handtekin. Faðirinn var kallaður til skýrslutöku en konunni var sleppt um kvöldið.

Eftir að skýrslur höfðu verið teknar af yngri dætrunum í Barnahúsi var tekin önnur skýrsla af móðurinni. Í framhaldinu ákvað lögregla að vísa henni af heimilinu og hún úrskurðuð í þriggja til fjögurra vikna nálgunarbann gagnvart stúlkunum.

Héraðsdómur staðfesti þá ákvörðun. Í mars var svo kveðinn upp dómur í málinu.

Trúverðugur og samhljóma framburður systranna

Í dómi héraðsdóms, sem var fjölskipaður, segir meðal annars að framburður eldri systranna hafi verið trúverðugur og samhljóma. Þá fái þeirra framburður stoð í framburði vitna og gögnum, einkum ljósmyndum og læknisvottorðum. Þótti hafið yfir skynsamlegan vafa, gegn neitun stjúpmóðurinnar, að hún hefði á fimm ára tímabili margendurtekið beitt stjúpdætur sínar ofbeldi.

Þó þótti ekki nægilega sannað að hún hefði margendurtekið og af ásetningi slegið stúlkurnar annars staðar á líkamann en á hendur eða handleggi. Var hún sýknuð af því ákæruatriði.

Þá játaði konan að hafa í fáein skipti slegið í hendur og handleggi eigin dóttur. Þó væri ósannað að um „marg“endurtekna háttsemi hefði verið að ræða og að höggin hefðu lent annars staðar á líkama stúlkunnar.

Var konan dæmd fyrir brot á 218. gr. b. og sömuleiðis brot á 98. og 99. gr barnaverndarlaga í tilfelli stjúpdætra sinna. Í tilfelli yngstu dótturinnar, hennar eigin, var háttsemin gagnvart henni talin varða 99. grein barnaverndarlaga.

Við ákvörðunina var haft til hliðsjónar að félagsmálastjóri taldi konuna hafa þegið stuðning og gert sér far um að breyta háttum sínum gagnvart þeim stúlknanna sem hún hefði enn í sinni umsjá. Þótti tíu mánaða dómur hæfilegur, þar af sjö mánuðir skilorðsbundnir til tveggja ára.

Engin börn eru á heimili konunnar og mannsins í dag.

Bróðirin braut á dóttur sinni

Bróðir mannsins sem situr í gæsluvarðhaldi er sömuleiðis á sextugsaldri. Hann hefur líka hlotið dóm fyrir kynferðisbrot gegn dóttur sinni. Maðurinn á börnin með konu sem hann tók saman við þegar hann var tvítugur en konan fjórtán ára.

Samkvæmt heimildum Vísis fékk maðurinn forræði yfir dætrum sínum og konunnar þegar þau skildu en þá voru dæturnar mjög ungar. Flakkaði hann um landið og bjó víða með dætrum sínum. Þau höfðu komið sér vel fyrir í bæ nokkrum þar sem hann vann næturvaktir á meðan dæturnar sváfu einar heima. Nágrannafjölskylda frétti af þessu fyrirkomulagi og í framhaldinu fengu dæturnar að gista á því heimili þegar faðirinn var í næturvinnu.

Faðirinn flutti svo skyndilega með dætur sínar utan til nágrannalands þegar eldri dóttirin var við fermingaaldur. Í heimsókn nágrannakonunnar til þeirra árið eftir kom í ljós að dæturnar undu hag sínum afar illa enda var aðbúnaður þeirra skelfilegur. Systurnar sváfu saman á brotnum svefnsófa í íbúð þar sem þrjú handklæði voru til skiptana og borðbúnaður afar takmarkaður samkvæmt heimildum Vísis. 

Eitt kvöldið fór faðirinn að skemmta sér í næsta húsi. Hvatti hann nágrannakonuna frá Íslandi til að kíkja í partýið með stelpurnar með sér. Þegar þangað var komið var ljóst að þar voru samankonir fullorðnir karlar, töluverð áfengisdrykkja var í gangi og ekki heppilegur félagsskapur að mati konunnar.

Fór með dæturnar til lögreglu

Þegar faðirinn sneri heim seinna um kvöldið vildi dóttir hans ekki ræða við hann í einrúmi. Í dómnum yfir manninum segir að faðirinn hafi spurt dóttur hans hvers vegna hún vildi ekki ræða við hann. Öskraði hún á föður sinn að hann vissi mætavel hvers vega.

Var þetta í fyrsta skipti sem nágrannakonan hafði séð stúlkuna skipta skapi. Í framhaldinu brotnaði hún niður á meðan faðirinn svaf og greindi nágrannakonunni frá því að faðir hennar beitti hana kynferðislegu ofbeldi.

Konan hafði strax samband við starfsfólk Barnahúss á Íslandi og flúði morguninn eftir með stelpurnar til lögreglu. Þar gaf dóttirin skýrslu. Var faðirinn í framhaldinu handtekinn. Félagsþjónusta skoðaði aðstæður dætranna og mat þær ekki boðlegar. Eftir nokkurn tíma var konunni veitt heimild til að fara með stelpurnar til Íslands og til móður sinnar.

Dóttirin greindi frá því að brot föður hefðu staðið yfir frá því hún hefði verið fimm til sex ára. Hann bryti á henni á nóttunni. Hún væri alltaf hrædd þegar hún færi að sofa. Faðirinn játaði brotin að hluta en neitaði að hafa nauðgað henni. Gegn neitun föðurins taldi dómurinn ekki komna fram sönnun fyrir nauðgun. Hann var hins vegar dæmdur fyrir önnur kynferðisbrot. Auk framburðar stúlkunnar voru meðal sönnunargagna ljósmyndir sem faðirinn hafði tekið af dóttur sinni ungri, fáklæddri í rúminu.

Var faðirinn dæmdur í eins og hálfs árs fangelsi á lægsta dómsstigi. Var dómurinn mildaður í eitt ár hjá áfrýjunardómstól. Þá var hann dæmdur til að greiða dóttur sinni á aðra milljón króna í skaðabætur.

Í dómnum fólst að hann mætti ekki hafa samskipti við dóttur sína. Hann hefur þó samkvæmt heimildum Vísis reynt að ná til hennar, bæði í gegnum falskan aðgang á Facebook og í tölvupósti. Ekki liggur fyrir hvar bróðirinn býr í dag.

Engar heimildir til eftirlits með hættulegum kynferðisbrotamönnum

Bragi Guðbrandsson, forstjóri Barnaverndarstofu, tjáði sig um mál af þessum toga við Vísi á dögunum. Þar sagði hann skorta heimildir fyrir lögreglu og barnvernd að fylgjast með þeim hópi kynferðisbrotamanna sem glími við barnagirnd. Um er að ræða hættulegustu tegund kynferðisbrotamanna að mati Braga sem nauðsynlegt sé að fylgjast með.

„Ég legg áherslu á að ég vil ekki sjá einhvers konar amerískt kerfi með nafnbirtingu brotamanna,“ segir Bragi sem horfir frekar til nágrannaríkjanna. Að lögregla og barnavernd annist eftirlit með þessum hættulegasta hópi kynferðisbrotamanna, s.s. viti hvenær þeir ljúka afplánun og hvar þeir búa.

Þetta hefur mætt andstöðu meðal þingmanna að sögn Braga.

„Þar hefur sú stefna verið ríkjandi að við séum með réttarkerfi sem byggi á því að menn taki út sína refsingu og séu þannig kvitt. Talað hefur verið fjálglega um að ekki sé hægt að koma á kerfi þar sem menn losna aldrei undan refsingu samfélagsins, fái aldrei tækifæri á nýjan leik. Þetta hefur verið prinsipp, menn hafa ríghaldið í þessa afstöðu.“

Í seinni tíð séu sífellt fleiri ríki farin að víkja frá meginreglunni, þ.e. gera undantekningu til að vernda börn. Þó ekki á Íslandi.

Ummæli eru ekki leyfð við þessa frétt til að vernda brotaþola.