Skortur á upplýsingum um matarsóun Lovísa Arnardóttir skrifar 16. desember 2017 07:00 Upplýsingar um matarsóun Íslendinga eru af skornum skammti. Engin leið er að mæla árangur. mynd/estelle divorne „Mér finnst mikilvægt að fólk átti sig á því hver raunveruleg áhrif af þessu eru. Við erum að eyðileggja náttúruauðlindir, við erum að stuðla að eymd fólks í öðrum löndum. Það er verið að stunda þrælahald fyrir mat sem við hendum svo. Það er verið að eyðileggja regnskóga fyrir mat sem við hendum svo. Fólk þarf að átta sig á því hverju það er að henda“ segir segir Rannveig Magnúsdóttir, verkefnastjóri Matarsóunarverkefnis Landverndar. Stefna um úrgangsforvarnir er sett til tólf ára í senn af umhverfisráðherra. Stefnan hefur það markmið að draga markvisst úr myndun úrgangs. Ný stefna, Saman gegn sóun – almenn stefna um úrgangsforvarnir, var sett árið 2016 og gildir því til ársins 2027.Rannveig Magnúsdóttir, verkefnastjóri Matarsóunarverkefnis Landverndar.Úr einkasafni.Hins vegar eru ekki til upplýsingar um matarsóun Íslendinga, aðrar en þær sem safnað var saman í tveimur rannsóknum, sem framkvæmdar voru annars vegar 2015 og hins vegar 2016. Niðurstöður beggja rannsókna eru byggðar á matardagbókum sem einstaklingar eða fjölskyldur héldu í allt að viku og mældu allt sem til spillis fór á þeirra heimilum. Út frá niðurstöðum rannsóknanna er áætlað hversu miklu hver einstaklingur sóar af mat og drykk. Gallinn er þó sá að ekki er hægt að meta hvort matarsóun sé breytileg á milli mánaða, ára eða til dæmis hátíða. Að sama skapi er engin leið að mæla árangur áherslu stefnunnar síðastliðin tvö ár, því engar aðrar upplýsingar eru til um matarsóun á Íslandi. Ekki er stefnt á að framkvæma aðra álíka rannsókn fyrr en að tveimur eða þremur árum liðnum. „Þetta var risaverkefni. Þetta var styrkur til að gera grunnrannsókn en okkur langar að gera aftur rannsókn eftir ár eða tvö, þremur árum frá grunnrannsókn og sjá hvort ástandið sé eitthvað að batna” segir Ingunn Gunnarsdóttir hjá Umhverfisstofnun.Ingunn Gunnarsdóttir, hjá UmhverfisstofnunÁhrif matarsóunar eru margvísleg. Bæði er um að ræða mat sem hefði mögulega getað verið nýttur annars staðar, en einnig er um að ræða umhverfis- og samfélagsleg áhrif, sem geta náð langt út fyrir landsteinana. Í stefnu um úrgangsforvarnir er áhersla lögð á níu flokka úrgangs á gildistímanum, sem skipt er í tvennt eftir því í hvers konar forgangi þeir eru. Sex flokkar eru í forgangi í tvö ár í senn, en hina þrjá flokkana er unnið með til lengri tíma. Fyrsti flokkurinn sem lögð var áhersla á var matarsóun undir yfirskriftinni Matur er mannsins megin. Ýmis verkefni hafa verið framkvæmd á tímabilinu og á heimasíðunni www.matarsoun.is er að finna samantekt á þeim, ásamt góðum ráðum til að sporna við henni. Í byrjun næsta árs tekur plast við af matarsóun sem næsta forgangsverkefni stefnunnar til tveggja ára og eru bæði Umhverfisstofnun og Landvernd að búa sig undir breyttar áherslur. Nú eru í þróun svokallaðir umhverfisvísar hjá Umhverfisstofnun, til að mæla árangur stefnunnar og meta stöðu Íslendinga þegar kemur að öllum þeim flokkum sem til umræðu eru í úrgangsstefnunni. Tillaga um umhverfisvísa verður lögð fyrir nýjan umhverfisráðherra fyrir áramót. Að gefnu samþykki ráðherra ætti að vera hægt að taka þá í notkun á næsta ári. „Það fylgja þessu markmið, fyrir þessa vísa. Þeir munu taka hvern flokk fyrir sig. Það verða skilgreindir vísar fyrir matarsóun, plast og textíl og síðan þessa þrjá flokka sem eru í forgangi allan gildistíma stefnunnar“ segir Guðmundur B. Ingvarsson hjá Umhverfisstofnun. Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið „Þetta má aldrei gerast aftur“ Innlent Segir ákvörðun um kæru fyrir nauðgun tekna fyrir andlát flugmanns Innlent Sjö Rúmenar gefa ekkert uppi um tugmilljóna króna þýfi Innlent Sextán ára dómur fyrir manndráp í Drangahrauni stendur Innlent Hefur þrisvar komið að 13 ára syni sínum meðvitundarlausum Innlent Jón Gnarr skráður í Viðreisn og ætlar á Alþingi Innlent Pilturinn áfram bak við lás og slá Innlent Áfrýjaði engu nema ákvörðun um launin og málið fellt niður Innlent Rannsókn á byrlunar- og símamáli Páls skipstjóra úr sögunni Innlent Kristín Benediktsdóttir nýr umboðsmaður Alþingis Innlent Fleiri fréttir Brynjar ákærður fyrir að brjóta á fleiri stúlkum Samherjaskipstjórinn segir málinu ekki lokið Líklega verði flett ofan af fleirum í rannsókn á brotum Diddy Hvers vegna er skiltið í Kúrlandi svo hátt uppi? Rannsókn lögreglu haft kælingaráhrif á alla blaðamannastéttina Um 100 þúsund fjár slátrað á Selfossi Hefur þrisvar komið að 13 ára syni sínum meðvitundarlausum Hamra járnið meðan það er heitt í mansalsmálum Bein útsending: Upplýsingafundur með íbúum Voga vegna jarðhræringa Nemandinn sem stakk Ingunni áfrýjar dómi Ráðþrota móðir, umtöluð rannsókn og skiltaþjófnaður Fagnar niðurstöðunni en lýsir yfir þungum áhyggjum „Þetta má aldrei gerast aftur“ Hissa ef tillaga um stjórnarslit hefði ekki komið fram Sextán ára dómur fyrir manndráp í Drangahrauni stendur Áfrýjaði engu nema ákvörðun um launin og málið fellt niður Þrjú vilja stýra Minjastofnun Varla komist í kast við lögin fyrr en hann flutti kókaín til landsins Bein útsending: Framtíð menntunar á tímum gervigreindar Bein útsending: Sátt um betra menntakerfi Rannsókn á byrlunar- og símamáli Páls skipstjóra úr sögunni Nýr umboðsmaður og SI svara seðlabankastjóra Sjö Rúmenar gefa ekkert uppi um tugmilljóna króna þýfi Vilja að takmarkanir á starfsmannaleigur verði skoðaðar Kristín Benediktsdóttir nýr umboðsmaður Alþingis Tuttugu lyklar í Árbæjarlaug horfnir Inga segir landið að sökkva í sæ vargaldar Jón Gnarr skráður í Viðreisn og ætlar á Alþingi Svandís Svavarsdóttir mætir í Samtalið Pilturinn áfram bak við lás og slá Sjá meira
„Mér finnst mikilvægt að fólk átti sig á því hver raunveruleg áhrif af þessu eru. Við erum að eyðileggja náttúruauðlindir, við erum að stuðla að eymd fólks í öðrum löndum. Það er verið að stunda þrælahald fyrir mat sem við hendum svo. Það er verið að eyðileggja regnskóga fyrir mat sem við hendum svo. Fólk þarf að átta sig á því hverju það er að henda“ segir segir Rannveig Magnúsdóttir, verkefnastjóri Matarsóunarverkefnis Landverndar. Stefna um úrgangsforvarnir er sett til tólf ára í senn af umhverfisráðherra. Stefnan hefur það markmið að draga markvisst úr myndun úrgangs. Ný stefna, Saman gegn sóun – almenn stefna um úrgangsforvarnir, var sett árið 2016 og gildir því til ársins 2027.Rannveig Magnúsdóttir, verkefnastjóri Matarsóunarverkefnis Landverndar.Úr einkasafni.Hins vegar eru ekki til upplýsingar um matarsóun Íslendinga, aðrar en þær sem safnað var saman í tveimur rannsóknum, sem framkvæmdar voru annars vegar 2015 og hins vegar 2016. Niðurstöður beggja rannsókna eru byggðar á matardagbókum sem einstaklingar eða fjölskyldur héldu í allt að viku og mældu allt sem til spillis fór á þeirra heimilum. Út frá niðurstöðum rannsóknanna er áætlað hversu miklu hver einstaklingur sóar af mat og drykk. Gallinn er þó sá að ekki er hægt að meta hvort matarsóun sé breytileg á milli mánaða, ára eða til dæmis hátíða. Að sama skapi er engin leið að mæla árangur áherslu stefnunnar síðastliðin tvö ár, því engar aðrar upplýsingar eru til um matarsóun á Íslandi. Ekki er stefnt á að framkvæma aðra álíka rannsókn fyrr en að tveimur eða þremur árum liðnum. „Þetta var risaverkefni. Þetta var styrkur til að gera grunnrannsókn en okkur langar að gera aftur rannsókn eftir ár eða tvö, þremur árum frá grunnrannsókn og sjá hvort ástandið sé eitthvað að batna” segir Ingunn Gunnarsdóttir hjá Umhverfisstofnun.Ingunn Gunnarsdóttir, hjá UmhverfisstofnunÁhrif matarsóunar eru margvísleg. Bæði er um að ræða mat sem hefði mögulega getað verið nýttur annars staðar, en einnig er um að ræða umhverfis- og samfélagsleg áhrif, sem geta náð langt út fyrir landsteinana. Í stefnu um úrgangsforvarnir er áhersla lögð á níu flokka úrgangs á gildistímanum, sem skipt er í tvennt eftir því í hvers konar forgangi þeir eru. Sex flokkar eru í forgangi í tvö ár í senn, en hina þrjá flokkana er unnið með til lengri tíma. Fyrsti flokkurinn sem lögð var áhersla á var matarsóun undir yfirskriftinni Matur er mannsins megin. Ýmis verkefni hafa verið framkvæmd á tímabilinu og á heimasíðunni www.matarsoun.is er að finna samantekt á þeim, ásamt góðum ráðum til að sporna við henni. Í byrjun næsta árs tekur plast við af matarsóun sem næsta forgangsverkefni stefnunnar til tveggja ára og eru bæði Umhverfisstofnun og Landvernd að búa sig undir breyttar áherslur. Nú eru í þróun svokallaðir umhverfisvísar hjá Umhverfisstofnun, til að mæla árangur stefnunnar og meta stöðu Íslendinga þegar kemur að öllum þeim flokkum sem til umræðu eru í úrgangsstefnunni. Tillaga um umhverfisvísa verður lögð fyrir nýjan umhverfisráðherra fyrir áramót. Að gefnu samþykki ráðherra ætti að vera hægt að taka þá í notkun á næsta ári. „Það fylgja þessu markmið, fyrir þessa vísa. Þeir munu taka hvern flokk fyrir sig. Það verða skilgreindir vísar fyrir matarsóun, plast og textíl og síðan þessa þrjá flokka sem eru í forgangi allan gildistíma stefnunnar“ segir Guðmundur B. Ingvarsson hjá Umhverfisstofnun.
Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið „Þetta má aldrei gerast aftur“ Innlent Segir ákvörðun um kæru fyrir nauðgun tekna fyrir andlát flugmanns Innlent Sjö Rúmenar gefa ekkert uppi um tugmilljóna króna þýfi Innlent Sextán ára dómur fyrir manndráp í Drangahrauni stendur Innlent Hefur þrisvar komið að 13 ára syni sínum meðvitundarlausum Innlent Jón Gnarr skráður í Viðreisn og ætlar á Alþingi Innlent Pilturinn áfram bak við lás og slá Innlent Áfrýjaði engu nema ákvörðun um launin og málið fellt niður Innlent Rannsókn á byrlunar- og símamáli Páls skipstjóra úr sögunni Innlent Kristín Benediktsdóttir nýr umboðsmaður Alþingis Innlent Fleiri fréttir Brynjar ákærður fyrir að brjóta á fleiri stúlkum Samherjaskipstjórinn segir málinu ekki lokið Líklega verði flett ofan af fleirum í rannsókn á brotum Diddy Hvers vegna er skiltið í Kúrlandi svo hátt uppi? Rannsókn lögreglu haft kælingaráhrif á alla blaðamannastéttina Um 100 þúsund fjár slátrað á Selfossi Hefur þrisvar komið að 13 ára syni sínum meðvitundarlausum Hamra járnið meðan það er heitt í mansalsmálum Bein útsending: Upplýsingafundur með íbúum Voga vegna jarðhræringa Nemandinn sem stakk Ingunni áfrýjar dómi Ráðþrota móðir, umtöluð rannsókn og skiltaþjófnaður Fagnar niðurstöðunni en lýsir yfir þungum áhyggjum „Þetta má aldrei gerast aftur“ Hissa ef tillaga um stjórnarslit hefði ekki komið fram Sextán ára dómur fyrir manndráp í Drangahrauni stendur Áfrýjaði engu nema ákvörðun um launin og málið fellt niður Þrjú vilja stýra Minjastofnun Varla komist í kast við lögin fyrr en hann flutti kókaín til landsins Bein útsending: Framtíð menntunar á tímum gervigreindar Bein útsending: Sátt um betra menntakerfi Rannsókn á byrlunar- og símamáli Páls skipstjóra úr sögunni Nýr umboðsmaður og SI svara seðlabankastjóra Sjö Rúmenar gefa ekkert uppi um tugmilljóna króna þýfi Vilja að takmarkanir á starfsmannaleigur verði skoðaðar Kristín Benediktsdóttir nýr umboðsmaður Alþingis Tuttugu lyklar í Árbæjarlaug horfnir Inga segir landið að sökkva í sæ vargaldar Jón Gnarr skráður í Viðreisn og ætlar á Alþingi Svandís Svavarsdóttir mætir í Samtalið Pilturinn áfram bak við lás og slá Sjá meira